Κωμικές σκηνές και τολμηρούς διαλόγους μεταφέρουν οι «Μίμοι» του Ηρώνδα τους οποίους ανεβάζει η Άννα Κοκκίνου στο Σφενδόνη. Λίγο πριν από την πρεμιέρα, στις 28/2, η σκηνοθέτις και ηθοποιός μίλησε στη Μαρία Κρύου για την αυτοσχέδια φάρσα που μας έρχεται από τον 3ο αιώνα π.Χ.
Τι πρέπει να ξέρει κάποιος για τον ποιητή Ηρώνδα;
Ο Ηρώνδας έζησε στο πρώτο μισό του 3ου π.Χ. αιώνα στην Αλεξάνδρεια και την Κω. Το έργο του μας ήταν άγνωστο μέχρι το 1889, οπότε ανακαλύφθηκε στην Αίγυπτο ένας «γενναιόδωρος» πάπυρος με οχτώ μιμίαμβους. Έγραψε μίμους σύντομους και χαριτωμένους, με λεπτότητα και διαπεραστική ψυχολογική παρατήρηση. Σαν κι αυτούς που έπαιζαν οι λαϊκοί μίμοι στο τέλος μιας τραγικής παράστασης. Όλα τα έργα του Ηρώνδα, σπάνια δείγματα ελληνικού μιμοθεάτρου, μας δίνουν την ατμόσφαιρα της πολιτείας, με το θόρυβο των δρόμων της, τα μαγαζιά, τα δικαστήρια, τα σχολειά και τα κακόφημα σπίτια της. Οι ανθρώπινοι τύποι που παρουσιάζει –μαστροπούς, μεσίτρες, δασκάλους, βιοτέχνες– τοποθετούν τα κείμενά του στις περιοχές της Νέας Κωμωδίας, της τελευταίας φάσης της αρχαίας ελληνικής κωμωδίας.
Διαβάζοντας τους «Μίμους» είναι σαν να κάνεις ένα ταξίδι σε μιαν άλλη εποχή;
Θα το έλεγα «ταξίδι σε μιαν άλλη εποχή» μόνο επειδή μπορείς να διαπιστώσεις απ’ αυτήν τη χρονική απόσταση πως οι ανθρώπινοι χαρακτήρες είναι αμετάβλητοι. Το καλούπι είναι ίδιο. Για εμάς τους ηθοποιούς το να διαβάζουμε Ηρώνδα –και πιο συγκεκριμένα τους «Μίμους»– είναι σαν να κάνουμε ένα ταξίδι στην πιο βαθιά και θελκτική περιοχή του θεάτρου. Από την άλλη, μέσα από την απολαυστική γραφή αυτού του σπουδαίου συγγραφέα νιώθεις την κουλτούρα που τον έθρεψε, την μεταβατική εποχή του, τότε που η μεγάλη ποίηση ήταν πια παρελθόν, αλλά και αυτή που τον γαλούχησε, τον ενέπνευσε.
Τι σας συγκινεί σ’ αυτόν τον κόσμο;
Εμένα προσωπικά με συγκινεί αφάνταστα ο κόσμος των μίμων. Οι μίμοι προϋπήρξαν του ποιητικού θεάτρου. Είναι το πρώτο θέατρο. Και η ζωή τους δεν σταμάτησε ποτέ. Οι μίμοι διατήρησαν ανά τους αιώνες ζωντανό το θέατρο, αφομοιώνοντας κάθε εποχή από την οποία περνούσαν. Αυτό το είδος θεάτρου είναι θελκτικότατο, είναι απόλαυση για τον ηθοποιό. Είναι δύσκολο είδος –θα έλεγα το πιο δύσκολο είδος– αν και εκ πρώτης όψεως φαίνεται αβανταδόρικο, καθώς οι «κανόνες της υποκριτικής» λειτουργούν εντός του με τη μεγαλύτερη ακρίβεια και τη μεγαλύτερη ένταση.
Πώς αντιμετωπίσατε σκηνικά τον κωμικό αισθησιασμό και τα ευτράπελα που συναντάς σ’ αυτά τα κείμενα;
Υπάρχει τόση λεπτότητα, τόσο καυστικό χιούμορ στη γραφή του Ηρώνδα! Τα πρόσωπά του είναι γραμμένα με τόση αγάπη για την κατάσταση του ανθρώπου και τόσο οξεία και καίρια ψυχολογική ματιά, ώστε αυτός ο αισθησιασμός γίνεται πηγή ζωντάνιας και χαράς. Γίνεται γιορτή των μίμων.
Σε ποια κοινωνία αναφέρεται η παράστασή σας, της εποχής του Ηρώνδα ή τη σημερινή;
Πρώτα θα έλεγα ότι η παράσταση ανατέμνει εμάς και το θεατρικό μας οπλοστάσιο. Έπειτα προσπαθήσαμε, με αυτό το κείμενο, να διαπεράσουμε τους σιδηρούς φραγμούς της σημερινής μας κοινωνίας που είναι βουτηγμένη στη θλίψη, στην ανασφάλεια και την απομόνωση, για να μπορέσουμε να εμφυσήσουμε λίγη χαρά και ομορφιά.
ID της παράστασης
Στην παράσταση «Μίμοι» πρωταγωνιστούν οι: Ρηνιώ Κυριαζή, Νίκος Νίκας, Ρίτα Λυτού, Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου, Αλκίνοος Δωρής, Άννα Κοκκίνου. Η μετάφραση είναι του Θεόδωρου Στεφανόπουλου, τα σκηνικά και τα κοστούμια φιλοτέχνησε ο Κέννι Μακ Λέλλαν και τις μάσκες η Μάρθα Φωκά.
Περισσότερες πληροφορίες
Οι μίμοι
Κλασικοί χαρακτήρες, τους οποίους συναντάμε στους «Μίμους» του Ηρώνδα, μαστροποί, μεσίτρες, δάσκαλοι και βιοτέχνες, ζωντανεύουν την ατμόσφαιρα μιας πολιτείας που μοιάζει με τη δική μας.
