Ο επιμελητής της έκθεσης «Fresh Painting, French Painting» που μόλις εγκαινιάστηκε στη γκαλερί The Breeder μιλά για τη δυσπιστία της Γαλλίας απέναντι στη ζωγραφική και το πώς το «συντηρητικό» αυτό μέσο μπορεί να θέσει νέα ερωτήματα σήμερα.
Όταν με προσκάλεσε η γκαλερί The Breeder να επιμεληθώ μια έκθεση Γάλλων καλλιτεχνών δεν ήξερα τι να κάνω με την έννοια του ότι δεν με ενδιέφερε να κάνω κάποιου είδους εθνική έκθεση. Η Γαλλία δεν είναι μια ανερχόμενη χώρα, οπότε μια έκθεση Γάλλων καλλιτεχνών δεν έβγαζε νόημα. Έτσι σκέφτηκα να εστιάσω στη ζωγραφική, όχι όμως στη ζωγραφική αυτή καθαυτή αλλά στο τι μπορεί να συμβεί χρησιμοποιώντας τη ζωγραφική με άλλο τρόπο, εξου και ο προβοκατόρικος τίτλος «Fresh Painting, French Painting».
Μη βλέπετε σήμερα που η ζωγραφική είναι πολύ της μόδας. Πριν δεκαπέντε, ακόμη και δέκα χρόνια, ειδικά στη Γαλλία κανείς δεν ασχολούνταν με τη ζωγραφική, θεωρούνταν κάτι πολύ συντηρητικό. Είχαμε ένα είδος δυσπιστίας απέναντί της, ακόμη και σήμερα σπάνια βλέπεις εκθέσεις αποκλειστικά ζωγραφικής στα μουσεία.
Η έκθεση αυτή δίνει το έναυσμα ενός προβληματισμού που θα μπορούσε να ερευνηθεί περαιτέρω σε μια μουσειακή έκθεση θέτοντας πολλές διαφορετικές ακόμη ερωτήσεις. Με ενδιέφερε να ξεκινήσω έναν διάλογο, πάντα στο πλαίσιο μιας έκθεσης σε γκαλερί, για το πώς μπορεί να υπάρξει ζωγραφική εκτός καμβά αλλά και καμβάς χωρίς ζωγραφική.
Πάρε για παράδειγμα, τον Nicolas Chardon, ο οποίος χρησιμοποιεί υφάσματα που βρίσκει σε αγορές και δημιουργεί καμβάδες με γεωμετρικά μοτίβα που παραπέμπουν στην ιστορική πρωτοπορία, αλλά όπου το λάθος και η ατέλεια είναι μέρος της διαδικασίας. Τα έργα του συνδέονται με την πραγματικότητα αλλά όχι με την παραδοσιακή έννοια της ζωγραφικής. Η χρήση των καθημερινών υλικών στοχεύει σε μια άλλου τύπου αναπαράσταση.
Μερικοί από τους συμμετέχοντες δηλώνουν ζωγράφοι, άλλοι όχι όπως ο Olivier Millagou, που δουλεύει με εγκαταστάσεις και γλυπτά. Εδώ παρουσιάζουμε τη σειρά των «Sand Paintings», που είναι φτιαγμένα από άμμο και οι άκρες τους αναπαράγουν το σχήμα πραγματικών ακτών που έχει βρει στα google maps. Η υπόστασή τους είναι διφορούμενη, αφού μπορούν να τοποθετηθούν στο πάτωμα ως μέρος μιας εγκατάστασης αλλά και να κρεμαστούν στον τοίχο σαν πίνακες.
Μια φιγούρα – σημείο αναφοράς είναι ο Bertrand Lavier που συμμετέχει με ένα ιστορικό έργο του 1986, το «Bloc de peinture rouge», ένα γλυπτό που είναι φτιαγμένο αποκλειστικά από ακρυλικό χρώμα, αλλά και ένα πιο πρόσφατο έργο, το «Rue du Pont-Louis-Philippe» (2012), μια εκτύπωση σε καμβά που θυμίζει έργο ζωγραφικής αλλά πρόκειται για φωτογραφία της καλυμμένης με λευκή μπογιά βιτρίνας ενός μαγαζιού όπου εκτελούνται εργασίες. Πρόκειται για μια σειρά έργων που έχουν ως τίτλο την οδό όπου βρίσκεται το κάθε μαγαζί.
Μια πολύ σημαντική καλλιτεχνική ομάδα που στην ουσία αποδόμησε τη ζωγραφική στη Γαλλία των ‘70s ήταν οι Supports/Surfaces που δεν βρήκαν όμως την ανταπόκριση που τους άξιζε εκτός συνόρων. Ειδικά στην Αμερική, λόγω και της πλαισίωσής τους μες στο μαρξισμό, δεν έτυχε καμίας αποδοχής, ενώ σήμερα έχει ανακαλυφθεί εκ νέου και παρουσιάζεται σε μια μοδάτη γκαλερί του Λος Άντζελες. Σκέφτηκα αν θα έπρεπε να συμπεριλάβω τους Supports/Surfaces στην έκθεση και κατέληξα πως καλύτερα να το αποφύγω επειδή είναι της μόδας και δεν ήθελα να θεωρηθεί η έκθεση μέρος ενός revival. Συχνά βλέπετε οι καλλιτέχνες χειραγωγούνται, κάτι το οποίο δεν μου αρέσει.
Η ζωγραφική είναι σημαντική στην εποχή μας κι έχω βρει πολλούς ενδιαφέροντες ζωγράφους από την Αμερική και τη Γαλλία ως τη Νότια Αφρική. Στη συγκεκριμένη έκθεση με ενδιέφερε να εξετάσω το πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η ζωγραφική ως σημείο αφετηρίας για περαιτέρω εξελίξεις.
Στην Αθήνα, όσο κι αν ακούγεται κλισέ, φαίνεται ότι η κρίση και η πολιτική κατάσταση έχουν ως αποτέλεσμα να γεννιούνται σημαντικά νέα πράγματα σε καλλιτεχνικό επίπεδο.
Μου αρέσει πολύ η δουλειά του Στέλιου Φαϊτάκη, για τον τρόπο με τον οποίο συνδέει το πολιτικό με παραδοσιακές τεχνικές. Με ενδιαφέρουν τα έργα που έχουν πολιτικό περιεχόμενο χωρίς αυτό να είναι πολύ προφανές.
Περισσότερες πληροφορίες
Fresh Painting, French Painting
Δημιουργίες Γάλλων σύγχρονων καλλιτεχνών, οι οποίοι ερευνούν την έννοια της ζωγραφικής υιοθετώντας ποικίλα μέσα και τεχνικές. Επιμέλεια: Fr. Bonnet
