Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η… Eurovision τις αγκάλιασαν, η γκρίζα μπογιά της Σοβιετικής Ένωσης ξεθώριασε, τα ιστορικά κτίρια ανακαινίστηκαν και μεταμορφώθηκαν σε boutique hotels και οι Βορειοευρωπαίοι weekenders ανακάλυψαν την παρθένα γοητεία των πρωτευουσών της Βαλτικής. Το μεσαιωνικό «μια φορά κι έναν καιρό» Ταλίν, η κοσμοπολίτικη μητρόπολη Ρίγα και το μπαρόκ, έξω καρδιά Βίλνιους είναι ισχυρή τάση στα city breaks.
Ταλίν - Εσθονία
Η ξανθιά καλλονή. Η πρωτεύουσα της Εσθονίας και η πιο γοητευτική από τις πόλεις της Βαλτικής περηφανεύεται για την πανέμορφη παλιά της πόλη, μια μαγική παραμυθούπολη του 13ου αιώνα με μοντέρνο νεανικό προφίλ. Λιθόστρωτα δρομάκια, κεραμιδένιες στέγες, κρυμμένες αυλές, λουθηρανικοί πύργοι και ορθόδοξες εκκλησίες με περίτεχνους τρούλους φτιάχνουν ένα ιδανικό σκηνικό περιπάτου.
Το Ταλίν όμως δεν είναι μια πόλη μουσείο – τα boutique hotels σε ιστορικά μεσαιωνικά κτίρια, τα design καταστήματα (το Ταλίν είναι η πιο σκανδιναβική από τις πρωτεύουσες της Βαλτικής), τα σοφιστικέ wine bars, τα προχωρημένα clubs σε σοβιετικής αισθητικής κτίρια και σε αναπαλαιωμένες αποθήκες του λιμανιού συνθέτουν ένα ιδανικό πακέτο εμπειριών για ένα διαφορετικό γουικέντ. Το χειμώνα το κρύο είναι αρκετό –οπότε προνοήστε για ζεστά ρούχα– αλλά η θέα της παλιάς πόλης ντυμένης στο χιόνι θα σας αποζημιώσει.
Κι όταν το κρύο γίνεται ανυπόφορο, ένα ποτήρι ζεστό κρασί ή ένα κοκτέιλ βότκας στα ατμοσφαιρικά μπαράκια που ξεφυτρώνουν μέρα με τη μέρα στα στενά της παλιάς πόλης ή ένα μαμαδίστικο χοιρινό με horseradish sauce στα ρετρό εστιατόρια θα σας συνεφέρει ευχάριστα. Η παλιά πόλη χωρίζεται σε δύο γειτονιές: την Ann Linn, το παλιό εμπορικό κέντρο που είναι γεμάτο εκκλησίες, μεσαιωνικά σπίτια, cosy bars και ζαχαροπλαστεία, και την Toompea, την παλιά αριστοκρατική συνοικία όπου δεσπόζει η περίτεχνη ρώσικη μητρόπολη. Όπως ανεβαίνετε προς την Toompea αντικρίζετε ακόμη και σήμερα τη βαριά πόρτα που έκλεινε κάθε βράδυ χωρίζοντας τις δυο γειτονιές. Από την κορυφή του λόφου της θα απολαύσετε την πανοραμική θέα-κάτοψη της πόλης, με τους πύργους, τις κεραμιδένιες στέγες και την πλατεία του Δημαρχείου – κλασικό meeting point για μπίρα.
Το Ταλίν έχει δεκάδες ιστορικά κτίρια και μουσεία. Το πιο ενδιαφέρον είναι το Μουσείο της Πόλης, σε ένα ανακαινισμένο σπίτι του 14ου αιώνα, όπου η ιστορία του Ταλίν ξεδιπλώνεται μέσα από ένα ασυνήθιστο μείγμα εκθεμάτων: από μεσαιωνικά όργανα βασανιστηρίων μέχρι ελαιογραφίες που απεικονίζουν Ρώσους αυτοκράτορες.
Την προσοχή σας θα τραβήξει το δωμάτιο που είναι αφιερωμένο στη μεταπολεμική περίοδο, όπου εκτίθενται μεταξύ άλλων σοβιετικά εσώρουχα, αλλά και ενότητες αντικειμένων «…Που παίρναμε μαζί μας όταν πηγαίναμε στη Δύση» (κούκλες, κεντημένα καπέλα, δερματόδετα βιβλία) ή «…Με τα οποία δωροδοκούσαμε τους Ανατολικούς» (ψάρια κονσέρβας και ποτά). Όσο κι αν σας έχει μαγέψει η παλιά πόλη, αξίζει να πάτε μια βόλτα με το τραμ στα προάστια για να επισκεφτείτε το παλάτι Kadriorg, το οποίο σήμερα λειτουργεί ως μουσείο. Είναι ένα εξαιρετικό δείγμα τσαρικής αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα που είχε χτιστεί για τον Μεγάλο Πέτρο και περιστοιχίζεται από έναν υπέροχο κήπο με κερασιές και σιντριβάνια.
Αν σας πιάσει νοσταλγία για κομουνιστικό κιτς, επισκεφθείτε τον Πύργο της Τηλεόρασης. Τα φιμέ τζάμια (χαρακτηριστικό των κτιρίων που στέγαζαν κυβερνητικές υπηρεσίες) δεν θα σας αποκαλύψουν τίποτε για το εσωτερικό του, αν όμως ανεβείτε στο εστιατόριο του παρατηρητηρίου θα απολαύσετε πανοραμική θέα της πόλης και όχι μόνο – τις ημέρες με καθαρή ατμόσφαιρα φαίνεται μέχρι και το Ελσίνκι. Το shopping στο Ταλίν δεν περιορίζεται στα φρέσκα λουλούδια που πουλάνε οι μπάμπουσκες στους δρόμους και στα κεντήματα που μονοπωλούν τους πάγκους της υπαίθριας αγοράς πίσω από την πύλη του Viru, καθώς η σκανδιναβική μανία του ντιζάιν γίνεται αισθητή με μια βόλτα στα μοντέρνα καταστήματα της πόλης.
Ρίγα - Λετονία
Η πιο κοσμοπολίτικη από τις πόλεις της Βαλτικής, η πρωτεύουσα της Λετονίας, συνδυάζει όμορφη παλιά πόλη, εντυπωσιακές λεωφόρους με art nouveau κτίρια, πάρκα και δυνατή πολιτιστική ζωή. Περίπατοι γάντι-γάντι σε χιονισμένα «αυτοκρατορικά» πάρκα και λιθόστρωτα σοκάκια, «σαφάρι» πανέμορφων art nouveau κτιρίων, ζέσταμα με Balzams (τοπικό λικέρ από βότανα που σερβίρεται μαζί με ζεστό χυμό σταφυλιού) και πηχτή bitter σοκολάτα σε ατμοσφαιρικά μπαράκια, γευστικές έξοδοι με βότκα και χαβιάρι ή και... σούσι, βραδιές κουλτούρας με όπερα και μπαλέτο.
Η Ρίγα, αν και δεν διαθέτει την καρτποσταλική παλιά πόλη του Ταλίν και φέρει πιο ορατά τα σημάδια του σοβιετικού παρελθόντος, είναι παρ’ όλα αυτά μια ζωντανή μητρόπολη με ιδιαίτερο ύφος και πολλές διαφορετικές όψεις. Η γειτονιά γύρω από την πλατεία του Δημαρχείου είναι γεμάτη στενάκια ιδανικά για περίπατο και… εξερευνήσεις σε όμορφες εκκλησίες, cosy cafe΄ s και ατμοσφαιρικά εστιατόρια.
Στον καθολικό καθεδρικό ίσως πετύχετε ρεσιτάλ εκκλησιαστικής μουσικής, ενώ ακριβώς δίπλα βρίσκεται και το Kafijas Veikals (Maza pils 6, 00371 7224216), ένα από τα καλύτερα cafe΄ s της Ρίγα, ιδιοκτησίας του ναού. Σ’ αυτό το μικροσκοπικό βιενέζικου στυλ cafe΄ θα απολαύσετε ζεστά ροφήματα, κάτω από τις διαθλάσεις του φωτός στα βιτρό, παρέα με πολιτικούς που έρχονται για coffee break από τη γειτονική Βουλή.
Αν έπρεπε να διαλέξουμε την πιο χαρακτηριστική γεύση της Ρίγα, θα καταλήγαμε ασυζητητί σε ένα από τα δεκάδες βουτυρένια γλυκίσματα βουτηγμένο σε παχύρρευστη πικρή σοκολάτα που σε τίποτε δεν θυμίζει αυτήν που σερβίρεται στα ελληνικά cafe΄ s. Στα όρια της παλιάς πόλης, δεσπόζει το κτίριο της Όπερας του 19ου αιώνα, από τα πολιτιστικά landmarks της πρωτεύουσας της Λετονίας – η όπερα είναι από τις αγαπημένες εξόδους των κατοίκων. Στο www.opera.lv μπορείτε να ενημερωθείτε για τις παραστάσεις και να κλείσετε on-line εισιτήρια επιλέγοντας τις θέσεις της αρεσκείας σας.
Ακριβώς δίπλα βρίσκεται το Μνημείο Ελευθερίας της Λετονίας που φρουρείται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας από δύο στρατιώτες σε στάση προσοχής. Αν το να μάθετε περισσότερα για τα βασανιστήρια που υπέστησαν οι Λετονοί από το σταλινισμό δεν σας καταθλίβει, επισκεφτείτε το Μουσείο Κατοχής (www.occupationmuseum.lv) που στεγάζεται σε ένα άχαρο ’70s κτίριο χωρίς παράθυρα, στην πλατεία Δημαρχείου. Τα εκθέματα είναι ανατριχιαστικά: από αναπαραστάσεις των κλουβιών της εξορίας στη Σιβηρία μέχρι ζωγραφιές των παιδιών κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ως εκεί με το τρένο και κατασκευές των κρατουμένων από κόκαλα και κουτιά.
Ακριβώς δίπλα στο μουσείο δεσπόζει η αναστηλωμένη αναγεννησιακή πρόσοψη-«τούρτα» του Melngalvju nams που θεωρείται το παλιότερο κτίριο της πόλης – χτίστηκε το 14ο αιώνα, βομβαρδίστηκε στον πόλεμο και αναστηλώθηκε οριστικά το 2001 για τα οκτακοσιοστά γενέθλια της πόλης. Μια βόλτα κατά μήκος της λεωφόρου Brivibas σας αποκαλύπτει, αφού πρώτα περάσετε τα πάρκα και τον αναστηλωμένο ρωσικό μητροπολιτικό ναό, μια από τις πιο αξιόλογες σειρές art nouveau κτιρίων στην Ευρώπη, μερικά από τα οποία είναι έργα του αρχιτέκτονα Mikhail Eisenstein, πατέρα του περίφημου σκηνοθέτη Sergei. Δύο από τα ομορφότερα βρίσκονται στην οδό Elizabetes 10b και στη Strelnieku 4a.
Βίλνιους - Λιθουανία
Η πιο μικρή και η πιο χαμογελαστή από τις πρωτεύουσες της Βαλτικής, αυτή της Λιθουανίας, θα σας σκλαβώσει με τους μποέμ ρυθμούς της, την απροσποίητη ευγένεια των κατοίκων της και την μπαρόκ παλιά της πόλη, ένα παζλ από εκκλησίες, μπαράκια και βιτρίνες με σοκολατένιες τρούφες.
Ο καλύτερος τρόπος να εγκλιματιστείτε στο Βίλνιους ένα παγωμένο χειμωνιάτικο πρωινό είναι να αγοράσετε ένα κουτί bitter τρούφες ή σοκολατάκια με μαύρο τσάι και πορτοκαλόφλουδα από ένα από τα δεκάδες ζαχαροπλαστεία της πόλης, να ξετυλίξετε τις κορδέλες του πακέτου και να γλυκαθείτε πριν πάρετε την ανηφόρα (ή το τελεφερίκ) για το Gediminas Hill. Εδώ πάνω, από την κορυφή του κάστρου του 15ου αιώνα, θα απολαύσετε πανοραμική θέα της παλιάς πόλης, με το ποτάμι της και τον καθεδρικό να δεσπόζει στην άκρη της.
Η μπαρόκ παλιά πόλη θα σας κρατήσει πολλές ώρες στα σοκάκια της: θα φωτογραφίστε εκκλησίες, θα ζεστάνετε τα χέρια σας πάνω από μια αχνιστή κούπα καφέ σε κάποιο από τα cosy cafe΄ -bars ή θα απολαύστε σολομό στη σχάρα, πικάντικες πατατοσαλάτες και λιθουανικά ντολμαδάκια στα εστιατόριά της. Μη φανταστείτε ότι πρόκειται για μια πόλη-μουσείο – το Βίλνιους είναι ίσως η μοναδική πόλη στον κόσμο που έχει προτομή του Φρανκ Ζάπα!
Μετά το θέατρο και το ποδόσφαιρο, τα δύο βασικά εξαγώγιμα προϊόντα της Λιθουανίας, η σύγχρονη τέχνη είναι άλλη μια ανερχόμενη ασχολία των νέων που παίζουν δυναμικά στις διεθνείς εκθέσεις. Η arty διάθεση της πόλης γίνεται αμέσως αισθητή με μια βόλτα στους δρόμους της. Αξίζει να βγείτε λίγο έξω από την πόλη, για μια επίσκεψη στο European Park, μια καταπράσινη υπαίθρια γλυπτοθήκη γεμάτη εικαστικές εγκαταστάσεις, όπως το δέντρο από 3.000 σπασμένες ρώσικες τηλεοράσεις, που έχει μπει και στο βιβλίο Guinness.
Η παλιά πόλη του Βίλνιους είναι γεμάτη εκκλησίες, άλλες πανέμορφες και άλλες απλώς περίεργες. Ξεχωρίζουν η πολυφωτογραφημένη κουκλίστικη Αγία Άννα, με μια γοτθική πρόσοψη από κόκκινα τούβλα, η εκκλησία των αγίων Φραγκίσκου και Μπερναντίνο των αρχών του 16ου αιώνα με τις πολύχρωμες τοιχογραφίες και ο ορθόδοξος ναός του Αγίου Πνεύματος με τα σκηνώματα των αγίων Αντωνίου, Ιβάν και Ευσταθίου.
Μια γέφυρα έξω από την εκκλησία των αγίων Φραγκίσκου και Μπερναντίνο σε οδηγεί πάνω από το ποτάμι Vilnia στο Uzopio, μια μποέμ γειτονιά με πολύ χιούμορ που έχει αυτοανακηρυχθεί ανεξάρτητη δημοκρατία και έχει κρεμάσει ταμπέλες που προτρέπουν, μεταξύ άλλων, τους περαστικούς να χαμογελάσουν! Αν και σιγά-σιγά γίνεται όλο και πιο κυριλέ, έλκοντας με το ιδιαίτερο στυλ του νέους ενοίκους, το Uzopio διατηρεί μέχρι στιγμής το φιλελεύθερο arty χαρακτήρα του με τα ιδιαίτερα υπαίθρια γλυπτά και τις πολλές γκαλερί. Ο καθεδρικός χωρίζει νοητά την παλιά από τη νέα πόλη: από τη μια τα μπαρόκ σοκάκια κι από την άλλη ο κεντρικός δρόμος της νέας πόλης, η Gedimino.
