Pexels / Fuat Ertuş
Εξωτική, αλλά οικεία, ανατολίτικη και μεσογειακή, κοσμοπολίτικη και μοντέρνα, αλλά με τη βαθιά ιστορία της χαραγμένη σε κάθε στενό και πλατεία, κάθε πάγκο και αγορά, κάθε τζαμί, κάθε παραδοσιακό χαμάμ και κάθε μεταμοντέρνο μαγέρικο, η Κωνσταντινούπολη είναι ένας προορισμός της διπλανής πόρτας με σαγήνη διαχρονική, έστω κι αν η πολιτική της πραγματικότητα ρίχνει σκιά στη γοητεία της τα τελευταία χρόνια. Ο έμφυτος κοσμοπολιτισμός της, καρυκευμένος με τα μπαχάρια μιας κοινωνίας που μάχεται να συνδυάσει τον νεοτερισμό με την βαθιά παράδοση και το συστημικό θεοκρατικό προσανατολισμό, συνθέτουν μια γοητευτική κυψέλη αντιθέσεων, τόσο πλούσια σε ποικιλία προτάσεων, ώστε το long weekend να δίνει όχι μόνο στον πρωτάρη, αλλά και στον πεπειραμένο επισκέπτη της πάντα κάτι καινούριο να ανακαλύψει. Σημειώστε τις παρακάτω διευθύνσεις, και θα καταλάβετε τι εννοούμε.
Παρασκευή – Τα κλασικά της Πόλης
Πρώτη μέρα στην πόλη κι αφού τα πόδια μας είναι ακόμη γεμάτα ενέργεια, είναι καλή ιδέα να βγάλουμε απ’ τη μέση τα κλασικά προσκυνήματα. Το Τοπ Καπί (topkapisarayi.gov.tr) με την πλούσια βλάστησή του σε χειμερινή νάρκη, είναι στα πιο μελαγχολικά του αυτήν την περίοδο, παραμένει όμως εντυπωσιακό. Τρίχες απ’ το μούσι του Μωάμεθ, θραύσματα απ’ το κρανίο του Ιωάννη του Βαπτιστή, θεαματικοί θάλαμοι με μωσαϊκά Iznik και περίτεχνα βιτρό, κι ένα δαιδαλώδες πλέγμα από διαδρόμους και δωμάτια για την ομαλότερη, χωρίς ανεπιθύμητες συναντήσεις μετακίνηση των μελών του χαρεμιού προς το σουλτάνο, συνθέτουν τη γοητεία του οθωμανικού παλατιού, ενώ την απολαυστική του θέα στο Βόσπορο, τη γέφυρα του Γαλατά και τον μεσαιωνικό πύργο, χαιρόμαστε στο τέλος της βόλτας παρέα με ένα φλιτζανάκι παραδοσιακό τσάι στο καφενεδάκι της εξόδου.
Βγαίνοντας, αποφασίζουμε ότι δεν έχουμε την ενέργεια να απογυμνώσουμε την Αγιά Σοφιά, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα, από το πολιτικό και θρησκευτικό φορτίο με το οποίο την έχει επιβαρύνει η ρεβιζιονιστική επαναφορά της λειτουργίας της ως τζαμί (μετά από σχεδόν έναν αιώνα ως μνημείο οικουμενικής εμβέλειας). Θαυμάζουμε λοιπόν την ατμοσφαιρική αρχοντιά και την επιβλητική αρχιτεκτονική πρωτοτυπία αυτού του κορυφαίου βυζαντινού ναού εκ του μακρόθεν και κάνουμε skip και το εντυπωσιακό Μπλε Τζαμί από αντίδραση.
Αντ’ αυτών, διασχίζουμε τη γειτονιά του Eminönü με προορισμό το Καπαλί Τσαρσί, όχι απαραίτητα για να ψωνίσουμε, αλλά κυρίως για το κεμπάπ στο "Gelgör" (İskender Boğazı Sokak 1822), το στέκι όπου κολατσίζουν όσοι δουλεύουν στην αγορά. Εκτός από το πεντανόστιμο κεμπάπ, βάζουμε στο τραπέζι χούμους τόσο εκφραστικό που λειτουργεί ως ορισμός του είδους, sis αρνάκι ανάλαφρο σα συννεφάκι, και λαχματζούν από άλλο πλανήτη.
Μια που είμαστε δίπλα, κακό δεν κάνει μια βόλτα σε μια από τις αρχαιότερες και μεγαλύτερες αγορές του κόσμου, με περισσότερα από 4.000 μαγαζάκια στρυμωγμένα σε 30 χιλιάδες τ.μ., κεντημένα με 61 λαβυρινθώδη στενάκια. Το Μεγάλο Παζάρι της Πόλης έχει βέβαια χάσει αρκετή απ’ την αυθενικότητά του απ’ όταν η πλειοψηφία των εμπόρων του αποφάσισε να ειδικευτεί αποκλειστικά σε απομιμήσεις premium ρούχων και αξεσουάρ, εδώ όμως βρίσκουμε μπρίκια, φλιτζανάκια και παραφερνάλια για σετ τσαγιού ή τουρκικού καφέ, ενώ προσοχή αξίζουν τα καταστήματα με τα πυργάκια από σαπούνι Αλέπο στην πραμάτεια της πόρτας τους. Είναι τα μαγαζιά των Σύριων, όπου εκτός από το φημισμένο σαπούνι από δαφνέλαιο, βρίσκουμε επίσης περίτεχνα παραδοσιακά ρούχα (κατά κανόνα χειροποίητα) με κομψό έθνικ πρόσημο. Ό,τι απ’ αυτά κι αν προτιμήσετε, στο Καπαλί Τσαρσί να είστε προετοιμασμένοι για άγριο παζάρι, προσπαθώντας να μη συμβιβαστείτε για οτιδήποτε περισσότερο απ’ το 1/3 της αρχικής τιμής.
Η βόλτα στα παζάρια κλείνει με το Αιγυπτιακό Παζάρι, το Mısır Çarşısı, κατηφορίζοντας προς το Βόσπορο, όπου εκτός από μπαχαρικά και λουκούμια, στοκάρουμε τσάγια και ροφήματα. Σουξέ της εποχής είναι το ρόφημα ευκάλυπτου, ιδανικό για τα κρυολογήματα του χειμώνα – δε χρειάζεται να το ζεστάνετε, και μόνο που θα ανοίγετε το βαζάκι, θα ξεμπλοκάρουν όχι μόνο τα δικά σας ιγμόρια, αλλά και των διπλανών. Στα πέριξ, το Şehzade (@sehzadecagkebap) μας δελεάζει με το Cağ Kebap (γύρος αρνιού ψημένος οριζόντια), το Meşhur Filibe Köftecisi (@meshurfilibekoftecisi1893) με τα κεφτεδάκια του και το Hocapaşa Pidecisi με τα pide του, εμείς όμως έχουμε άλλα στο μυαλό μας.
Επιστρέφοντας στην Ανατολική πλευρά της Πόλης, διασχίζουμε τη γέφυρα του Γαλατά με τα αμέτρητα καλάμια των ψαράδων στα κάγκελά της, και περνάμε τον τζενοβέζικο πύργο που έδωσε το όνομά του στη γειτονιά, με προορισμό την όλο και πιο σοφιστικέ νυχτερινή πιάτσα του Πέρα, και την ατμοσφαιρική σάλα του Aheste (@ahestepera). Το όνομα αυτού του μικρού νεομπιστρό με τους γυμνούς τοίχους και τα ξύλινα δοκάρια στην οροφή, που έχει τρυπώσει στις προτάσεις διεθνών οδηγών χάρη στη μοντέρνα του προσέγγιση στον τουρκικό μεζέ, σημαίνει "σιγανά" στα περσικά. Κι έτσι σιγανά κι αγαπησιάρικα μπαίνει στην καρδιά μας, με πιάτα όπως το καλαμαράκι σχάρας με τυρί και πεπόνι ή το καρπάτσιο τόνου με κανταΐφι και μάνγκο, αλλά και την μαζεμένη (και φιλικά τιμολογημένη) λίστα από τον τουρκικό αμπελώνα, που δίνει buzz στο φινάλε της ημέρας μας.
Σάββατο – Ο Βόσπορος σε πρώτο πλάνο
"Δεν µπορεί να είναι τόσο χάλια η ζωή: ΄Ο,τι και να γίνει, ο άνθρωπος στο τέλος µπορεί να πάει να περπατήσει στον Βόσπορο", έγραφε ο Ορχάν Παμούκ στο αυτοβιογραφικό του "Ιστανμπούλ" και μια πρωινή βόλτα στις προμενάδες της Πόλης αρκεί για να μας πείσει για τις καθαρτικές ιδιότητες αυτής εδώ της γωνιάς του πλανήτη. Συνδυάζουμε με ένα πέρασμα από την ψαραγορά του Karaköy, χαζεύουμε τα μεγάλα καλκάνια από τη Μαύρη Θάλασσα, τις περίεργες γαριδοκαραβίδες του Βοσπόρου και τις γάτες που κάνουν γιουρούσι στη φύρα των ψαράδων, με στάση στο Balikci Yusuf (Azapkapı) για αυθεντικό κι αφτιασίδωτο σάντουιτς με ψάρι στη σχάρα (συνήθως λούτσος ή κολιός), κρεμμύδι και μυρωδικά, στα τραπεζάκια γύρω από το μαγκάλι, ανάμεσα από εργαζόμενους των τριγύρω μαγαζιών.
Από την προβλήτα απέναντι παίρνουμε το ferry για το Kadiköy, δηλαδή τη Χαλκηδόνα. Η διαδρομή με το ferry είναι μια εμπειρία Κωνσταντινούπολης από μόνη της, με τους γλάρους να χαράσσουν τη διαδρομή στο Βόσπορο κι απ’ την πρύμνη να ξεπροβάλουν τοπόσημα όπως το Τοπ Καπί, το Ντολμαμπαχτσέ, ή ο Πύργος της Κόρης - ανάμνηση της απόπειρας του βυζαντινού αυτοκράτορα Μανουήλ Α’ να αλυσοδέσει τη θάλασσα για να κλείσει την είσοδο προς τον Κεράτειο Κόλπο.
Η βόλτα στα πλακόστρωτα, γεμάτα κάθε λογής μαγαζιά, καφέ κι εστιατόρια στενάκια του Kadiköy, πεζοδρομημένα τα περισσότερα (αλλά χωρίς αυτό να σημαίνει και πολλά για τα τροχοφόρα της Πόλης, κι αυτός είναι ένας μόνο από τους λόγους που η γειτονιά θυμίζει μια εκτεταμένη εκδοχή του Ψυρρή), μπορεί να αποδειχθεί χαοτική χωρίς συγκεκριμένο προορισμό, γι’ αυτό και βάζουμε στόχο το Basta! Street Food (@basta_food) και το burger προβατίνας του: το λιχούδικο πιάτο – υπογραφή αξίζει τη βόλτα χάρη στο εκφραστικό μπιφτέκι και το συννεφένιο πατατόψωμό του (αν και την επόμενη φορά θα το ζητήσουμε με λιγότερη μαγιονέζα τρούφας) κι είναι μια πολύ καλή πρώτη γνωριμία με το μαγειρικό flair του διδύμου Kaan Sakarya και Derin Aribas. Οι δυο τους έχουν για επίσημη έδρα τους το Basta! Neobistro (@basta_neobistro) με παραδοσιακά τουρκικά πιάτα σε ραφιναρισμένες εκδοχές (σκεφτείτε αρνάκι μπρεζέ τυλιγμένο σε φύλο κρούστας και χαρίσα, ή τάρταρ λαβράκι με αγκινάρες και ηλιόσπορο).
Στη γειτονιά, το Reks Kokoreç (@rekskokorec) φημίζεται για το αφράτο και μυρωδάτο κοκορέτσι του (προσοχή, οι Τούρκοι δε χρησιμοποιούν καθόλου εντόσθια, μόνο έντερα και γλυκάδια), και το Çiya Sofrasi (@ciyasofrasi) είναι προορισμός για ατόφια παραδοσιακή κουζίνα με έμφαση στην εποχικότητα, ιδίως από τότε που ο σεφ Musa Dağdeviren έγινε επεισόδιο στο Chef’s Table του Netflix.
Ίσως αυτό που χρειάζεται το κλείσιμο της μέρας, όμως, να είναι μια βόλτα στο Nişantaşı, το Κολωνάκι της Πόλης. Εδώ θα χαζέψετε τις ακριβές βιτρίνες της οδού Abdi İpekçi, τα αρ νουβό σπίτια και τα κεραμικά με ισλαμικά γεωμετρικά σχέδια στο Paşabahçe (@pasabahcemagazalari) κι ύστερα θα ασχοληθείτε με people watching από στέκια όπως το Delicatessen (@delicatessenist) ή τη Beymen Brassserie (@beymenbrasserie) με το νόστιμο crowd, το χάζι στην περατζάδα από τα μικροσκοπικά τραπεζάκια έξω, και τη σωστή δόση "δήθεν" στο προσωπικό, που θα αρίστευε και στο αυθεντικό Κολωνάκι…
Διαβάστε Επίσης
Κυριακή – Το λουτρό των Σουλτάνων
Ισορροπώντας στην απότομη κατηφόρα της οδού Yeni Çarşı, που ενώνει την Istiklal με την προμενάδα του Γαλατά, ξεκινάμε την πρωινή μας βόλτα προς τη θάλασσα. Σταματάμε στο Eskiyeni (@eskiyeni.istanbul), το φιλελληνικό παλαιοπωλείο όπου αφίσες με τον Σον Κόνερι και την Ούρσουλα Άντρες στέκονται πλάι σε στιλιζαρισμένα εξώφυλλα της Vogue και τουριστικά πόστερ του Οριάν Εξπρές, για να αγοράσουμε cartes postales με αρ νουβό αποδόσεις της Πόλης, υπό τους ήχους Ξαρχάκου και Θεοδωράκη. Λίγο πιο κάτω, στο γουστόζικο Turkish Modern (@turkishmodern), ζεστά πασουμάκια, μεταξωτά μαντίλια και ολόμαλλες πασμίνες με vintage – thrift αισθητική και συμπαθητικές τιμές, αναλαμβάνουν να γεμίσουν ό,τι κενό έχει απομείνει στις βαλίτσες μας.
Στο τέρμα του δρόμου, πίσω απ’ το επιβλητικό τζαμί του Kılıç Ali Pasha, κρύβεται το ομώνυμο χαμάμ (@kilicalipasahamami). Με ιστορία από τον 16ο αιώνα και εντυπωσιακή αρχιτεκτονική κοψιά, αυτό εδώ το παραδοσιακό λουτρό σκαρφάλωσε στην πρώτη θέση της λίστας των καλύτερων ιστορικών λουτρών του κόσμου για το Conde Nast Traveler το 2023 κι έκτοτε οι προκρατήσεις είναι απαραίτητες. Με ξεχωριστά ωράρια για άντρες και γυναίκες, η τελετουργία ξεκινά με… θερμολουσία από κουβάδες καυτού νερού, και μετά τη χαλάρωση στο ζεστό μάρμαρο, περιλαμβάνει σαπούνισμα από την κορφή ως τα νύχια χωρίς να κουνήσουμε δαχτυλάκι. Ετοιμαστείτε να σας διπλώσουν σα φιόγκο όταν σας τρίβουν, κι όταν σας ρωτήσουν αν θέλετε λούσιμο, μη διστάσετε στιγμή.
Φρεσκαρισμένοι και πιο καθαροί από ποτέ πριν (κι ίσως από ποτέ μετά), είμαστε έτοιμοι για τη βόλτα μας στο Galataport (@galataportistanbul), τη θεαματική ανάπλαση 400 στρεμάτων στο λιμάνι του Γαλατά, που ξεδιπλώνει σε προμενάδα 1μιση χιλιομέτρου ένα νέο πρόσωπο της Πόλης. Προβλήτες για κρουαζιερόπλοια, περισσότερα από 200 καταστήματα με δημοφιλή brands, διεθνή καφέ κι εστιατόρια, αλλά και άπλετοι χώροι για βόλτα και ραχάτι στη λιακάδα απλώνονται εδώ, με στολίδι του στέματος το νέο σπίτι του (ιδιωτικής πρωτοβουλίας) Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Κωνσταντινούπολης – ένα λαμπερό καταφύγιο για καλλιτέχνες που αποζητούν ελευθερία έκφρασης μέσα σε μια πολιτική πραγματικότητα γεμάτη σκιές.
Μνημείο μοντέρνας αρχιτεκτονικής από μόνο του, το Istanbul Modern (@istanbulmodern) φέρει την υπογραφή του Ρέντζο Πιάνο και συγκεντρώνει σε 10 χιλιάδες τετραγωνικά απλόχωρων και φωτεινών εκθεσιακών χώρων, έργα Τούρκων και μη καλλιτεχνών από το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα ως σήμερα (εντυπωσιακές οι υπερμεγέθεις συνθέσεις της Fahrelnissa Zeid και τα γλυπτά του Ayse Erkmen), ενώ το café της ταράτσας, με την infinity λίμνη του, είναι ιδανικό για χάζι στο Βόσπορο και την απέναντι πλευρά της Πόλης.
Μοναδικά κάδρα στο Βόσπορο προσφέρουν λίγο πιο κάτω το εστιατόριο Gallada (@galladaistanbul) και το Topside Bar ακριβώς από πάνω, αμφότερα στο ξενοδοχείο The Peninsula Istanbul Hotel. Φέρουν την υπογραφή του άκρως επιδραστικού για τη νέα γαστρονομική σκηνή της Πόλης, σεφ Fatih Tutak (2* Michelin στο TURK by Fatih Tutak), ο οποίος εδώ αντλεί έμπνευση από το Δρόμο του Μεταξιού, για να φέρει κοντά τουρκικές και απωανατολίτικες γευστικές παραδόσεις, σε ένα ultra κοσμοπολίτικο, δημιουργικό πάντρεμα.
Ξεκινήστε με τα αιθέρια, σχεδόν διάφανα dumplings που τυλίγουν μέσα τους μασίφ τουρκικές γεύσεις όπως το λαχματζούν, το κεμπάπ και το κιμπέ και σερβίρονται ως bar food στο διακοσμημένο σαν ακριβό κρουαζιερόπλοιο bar του επάνω ορόφου, κι ύστερα συνεχίστε στην κυρίως σάλα για πιάτα όπως το σασλίκ κεμπάπ με 50 (!) στρώσεις από σιγομαγειρεμένο αρνάκι, λίπος από την ουρά του και αέρινες φέτες κρεμμυδιού, περασμένα σε σουβλάκι και ψημένα στην εντέλεια, ή το καλκάνι από τη Μαύρη Θάλασσα στη σχάρα, με εθιστικής νοστιμιάς σάλτσα από βούτυρο Τραπεζούντας, τρούφα και σόγια, κι αποχαιρετήστε την Κωνσταντινούπολη με στιλ.
Διαβάστε Επίσης
Διαβάστε Επίσης
