Shutterstock
Πριν πετάξω για τους εξωτικούς παραδείσους του φιλιππινέζικου αρχιπελάγους, προσγειώθηκα στη Metro Manila –μια βουερή μητροπολίτικη συμφωνία από 16 πόλεις και 13.5 εκατομμύρια κατοίκους, που μιξάρει τους απόηχους της ισπανικής αποικιοκρατίας και του αμερικανικού pop culture με αναζωογονητικές ανατροές απ’ τη ντόπια σκηνή, που διεκδικεί πλέον τη δική της ταυτότητα.
Πρώτος σταθμός σ’ ένα πολύμηνο νομαδικό ταξίδι στη νοτιοανατολική Ασία, η Μανίλα, στο νησί Λουσόν στα βόρεια του αρχιπελάγους, με σύστησε σε μια άναρχη αλληλουχία από αστικά μεγαθήρια και εξοντωτική κίνηση, φρουρούς με όπλα έξω από καφέ και αχνιστό sisig —μια τοπική σπεσιαλιτέ με χοιρινό σαγόνι και αυτιά, ενίοτε εγκέφαλο και συκώτι (ή χορτοφαγικό τόφου), γαρνιρισμένα με κρεμμυδάκια και τσίλι, που κάνει την εμφάνισή του σε γωνειακά, περιφερόμενα μαγειρεία.
Τα χρόνια της ισπανικής αποικιοκρατίας (1565–1898) παρελαύνουν μπροστά σου στα στενά του ιστορικού Intramuros, ενώ η επιρροή των Αμερικανών αποίκων (εδώ μέχρι το 1946) είναι ακόμα ζωντανή, αν μη τι άλλο, στο πιο-cult-πεθαίνεις jeepney, ένα κατεξοχήν φιλιππινέζικο μέσο μεταφοράς. Πολλά ονόματα ντόπιων, δε, ακούγονται σα να διάλεξες τα πιο τρέντι παντρέματα απ’ τις δυο κουλτούρες –βλέπε Gary Valenciano, ένα απ’ τα μεγαλύτερα αστέρια της φιλιππινέζικης ποπ (OPM ή Οriginal Pilipino Music).
Παρότι οι ένοπλοι φρουροί σού βγάζουν ένα αίσθημα ανησυχίας, δεν αποδείχθηκε ποτέ βάσιμο: η Μανίλα γρήγορα αποτυπώθηκε στο μυαλό μου ως νεανική, φιλόξενη και με καλή υποδομή για ψηφιακούς νομάδες, αν και μου πέταγε εμπόδια στην κυριολεξία στο δρόμο μου: οι περιορισμένοι σταθμοί του τρένου (Metro Rail Transit ή MRT και το πιο αργό Light Rail Transit System/LRT) είναι διάσπαρτοι σε μεγάλες αποστάσεις -και τρως χρόνο στην ουρά για να περάσεις την τσάντα απ’ το μηχάνημα της ασφάλειας.
Αν και επιβάλλεται μια βόλτα με το θρυλικό jeepney, μπορεί να χρειαστεί ν’ αλλάξεις δυο-τρία ανά διαδρομή, γεγονός που μεταφράζεται σε 1.30-2 ώρες απ’ το Intramuros στα σύγχρονα στέκια του BGC (Bonifacio Global City) και του Makati. Η Grab (η Uber της Ασίας) είναι ιδανική για οικονομικά και έμπιστα ταξί. Η ανατροπή στο σόλο ταξίδι μου ήρθε, όμως, με τη Move It Now, την αντίστοιχη εφαρμογή για πολύ γρηγορότερα δίκυκλα: υπάρχει κάτι το σουρεαλιστικό στο να με περιμένει κάτω απ’ το σπίτι ένας φιλικός ντόπιος σκουτεράς για "born to be wild” στιγμές σε μια φαινομενικά αδάμαστη μητρόπολη. Ξαφνικά, όλα έμοιαζαν δυνατά…
Ιntramuros: ξεφυλλίζοντας την ιστορία της ισπανικής αποικιοκρατίας
H Mανίλα που θα χαρείς πραγματικά να περπατήσεις ξεκινά απ’ το μνημειώδες Εθνικό Μουσείο Καλών Τεχνών. Απ’ τη μια, βρίσκεται το Πάρκο Rizal, προς τιμήν του εμπνευστή της φιλιππινέζικης ανεξαρτησίας José Rizal, με το ογκώδες Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, έναν όμορφο κινέζικο κήπο και το Μνημείο José Rizal να σε φτάνουν μέχρι τον Κόλπο της Μανίλα. Στα βορειοδυτικά του μουσείου βρίσκεται, κατά ένα περίεργο τρόπο, το "Intramuros Golf Club”, στα καλωπισμένα γρασίδια του οποίου φαν του σπορ έρχονται να παίξουν με φόντο τα ιστορικά τείχη. "Προσοχή στις ιπτάμενες μπάλες του γκολφ” προειδοποιεί μια πινακίδα, καθώς το ηλιοβασίλεμα λεγεώνες από παρέες και ζευγάρια δίνουν ραντεβού στις επάλξεις του Baluarte de San Andres για ξάπλα και χάζι στους απέναντι ουρανοξύστες, βαμμένους με ζωηρούς χρωματισμούς στον ορίζοντα.
Με τις ατμοσφαιρικές εκκλησίες, τα κομψά αρχοντικά και τους όλο ζωντάνια πεζόδρομους, η συνοικία του Intramuros μοιάζει σα να ξεφυλλίζεις ένα φωτογραφικό άλμπουμ με τη Μανίλα του άλλοτε. Στην καρδιά της βρίσκεται η ρωμαιοκαθολική μπαρόκ εκκλησία San Agustin του 16oυ αιώνα –η παλαιότερη πέτρινη εκκλησία στη χώρα και το μόνο κτίριο που βγήκε αλώβητο απ’ τους βομβαρδισμούς του Β’ Παγκόσμιου. Πραγματικό διαμαντάκι είναι και το διπλανό ομώνυμο μουσείο, μια όαση γαλήνης γεμάτη σπάνια θρησκευτικά αντικείμενα, γλυπτά, λείψανα και χορωδιακά βιβλία, που περιβάλλεται από κρυφούς τροπικούς κήπους, αλλά και μ’ ένα υπέροχο μουσειακό καφέ όπου θα μάθεις την μακρά ιστορία του ροφήματος στις Φιλιππίνες --μία απ’ τις λίγες χώρες που καλλιεργούν και τις τέσσερις εμπορικές ποικιλίες Arabica, Robusta, Liberica και Excelsa.
Ένα στιλιστικό masterclass στην ιστορία της περιοχής δίνει το σπίτι-μουσείο "Casa Manila”, που παρουσιάζει τον τρόπο ζωής μιας εύπορης φιλιππινέζικης οικογένειας την εποχή της ισπανικής αποικιοκρατίας. Η πρόσοψή του ακουλουθεί το σχέδιο ενός σπιτιού που βρισκόταν στην κινεζική συνοικία Binondo τη δεκαετία του 1850, ενώ το εσωτερικό του ζωντανεύει με σκαλιστές διακοσμητικές λεπτομέρειες, κρυστάλλινους πολυελαίους, κινέζικα κεραμικά, ένα φανταστικό πιάνο με ουρά στο ευρύχωρο σαλόνι και μια κουζίνα-ταξίδι στο χρόνο. Τραπεζάκια απλώνονται στην τροπική εσωτερική αυλή του ισογείου, όπου ένα μοντέρνο καφέ σερβίρει δροσιστικά ροφήματα.
Άλλα ιστορικά κεφάλαια, που με έκαναν να επιστρέφω στο Ιntramuros, είναι ο Καθεδρικός της Μανίλας, που χτίστηκε το 1571, αλλά αυτή είναι η όγδοη εκδοχή του έπειτα από απανωτές καταστροφές, συμπεριλαμβανομένου και του Β’ Παγκόσμιου, και το φρούριο Fort Santiago, στις όχθες του ποταμού Pasig, όπου φυλακίστηκε ο Rizal πριν την εκτέλεσή του το 1896.
Mια απ’τις ωραιότερες εκπήξεις εντός των τειχών κρυβόταν, όμως, πίσω από μια ήσυχη πέτρινη πρόσοψη στο νούμερο 477 της San Juan de Letran: το παλαιότερο εν λειτουργία αποστακτήριο των Φιλιππίνων "Destileria Limtuaco” ιδρύθηκε το 1852 και παραμένει εδώ και πέντε γενιές στα χέρια της ευρύτερης οικογένειας. Νεαροί οδηγοί μου εξήγησαν τη διαδικασία παραγωγής ουίσκι, μου σύστησαν ποτά που έχουν τις ρίζες του στην ισπανική αποικιοκρατία αλλά και τις σήμα-κατατεθέν σέξι διαφημίσεις για το διάσημο πλέον "White Castle Whisky” (κόκκινο μπικίνι, λευκό άλογο). Αφού πάρεις μια γεύση από ουίσκι, μπράντι ή σανγκρία που παράγονται επί τόπου, μπορείς να αγοράσεις και για δωράκι.
Binondo: η παλαιότερη Chinatown στον κόσμο
Πριν έρθουν να με σώσουν απ’ τον κυκλοφοριακό εφιάλτη οι ιππότες με τα σκούτερ, δοκίμασα μια ακόμα εναλλακτική: τα δωρεάν πλεούμενα που διασχίζουν τον ποταμό Pasig, μια βόλτα της υπομονής παρέα με ντόπιους κατά την οποία διέσχισα φιδωτά άγνωστες πλευρές της πόλης, απ’ τα σύνορα Μakati-Mandaluyong (στάση Hulo) μέχρι την κινέζικη συνοικία Binondo (Escolta –φρόντισε να φτάσεις στην αποβάθρα νωρίς και να προσθέσεις το όνομά σου στη λίστα για να βρεις θέση).
Τους αργούς ρυθμούς του ferry διαδέχτηκε μια πυρετώδης κινητικότητα που ξεκινά απ’ τη στιγμή που περνάς απ’ την χαρακτηριστική Αψίδα της Chinatown στην πλατεία Moraga και, λίγο παρακάτω, την κεραμιδόσκεπη αψίδα της Φιλιππινέζικης-Κινεζικής φιλίας. Επισήμως εδώ απ’ το 1594, η παλαιότερη Chinatown στον κόσμο είναι, πιθανώς και η πιο χαοτική, με γραφικές γιρλάντες από κόκκινα φαναράκια και διακοσμητικούς χρυσούς δράκους να συναντούν ακανόνιστες συνθέσεις από μισο-εγκαταλελειμμένα κτίρια, ατελείωτα μέτρα από καλώδια, στάσιμα νερά, κιτσάτες διαφημίσεις και φουριόζικα τρίκυκλα (traysikel). Την εξαίρεση στην έλλειψη κανόνα προσφέρει η Εκκλησία του Binondo: με τη δυτική πρόσοψη και το όμορφο οκταγωνικό καμπαναριό της μόνο να θυμίζουν την περίτεχνη μπαρόκ εκκλησία που στεκόταν εδώ πριν τον Β’ Παγκόσμιο, στολίζεται στο εσωτερικό της από μια εντυπωσιακή συλλογή από φρεσκο-ζωγραφισμένες τοιχογραφίες.
Στην Chinatown της Μανίλας έρχεσαι όμως για άλλου τύπου αξιοθέατα και αξιοπερίεργα. Εδώ βρίσκεται η "Μέκκα του φτηνού shopping”, η αγορά Divisoria, με ακατάπαυστες, ανεβαστικές εκρήξεις από πλαστικό εντός του ομώνυμου εμπορικού κέντρου και τους πάγκους του δρόμου που ξεχειλίζουν από Ηello Kitty, μάσκες, μπαλόνια, ντισκομπάλες και ψεύτικα λουλούδια. Η Chinatown είναι επίσης εγγυημένο foodie destination, με επίκεντρο τις εμπνευσμένες γευστικές αλχημείες της φιλιππινέζικης-κινεζικής κουζίνας. Ουρές στήνονται χωρίς εξαίρεση την ώρα του μεσημεριανού έξω απ’ το 828 της οδού Ongpin για ψωμάκια με γέμιση από χοιρινό στο χέρι απ’ το "Shanghai Fried Siopao”. Μια μεγάλη επιλογή από φιλιππινέζικης έμπνευσης "mami” (σούπα με νουντλς με μοσχάρι, πάπια κ.ά.) και νόστιμο χορτοφαγικό ρύζι chopsuey σερβίρει στα τραπεζάκια του "Ying Ying Tea House”, ένα απ’ τα καλύτερα tea houses στο Binondo, όπου κάθισα μεταξύ μιας εξαμελούς οικογένειας και της μαγείρισσας που τακτοποιούσε τα ολόφρεσκα καντονέζικα dim sum στα χαρακτηριστικά κυκλικά ξύλινα κουτιά τους (233-235 Dasmarinas).
Για έξτρα σνακ και προμήθειες για το σπίτι εγγυάται το "Εng Bee Tin”, στα χέρια της οικογένειας Chua απ’ το 1912. Το κινέζικο αυτό deli αποτελεί σταθμό για τις πρωτοποριακές παραλλαγές του παραδοσιακού κέικ hopia, όπως αυτά με γέμιση ube (μωβ γιαμ, που φέρνει στη γλυκοπατάτα, χαρακτηριστική γεύση των Φιλιππίνων), φεγγαρόπιτες, ένα γευστικό σύμβολο ενότητας που φέτος βγαίνει και με γέμιση κρέμα καρύδας, αλλά και tikoy, το εορταστικό κέικ για τον Κινέζικο Νέο Χρόνο (628 Ongpin Street).
Makati-BGC: Διαδρομές στις πιο στιλάτες γωνιές της Μανίλα
Mια άλλη μητρόπολη ξεδιπλώνεται στα μπουλεβάρτα με τους αστραφτερούς ουρανοξύστες και τα φοινικόδεντρα στη δυτική πλευρά του Makati, εδώ όπου πολυτελή ξενοδοχεία όπως το "Τhe Peninsula” κλέβουν την παράσταση με υδάτινες εγκαταστάσεις και εμπορικά κέντρα σαν το εξωτικό Greenbelt παντρεύουν μερικές από τις πιο εκλεπτυσμένες προτάσεις στο shopping και τη γαστρονομική σκηνή της πρωτεύουσας.
Στην καρδιά του Greenbelt, ένα κινηματογραφικής σύλληψης ημι-υπαίθριο παρεκκλήσι κάτω από ένα κυματιστό γρανιτένιο θόλο φιλοξενεί καθολικές λειτουργίες καθώς shoppers ξαποσταίνουν στους πάγκους περικυκλωμένοι από τροπική βλάστηση. Το βραδάκι, τζαζ σύνολα αναλαμβάνουν την ψυχαγωγία στους κήπους, ενώ DJs παίρνουν τα σκήπτρα after hours. Το γαλλικής εσάνς "Wildflour Cafe & Bakery” σερβίρει γλυκά και αλμυρά αρτοποιήματα, καλοφτιαγμένα πιάτα από comfort food (εμπνευσμένες παραλλαγές στο κορεάτικο kimchi, ριζότο με μελάνι καλαμαριού, φιλέ μινιόν) και επιδόρπια σκέτη γλύκα –έτσι τα προτιμούν οι Φιλιππινέζοι– όπως κλασικό κέικ "sansrival” με στρώματα βουτυρόκρεμας και μαρέγκα από κάσιους πασπαλισμένα μ’ ένα κριτσανιστό, φυστικωτό μιξ. Υπό την επίβλεψη του Άγγλου-Φιλιππινέζου σεφ Josh Boutwood, το σοφιστικέ "Ember” (χόβολη) αγκαλιάζει μια φιλοσοφία που δανείζεται ελεύθερα από τις γαστρονομικές σκηνές και μεθόδους μαγειρέματος του κόσμου, με επίκεντρο τις καπνιστές νότες σε κρέατα και ψαρικά.
Αγαπημένο γευστικό ραντεβού στο Makati είναι όμως και η Σαββατιάτικη αγορά του Salcedo Village, που συγκεντρώνει ντόπιους και ξένους foodies στα γρασίδια του πάρκου Jaime C. Velasquez. Με ενθουσίασαν μια χορτοφαγική βερσιόν βιετναμέζικου bún chả giò (νουντλς με spring rolls) με επιδόρπιο ένα ταπεράκι σπιτικό φιλιππινέζικο ginataang halo-halo (μπάλες ρυζιού μαγειρεμένες σε γάλα καρύδας, με γλυκοπατάτα και μωβ γιαμ), ενώ μαμαδίστικες συνταγές όπως αυστραλέζικα crumpets (τηγανίτες) και φιλιππινέζικο πατέ από γαλατόψαρο πωλούνται συσκευασμένα για το σπίτι. Οι πολυτελείς ουρανοξύστες που περικυκλώνουν το πάρκο συγκεντρώνουν μια σειρά από πρώτης τάξεως καφέ –βρήκα τις γεύσεις μου και θεαματικό παράθυρο για τηλεργασία, όμως, στον 7ο όροφο του Finman Centre Building (131 Tordesillas): το LGBTQ-friendly "Odd Cafe” σερβίρει –πέρα απ’ τα κλασικά– σήμα-κατατεθέν δημιουργίες φυτικής προέλευσης, όπως "Cereal Killer” (εσπρέσο με γάλα δημητριακών και ψημμένα αμύγδαλα) και "French Kiss” (εσπρέσο, βανίλια, κανέλα) σ’ ένα αφαιρετικό concept store με πινελιές neon και "ασυνήθιστα vibes μόνο” (τσέκαρέ τους στο Instagram για το "Drag Brunch” και άλλα events).
Μόλις πέσει η νύχτα, όμως, πιο fun είναι το Poblacion, στην ανατολική πλευρά του Makati, που αγκαλιάζει την πιο απολαυστικά άναρχη πλευρά της Μανίλας με αυτοσχέδιες νυχτερινές αγορές φαγητού, ζωντανές μουσικές και φασαριόζικο nightlife σε διάσημα club όπως το "Royal”.
Κομβικό σημείο για cafe culture, τέχνη, shopping και, μετά τα μεσάνυχτα, clubbing, είναι και το Bonifactio Global City, για τους φίλους BGC, στην πόλη Taguig, με άνετες λεωφόρους στη σκιά ντιζαϊνάτων μεγαθήριων να κάνουν το αλαλούμ του Βinondo να μοιάζει με μια παράλληλη πραγματικότητα. Το εκθαμβωτικό ντιζάιν του μουσείου επιστήμης "The Mind Museum” και η συλλογή σύγχρονης τέχνης του "Metropolitan Museum of Manila” πρωταγωνιστούν στη μουσειακή σκηνή εδώ. Ο καφές ανεβαίνει επίπεδο με στέκια όπως το μινιμαλιστικό αισθητικά, μαξιμαλιστικό γευστικά "Harlan + Holden”, που σερβίρει υπέροχο latte από καραμέλα βουτύρου (28th St. & 3rd Ave.).
Κόμβος συγχρονου lifestyle είναι το πενταώροφο One Bonifacio High Street, που σερφάρει το φάσμα από τις στιλάτες μόδες του Βρετανού Paul Smith με ένα πρώτης τάξεως "Food District” στο υπόγειο. Highlight ήταν το αυτοσχέδιο γεύμα μου στο "Sichu Malatang”, ένα εστιατόριο-στυλ μανάβικο του Σιτσουάν όπου βάζεις κινέζικες γεύσεις που λιγουρεύεσαι σε μια μεταλλική γαβάθα (πλούσιες επιλογές από τόφου, νουντλς, λαχανικά κτλ.), τη ζυγίζεις στο ταμείο και στα μαγειρεύουν επί τόπου. Kι επειδή η μεγαλύτερη ίσως πολυτέλεια του BGC είναι το περπάτημα, μπορείς να κάψεις τις θερμίδες στα λαμπερά club του Τhe Fort Strip και του Uptown ("Revel”, "XYLO at The Palace”, "The Island”) μόλις λίγα βήματα μακριά.
Jeepney Love
Είναι κιτσάτο. Είναι φανταχτερό. Είναι μια χρονοκάψουλα που σε πάει παντού: εμβληματικό απομεινάρι του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της αποικιοκρατίας, το "jeepney” ανακύκλωσε τα εναπομείναντα τζιπ του αμερικανικού στρατού, που στολίστηκαν με περίσσια έμπνευση από ντόπιους καλλιτέχνες. Μόνο 13 πέσος η διαδρομή (0,20€), στριμώχνει καθημερινά στους πάγκους του κάπου 9 εκ. επιβάτες μόνο στη Metro Manila. Όσο κι αν σε εμπνέει η οργιαστική του διακόσμηση (απ’ την Παναγία στους ποπ σταρ, κι από γκράφιτι "Δώρο του Θεού” μέχρι "Ρόμποκοπ”), ευθύνεται ευρέως για τη ρύπανση της ατμόσφαιρας. Ανέβα για μια βόλτα τώρα, πριν η κυβέρνηση τα αποσύρει για πάντα!
Πού να μείνεις
Lub d Philippines Makati Το δημοφιλές hostel του Poblacion υπόσχεταιι άνετο προσωπικό χώρο στους κοιτώνες, μοντέρνο 24ωρο lounge για καφέ, τηλεργασία και παιχνίδι κι ένα οικονομικό μπαρ-εστιατόριο με την πόλη στο πιάτο.
The Bayleaf Eντός των ιστορικών τοιχών της Intramuros, το ξενοδοχείο εγγυάται τετράστερες ανέσεις σε ζωηρά χρώματα κι ένα sky deck για φαγητό και ποτό πάνω απ’ το γήπεδο γκολφ και τα μνημεία του κέντρου.
I’M Hotel Αισθαντική πολυτέλεια και χαλάρωση πάνω απ’ τα στέγες του Μakati που κάνει παιχνίδι με γιαπωνέζικης έμπνευσης spa, ένα rooftop bar με θέα 360 μοιρών στην πρωτεύουσα, και μια πισίνα με διαφανές βυθό και πολύχρωμα, γιγάντια κλουβιά πουλιών για ινσταγκραμικό lounging.
