Το πρώτο του ταξίδι ήταν στην Ibiza, όπου για επτά ημέρες δίδασκε τη φιλοσοφία του φραπέ στους Ισπανούς. Tο δεύτερο ήταν στον Παναμά και το τρίτο στην Κένυα. Έκτοτε, o coffee specialist και εμπνευστής των «Mind the Cup» και «The Roosters», δεν έχει σταματήσει να φεύγει για το μεγαλύτερο ταξίδι της ζωής του: το ταξίδι του καφέ.
Παναμάς Ένας άλλος κόσμος στο φλιτζάνι
Το πρώτο μου ταξίδι ήταν στον Παναμά – τη χώρα που βγάζει την πιο διάσημη και ακριβή Geisha στον κόσμο. Πρώτο μου ταξίδι, λοιπόν, και βρίσκομαι να πηγαίνω από φάρμα σε φάρμα και να δοκιμάζω έως και 17 διαφορετικούς Geisha ανά τραπέζι – με τρία τραπέζια την ημέρα κατά μέσο όρο. Είναι κάτι αντίστοιχο του να αποφασίζεις να ασχοληθείς με εστιατόρια και να ξεκινάς κατευθείαν από τα μισελενάτα, ή τα χρυσοσκουφάτα. Μιλάμε για εκρήξεις στον ουρανίσκο μου, και τον εγκέφαλό μου να παίρνει φωτιά, προκειμένου να καταλάβει, να αναλύσει και να αρχειοθετήσει όλες τις γεύσεις και τα ερεθίσματα που μου προσέφεραν αυτές οι δοκιμές. Στον Παναμά, όμως, είδα για πρώτη φορά και τι άλλο μπορούν να μου προσφέρουν αυτά τα ταξίδια.
Απ’ όταν ήμουν μικρός μου άρεσαν πολύ οι περιπέτειες: οι ιστορίες με τους Ινδιάνους, τα μυστήρια στις ζούγκλες, οι εικόνες από μια φύση πολύ μακριά απ’ αυτήν που έβλεπα στο Περιστέρι… Και να λοιπόν που βρίσκομαι να με ξεναγεί ο κύριος Καρλ, ένας Σουηδός που, μαζί με τη Πορτορικανή γυναίκα του, ζει βαθιά στη ζούγκλα και μακριά από τους οικισμούς, σε μια έκταση όπου ο πατέρας του είχε με κάποιον τρόπο κατασκευάσει μια τεχνητή λίμνη. Μια λίμνη, μάλιστα, την οποία είχε γεμίσει με κάποια ιδιαίτερη ράτσα ψαριών, τα οποία είναι γνωστά για το ότι δεν τσιμπάνε εύκολα. Στον Καρλ, όπως και στον πατέρα του, αρέσει πολύ να βγαίνει σ’ αυτήν τη λίμνη με μια πλωτή εξέδρα που έχει εξοπλίσει με μηχανή και πολυθρόνες, και να ψαρεύει. Να με, λοιπόν, να κάθομαι δίπλα του στην καρεκλίτσα μου, σε μια μικρή λίμνη στη μέση μιας ζούγκλας γεμάτης παπαγάλους και μαϊμούδες, να χαζεύω τον ήλιο να πέφτει πίσω απ’ το Volcán Barú, το πιο ψηλό ηφαίστειο του Παναμά, και στην άλλη άκρη της λίμνης Ινδιάνοι να έχουν ανάψει φωτιά και να ψαρεύουν. Ένιωσα σαν να μπήκα ξαφνικά σε ντοκιμαντέρ του National Geographic. Σαν να μπήκα στις εικόνες που φανταζόμουν όταν ήμουν παιδί.
Με τέτοιες εικόνες δεν μπορείς να μην εθιστείς σε αυτό που κάνεις. Είναι ένα από τα πράγματα που σε κάνουν να συνειδητοποιείς ότι αυτό που πίνεις, αυτά τα 17 φλιτζάνια ανά τραπέζι, δεν είναι απλώς ένας καφές. Είναι κομμάτι ενός κόσμου που δεν έχει καμία σχέση με όλα αυτά που ζούμε στην καθημερινότητα της πόλης. Τα γευόμαστε, όμως, μέσα από ένα φλιτζάνι.
Panama
Η Geisha είναι το καμάρι του Παναμά. Εξαιρετικά ευαίσθητο καφεόδεντρα, λέγεται πως έφτασε με τους πρώτους Ευρωπαίους άποικους στον Παναμά. Βρήκε ιδανική θέση στα γόνιμα ηφαιστειογενή εδάφη των ψηλών βουνών της χώρας, και γρήγορα αντάμειψε τους καλλιεργητές του με προϊόν τρομερής πολυπλοκότητας και μεγάλης γευστικής γκάμας, με στοιχεία όπως εσπεριδοειδή, μάνγκο, μούρα, παπάγια, ροδάκινο και ανανά. Είναι παραδοσιακά ο ακριβότερος καφές στον κόσμο, με μεγάλη διαφορά από τον δεύτερο.
Κένυα: Η αγκαλιά των Μασάι
Ένα από τα προβλήματα σε αυτά τα ταξίδια είναι ότι δεν βρίσκεις εύκολα φίλους να έρθουν μαζί σου – δεν έχουν όλοι την τρέλα που κουβαλάς εσύ… Έτσι, αποφάσισα να πάω μόνος μου κι αυτό γιατί έχω πάντα έναν έντονο αυθορμητισμό στα ταξίδια μου. Ακόμη και πριν ασχοληθώ με τον καφέ, έβλεπα ένα ντοκιμαντέρ στο National Geographic, ή μια ωραία εικόνα σε ένα site, κι έλεγα «φεύγω αύριο». Δεν μπορούσα ποτέ να περιμένω πότε θα ευκαιρήσει κάποιος να έρθει μαζί. Κάποια στιγμή, λοιπόν, μου τη βάρεσε και ήθελα να δω από κοντά τους Μασάι – πάλι αυτό το παιδικό που έχω, να με γοητεύουν οι φυλές που ζουν σε απόλυτη σύνδεση με τη φύση.
Οι Μασάι ζουν στη νοτιοδυτική Κένυα, όπου παρεμπιπτόντως φύονται μερικές από τις καλύτερες ποικιλίες Arabica. Επομένως, τι καλύτερο από το να συνδυάσω το ταξίδι με επίσκεψη σε κάποιες φάρμες. Έχω ένα φίλο, μάλιστα, ο οποίος είχε πάει παλιότερα κι είχε κρατήσει το τηλέφωνο μιας εταιρείας που κάνει σαφάρι. Τους παίρνω, το κλείνω, λίγες μέρες μετά προσγειώνομαι στο Ναϊρόμπι και την επομένη είμαι έτοιμος για τους Μασάι – μια πολύωρη διαδρομή, γύρω στις 8 με 9 ώρες.
Ξεκινάμε, λοιπόν, και φτάνουμε στο πρώτο πάρκο: γεμάτο με σκελετούς ζώων. Εκεί η φύση είναι τόσο παρθένα, που ο άνθρωπος σχεδόν δεν έχει θέση. Ένιωθα πραγματικά σαν χρυσόψαρο σε γυάλα, σαν να κοιτάζει η φύση εμένα κι όχι εγώ εκείνη. Κι όσο πιο βαθιά προχωρούσαμε, τόσο πιο έντονα ένιωθα ότι αυτό που έβλεπα τόσο καιρό στην τηλεόραση είχε βάλει πια εμένα πίσω από ένα γυαλί – ήταν μια εμπειρία που πραγματικά σε κάνει να νιώσεις δέος.
Φτάσαμε, λοιπόν, στους Μασάι, που έχουν μπει κι αυτοί πια στο κόλπο του τουρισμού, μου έδειξαν τα σπίτια τους, τις φορεσιές τους, πώς να ανάψω φωτιά, μου είπαν ιστορίες, χορέψαμε… Όταν πια βράδιασε, με πήγαν στη σκηνή μου. Θυμάμαι να κάνω την κίνηση να δώσω δυο δολάρια στον Τζον, τον Μασάι που με είχε αναλάβει, και να του λέω «for you my friend». Ανοίγει τα μάτια του τότε διάπλατα και μου λέει «αλήθεια, με θεωρείς φίλο σου; Πάντα ήθελα να έχω έναν λευκό για φίλο!» και με αγκαλιάζει. Αυτή η αγκαλιά ήταν ίσως η πιο αγνή ανταλλαγή συναισθημάτων που έχω νιώσει. Και δεν νομίζω ότι υπάρχει πιο πολύτιμο πράγμα να φέρεις πίσω από ένα ταξίδι, από τέτοια συναισθήματα…
Kenya
Πηγή μερικών από τους καλύτερους κόκκους Arabica στον κόσμο, η Κένυα είναι γνωστή για τους δυναμικούς καφέδες της, με το γεμάτο σώμα και την πλούσια γεύση. Αρώματα μούρων, έντονη δροσερή οξύτητα, αλλά και επίγευση που θυμίζει κρασί είναι τα κύρια χαρακτηριστικά τους, με τα καφεόδεντρα να καλλιεργούνται στους πρόποδες του όρους Κένυα, αντλώντας από το ηφαιστειογενές του έδαφος τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.
Αιθιοπία: Ο Captain Philips του καφέ
Στην Αιθιοπία πήγαμε κατευθείαν από την Κένυα –είναι πολύ κοντά, μια πτήση απόσταση–, όμως εκεί ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα κίνδυνο σε ταξίδι. Είχαμε αποφασίσει με κάποια παιδιά που ασχολούμαστε με τον καφέ, να βρεθούμε στην Κένυα και μετά να πάμε στην Αιθιοπία, αλλά δεν έγινε σωστή συνεννόηση για τα εισιτήρια κι ο καθένας έκλεισε άλλη πτήση. Μικρό το πρόβλημα, γιατί ξέραμε ότι πάνω-κάτω θα μείνουμε στα ίδια ξενοδοχεία. Όταν έφευγα, λοιπόν, από Κένυα μου είπε μια φίλη από τη Νορβηγία ότι «ο άνθρωπος που θα σε παραλάβει θα κρατάει ταμπέλα με το όνομά σου».
Η Αιθιοπία φημίζεται για τη φιλοξενία της, όταν προσγειώθηκα, όμως, διαπίστωσα ότι οι Αιθίοπες μοιάζουν πολύ με τους Σομαλούς. Επηρεασμένος κι εγώ από την ταινία «Captain Philips», φτάνω και αρχίζω να σφίγγομαι.
Με υποδέχεται ένας τύπος, με πάει στο τζιπάκι, μπαίνω μέσα και βλέπω κι άλλον στη θέση του συνοδηγού – καμπανάκι αυτό, γιατί συνήθως έρχεται ένας άνθρωπος μόνο. Αρχίζει η διαδρομή να γίνεται όλο και πιο σκοτεινή, όλο και πιο κακοτράχαλη. Φορούσα ένα πουκάμισο, θυμάμαι, με ένα στιλό στο τσεπάκι και πλάι μου σφιχτά το backpack με το διαβατήριο – το πιο σημαντικό πράγμα πάνω μου. Ξαφνικά μπαίνουμε σε μια γειτονιά περίεργη, με συρματοπλέγματα στα σπίτια και φύλακες απ’ έξω. Εκεί αρχίζει το αίμα μου να ζεσταίνεται. Στο μεταξύ οι οδηγοί μου να με κοιτάνε και να χασκογελάνε, να μη μιλάνε καλά αγγλικά κι εγώ να σκέφτομαι «κάτι γίνεται εδώ…». Σε κάποια φάση φτάνουμε έξω από μια σιδερένια πόρτα, όπου μας περιμένει ένας με κουκούλα.
Κάν’ το εικόνα τώρα αυτό: σκοτάδια, συρματοπλέγματα και ένας τύπος με κουκούλα. Του παίζει τα φώτα ο δικός μου, ανοίγει την γκαραζόπορτα, σκοτάδια μέσα κι ο τύπος με την κουκούλα έρχεται να μου ανοίξει την πόρτα. Εκείνη τη στιγμή πιάνω τον εαυτό μου να έχει σφίξει το στιλό και να το κρατάει ως όπλο άμυνας. Γιατί σκέφτομαι, «οκέι, έχει γίνει στραβή, πρέπει να κοιτάξω πώς θα επιβιώσω». Κρατάω το στιλό σε θέση μάχης, μπαίνουμε μέσα, εμφανίζεται μια γυναίκα, ε, κι εκεί αρχίζουν να μου κάνουν το χαιρετισμό της ταπεινότητας και με τα χέρια ενωμένα να σκύβουν και να μου λένε «welcome». Εκεί που έβραζε το αίμα μου κι είχα σχεδιάσει διαφυγή, άμυνα, επιβίωση κι όλα αυτά, νομίζω ότι ήταν το πιο λυτρωτικό «thank you» που έχω πει…
Ethiopia
Δεμένη με την προέλευση του καφέ, αφού εδώ θρυλείται ότι παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά οι ιδιότητές του από ένα βοσκό που είδε τα κατσίκια του να γεμίζουν ενέργεια κάθε φορά που έτρωγαν τα κεράσια του καφεόδεντρου, η Αιθιοπία παράγει τρεις ποικιλίες Arabica, με την κατηγοριοποίησή τους να γίνεται βάσει μεγέθους: οι Longberry ποικιλίες θεωρούνται οι καλύτερες ποιοτικά και γευστικά, οι Shortberry έρχονται δεύτερες, ενώ η Mocha είναι η πιο περιζήτητη.
Κολομβία: Μόνοι στο αγριεμένο πλήθος
Στην Κολομβία έχω πάει δύο φορές – περίεργο αν σκεφτείς τι πήγα να πάθω στην πρώτη μου επίσκεψη… Έχουμε ξεκινήσει από την Μπογκοτά, μια παρέα πέντε άτομα, μεταξύ των οποίων κι ένας από το Ελ Σαλβαδόρ, για να επισκεφτούμε μια φάρμα, μόνο που λόγω μιας ασυνεννοησίας με τον οδηγό, πέφτουμε σε διαμαρτυρία Ινδιάνων που έχουν κλείσει τη γέφυρα της κεντρικής οδικής αρτηρίας που θα ακολουθούσαμε. Υπάρχει στρατός, πολλή αστυνομία και μεγάλο μποτιλιάρισμα. Βγαίνουμε από το βανάκι να δούμε τι γίνεται και τι θα κάνουμε, αλλά για κάποιο λόγο που ποτέ δεν κατάλαβα, ο δικός μας από το Ελ Σαλβαδόρ έρχεται σε αψιμαχία με τον οδηγό μας, του ρίχνει μια μπουνιά και τον ξαπλώνει κάτω. Και μαζεύονται όλοι οι Κολομβιανοί γύρω μας, άπειρος κόσμος, έτοιμοι να μας λιντσάρουν, αγριεμένοι γιατί κάποιος ξένος την έπεσε σε έναν δικό τους. Λέω «ωπ, εδώ ήρθε το τέλος μας!». Μας πλησιάζουν, μας λένε διάφορα, λέω στον Δημήτρη, ένα παιδί που είχα μαζί μου από το μαγαζί, «πάρε την τσάντα σου, χαμηλά το βλέμμα και πάμε να φύγουμε!». Κάνουν ένα ντου στον Ελσαλβαδοριανό, και κυριολεκτικά τον σώζει η αστυνομία από του χάρου τα δόντια, είχαν πέσει να τον λιντσάρουν! Του περνάνε χειροπέδες και τον πάνε μέσα. Έλα όμως που ήταν ο μόνος που μιλούσε αγγλικά…
Εν τω μεταξύ, όλοι οι υπόλοιποι του γκρουπ έχουν εξαφανιστεί! Έχουμε μείνει μόνοι μας με το αγριεμένο πλήθος, που όλο και μας κοιτάει… Κοιτάμε αριστερά, κοιτάμε δεξιά, δεν έχουμε ιδέα πού είμαστε. Ίντερνετ δεν έχουμε να δούμε χάρτη, οπότε εκείνη τη στιγμή που ιδρώνεις και δεν ξέρεις αν είναι απ’ τη ζέστη ή απ’ την τρομάρα, εμφανίζεται μια κυρία κι αρχίζει να μου μιλάει ισπανικά. Εγώ δεν καταλάβαινα τίποτα, χαμογελούσα σαν χάνος, σηκώνει αυτή το κεφάλι στον ουρανό, το σηκώνω κι εγώ και παρακαλάω να εμφανιστεί ο Θεός να μας σώσει…
Γυρίζει και μου κάνει νόημα «έλα μαζί μου». Λέω στον Δημήτρη: «Φαίνεται καλή, πάμε»! Με τα πολλά, μας πάει σε μια πανσιόν που ήταν σαν από ταινία με τον Εσκομπάρ. Πιάνω ίντερνετ, βάζω μετάφραση κι αρχίζει και μου λέει «είδα τι έγινε, δεν φταίγατε εσείς, αλλά ο κόσμος είχε ήδη αρχίσει να μιλάει για εσάς… κι επειδή σε συμπάθησε η κόρη μου, είπα να σας φέρω στο ξενοδοχείο». Δεν ξέρεις πόσο χάρηκα που περνάει η μπογιά μας στην Κολομβία…
Colombia
Περισσότερες από 500.000 οικογένειες ζουν από την καλλιέργεια του καφέ στην Κολομβία, που διαδόθηκε ως αγροτική πρακτική με χρηματοδότηση από τις ΗΠΑ, στην προσπάθειά της να αδρανοποιήσει το εμπόριο ναρκωτικών, απασχολώντας τους αγρότες της χώρας με άλλες καλλιέργειες. Αποτέλεσμα, η Κολομβία να ξεχωρίζει για τους εξαιρετικά αρωματικούς της κόκκους Arabica, που δίνουν καφέ με στρογγυλεμένη οξύτητα, καραμελένιες και ξηροκαρπάτες νότες, απόλυτα ταιριαστές με το ελαφρύ σώμα και την πλούσια γεύση του.
