Ο Βαλσάμης Δουκάκης έφτασε πιο γρήγορα από ποτέ στα Τζουμέρκα, άνοιξε κουβέντα με τους ουρανούς πάνω από τα Αθαμανικά Όρη και υποσχέθηκε να επιστρέψει για ράφτινγκ στον Άραχθο υπό το φως μιας καλοκαιρινής πανσελήνου.
Φωτό Γιώργος Δέτσης
Βγαίνοντας εκείνο το πρωί στη βεράντα του δωματίου, άφησα το μάτι να διατρέξει δασωμένες πλαγιές και βαθιές χαράδρες μέχρι να σκαρφαλώσει στις μυτερές κορυφές των Αθαμανικών Ορέων – το πρώτο χιόνι είχε πέσει πάνω τους το προηγούμενο βράδυ, τα σύννεφα είχαν κατεβεί χαμηλά, έμοιαζαν να έχουν ανοιχτή συνομιλία με τους ουρανούς... Σε όσα βουνά κι αν έχεις ανεβεί, η πρώτη φορά που θα αντικρίσεις το τοπίο στα Τζουμέρκα είναι αδύνατο να σβηστεί από τη μνήμη σου. Άγρια και δυσπρόσιτα, τα Τζουμέρκα άφηναν μέχρι πρόσφατα τους προβολείς να πέφτουν στα γειτονικά Ζαγοροχώρια, διασφαλίζοντας έτσι για τα 47 χωριά τους μια παρθένα ομορφιά που συναντάς σπάνια πια.
Όλα τους είναι πραγματικές αετοφωλιές αγκιστρωμένες στην άκρη κάποιας χαράδρας: από το Βουργαρέλι, το Αθαμάνιο και τα Θεοδώριανα, τα «ελατοφίλητα» χωριά των Τζουμέρκων, την Κυψέλη με το Λαογραφικό Μουσείο του Παντελή Καράλη, τον –όνομα και πράγμα– Καταρράκτη, τα αμφιθεατρικά χτισμένα Άγναντα, τους Ραφταναίους, τους Χριστάδες, τα πολυσύχναστα Πράμαντα με τις ονομαστές ψησταριές μέχρι τα δίδυμα αρχοντικά χωριά Σιράκο και Καλαρίτες, ίσως τα πιο γραφικά της περιοχής, και το Μονολίθι, τον οικισμό δίπλα σε ό,τι έχει απομείνει από το περίφημο γεφύρι της Πλάκας που ακόμη περιμένει την αναστύλωσή του, ο τόπος είναι γεμάτος δυνατές εικόνες.
Ούτε όμως και ο Άραχθος θα σου θυμίσει οποιοδήποτε άλλο ποτάμι μπορεί να έχεις… τραβήξει κουπί κάνοντας ράφτινγκ. Πλατύς και υπερήφανος, σε αγκαλιάζει γενναιόδωρα και σου αποκαλύπτει μυστικά της φύσης που ούτε φανταζόσουν, όπως ένας καταρράκτης κρυμμένος στην εσοχή ενός βράχου, που προϋποθέτει κανονική βουτιά σε λίμνη (να ’ναι καλά οι νεοπρέν στολές) για να τον αντικρίσεις.
Οι έμπειροι οδηγοί της TrekkingHellas, ο Νίκος και ο Βασίλης, γνωρίζουν το ποτάμι σαν την παλάμη τους και με τις αφηγήσεις τους μας κάνουν να θέλουμε να επιστρέψουμε κάποιο καλοκαίρι για να τους ακολουθήσουμε σε ονειρεμένες καταβάσεις υπό το φως της πανσελήνου.
Ένα άλλο φως, εκείνο του ηλιοβασιλέματος, βάφει τις ατελείωτες κορυφές που κυκλώνουν τα Πράμαντα από όλες τις πλευρές σε εκτυφλωτικές αποχρώσεις του ροζ και του πορτοκαλί. Το αχνιστό τσάι του βουνού στο «Χαγιάτι» (2659062074) έρχεται just in time για να απολαύσουμε το σκηνικό συνοδεία κομψών μουσικών που ακούγονται διακριτικά στην κεντρική πλατεία.
Είναι ωραία σε τούτο το κεφαλοχώρι των Τζουμέρκων, με τα περιποιημένα παρτέρια και τις ζαρντινιέρες από τη μία να σου θυμίζουν αλπικό χωριό, και από την άλλη, μην ξεχνιόμαστε, τις χασαποταβέρνες με τα κρεμασμένα σφαχτάρια να προμηνύουν μοναδικές κρεατοκατανύξεις. Ο πιο ονομαστός είναι ο «Μπούτζας», που προσφέρει επιπλέον πανοραμική θέα από τη μοντέρνου ύφους σάλα του. Εκτός από της ώρας και σουβλιστά, δοκιμάστε αρνί με πατάτες στο φούρνο, γίδα βραστή και κρασάτο κόκορα, όπως και τα δικά τους πληθωρικά λουκάνικα.
Ένα ζουμερό και πεντανόστιμο κοντοσούβλι στο διάσημο (και πάντα ανοιχτό) καφε-παντοπωλείο και οβελιστήριο του Ναπολέοντα Ζάγκλη στους Καλαρίτες στρώνει το έδαφος για άλλο ένα live-θεσμός του μαγαζιού, με τον ίδιο να πρωτοστατεί στα ηπειρώτικα... blues και την ατμόσφαιρα να έχει σταματήσει στα ’50s.
Η περιήγηση στα απόκρημνα καλντερίμια του χωριού σχεδόν ισοδυναμεί με άσκηση ισορροπίας και η επίσκεψη στο μικρό Λαογραφικό Μουσείο των Χρήστου Γκολφινόπουλου και Αικατερίνης Μουσαφίρη με ταξίδι στο χρόνο, τότε που οι Καλαρίτες άκμαζαν ως «χωριό της πέτρας και του ασημιού». το γλυκύτατο ζευγάρι δεν παραλείπει να μας υποδείξει το σημείο όπου βρισκόταν χτισμένο το σπίτι της οικογένειας Βούλγαρη – ή Bulgari αν προτιμάτε.
Μια χαράδρα χωρίζει τους Καλαρίτες από το διπλανό Σιράκο, ο δρόμος όμως επιβάλλει να κυκλώσουμε την πεδιάδα για να φτάσουμε στην πόρτα του άλλου διάσημου χωριού της περιοχής. κάνοντας πρώτα μια στάση στην εντυπωσιακή μονή της Κηπίνας, που φωλιάζει στη σχισμή ενός βράχου πάνω από το φαράγγι του Καλαρίτικου ποταμού.
Εξίσου αγχολυτικό το σκηνικό κι εδώ, φουλ της πέτρας, με μαστόρικα φτιαγμένα αρχοντικά, καλντερίμια, τοξωτά γεφυράκια, βρύσες, εκκλησιές και το Μουσείο Κώστα Κρυστάλλη, που στεγάζεται στο πατρικό του ποιητή.
Στην άκρη του χωριού το παλιό σχολείο έχει μετατραπεί στο περιποιημένο ξενοδοχείο «Συρράκο» (2651053410), ενώ παραδοσιακές νοστιμιές μπορείτε να δοκιμάσετε στον «Σάρικα» (2651053540) και τον «Σταυραετό» (2651053296), στο ισόγειο του ομώνυμου ξενώνα.
Ως προς τη διαμονή σας, τώρα, τα καλύτερα ξενοδοχεία των Τζουμέρκων βρίσκονται συγκεντρωμένα στα Πράμαντα: «Ορίζοντες», «Anavasi Mountain Resort» (2659061141) κι «Enoro Guest House» (2659062160).
Φιλοξενία με προσωπικό χαρακτήρα προσφέρουν ο Βασίλης και ο Δημοσθένης στον ξενώνα «Ροδάμι» στο Καλέντζι, ενώ σε βολικό σημείο κοντά στο Σιράκο βρίσκεται και το ξενοδοχείο «Λάκμος» (2651053444).
Το «Γεφύρι Πλάκας» στο Μονολίθι θα το προτιμήσετε αν θέλετε να επιδοθείτε στο ράφτινγκ (οι εγκαταστάσεις της Trekking αποτελούν προέκταση του ξενοδοχείου) και να απολαύσετε απόλυτα οικογενειακή φιλοξενία και θαυμάσιες σπιτικές γεύσεις στο εστιατόριό του: από comfort κοτόσουπα και την τοπική πίτα μπατσαριά μέχρι παστίτσιο και κρεατικά.
Για τη μετάβαση σας στα Τζουμέρκα θα χρειαστείτε περίπου 3,5 ώρες μέχρι την Άρτα, που θα κυλήσουν πολύ εύκολα χάρη στην Ιόνια Οδό, και από εκεί και πέρα αρκετή υπομονή και προσοχή στους δύσκολους φιδογυριστούς δρόμους του βουνού.
