Ο ιδρυτής της Hotel Brain και αντιπρόεδρος των Small Luxury Hotels of the World (SLH) κάνει ένα φλας μπακ στην πορεία του από την εποχή που τον πρωτογνωρίσαμε και τον πρωτοπαρουσιάσαμε στο ελληνικό κοινό μέσα από τις σελίδες του "Ευ Ζην" και μας μιλά για το τώρα των μικρών πολυτελών ξενοδοχείων. Από τη Δέσποινα Ζευκιλή
Κάθε φορά που παρίσταμαι σε εκδήλωση της Hotel Brain και ακούω τον ιδρυτή της Πάνο Παλαιολόγο να παρουσιάζει άλλη μία επιτυχία, ένα στόχο που επιτεύχθηκε (π.χ. φέτος την πολύ σημαντική επένδυση 3 εκατ. ευρώ από το ευρωπαϊκό fund SouthBridge Europe), το μυαλό μου ταξιδεύει πίσω στο 2000, στην πρώτη μας συνάντηση, όταν μας παρουσίαζε, με αφορμή την ανανέωση του ξενοδοχείου "Katikies", το όραμά του για σέρβις υψηλού επιπέδου στην Καλντέρα και τη δημιουργία των πρώτων Small Luxury Hotels στον γκρεμό.
Μπορεί τώρα να είναι αντιπρόεδρος του διεθνούς brand SLH και να διαχειρίζεται πάνω από 100 ξενοδοχεία σε Ελλάδα και Ανατολική Μεσόγειο, όμως ο Πάνος δεν είναι ένας μάνατζερ τεχνοκράτης. παραμένει ένας διευθυντής ξενοδοχείου που διψάει να γεννάει καινούργιες εμπειρίες και concepts και να βρίσκει τους ανθρώπους για να τα ενορχηστρώνουν.
Εμπνευσμένος από κορυφαία μικρά, πολυτελή ξενοδοχεία του εξωτερικού, έφερε για πρώτη φορά στην Καλντέρα τελετουργικά δείπνα, γωνιές με διαφορετικές εμπειρίες (πολύ προτού η λέξη γίνει καραμέλα στην ταξιδιωτική βιομηχανία) και μικρές λεπτομέρειες που σε κάνουν να μην ξεχνάς ένα ξενοδοχείο: από τις παγωμένες πετσέτες που έφταναν την κατάλληλη ώρα στην ξαπλώστρα δίπλα στην πισίνα μέχρι το σελιδοδείκτη που έβαζε η καμαριέρα στο βιβλίο που είχες ξεχάσει ανοιχτό…
Πόσο μακρινή σου φαίνεται πια η εποχή του "Πεντελικού";
Πολύ μακρινή, έχουν περάσει άλλωστε 22 χρόνια. Η διαδρομή είναι μεγάλη, αλλά δεν νιώθω κουρασμένος. Στο "Πεντελικόν" βρέθηκα την κατάλληλη στιγμή και πήρα τα σωστά ερεθίσματα. Ήταν η μαγική εποχή που γεννιούνταν τα μικρά, πολυτελή ξενοδοχεία και φτιάχνονταν οι κανόνες. Ακόμη αυτοί οι κανόνες, το dresscode ενός δείπνου π.χ., παραμένουν μέρος του χαρακτήρα μου, με συναρπάζουν και τους εφαρμόζω με τον τρόπο που ταιριάζει στο κάθε ξενοδοχείο μας.
Ήταν επίσης η εποχή που, ενώ όλοι οι άλλοι σερβίριζαν τουρνεντό Ροσίνι, εκεί πρωτοεμφανιζόταν η μεσογειακή κουζίνα. Κάτι αντίστοιχο έζησα λίγο αργότερα στο "Vedema" της Σαντορίνης, ένα ξενοδοχείο που δεν βρισκόταν μεν στην Καλντέρα, αλλά επένδυσε σε εμπειρίες.
Ποιο ήταν το πιο σημαντικό πράγμα που έμαθες εκείνη την εποχή;
Ότι ένα ξενοδοχείο πρέπει να προσφέρει εμπειρίες. Ήδη από την εκπαίδευσή μου στο "Dukes" στο Λονδίνο διαπίστωσα πως όλη η πόλη ερχόταν εκεί για να πιει ένα Martini στο Martini Bar, το οποίο δεν σερβίριζε τίποτε άλλο, δεν είχε μουσική, όμως τρεις Ιταλοί με παλιά μπουκαλάκια, στο στιλ των μπαρμπέρικων, δημιουργούσαν όλη την ατμόσφαιρα. Ήδη από το 2003, λοιπόν, τα SLH χρησιμοποιούσαν το σλόγκαν "Experience another world", τώρα ακόμη και οι μεγάλες αλυσίδες μιλούν για εμπειρίες.
Πώς και δεν έμεινες στο εξωτερικό;
Το σκέφτηκα σοβαρά δύο φορές, μία σε εκείνη την ηλικία και μία πριν από λίγα χρόνια, όταν είχα μια σοβαρή πρόταση. Μου αρέσει όμως η χώρα μου, δεν υπάρχει αλλού αυτό το τοπίο. Το στοίχημα είναι η εποχικότητα. Μιλώντας με τον διευθυντή ενός SLH στις Μαλδίβες, που δουλεύει σαν καλοκουρδισμένο ρολόι όλο το χρόνο με το ίδιο προσωπικό, με κοίταζε χωρίς να καταλαβαίνει πώς γίνεται να ξεκινάμε κάθε άνοιξη εκπαιδεύοντας νέους υπαλλήλους.
Ευτυχώς, οι Έλληνες έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε πολλά πράγματα μαζί σχετικά καλά, μπορεί να μη λειτουργούμε τόσο καλοκουρδισμένα, αλλά έχουμε το χαρακτήρα που λείπει π.χ. από τις Μαλδίβες. Φυσικά, το ιδανικό είναι να συνδυάζεις λίγο και από τα δύο.
Τι πιστεύεις ότι λείπει από τους επιχειρηματίες του τουρισμού στην Ελλάδα;
Δεν κρίνω τους άλλους. Άλλωστε, νιώθω διευθυντής ξενοδοχείου, όχι επιχειρηματίας. Απλώς διευθύνω 110 ξενοδοχεία! Αν ένιωθα επιχειρηματίας, θα είχα διαφορετική πορεία. Αυτό που μου άρεσε, το να σχεδιάζω ξενοδοχεία, το έκανα επάγγελμα δημιουργώντας ένα νέο κλάδο που δεν υπήρχε στην Ελλάδα.
Πλέον, με την τεχνολογία και τις σημερινές απαιτήσεις, είναι πολύ δύσκολο ένας διευθυντής ξενοδοχείου να μπορεί να ασχοληθεί με όλες τις διαφορετικές πτυχές που απαιτεί η διαχείρισή του. Κι εδώ έρχεται η Hotel Brain. Αυτό που χαρακτηρίζει τη φιλοσοφία μας είναι η ολιστική προσέγγιση, δεν θέλουμε να πάρουμε χρήματα για να παρέχουμε μια μεμονωμένη υπηρεσία, αλλά να βρούμε συνεργάτες ξενοδόχους για χρόνια. Διότι ένας τομέας της διαχείρισης δεν μπορεί να δουλέψει αν δεν συμβαδίζουν και οι υπόλοιποι.
Πώς βλέπεις το μέλλον της Hotel Brain;
Πιστεύω ότι μπορούμε να παίξουμε ηγετικό ρόλο σε περιφερειακό επίπεδο, με επίκεντρο την Ελλάδα και χώρες όπως ο Λίβανος, η Κύπρος, η Τουρκία, η Σερβία. κι εκεί υπάρχουν ακόμη πολλές οικογενειακές επιχειρήσεις όπως εδώ. Είναι πιο δύσκολο αλλά και πιο ενδιαφέρον να διευθύνεις ένα οικογενειακό ξενοδοχείο παρά ένα ξενοδοχείο 400 κλινών, που ανήκει σε 200 μετόχους και όλα γίνονται με στανταρισμένο τρόπο. Γι’ αυτό και οι άνθρωποι της Hotel Brain δημιουργούνται από εμάς και είναι δύσκολο να έρθουν στελέχη από αλλού – ακόμη κι αν έχουν υψηλή τεχνογνωσία.
Τι σημαίνει σήμερα μικρό, πολυτελές ξενοδοχείο; Πώς έχουν αντέξει γκρουπ όπως τα SLH, τα Leading Hotels of the World και τα Relais & Chateaux χωρίς να έχει γεννηθεί κάτι καινούργιο και πιο εξειδικευμένο;
Διότι έχουν την εξυπνάδα και την ευελιξία να προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα και να ενσωματώνουν τις νέες τάσεις στη φιλοσοφία τους. Η σημερινή πολυτέλεια έχει να κάνει με τη διαφορετικότητα και τον τοπικό χαρακτήρα. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και οι Γάλλοι των Relais & Chateaux έχουν πλέον ως σλόγκαν το "The taste of the land" και στο τελευταίο τους συνέδριο αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα φορέα που να βοηθάει στην ανάδειξη της τοπικής κουζίνας και στη συμβολή των εστιατορίων στην τοπική κοινωνία μέσω δράσεων, όπως συσσίτια σε σχολεία, αλλά και με τη χρήση τοπικών προϊόντων. Πλέον στα συνέδρια μιλούν πολύ λίγο για τα νούμερα και περισσότερο για τις τάσεις και τη φιλοσοφία.
Ποια είναι η πιο δυνατή τάση σήμερα στο χώρο των ξενοδοχείων;
Το αυθεντικό, το διαφορετικό και η εμπειρία με την έννοια του concierge που προσφέρεις. Ένα ξενοδοχείο, πάντως, είναι δύο βασικά πράγματα: ένα το ίδιο το ξενοδοχείο κι ένα η παρουσία του στο internet. Τα δύο αυτά πρέπει να βρίσκονται σε αρμονία, πρέπει να μπορείς να επικοινωνήσεις σωστά αυτό που κάνεις αλλά και να προσφέρεις αυτό που επικοινωνείς.
Ποιος είναι τώρα ο πελάτης των ξενοδοχείων της Hotel Brain και ποιος θα είναι σε μερικά χρόνια; Πιστεύεις περισσότερο στις παραδοσιακές αγορές ή στις νέες;
Καταρχάς, η ραχοκοκαλιά μας είναι και θα είναι η Ευρώπη. Ό,τι κι αν συμβαίνει, πάντα οι Βορειοευρωπαίοι θα θέλουν να κατεβούν στην παραλία. Και αυτό που τους προσφέρουν τα ελληνικά ξενοδοχεία είναι όντως μοναδικό. Είμαστε μια τουριστικά αναπτυγμένη χώρα, με πολύ καλά ξενοδοχεία και το καλύτερο φυσικό περιβάλλον και κλίμα.
Ταυτόχρονα βλέπω πως η Σαντορίνη μεταλλάσσεται όλο και περισσότερο σε προορισμό για τις ασιατικές αγορές και πάει να γίνει προορισμός για όλο το χρόνο, με χειμωνιάτικες πτήσεις. Τον Μάρτιο έχουμε πια αρκετό τουρισμό και αυτό πρέπει να το εκμεταλλευτούμε, αφού πρόκειται για ένα νησί που δεν πουλάει τις παραλίες, αλλά το συνολικό τοπίο του. Είδαμε, ωστόσο, ότι στα χρόνια της κρίσης ήρθαν τουρίστες και από άλλες αγορές, όπως Λιβανέζοι και Ρώσοι. Το crash test έχει γίνει. Είμαστε πολύ σκληροί για να πεθάνουμε...
Πιστεύεις ότι θα υπάρξουν άλλοι αναδυόμενοι προορισμοί στην Ελλάδα;
Ναι, μπορεί να υπάρξουν. αυτό είναι και θέμα τύχης καμιά φορά. Μια ταινία π.χ. μπορεί να ανεβάσει έναν προορισμό, αρκεί οι επιχειρηματίες να καταφέρουν να πάνε το προϊόν ένα βήμα παραπέρα στη συνέχεια.
Ποιο είναι το καλύτερο ξενοδοχείο που έχεις πάει;
Είμαι παθιασμένος με το storytelling και όταν ταξιδεύω θέλω να πηγαίνω σε ξενοδοχεία που έχουν γράψει ιστορία, όπως το "Raffles" στη Σιγκαπούρη ή το "Delano" στο Μαϊάμι. Όταν βρίσκομαι εκεί, δεν μπορώ να τα κρίνω, μου αρκεί που ζω το θρύλο τους, που αγοράζω αυτήν την αίσθηση. Κυνηγάω να βιώσω την εμπειρία ενός τέτοιου ξενοδοχείου.
Τι έχεις αποκομίσει από τη δημιουργία του κέντρου πρακτικής εκπαίδευσης Hotel Brain Braining Center; Πώς βλέπεις την ξενοδοχειακή εκπαίδευση στην Ελλάδα;
Εμείς δεν υποκαθιστούμε τις σχολές τουριστικών επαγγελμάτων, αυτό το επαναλαμβάνουμε κάθε φορά στους γονείς που φέρνουν τα παιδιά τους σε μας. Πρώτα πρέπει να σπουδάσουν. Εμείς τους παρέχουμε την κατάρτιση για να δουλέψουν στα ξενοδοχεία μας, τους μαθαίνουμε το σύστημα, την κουλτούρα και τη φιλοσοφία μας. Είναι σημαντικό να κάνεις κάθε υπάλληλο ξενοδοχείου μέρος της όλης προσπάθειας, να καταλάβει ότι ο ρόλος του, όποιος κι αν είναι, είναι σημαντικός για την επιτυχία της παράστασης!
Το έχω ξαναπεί, το ξενοδοχείο είναι ένα σενάριο και πρέπει να βρεις τους κατάλληλους ηθοποιούς και συντελεστές για να το υλοποιήσουν. Μόνο έτσι μπορεί να εκλείψει η αντίληψη ότι είμαστε "τα γκαρσόνια της Ευρώπης". Σίγουρα υπάρχει έλλειμμα κατάρτισης στον τομέα των ξενοδοχείων στην Ελλάδα. Είμαστε όμως το μεγαλύτερο ξενοδοχείο σε τέτοιο τοπίο στον κόσμο και, φυσικά, το καλύτερο.
Κάνεις ποτέ διακοπές; Ποιο είδος διακοπών σου αρέσει;
Δεν μπορώ να ξεκουραστώ στα νησιά όπου έχουμε ξενοδοχεία, διότι το μυαλό μου είναι διαρκώς σε αυτά. Μου αρέσουν τα ταξίδια στις μητροπόλεις, δεν τα θεωρώ όμως διακοπές, αλλά εκπαίδευση. Πραγματικές διακοπές για μένα είναι να βρίσκομαι σε μια ξαπλώστρα και να μην κάνω τίποτα. Συνήθως επισκέπτομαι ξενοδοχεία που έχουν αλλάξει το τοπίο…
Να, τώρα ανυπομονώ να πάω στο "Les Sources de Caudalie", στο πλαίσιο ενός συνεδρίου των Relais & Chateaux, το οποίο έστησε πρώτο το concept της οινοθεραπείας –συνδυάζοντας spa και αμπελώνες– στο Μπορντό. Θέλω να ζήσω το story πίσω από το brand.
