ΤΡΟIΑ

ΤΡΟIΑ

αναζητώντας το μύθο

Ταξιδιωτική μόδα έγινε το ομηρικόν Ίλιον μετά την ταινία-υπερπαραγωγή του Βόλφγκανγκ Πέτερσεν που έφερε στο παγκόσμιο προσκήνιο την Τροία. Εμείς, ως φανατικοί αρχαιολάτρες, αφήσαμε πίσω μας τις παραλίες στο όμορφο Αϊβαλί για να διαπιστώσουμε ιδίοις όμμασι τα απομεινάρια του μύθου. Κι ενώ ο Αχιλλέας -sorry, ο Μπραντ Πιτ- κάνει διακοπές στην Αντίπαρο, εμείς φωτογραφιζόμαστε μπροστά στο Δούρειο Ίππο.

O ήλιος χτυπάει αλύπητα τον ξερό λόφο Hisarlik κι εμείς βρίσκουμε καταφύγιο κάτω από μια αρχαία συκιά, αφήνοντας τον εαυτό μας να φανταστεί πως κάποτε είχε προσφέρει σκιά στον Πρίαμο. Κοιτάζουμε την κοιλάδα μπροστά μας και προσπαθούμε να φέρουμε στο μυαλό εικόνες από μάχες, από τη ζωή στα αντίπαλα στρατόπεδα, από μυθικούς ήρωες και θεϊκές μηχανορραφίες, αλλά τελικά έχουν περάσει πολλά χρόνια από το σχολείο και το σημερινό τοπίο δεν βοηθά πολύ στην αναβίωση του Τρωικού Πολέμου - χμμ... κάποτε δεν είχε θάλασσα εδώ πιο κάτω; Υπεύθυνοι είναι οι ποταμοί Σκάμανδρος και Σιμόης, που με τις προσχώσεις τους έχουν απομακρύνει την πόλη της Τροίας από την ακτή.

Στις εν εξελίξει ανασκαφές το επιτελείο του καθηγητή Manfred Korfmann συνεχίζει ακάθεκτο να φέρνει στο φως αρχαιολογικά ευρήματα που μαρτυρούν τη μακρά ιστορία της πόλης. Από τις έξι το πρωί μέχρι να σουρουπώσει οι αρχαιολόγοι βγάζουν από τη γη θραύσματα κεραμικών σκευών, κόκαλα, κοσμήματα και αιχμές δοράτων, τα οποία στη συνέχεια καθαρίζουν, αριθμούν, μελετούν και προσπαθούν να χρονολογήσουν στον ειδικό χώρο, όπου μπορεί κανείς να τους δει επί το έργον. Εννέα αλλεπάλληλα στρώματα -η μια πόλη πάνω στην άλλη-, εννέα Τροίες (χρονολογούνται από το 3000 π.Χ. ως το 400 μ.Χ. περίπου) έχουν αποκαλυφθεί σ' αυτόν εδώ τον τόπο, που ο Σλίμαν υπέδειξε ως το ομηρικό Ίλιον. Δεν έχει πια σημασία αν ο πόλεμος που περιγράφει ο Όμηρος έγινε πραγματικά. Η στρατηγική θέση της Τροίας δείχνει πως έγιναν πολλοί Τρωικοί Πόλεμοι -κι από αυτούς ίσως εμπνεύστηκε τον κορμό του έπους του ο ποιητής-, αλλά δεν φαντάζομαι να έχετε πάρει τοις μετρητοίς την ιστορία με την όμορφη Ελένη, έτσι;

Τα τείχη των διαδοχικών περιόδων της Τροίας εκτείνονται μπροστά μας, αλλά στα απαίδευτα μάτια μας ελάχιστα αποκαλύπτουν από την τεράστια αρχαιολογική τους σημασία. Τα μόνα κάπως πιο εντυπωσιακά ευρήματα είναι το ρωμαϊκό θέατρο και τα ερείπια ενός ναού. Σίγουρα φταίει η αναπόφευκτη σύγκριση με την Έφεσο - ήταν τόσο μεγαλοπρεπής ο αρχαιολογικός της χώρος, που μπροστά του οποιοδήποτε άλλο αξιοθέατο σ' αυτό το ταξίδι φαντάζει πενιχρό...

"Πενιχρό" είπα; Ξέχασα το Δούρειο Ίππο - ναι, εκείνο το επιβλητικό κούφιο ξύλινο άλογο που κόστισε στους Τρώες τον πόλεμο. Μπορεί κανείς να τον δει να στέκει εδώ και να φωτογραφηθεί μπροστά του. Τι; Δεν θα μπορούσε να έχει διατηρηθεί ένα ξύλινο κατασκεύασμα σαν αυτό ύστερα από χιλιάδες χρόνια; Δεν ξέρω τι λες εσύ, εδώ το γράφει καθαρά: "Δούρειος Ίππος". Πάρε πόζα, λοιπόν, δίπλα στους Γιαπωνέζους τουρίστες κι άσε τις εξυπνάδες!

Στο δρόμο...

Η καλύτερη βάση για να επισκεφτείτε την Τροία είναι το Τσανάκαλε, μια τυπική επαρχιακή μεγαλούπολη στη νότια ακτή των Δαρδανελίων, που ενώνουν τη Θάλασσα του Μαρμαρά (Προποντίδα) με το Αιγαίο. Η Τροία απέχει περίπου 20 χλμ. και υπάρχουν συχνά δρομολόγια dolmus (minibus) από τον κεντρικό σταθμό του Τσανάκαλε. Άλλα αξιοθέατα στην πόλη είναι το Πολεμικό Μουσείο, που στεγάζεται στο οθωμανικό φρούριο Cimenlik του 15ου αιώνα, αλλά και το εθνικό πάρκο της Χερσονήσου Gelibolu (Καλλίπολης), αφιερωμένα και τα δύο στη σημαντικότατη μάχη της Καλλίπολης κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στο Τσανάκαλε μπορείτε να πάτε από την Κωνσταντινούπολη (απέχει γύρω στις 6-7 ώρες με αυτοκίνητο), αλλά εμείς θα προτείναμε το Αϊβαλί, όπου θα φτάσετε περνώντας με καραβάκι από τη Μυτιλήνη. Έτσι, θα συνδυάσετε το προσκύνημα στα πατρογονικά εδάφη του μικρασιατικού ελληνισμού με διακοπές στα τουρκικά παράλια. Το Αϊβαλί απέχει 4-5 ώρες με αυτοκίνητο από την Τροία και αποτελεί χαρακτηριστικό -ίσως και μοναδικό- παράδειγμα παλιάς πόλης, ένα βιομηχανικό σκηνικό των αρχών του 20ού αιώνα με εργοστάσια παραγωγής λαδιού και σαπουνιού, που λειτουργούν ακόμη. Τα νησάκια στον κόλπο του Αϊβαλί, που ενώνονται με τη στεριά, προσφέρουν δεκάδες όμορφες παραλίες, με κορυφαία τη Sarimsakli, που απέχει 8 χλμ. από την πόλη. Στο δρόμο για εκεί μην παραλείψετε να σταματήσετε στο Seytan Sofras (Ναός του Σατανά!) για να θαυμάσετε τη θέα - το ηλιοβασίλεμα από εδώ είναι υπέροχο. Γενικά πρόκειται για ένα από τα πιο όμορφα τουριστικά θέρετρα των παραλίων της Τουρκίας.

Στο Αϊβαλί, στο Ekbir Otel (0090 266 3315959) ή στο Otel Selina (0090 266 3272141) στο νησάκι Alibey. Στο Τσανάκαλε, σε κάποιο από τα άφθονα παραλιακά ξενοδοχεία, χωρίς όμως ιδιαίτερες απαιτήσεις.