Σαν να μη γράφτηκε το 1962, αλλά... αύριο: μάλλον έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται η «Φαύστα». Έτσι, πάντως, παίζεται στο Θέατρο Προσκήνιο. Ένας ωραίος θίασος, με την Ελένη Κοκκίδου κυρίαρχη, παίζει και άδει με μποστικό πάθος – σημείο αναφοράς τα εξαίσια άσματα του Βασίλη Μαντζούκη
Ένας ιλαροτραγικός μύθος που έρχεται από έναν ρευστό χωροχρόνο είναι η «Φαύστα» (1962) της Μάρθας Φριντζήλα. Όλα συνυπάρχουν εδώ: ο Ναπολέων και ο Καραϊσκάκης, οι Βόρειοι και οι Νότιοι, ο Μπιζέ και ο Μητσάκης, το έντεχνο λαϊκό των ’60s και η εξτραβαγκάντσα, το «παλιό στιλ» και το queer show. Η σκηνοθέτις αξιοποιεί τον καλλίφωνο και σκαμπρόζικο θίασό της, θέτει τη μουσικότητα υπέρ πάντων και δίνει το στίγμα της, σεβόμενη το θεοπάλαβο κύρος του Μποστ. Η Φαύστα της χαμογελά σκυθρωπά, με τη vintage εσάνς μιας συγκινημένης οπερέτας. Και ο αποδομημένος δεκαπεντασύλλαβος του Μποστ ακούγεται ορθά.
Παραπέμποντας αρχικά στην μπεκετική Γουίνι από τις «Ευτυχισμένες μέρες», η Ελένη Κοκκίδου παίζει μια Φαύστα μελιστάλαχτη κι αιθέρια. Με την κωμική σοβαρότητα και τη σκωπτική λαχτάρα που απαιτούνται, ο –αντρικός κι εύστοχα παρενδυτικός– θίασος την πλαισιώνει παίζοντας εξίσου απολαυστικά: Τάσος Γιαννόπουλος (Γιάννης), Κώστας Μπερικόπουλος (Μαριάνθη), Βαγγέλης Χατζηνικολάου (Ριτσάκι), Μενέλαος Χαζαράκης (κύριος Ιατρού), Γιώργος Γιαννακάκος (κυρία Ιατρού) και Γιώργος Οικονόμου (υιός Ιατρού).
Σημείο αναφοράς είναι τα έντεκα τραγούδια που συνέθεσε ο Βασίλης Μαντζούκης. «με σαφείς αναφορές στον Χατζιδάκι, τον Θεοδωράκη, τον Μπιζέ και τον Μότσαρτ, με σάμπες που γίνονται σούστες, με ζεϊμπέκικα και κουβανέζικα μπολερό», όπως παραδέχεται και ο ίδιος. Ένα τσαντίρι μεταμοντέρνας οπτικής έχει στήσει ο Άγγελος Παπαδημητρίου (σκηνικά-κοστούμια): μια λευκή ακολουθία από σκηνές τύπου igloo. Ευφάνταστο, αλλά κάπως παράταιρο. Το ίδιο σχόλιο ισχύει και για την queer εξτραβαγκάντσα –ένδυση, χορευτικό και στιλ– της οικογένειας Ιατρού. Πρόκειται, ωστόσο, για μια παράσταση που δίχως πολλά μέσα, με την αισθητική του χειροποίητου, ανασταίνει το ιδιοσυγκρασιακό, απαράμιλλο και μοναδικό θεατρικό ιδίωμα του Μποστ με το σουρεαλισμό, τη σκεπτόμενη αθωότητα και την εντοπιότητα των ελληνικών ’60s.
Διότι η «Φαύστα» αποδεικνύεται μια τολμηρή θεατρική κατασκευή-κιβωτός υφών, αλληγοριών, γέλιων και συγκινήσεων. Είναι ένα ανελέητα σκανδαλιάρικο, επιτηδευμένα αφελές και ακραιφνώς παραδοξολόγο σκέρτσο διαρκείας. Είναι μαζί μια πικρή προσομοίωση της μικροαστικής νοημοσύνης, ηθικής και κοινωνικής ευπρέπειας και μια θλιμμένη σάτιρά τους. Η απλοϊκή υπόθεση αφορά ένα μελοδραματικά παράλογο συμβάν: ένα τετράχρονο κοριτσάκι πνίγεται στη θάλασσα. Ύστερα από δώδεκα χρόνια ο πατέρας της τη βρίσκει ζωντανή στην κοιλιά ενός θαλάσσιου κήτους που ψαρεύει, ενώ γιορτάζουν όμως το ευτυχές γεγονός, οι γάτοι της γειτονιάς κατασπαράσσουν την κοπέλα, η οποία μυρίζει ψαρίλα.
Πίσω από το γελοίο της υπερβολής ο Μποστ σατιρίζει τους μικρόνοες μικροαστούς που τελούν σε πλήρη αφασία, εθελοτυφλώντας επιδεικτικά στα δεινά που συμβαίνουν. Μόνο που σε καιρούς όπως οι δικοί μας, με τη Μεσόγειο να έχει μετατραπεί σε υδάτινο τάφο, η υπόθεση αποκτά νέα συμφραζόμενα. Η αφασία της Φαύστας και των ομοίων της φέρνει στο νου την τωρινή στάση απέναντι στο προσφυγικό. τέτοιες απωθήσεις δεν είναι ψυχαναλυτικής, αλλά κοινωνιολογικής φύσης.
ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ Στουρνάρη και Καπνοκοπτηρίου 8, 2108256838.
Περισσότερες πληροφορίες
Φαύστα
Μια «απωλεσθείς» κόρη, που την καταπίνει ένα κήτος, ανθρωποφάγες γάτες, το ναυάγιο του «Τιτανικού» και ο χαμός του Καραϊσκάκη στην τρελή και αιχμηρή κωμωδία του Μποστ.
