To -θεατρικό- 'Άρωμα Γυναίκας' μέσα από τα λόγια των δημιουργών του

Το "Άρωμα γυναίκας" είναι ένα έργο που κουβαλά ιδιαίτερη γοητεία. Γεννημένο από το μυθιστόρημα "Το σκοτάδι και το μέλι" του Τζιοβάνι Αρπίνο, γνώρισε δύο μεγάλες κινηματογραφικές ζωές: τη μελαγχολική ιταλική εκδοχή του Ντίνο Ρίζι με τον Βιτόριο Γκάσμαν (1974) και, δεκαοχτώ χρόνια αργότερα, την αμερικανική μεταφορά του Μάρτιν Μπρεστ με τον Αλ Πατσίνο, που χάρισε στον τελευταίο το Όσκαρ ερμηνείας (1992). Δύο εκδοχές της ίδιας ιστορίας, που έχουν χαραχτεί στη μνήμη του κοινού. Όμως, όπως απέδειξε πρόσφατα το ελληνικό ανέβασμα μιας άλλης εμβληματικής ταινίας, του "Κύκλου των χαμένων ποιητών", οι συγκρίσεις με το σινεμά δεν έχουν νόημα. Το θέατρο είναι μια διαφορετική υπόθεση: μια ζωντανή εμπειρία που δεν αναπαράγει την εικόνα της ταινίας αλλά την ξαναπλάθει, δίνοντάς της τη δική του, τρισδιάστατη ζεστασιά. Αυτό ακριβώς επιχειρεί και η νέα θεατρική διασκευή που ανεβαίνει στο Θέατρο Βρετάνια σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνο Ασπιώτη (από 3/10).

Στην καρδιά του έργου βρίσκεται η απρόσμενη σχέση ενός νεαρού φοιτητή και ενός τυφλού πρώην λοχαγού, του Φάουστο. Η συμβίωσή τους εξελίσσεται σε ένα ταξίδι γεμάτο χιούμορ, συγκίνηση, συγκρούσεις και αποκαλύψεις. Το έργο μιλά για τη φιλία, τη συμφιλίωση και την ελπίδα. Ο σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Ασπιώτης μας το περιγράφει με σαφήνεια: "Το έργο θίγει το ζήτημα της ανθρώπινης αλληλεγγύης, της ανάγκης να είμαστε ο ένας για τον άλλον. Η αλλαγή είναι το βασικό μήνυμα: μέσα από τις συναντήσεις μας και τα ταξίδια της ζωής μπορούμε να μεταμορφωθούμε".

Το καστ ενώνει διαφορετικές γενιές ηθοποιών: Άκης Σακελλαρίου, Προκόπης Αγαθοκλέους, Μαριάννα Πουρέγκα, Ξένια Καλογεροπούλου, Δημήτρης Διακοσάββας, Γιώργος Τζαβάρας, Θησέας Παπαπαναγιώτου, Γεωργία Σωτηριανάκου, Σταύρια Νικολάου, Μαρία Καραγκιοζίδου και Ριχάρδος Αρώνης. Η παρουσία της Ξένιας Καλογεροπούλου έχει βαρύνουσα σημασία: "Η προσωπική της εμπειρία με θέματα όρασης φέρνει μια μοναδική αυθεντικότητα και δύναμη στην παράσταση. Είναι ιδανική για το ρόλο της θείας του Φάουστο". Ως σκηνοθέτης νιώθει ευτυχής για τη χημεία της ομάδας του: "Με τον Άκη Σακελλαρίου έχουμε ξανασυνεργαστεί και υπάρχει μια βαθιά δημιουργική σχέση. Ο Προκόπης Αγαθοκλέους είναι η χαρά του σκηνοθέτη – παίρνει το ρόλο και τον εξελίσσει με τρόπο μοναδικό. Και, βέβαια, η Μαριάννα Πουρέγκα φέρνει φαντασία και δημιουργικότητα στη Σάρα".

Υπάρχει μια ισορροπία ανάμεσα στο χιούμορ και τη συγκίνηση και ένα ακόμα στοιχείο που θεωρεί καθοριστικό ο σκηνοθέτης για την ατμόσφαιρα της παράστασης είναι η μουσική του Γιώργου Χριστιανάκη: "Είναι δραματουργική από μόνη της, άλλοτε αστεία, άλλοτε συγκινητική, πάντα εκεί που χρειάζεται. Δίνει στην παράσταση τεράστια δύναμη χωρίς να γίνεται ποτέ υπερβολική. Τη θεωρώ ένα από τα βασικά στοιχεία που ολοκληρώνουν το θεατρικό ταξίδι. Θέλω ο θεατής φεύγοντας από την παράσταση "Άρωμα γυναίκας" να έχει μεταβολίσει βαθιά τη λέξη ελπίδα και να βγει από το θέατρο ελπίζοντας".

Ρόλος-σταθμός για τον Σακελλαρίου

Ο σπουδαίος Άκης Σακελλαρίου κρατά τον κεντρικό ρόλο, έναν ήρωα "σκληρό και τρυφερό ταυτόχρονα". Όπως λέει: "Με συγκινεί η μοναχικότητά του, η άμυνα που χτίζει για να αντέξει την απώλεια. Σιγά σιγά οδηγείται στη συμφιλίωση – κι αυτό είναι βαθιά ανθρώπινο. Ο ρόλος έχει οξυκόρυφα, εναλλαγές, μια διαρκή ταλάντωση ανάμεσα στη δύναμη και την αδυναμία. Είναι σκληρός, σαρκαστικός, με χιούμορ πικρό, αλλά και με μια ευαισθησία που τον κάνει οικείο. H σκληρότητα είναι η άμυνά του. Όλοι οι άνθρωποι όταν περνάμε δυσκολίες βγάζουμε θυμό, αντίσταση. Είναι σαν τα στάδια του πένθους. Δεν δέχεται την απώλεια και σταδιακά οδηγείται στην αποδοχή της. Το έργο μιλάει ακριβώς γι’ αυτό: για τη συμφιλίωση και για την ελπίδα ότι μπορείς να ζήσεις ακόμα και μέσα στο σκοτάδι. Η σχέση του ήρωα με τον νεαρό Τσίτσο και με τη Σάρα τον οδηγεί σε μια πορεία λύτρωσης, σε μια συμφιλίωση με τον εαυτό του και τους άλλους. Είναι ένα φωτεινό μονοπάτι που μπορεί να ακολουθήσει κανείς, ακόμα κι αν η ζωή είναι σκληρή".

Για το αναπόφευκτο βάρος της σύγκρισης με τον Αλ Πατσίνο, είναι ξεκάθαρος: "Είναι μια ιδιαιτερότητα ότι ο ρόλος έχει ταυτιστεί με τον Πατσίνο. Όμως εμείς προσπαθούμε να το πάμε αλλού. Δεν είναι η αμερικανική εκδοχή που θα δει το κοινό. Έχει κοινά στοιχεία, αλλά είναι μια άλλη προσέγγιση, πιο θεατρική, με άλλες διαστάσεις".

Ακόμη και η πιο αναγνωρίσιμη σκηνή του έργου, το περίφημο ταγκό, παίρνει νέα πνοή στη σκηνή. "Ναι, χορεύουμε το ταγκό με τη Μαριάννα Πουρέγκα", λέει ο Σακελλαρίου, "αλλά με διαφορετικό τρόπο. Στο σινεμά είναι κινηματογραφημένο καταπληκτικά• εδώ μπαίνουμε σε έναν φανταστικό χώρο, το ταγκό γίνεται κομμάτι του σκηνικού, πιο θεατρικό, πιο ζεστό. Είναι μια ωραία δουλειά και εξαιρετικοί όλοι οι συνεργάτδες. Με τον Προκόπη Αγαθοκλέους (Τσίτσο) συναντιόμαστε για πρώτη φορά στη σκηνή – είναι εξαιρετικός συνάδελφος. Το ίδιο και με τη Μαριάννα Πουρέγκα (Σάρα), ένα ταλαντούχο κορίτσι. Και βέβαια, η Ξένια Καλογεροπούλου, που υποδύεται τη θεία του Φάουστο, είναι ένα ξεχωριστό κομμάτι μέσα στην παράσταση, πολύτιμο για όλους μας. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά να βρισκόμαστε μαζί της στη σκηνή".

Η μουσική ως δραματουργία και η 60s ατμόσφαιρα

Ξεχωριστό ρόλο παίζει η μουσική του Γιώργου Χριστιανάκη, παιδικού φίλου του Σακελλαρίου. "Με τον Γιώργο Χριστιανάκη γνωριζόμαστε από πέντε χρονών", λέει συγκινημένος. "Η δουλειά του δίνει στην παράσταση μια διάσταση κινηματογραφική, γεφυρώνει το θέατρο με το μύθο των ταινιών, του Πατσίνο και του Γκάσμαν". Η παράσταση τοποθετείται στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και τις αρχές του ’70, παραμένοντας πιστή στο πλαίσιο του Αρπίνο. Τα σκηνικά της Αθανασίας Σμαραγδή έχουν έντονη θεατρικότητα, ενώ η ατμόσφαιρα ισορροπεί ανάμεσα στο χιούμορ και τη συγκίνηση.

Όπως σημειώνει ο Σακελλαρίου, "στον "Κύκλο των χαμένων ποιητών” το κοινό αναγνώρισε ότι η θεατρική εκδοχή δεν είναι φτωχότερη από την κινηματογραφική• αντίθετα, δίνει μια ζεστασιά και μια πληρότητα. Το ίδιο πιστεύουμε πως θα συμβεί και τώρα". Το "Άρωμα γυναίκας" είναι μια υπόσχεση πως η σκηνική πρόταση μπορεί να φωτίσει με νέους τρόπους μια ιστορία που γνωρίζουμε ήδη".