Eric Morel©
Στις 1 και 2 Αυγούστου θα παρουσιαστεί αποκλειστικά στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου η νέα παράσταση του Λιβανοκαναδού συγγραφέα και σκηνοθέτη, Ουαζντί Μουαουάντ, "Ο όρκος της Ευρώπης". Πρόκειται για ένα διαπολιτισμικό γεγονός μεγάλης σημασίας και διεθνούς ακτινοβολίας, που προέκυψε ύστερα από ανάθεση του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και της καλλιτεχνικής διευθύντριας, Κατερίνας Ευαγγελάτου.
Ο Μουαουάντ, γνωστός από την προηγούμενη επίσκεψη του, στο Ηρώδειο το 2011, με την παράσταση "Γυναίκες", αλλά και για τα έργα του "Πυρκαγιές" και "Όλοι εμείς πουλιά" -καθώς και για το σενάριο της υποψήφιας για Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, "Μέσα από τις φλόγες"- έρχεται για πρώτη φορά στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, για να σκηνοθετήσει έναν πολυπολιτισμικό θίασο, με ηθοποιούς από τον Καναδά, τη Ρωσία, το Ισραήλ, τη Γαλλία και την Ελλάδα. Στο θίασο συμμετέχει η σπουδαία Ζιλιέτ Μπινός, ενώ από ελληνικής πλευράς η Δανάη Επιθυμιάδη.
Η παράσταση αποτελεί μία διεθνή συμπαραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου με το Théâtre National de La Colline, του οποίου ο Μουαουάντ διατελεί καλλιτεχνικός διευθυντής εδώ και μία δεκαετία, και εντάσσεται στον κύκλο "Contemporary Ancients/Σύγχρονοι Αρχαίοι", που έχει θεσπίσει το Φεστιβάλ με πρωτοβουλία της Κατερίνας Ευαγγελάτου, και υλοποιείται με τη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ).
Ο δημιουργός δήλωσε για την επερχόμενη επίσκεψή του στην Επίδαυρο: "Η σκέψη να δημιουργήσω θέατρο σε έναν τόσο ιστορικό χώρο, μαζί με ανθρώπους που αγαπώ, μου φάνηκε σαν ένα καθαρό δώρο — μια πρόταση που δεν μπορούσα να αρνηθώ". Μάλιστα, η Επίδαυρος αποτελεί σημαντικό παράγοντα της δημιουργίας του κειμένου και της παράστασης. Όπως είπε: "΄Έχω απόλυτη συνείδηση του μεγαλείου και της ιστορίας του χώρου και του κατά πόσο τα λόγια θα μπορέσουν να τον κοσμήσουν, να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, στο ύψος του μεγαλείου του. Να είναι λόγια που να μπορέσουν να αντηχήσουν εκεί".
Το έργο "Ο όρκος της Ευρώπης" επιχειρεί να αναμετρηθεί με τη σκοτεινή ρίζα της βίας, αναζητώντας την καταγωγή της στον μυθολογικό πυρήνα της Ευρώπης. Εξάλλου, στα έργα του Μουαουάντ υπάρχουν συνεχείς αναφορές στους αρχαίους μύθους και στην αρχαιοελληνική τραγωδία, σε μία προσπάθεια να καταδειχτεί η διαχρονική ανθρώπινη περιπέτεια και να εντοπιστούν σύγχρονες αναφορές.
΄Όσον αφορά την υπόθεση, ένα μικρό κορίτσι, σε ηλικία οκτώ ετών, γίνεται μάρτυρας της σφαγής ενός πληθυσμού. Το έγκλημα διαπράττεται από τους δικούς της ανθρώπους και –εν αγνοία της και πέρα από την κατανόησή της– στέκεται συνένοχη. Σχεδόν ογδόντα χρόνια αργότερα, μια έρευνα ξανανοίγει τα τραύματα του παρελθόντος, αναζητούνται μάρτυρες και καλείται πλέον να μιλήσει.
Για το έργο, ο Μουαουάντ στηρίχτηκε στα δικά του βιώματα, καθώς στα οχτώ του χρόνια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τον Λίβανο λόγω του εμφυλίου, αλλά και στο μύθο της αρπαγής της Ευρώπης από τον Δία. Ο "Όρκος της Ευρώπης" βουτάει στη μνήμη ενός εγκλήματος, στο άχθος της σιωπής και στον τρόπο με τον οποίο το τραύμα μεταλαμπαδεύεται από γενιά σε γενιά και ο συγγραφέας διευρύνει την εξερεύνησή του πάνω στην κληροδοτημένη βία και σε ένα θέατρο που γίνεται συνάμα τόπος συλλογισμού και ίασης.
Για τη σύλληψη του έργου, ο δημιουργός εξήγησε: "Αυτό που θα ήθελα να πω είναι πως, είτε το δούμε ως μύθο είτε ως παραμορφωμένο είδωλο μιας αληθινής ιστορίας, η αρπαγή της Ευρώπης αποτελεί την πρώτη μεγάλη σφαγή, την αρχική βία. Μια γυναίκα αρπάζεται και μεταφέρεται αλλού, και πάνω σ’ αυτήν την αρπαγή θεμελιώνεται ένας ολόκληρος πολιτισμός. Από αυτή την πράξη ξετυλίγεται ένα νήμα βίας — ένα νήμα που διαχρονικά απλώνεται πάνω στα σώματα των γυναικών. Κι αυτό το νήμα ήθελα να αγγίξω και να μιλήσω γι’ αυτό· όχι μέσα από τη λογική της εξιστόρησης, αλλά μέσω της μετάδοσης μιας εμπειρίας. Γιατί, από γενιά σε γενιά, δεν φτάνει πάντα η αφήγηση — πολλές φορές το μόνο που περνά είναι το τραύμα, η σιωπή του, το άρρητο. ΄Ένα βάρος που κληροδοτείται όχι με λέξεις, αλλά με βλέμματα, σκιές και σώματα που κουβαλούν μνήμη, χωρίς να την εκφέρουν. Αυτή την αίσθηση προσπάθησα να αποτυπώσω στο έργο και την κουβαλώ στη διαδικασία της παράστασης. Δεν υπάρχει παραδοσιακή δομή —αρχή, μέση και τέλος— αλλά ένα παζλ, ένα σύνολο εικόνων, φωνών, σιωπών και σπασμένων κομματιών, που μπορούν να κλειδώσουν αναπάντεχα μεταξύ τους".
Στην παράσταση συμμετέχουν οι Ζιλιέτ Μπινός από τη Γαλλία, ο Εμανουέλ Σβαρτς και η Βαϊολέτ Σοβό από τον Καναδά, η Ντάρια Πισάρεβα από τη Ρωσία, η Δανάη Επιθυμιάδη από την Ελλάδα και η Λεόρα Ρίβλιν από το Ισραήλ.
Περισσότερες πληροφορίες
Ο όρκος της Ευρώπης
Ο Ουαζντί Μουαουάντ, Λιβανοκαναδός συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός, είναι γνωστός στην Ελλάδα για το έργο του" Πυρκαγιές", το οποίο αποτέλεσε τη βάση για την υποψήφια για Όσκαρ ταινία "Μέσα από τις φλόγες" (2010). Το έργο του εστιάζει σε οικογενειακές τραγωδίες μέσα από τον πόλεμο του Λιβάνου, με έντονη επιρροή από την αρχαία τραγωδία. Τα έργα του συχνά αγγίζουν θέματα όπως η πάλη των φύλων, ο ξεριζωμός και η αναζήτηση κάθαρσης, πάντα σε πολιτικό πλαίσιο και διάλογο με τη σύγχρονη ιστορία. Ο Μουαουάντ, που παρουσίασε το έργο "Γυναίκες" στο Ηρώδειο το 2011, επιστρέφει φέτος στην Επίδαυρο με ένα νέο έργο, εμπνευσμένο από αρχαίες ηρωίδες.
