Τατιάνα Λύγαρη για το Φεστιβάλ "τα 12 Κουπέ": "Η νέα γενιά καλείται να ισορροπήσει με την τεχνητή νοημοσύνη"

Το τελευταίο του τριήμερο διανύει το Φεστιβάλ Νέων Καλλιτεχνών "τα 12 Κουπέ" που διοργανώνει η Αμαξοστοιχία - Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ για 13η χρονιά. Με αυτή την αφορμή μιλήσαμε με την καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ και του χώρου, Τατιάνα Λύγαρη, για τη διοργάνωση που έχει αγαπηθεί από κοινό και καλλιτέχνες και συνεχίζεται καθημερινά έως την 1η Ιουνίου με ελεύθερη είσοδο. Στη συνέντευξή μας, η ηθοποιός, σκηνοθέτης και δημιουργός μας αποκάλυψε πολύ ιδιαίτερες στιγμές από την πορεία του, το πώς έχει αποτελέσει γέφυρα για επαγγελματικές συνεργασίες για τους νέους καλλιτέχνες, καθώς και ποιο ρόλο μπορεί να παίζει η τεχνητή νοημοσύνη σ’ ένα φεστιβάλ σαν τα "12 Κουπέ".

Το φεστιβάλ "12 Κουπέ" συμπληρώνει φέτος 13 χρόνια ζωής. Τι το διαφοροποιεί από άλλα φεστιβάλ;

Πραγματοποιούνται εκατοντάδες πολιτιστικά φεστιβάλ κάθε χρονιά ανά τη χώρα και το καθένα έχει τον δικό του στόχο και τη δική του ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Αυτό που διαφοροποιεί το Φεστιβάλ Νέων Καλλιτεχνών "Τα 12 Κουπέ", εκτός βέβαια από τη μοναδική στον κόσμο σιδηροδρομική ταυτότητά του, είναι ότι διαρκεί 15 συνεχείς ημέρες με καθημερινή παρουσίαση όλων των ομάδων. Δίνεται, έτσι, η δυνατότητα στους καλλιτέχνες να παρουσιάσουν το έργο τους για 15 συνεχείς φορές, έχοντας τη σπάνια ευκαιρία να εξελίξουν τις παραστάσεις τους και να τις δουν να ωριμάζουν αλλά βέβαια να εξελιχθούν και οι ίδιοι στην πορεία αυτών των ημερών.

 

"Το φεστιβάλ 'Τα 12 Κουπέ' λειτουργεί διαχρονικά ως ένα φυτώριο νέων δημιουργών, όπου η πολυήμερη επαφή και η ουσιαστική γνωριμία με τους καλλιτέχνες οδηγεί στη συνέχεια σε επαγγελματικές συνεργασίες με το Τρένο στο Ρουφ κι όχι μόνο, για δεκάδες σκηνοθέτες, χορογράφους, χορευτές, τραγουδιστές και ηθοποιούς". 

Σε ποιο βαθμό λειτουργεί το φεστιβάλ ως "γέφυρα" προς επαγγελματικές συνεργασίες για τους νέους καλλιτέχνες; 

Στο διάστημα των προβών αλλά και του δεκαπενθήμερου των παραστάσεων, οι καλλιτέχνες έχουν το χρόνο να γνωριστούν μεταξύ τους, να αλληλεπιδράσουν, να ανταλλάξουν ιδέες και να επικοινωνήσουν τις απόψεις τους, δημιουργώντας ώσμωση για μελλοντικές συνεργασίες. Ταυτόχρονα, δίνεται η δυνατότητα στην ομάδα του Τρένου στο Ρουφ να παρακολουθήσει την εξέλιξή τους και να εκτιμήσει βαθύτερα το έργο αλλά και την προσωπικότητά τους. Έτσι, το φεστιβάλ "Τα 12 Κουπέ" λειτουργεί διαχρονικά ως ένα φυτώριο νέων δημιουργών, όπου η πολυήμερη επαφή και η ουσιαστική γνωριμία με τους καλλιτέχνες οδηγεί στη συνέχεια σε επαγγελματικές συνεργασίες με το Τρένο στο Ρουφ κι όχι μόνο, για δεκάδες σκηνοθέτες, χορογράφους, χορευτές, τραγουδιστές και ηθοποιούς. 
 

 

Με πόσους καλλιτέχνες έχετε δουλέψει σήμερα; Υπάρχουν κάποιες ιδιαίτερες στιγμές που σας έρχονται στο μυαλό από τα 13 χρόνια του φεστιβάλ "Τα 12 Κουπέ";

Συνολικά έως σήμερα έχουμε συνεργαστεί με 265 καλλιτεχνικές ομάδες με πάνω από 1000 καλλιτέχνες. Είναι μία μεγάλη διαδρομή με συνεργασίες, φιλίες, εμπνευσμένες στιγμές, κυρίως όμως πρωτοτυπία, ζωντάνια, χαρά και δημιουργικότητα. Αν κάτι μου έρχεται στο μυαλό από τις πρώτες διοργανώσεις μας, αυτό είναι η τεράστια έκπληξη των θεατών που ανακάλυπταν τη νεαρή σοπράνο Σοφία Παπαδημητροπούλου σαν world traveller, καθισμένη στη λεκάνη του WC του βαγονιού να ερμηνεύει άριες, μια μεγάλη πρωτοπορία τότε για τον κόσμο της όπερας. Επίσης, ανακαλώ μια performance στην οροφή της ατμάμαξας ή στο κουπέ των 2 τ.μ. να γίνεται παράσταση με 5 ηθοποιούς, 11 θεατές και ένα κουνέλι.
 

 

"Με πηγαίνετε δύο δεκαετίες πίσω, στην ιστορία της γέννησης του φεστιβάλ. Το 2008 πρόσθεσα στην Αμαξοστοιχία-Θέατρο το New Wagon, ένα βαγόνι με 12 κουπέ (compartments) με σκοπό να γίνει το "βαγόνι της τεχνολογίας" και πρότεινα στη Microsoft ένα πρωτοποριακό project για το οποίο και εκδήλωσε το ενδιαφέρον της. Μας πρόλαβε όμως η οικονομική κρίση". 

Η τεχνολογία και η Τεχνητή Νοημοσύνη εισέρχονται όλο και περισσότερο στην Τέχνη. Πώς βλέπετε το ρόλο τους σε ένα φεστιβάλ σαν τα "12 Κουπέ"; 

Με πηγαίνετε δύο δεκαετίες πίσω, στην ιστορία της γέννησης του φεστιβάλ. Το 2008 πρόσθεσα στην Αμαξοστοιχία-Θέατρο το New Wagon, ένα βαγόνι με 12 κουπέ (compartments) με σκοπό να γίνει το "βαγόνι της τεχνολογίας" και πρότεινα στη Microsoft ένα πρωτοποριακό project για το οποίο και εκδήλωσε το ενδιαφέρον της. Μας πρόλαβε όμως η οικονομική κρίση στην Ελλάδα και το έργο δεν προχώρησε. Το 2011, όταν πια βρισκόμασταν στα πρόθυρα να κλείσουμε το θέατρό μας, πήρα το ρίσκο να ανοίξουμε το βαγόνι αυτό με ελεύθερη είσοδο σε νέους καλλιτέχνες τον Μάιο και τον Σεπτέμβριο, λόγω του καλού καιρού, μιας και δεν είχαμε ούτε θέρμανση ούτε ψύξη και να τους προσφέρουμε στέγη, την τεχνική μας υποδομή και προβολή για να δημιουργήσουν πρωτότυπες performances στα απρόβλεπτα κουπέ των 2 τ.μ. Κι έτσι δημιουργήθηκε το Φεστιβάλ Νέων Καλλιτεχνών "τα 12 Κουπέ". Από την τεχνολογία κρατήσαμε μόνο τα βασικά (projectors, κάμερες κλπ.) και εστιάσαμε σε αυτό που μας πρόσφερε γενναιόδωρα ο ίδιος ο χώρος των βαγονιών, την εγγύτητα, την ανθρώπινη επαφή, τη ζεστασιά, το πολύτιμο eye contact θεατών και performers. Ωστόσο τα σχέδια υπάρχουν ακόμα στα συρτάρια κι αν βρεθεί η χρηματοδότηση, ο συνδυασμός των vintage βαγονιών με τη χρήση των μέσων της τεχνολογίας που διαρκώς εξελίσσονται, μπορεί να δημιουργήσει ένα πραγματικά εντυπωσιακό και πρωτοποριακό αποτέλεσμα.
 

'Έχετε παρατηρήσει αλλαγές στο προφίλ ή τα ενδιαφέροντα των νέων δημιουργών, ηθοποιών, σκηνοθετών, χορευτών κ.λπ. τα τελευταία χρόνια; 

Έχει τεράστιο ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο ο σύγχρονος χορός άνοιξε έναν πολύ ενδιαφέροντα διάλογο με τα βαγόνια και τους χώρους της Αμαξοστοιχίας, χωρίς να τρομάξει από την διαφορετικότητά τους, ανεβάζοντας διαρκώς τον πήχη και βέβαια τις συμμετοχές στο Φεστιβάλ. Στο πεδίο της υποκριτικής, και κυρίως της σκηνοθεσίας, θα είχε ενδιαφέρον να δούμε μεγαλύτερη τόλμη στη χρήση μη συμβατικών σκηνικών χώρων, μακριά από την ασφάλεια που παρέχει μια ιταλική σκηνή ή ακόμα κι ένα αμφιθέατρο. Ιδιαίτερα η σκηνή του Θεατρικού Βαγονιού, αφού πρώτα αποκαλύψει τα μυστικά της, γίνεται ένας λυτρωτικός χώρος για τους ερμηνευτές αλλά και για τους σκηνοθέτες πηγή ανεξάντλητων ιδεών. 

Σχετικά με τη θεματολογία του Φεστιβάλ, μειώνονται θεματικές όπως πχ. η μετανάστευση και η κλιματική αλλαγή και το ενδιαφέρον στρέφεται στον Άνθρωπο, στις αναζητήσεις και τα αιώνια ερωτήματα της ανθρώπινης φύσης στην πορεία της προς την αυτογνωσία από τη γέννηση ως τον θάνατο. Αυτό το βρίσκω ελπιδοφόρο και αισιόδοξο για το μέλλον της νέας γενιάς, που καλείται να εξοπλιστεί με τη βαθιά γνώση του εαυτού και των μοναδικών χαρακτηριστικών της ανθρώπινης υπόστασης, ώστε όχι μόνο να προσφέρει λύσεις στα μεγάλα ζητήματα των καιρών αλλά και να μπορέσει να ισορροπήσει και να προσαρμοστεί στη ραγδαία επέλαση της AI.