Fabian Hammerl©
Κάθε καλοκαίρι, οι παραστάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών γίνονται η αφορμή να συνυπάρξουν πολλοί ταλαντούχοι καλλιτέχνες σε ένα κοινό τόπο. Αυτή η σύμπραξη δημιουργικών δυνάμεων δεν περιορίζεται στα ελληνικά σύνορα, αλλά στρέφει το βλέμμα και στο εξωτερικό. Φέτος, δύο είναι οι διεθνείς σκηνοθέτες, που έρχονται για πρώτη φορά στη χώρα: ο Ρώσος Κιρίλ Σερεμπρένικοφ με το "Der Wij” (από 7/6) και ο Βρετανός Αλεξάντερ Ζέλντιν με το "The confessions” (από 23/6).
Διαβάστε Επίσης
Το πρόγραμμα της Πειραιώς 260 πρόκειται να ανοίξει με τη νέα παράσταση του πρωτοποριακού Ρώσου σκηνοθέτη του θεάτρου και του κινηματογράφου Κιρίλ Σερεμπρένικοφ, που έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, γεγονός εμβληματικό τόσο για τον καλλιτεχνικό όσο και τον αντιπολεμικό συμβολισμό του. Καλλιτεχνικός διευθυντής (2012-2021) του περίφημου Κέντρου Γκόγκολ της Μόσχας, ο Σερεμπρένικοφ που υπήρξε ο μόνος καλεσμένος Ρώσος σκηνοθέτης σε ευρωπαϊκό φεστιβάλ (Κάννες) παρά το μποϊκοτάζ των Ρώσων καλλιτεχνών το 2022, είναι γνωστός για την ακτιβιστική του δράση υπέρ της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας αλλά και λόγω της ρήξης του με το ρωσικό καθεστώς που οδήγησε στο κλείσιμο του Κέντρου Γκόγκολ το 2021 και τον ίδιο σε κατ' οίκον περιορισμό από την κυβέρνηση του Πούτιν. Σήμερα, είναι αυτοεξόριστος στη Γερμανία και δεν παύει να διακηρύσσει την αντίθεσή του στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Το "Der Wij”, που έκανε πρεμιέρα στο Αμβούργο τον Δεκέμβρη του 2022, με τη συμμετοχή Ρώσων, Ουκρανών και Γερμανών ηθοποιών, που μιλούν ο καθένας στη γλώσσα του, συμπυκνώνει την εναντίωση και τον αποτροπιασμό του σκηνοθέτη για την εισβολή. Το Wij είναι ένα τρομακτικό πλάσμα που επινόησε ο ουκρανικής καταγωγής Νικολάι Γκόγκολ σε μια φανταστική νουβέλα τρόμου που έγραψε το 1835, εμπνευσμένος από ένα σλάβικο θρύλο. Τα βλέφαρά του ήταν τόσο μακριά που άγγιζαν το έδαφος, ήταν σχεδόν τυφλό· όταν όμως κατάφερνε να τα ανοίξει, μια μόνη ματιά του ήταν ικανή να σκοτώσει όσους αντίκριζε. Με αφετηρία τον μύθο του Wij, ο Σερεμπρένικοφ δημιουργεί μια αφόρητης σκληρότητας όσο και ποιητικά ισχυρή παράσταση. Έχοντας ξεκινήσει να γράφει το έργο μαζί με έναν νέο Ουκρανό συγγραφέα, τον Μπόνταν Πανκρουχίν το 2022, επεξεργάστηκαν, όπως γράφει στο σκηνοθετικό του σημείωμα, "χιλιάδες αναφορές, ντοκιμαντέρ και βίντεο για τον πόλεμο από την Μπούτσα, τη Μαριούπολη, το Ιρπίν. Αθώα θύματα. Αδιανόητα εγκλήματα, αδιάσειστες αποδείξεις βαρβαρότητας. Στο έργο, το Wij είναι ο Πόλεμος – ένα άψυχο τέρας με κλειστά μάτια. Κλέβει από τους ανθρώπους την ταυτότητα και το μέλλον τους. Άνθρωποι δολοφονούν και δολοφονούνται".
Τους χαρακτήρες του έργου ερμηνεύουν οι Φιλίπ Αβντέγιεφ, Μπερντ Γκράουερτ, Πασκάλ Χόουντους, Γιοχάνες Χέγκεμαν, Βικτόρια Μιροσνιτσένκο, Φαλκ Ρόκστρο, Ρόσα Θορμάιερ και ο Ολεκσάντρ Γιατσένκο. Οι φωτισμοί είναι του Σεργκέι Κούτσαρ, η μουσική του Ντάνιελ Φράιταγκ, ενώ η Σάλβα Νικβασβίλι έχει συν-επιμελήθει τα κοστούμια με τον Κιρίλ Σερεμπρένικοφ και η Ελένα Μπουλοτσνίκοβα αντίστοιχα τη σκηνογραφία.
Πρώτη θα είναι η εμφάνιση στην Ελλάδα και για τον Βρετανό σκηνοθέτη και θεατρικό συγγραφέα Αλεξάντερ Ζέλντιν. Ο Ζέλντιν γεννήθηκε το 1985 από Ρωσοεβραίο πατέρα (πρόσφυγα στη Βρετανία) και Αυστραλή μητέρα. Έχει δουλέψει μεταξύ άλλων στη Νότια Κορέα, την Αίγυπτο (residency στο Egyptian Centre for Culture and Art και στο Studio Emad Eddin στο Κάιρο), τη Μέση Ανατολή, τη Γεωργία και τη Ρωσία. Την περίοδο 2011-14 εργάστηκε ως βοηθός του Πίτερ Μπρουκ και της Μαρί-Ελέν Εστιέν. Μετά από τις περιπλανήσεις του, το 2015 είχε την πρώτη του μεγάλη επιτυχία με το "Beyond caring”, μία παράσταση σχετικά με τον αντίκτυπο των συμβάσεων μηδενικού ωραρίου στους εργαζόμενους, η οποία παρουσιάστηκε στο National Theatre. Η καθιέρωση του Ζέλντιν -και η διεθνής επιτυχία- ήρθε με την τριλογία του "The inequalities” ("Οι ανισότητες"), στην οποία καταπιάστηκε με τις δραματικές κοινωνικές επιπτώσεις της λιτότητας στη Βρετανία.
Έχοντας παρουσιάσει την τελευταία του δουλειά "Une mort dans la famille” ("Ένας θάνατος στην οικογένεια”) τον Φεβρουάριο στο Παρίσι, στο Ateliers Berthier (Odéon-Théâtre de l’Europe), ο Αλεξάντερ Ζέλντιν, το ανερχόμενο αστέρι του βρετανικού θεάτρου, έρχεται φέτος για πρώτη φορά στην Ελλάδα, για να παρουσιάσει το έργο του "The confessions”. Το έργο αφηγείται την ιστορία της ζωής μιας γυναίκας από τη γέννηση έως και τον θάνατό της, με πρωτογενές υλικό τις συζητήσεις του σκηνοθέτη με τη μητέρα του. Εξομολογήσεις σε σύντομες σκηνές συνθετούν το παζλ μιας ηρωίδας που επηρεάστηκε από τα μεγάλα γεγονότα του δεύτερου μισού του προηγούμενου αιώνα, σε μία πορεία προς τη χειραφέτηση. Μπορούμε να κοιτάξουμε τη ζωή με φρέσκο βλέμμα; Μπορούμε να φτάσουμε στον πυρήνα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας παρατηρώντας σε βάθος χρόνου τη ζωή ενός ανθρώπου;
Τα σκηνικά και τα κοστούμια της παράστασης είναι της Μαργκ Χόργουελ, ο σχεδιασμός των φωτισμών της Πωλ Κονστάμπλ, η κίνηση και η χορογραφία της Ίμογκεν Νάιτ, και η μουσική του Γιάννη Φιλιππάκη. Μετά την πρεμιέρα πρόκειται να ακολουθήσει συζήτηση.
