Διονύσης Κούτσης©
Ο Γρηγόρης Βαλτινός αναμετριέται με έναν ακόμα εμβληματικό κλασικό ρόλο τη θεατρική σεζόν που έρχεται στη σκηνή του θεάτρου Ιλίσια. Ο λόγος για τον "Da” στο ομώνυμο και πολυβραβευμένο έργο του Ιρλανδού συγγραφέα Χιου Λέοναρντ. Την παράσταση σκηνοθετεί ο Πέτρος Ζούλιας, σε μετάφραση Αντώνη Γαλέου και θεατρική προσαρμογή του σκηνοθέτη. Το αριστοτεχνικά γραμμένο αυτοβιογραφικό έργο του Ιρλανδού συγγραφέα διαδραματίζεται το 1968 στην Ιρλανδία με πολλά φλας μπακ που ζωντανεύουν επί σκηνής μια μοναδική ιστορία αγάπης, τρυφερότητας, αυτογνωσίας και συναισθημάτων κάθε είδους. Ο Τσάρλι Τάιναν, ένας εκπατρισμένος στο Λονδίνο συγγραφέας επιστρέφει στην πατρίδα του μετά το θάνατο του πατέρα του. Ξεκαθαρίζοντας τα αντικείμενα στο πατρικό του σπίτι "ζωντανεύουν" ξανά μπροστά του οι γονείς του και ο νεαρός εαυτός του, ξεδιπλώνονται οι νεανικοί του έρωτες, οι ιδιαίτερες στιγμές, γεγονότα και κάποια πρόσωπα από το παρελθόν που σημάδεψαν τη ζωή του και τον επηρεάζουν ακόμα και στο παρόν του. Ο "Da" (από το αγγλικό dad - πατέρας) αποτελεί το πιο καθοριστικό πρόσωπο της ζωής του.
Επί σκηνής μαζί με τον Γρηγόρη Βαλτινό θα βρεθούν οι Μιχάλης Οικονόμου, Γιώργος Σουξές, Νεκταρία Γιαννουδάκη, Στρατής Χατζησταματίου, Κωνσταντίνα Κλαψινού, Βασίλης Παπαδημητρίου και στο ρόλο της μητέρας η Μαρία Καλλιμάνη.
Με μια κινηματογραφική ελλειπτική αφήγηση, αναπλάθονται κομμάτια μιας αναγνωρίσιμης οικογενειακής ζωής. Όνειρα, συγκρούσεις, απογοητεύσεις και χαρές έρχονται στο μυαλό του συγγραφέα και δημιουργούν "σκηνές" επί σκηνής. Το φανταστικό συνδέεται με το πραγματικό και γεννούν μια θεατρική πανδαισία χρωμάτων, ένα δυνατό παζλ αντιθετικών στιγμών, ένα σκηνικό σύμπαν, όπου η ανθρώπινη κραυγή εναλλάσσεται με τον ψίθυρο και το γέλιο με το κλάμα.
Το "Da" έκανε την πρεμιέρα του το 1973, στις ΗΠΑ, στο Όουνι του Μέριλαντ και αργότερα μεταφέρθηκε στο Μπρόντγουεϊ, όπου παίχτηκε επί δύο σχεδόν χρόνια, συγκεντρώνοντας, το 1978, τέσσερα θεατρικά βραβεία (Drama Desk για καλύτερο νέο έργο, Κριτικών Θεάτρου της Νέας Yόρκης για καλύτερο έργο, Outer Critics για καλύτερο έργο της Νέας Υόρκης και Τόνι για καλύτερο θεατρικό έργο). Στην Ελλάδα ανέβηκε για πρώτη φορά, με πρωταγωνιστή τον Μάνο Κατράκη σε σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη, τη θεατρική σεζόν 1979/1980, με πολύ μεγάλη επιτυχία.
Η Ευανθία Ρεμπούτσικα υπογράφει τη μουσική σύνθεση, η Μαίρη Τσαγκάρη τα σκηνικά, ο Νίκος Χαρλαύτης τα κοστούμια και η Μελίνα Μάσχα τους φωτισμούς.
Το σκηνοθετικό σημείωμα του Πέτρου Ζούλια
Ο "Da" είναι μια ολοζώντανη ανάμνηση ενός κόσμου που χάνεται και που όλοι εμείς έχουμε ανάγκη να κρατήσουμε πάσει θυσία, μέσα στη βίαιη και σκληρή πραγματικότητα που ζούμε. Ο Da είναι ο ήρωας της αθωότητας μας. Ο καλοκάγαθος παππούς, ο απλός, καθαρός άνθρωπος των αξιών και των καλών προθέσεων. Αυτός που ζυμώνεται με τη γη. Αυτός που ξέρει να βρίσκει την ευτυχία σε απλά, καθημερινά πράγματα. Αυτός που αγαπά χωρίς περιορισμούς, χωρίς ιδιοτέλεια.
Το αριστούργημα του Χιου Λέοναρντ ακροβατεί μεταξύ ζωής και θανάτου, παρελθόντος και παρόντος, παρουσίας και απουσίας, κωμωδίας και δράματος. Ένας είναι ο σταθερός στόχος του συγγραφέα. Να αναδείξει την ανθρώπινη ύπαρξη σε όλη την γκάμα των συναισθημάτων της. Να αγγίξει το παγκόσμιο, το διαχρονικό, την ουσία και το νόημα της περαστικής μας παρουσίας σε αυτό το μάταιο κόσμο που γρήγορα αλλάζει.
