Με τη συμμετοχή πέντε ηθοποιών και περισσότερων των πενήντα κατοίκων της Ελευσίνας, η παράσταση «Μυστήριο 39: Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», είναι μία από τις δράσεις της Ελευσίνας 2023 - Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, που τιμά την επέτειο των διακοσίων χρόνων από την Επανάσταση του 1821. Τη σκηνοθεσία υπογράφει η Ελένη Ευθυμίου (όπως και τη δραματουργία, σε συνεργασία με τη Μαρία Βαρδάκα), που δούλεψε με την πολυπληθή ομάδα επαγγελματιών και ερασιτεχνών και δημιούργησε ένα σκηνικό δρώμενο που θα παρουσιαστεί στο χώρο του πάρκινγκ του Παλαιού Ελαιουργείου της Ελευσίνας.
Η παράσταση βασίζεται στο εμβληματικό έργο του Διονύσιου Σολωμού, που εμπνέεται από τα γεγονότα της πολιορκίας και της Εξόδου του Μεσολογγίου, και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια «σύγχρονη τελετή», σύμφωνα με τη σκηνοθέτιδα στη συνομιλία που είχαμε μαζί της. Μία τελετή, που επιχειρεί να ανακαλύψει αν υπάρχει κάτι που μπορεί να μας ενώσει σε μία «κοινή αλήθεια, κάτι που μπορεί να μας απαλλάξει από το εγγενές συστατικό που μας χωρίζει για να συναντηθούμε σε ένα κοινό όραμα». Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο φυσικός χώρος της Ελευσίνας, η πόλη του Αισχύλου και της σύγχρονης βιομηχανίας, ένα τοπόσημο όπου η αρχαία ιστορία έχει ακόμη εμφανή ίχνη, προσφέρει το ιδανικό έδαφος για να τελεστεί αυτό το νέο «ελευσίνιο μυστήριο» (Μυστήριο 39 διαβάζουμε στον τίτλο, άλλωστε), που ενώνει το χθες με το σήμερα.
Οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» αποδείχθηκαν για την Ευθυμίου ένα τεράστιο πεδίο εξερεύνησης ως προς το ερώτημα της κοινής αλήθειας, καθώς «στο πλήθος των ανθρώπων πριν τη μεγάλη Έξοδο βλέπουμε να αναπτύσσεται μία κοινή δύναμη και πίστη. Βλέπουμε την προετοιμασία μιας επαναστατικής εξόδου, όπου οι άνθρωποι παίρνουν την επιλογή να συγκρουστούν, γνωρίζοντας πως κατά πάσα πιθανότητα θα πεθάνουν, για να μην πέσουν στην τυραννία. Αυτό που εμείς λέμε ελευθερία ή θάνατος, στον Σολωμό είναι ελευθερία και θάνατος», μας είπε.
Και ενώ πυρήνας της παράστασης φαίνεται να είναι η κοινή δράση, η καθολική σύγκρουση με την τυραννία και ο πόθος της ελευθερίας, αυτά που πρώτα-πρώτα επεσήμανε στην κουβέντα μας όσον αφορά τα θέλγητρα του σολωμικού έργου είναι η «βαθιά ποιητικότητα», η «συγκινησιακή δύναμη» και η «φοβερή υπερβατικότητά» του, στοιχεία που μπορούν να ενεργοποιήσουν πολύ δυναμικά μία τόσο δημιουργική σκηνοθετική φαντασία όσο η δική της - όπως την ενεργοποιεί παράλληλα η δύναμη της μουσικής, που, όπως σε κάθε άλλη δουλειά της Ευθυμίου, αποτελεί βασικό δομικό στοιχείο του σκηνικού συνόλου. Την πρωτότυπη μουσική σύνθεση της παράστασης, που θα εκτελέσουν ζωντανά τρεις μουσικοί και η Φιλαρμονική του Δήμου Ελευσίνας, υπογράφει η Σοφία Καμαγιάννη.
Η πολυσυμμετοχικότητα και η ομαδική δράση είναι σημαντικά στοιχεία στη σκηνοθετική εργασία της Ευθυμίου (έχει κι άλλες φορές δουλέψει με πολυμελείς ομάδες), αλλά στην περίπτωση των «Ελεύθερων Πολιορκημένων» αυτά τα στοιχεία ανταποκρίνονται και στο αρχικό ζητούμενο της κοινής αλήθειας. Οι πολιορκημένοι του Μεσολογγίου «δρουν όλοι μαζί ως σύνολο, μαζί οδηγούνται σε μία κοινή πράξη, σε μία κοινή δράση», επεσήμανε στην κουβέντα μας κι αυτή η επισήμανση έχει ειδικό βάρος, όταν την εξετάζει κανείς σε αντιπαραβολή με τη σύγχρονη πραγματικότητα. Έτσι, η παράσταση λειτουργεί ως ένα πολυφωνικό δρώμενο, όπου συμμετέχουν δεκάδες ερμηνευτές, όχι μόνο επαγγελματίες (οι ηθοποιοί Μυρτώ Γκόνη, Δημήτρης Δρόσος, Γιάννης Μαστρογιάννης, Θεοδοσία Σαββάκη και Γιάννης Βαρβαρέσος), αλλά και περισσότεροι από πενήντα κάτοικοι της Ελευσίνας, άνθρωποι κάθε ηλικίας, από κάθε γωνιά της Ελλάδας που ζουν πια στον τόπο, και φέρνουν στην παράσταση ο καθένας τις δικές του αναφορές.
Μέσα από τη δική τους φωνή το έργο του Σολωμού γίνεται μια εξιστόρηση για το παρελθόν, το μακρινό και το πιο κοντινό, όπως και για το εδώ και τώρα, γι’ αυτό και το κείμενο της παράστασης έχει εμπλουτιστεί με κάποια -ελάχιστα- εξωτερικά στοιχεία, όπως σπαράγματα από προσωπικές μαρτυρίες, που βρίσκονται σε διάλογο με το κεντρικό έργο. Αυτή τη φωνή που μεταφέρει τα συμπυκνωμένα νοήματα του σολωμικού έργου -«μέσα σε δυο λέξεις περιγράφει ένα ολόκληρο σύμπαν», μας είπε η Ευθυμίου- θα έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε σε δύο παραστάσεις, στις 25 και 26 Ιουνίου, στο χώρο του πάρκινγκ του Παλαιού Ελαιουργείου Ελευσίνας.
Ο σκηνικός χώρος και ο σχεδιασμός των φωτισμών είναι της Ζωής Μολυβδά Φαμέλη και ο σχεδιασμός των κοστουμιών της Δανάης Ελευσινιώτη. Συμμετέχουν οι μουσικοί Γιώργος Βλάχος (κλαρινέτο), Σταύρος Μιχαλόπουλος (ακορντεόν), Γιάννης Μαστρογιάννης (βιολί), καθώς και η Φιλαρμονική του Δήμου Ελευσίνας.
Οι παραστάσεις θα δοθούν με ελεύθερη είσοδο με δελτίο εισόδου και απαραίτητη τηλεφωνική προκράτηση στο 210-5560126 (Τρίτη-Πέμπτη, 11 π.μ.-1 μ.μ.) | www.2023elevsis.eu
