Ένα μεγάλο στοίχημα έβαλε ο Στάθης Λιβαθινός αναθέτοντας τη σκηνοθεσία της μοναδικής σωζόμενης τριλογίας αρχαίου δράματος σε τρεις πρωτοεμφανιζόμενες στην Επίδαυρο σκηνοθέτιδες. Σε μια παράσταση τεσσάρων ωρών, η Ιώ Βουλγαράκη θα αναμετρηθεί με τον «Αγαμέμνονα» η Λίλλυ Μελεμέ με τις «Χοηφόρες» και η Γεωργία Μαυραγάνη με τις «Ευμενίδες». Η παράσταση θα παιχτεί ολόκληρη στην Επίδαυρο (28-29/6) και στην Ελευσίνα (1/9), ενώ ενδιάμεσα κάθε έργο θα περιοδεύσει ανά την Ελλάδα.
«Αγαμέμνων»: Η εκδίκηση της Κλυταιμνήστρας
Ο κύκλος του αίματος που καταγράφει ο Αισχύλος στην τριλογία της Ορέστειας ξεκινά με τον Αγαμέμνονα να μπαίνει θριαμβευτικά στο παλάτι, φέρνοντας μαζί του, αιχμάλωτη, την Τρωαδίτισσα πριγκίπισσα και μάντισσα Κασσάνδρα. Αν και η Κλυταιμνήστρα υποδέχεται τον σύζυγό της με τιμές, πολύ γρήγορα αποκαλύπτεται πως η ενθουσιώδης αυτή υποδοχή υποκρύπτει ένα οργανωμένο σχέδιο εκδίκησης για το θάνατο της κόρης τους Ιφιγένειας, που θυσιάστηκε από τον πατέρα της στην Αυλίδα. Με τη βοήθεια του εραστή της Αίγισθου, δολοφονεί τον ισχυρό άντρα του Άργους. Ο κύκλος αίματος έχει ξεκινήσει.
Για την ταλαντούχα και αριστούχο σκηνοθέτιδα της Ρώσικης Ακαδημίας GITIS Ιώ Βουλγαράκη το νήμα της τραγωδίας ξεκινάει από τη θυσία της Ιφιγένειας και τη μετάλλαξη της Κλυταιμνήστρας σε μια δυναμική γυναίκα που πρέπει να ισορροπήσει σε έναν πατριαρχικό κόσμο. «Η βασίλισσα είναι το κεντρικό πρόσωπο», δηλώνει η σκηνοθέτις. «Η παράσταση αφουγκράζεται τον κόσμο του Αγαμέμνονα ως ένα μυθικό σύμπαν στοιχειωμένο από ενοχή και μνήμη. Ο χρόνος είναι κατακερματισμένος και ασαφής, όπως στα κακά όνειρα». Τους κεντρικούς ρόλους ερμηνεύουν ο Αργύρης Ξάφης (Αγαμέμνων), η Εύη Σαουλίδου (Κλυταιμνήστρα), η Δέσποινα Κούρτη (Κασσάνδρα) και ο Αλέξανδρος Λογοθέτης (Αίγισθος). Η παράσταση θα παιχτεί αυτόνομα στο Θέατρο Βράχων στις 20/9.
«Χοηφόροι»: Η ώρα του Ορέστη
Στο δεύτερο έργο της τριλογίας κυριαρχεί η φιγούρα της Ηλέκτρας, που πενθεί τον πατέρα της προσμένοντας εμμονικά την επιστροφή του αδερφού της Ορέστη, τον οποίο βλέπει ως τιμωρό. Μοναδικός συμπαραστάτης στο πένθος της ο Χορός των γυναικών του Άργους, οι Χοηφόροι, με τις οποίες κάνει σπονδές στον τάφο του Αγαμέμνονα. Βλέποντας το θρήνο της αδερφής του, ο Ορέστης, που έχει επιστρέψει μεταμφιεσμένος, αποκαλύπτει το πραγματικό του πρόσωπο και με τη βοήθειά της οργανώνουν τη δολοφονία της Κλυταιμνήστρας και του Αίγισθου. «Ο νεαρός εκδικητής έχει καθήκον να εκδικηθεί για τους νεκρούς της γενιάς του», δηλώνει η Λίλλυ Μελεμέ.
«Το αναλαμβάνει λοιπόν, παρά τα εμπόδια, και αυτό τον καθιστά συνειδητό πολίτη ενός καινούργιου κόσμου, αφού ο παλιός έχει χρεοκοπήσει ηθικά, κοινωνικά και πολιτικά. Η επανάληψη της βίας γίνεται τελετουργία εξαγνισμού μιας κοινωνίας που θα μεταβεί από το σκοτάδι στο φως... Η παράσταση προσεγγίζει τον κόσμο του Αισχύλου με όχημα το αιμάτινο δρομολόγιο από το σκοτάδι στο φως, με το σώμα, το λόγο και το νερό ως στοιχεία λύτρωσης και λησμονιάς». Τους βασικούς ρόλους ερμηνεύουν οι Φιλαρέτη Κομνηνού (Κλυταιμνήστρα), Γιώργος Χρυσοστόμου (Αίγισθος), Μαρία Κίτσου (Ηλέκτρα), Γιάννης Νιάρρος (Ορέστης). Η παράσταση θα παιχτεί στις 21/9, στο Θέατρο Βράχων, μαζί με τις «Ευμενίδες».
«Ευμενίδες»: Η κάθαρση στον Άρειο Πάγο
«Από την πρώτη στιγμή που αρχίσαμε τη μελέτη των “Ευμενίδων” έβλεπα συνεχώς την ίδια εικόνα στο μυαλό μου: έναν άνθρωπο που στέκεται όρθιος μέσα στο χρόνο και πίσω του εμφανίζονται ένας ένας όλοι οι νεκροί του. Πλήθος ανθρώπων που συνδέουν η ζωή και η Ιστορία. Αυτό το πλήθος στις “Ευμενίδες” αναζητά τον καθαρμό του. Έναν καθαρμό που θα φέρει όχι μόνο μια συγχωρητική παρηγορία για τα πρόσωπα του έργου, αλλά, μέσω του αναβαπτισμού τους, και την ηρωοποίησή τους», λέει η Γεωργία Μαυραγάνη μιλώντας για το τελευταίο μέρος της τριλογίας, το οποίο αφορά τη νέα ηθική τάξη πραγμάτων που σηματοδοτείται από την αθώωση του Ορέστη στον Άρειο Πάγο για το φόνο της μητέρας του (αυτή είναι και η πρώτη ιστορική αναφορά στη θεσμοθέτηση του ανώτατου δικαστηρίου).
Η κάθαρση έρχεται όταν, με την παρέμβαση της θεάς Αθηνάς, οι Ερινύες που βασανίζουν τον Ορέστη μετατρέπονται σε Ευμενίδες. Παίζουν οι Ναζίκ Αϊδινιάν, Μιχάλης Βαλάσογλου, Στέλλα Βογιατζάκη, Κατερίνα Καραδήμα, Ευαγγελία Καρακατσάνη, Εμμανουέλα Μαγκώνη, Νίκος Μάνεσης, Παναγιώτης Παναγόπουλος, Αγγελική Παπαθεμελή, Μαριάμ Ρουχάτζε, Τζωρτζίνα Τάτση. Στην Αθήνα η παράσταση θα παιχτεί στις 21/9, στο Θέατρο Βράχων, μαζί με τις «Χοηφόρους».
Περισσότερες πληροφορίες
Ορέστεια-Αγαμέμνων
Στο πρώτο μέρος της τριλογίας ο Αγαμέμνων επιστρέφει ύστερα από δέκα χρόνια από την Τροία (φέρνοντας μαζί του την Κασσάνδρα), για να δολοφονηθεί μέσα στο ίδιο του το παλάτι από την Κλυταιμνήστρα.
Ορέστεια-Ευμενίδες
Στο τελευταίο μέρος της τριλογίας, ο Oρέστης προσπέφτει ικέτης στο άγαλμα της Αθηνάς. Η λύση δίνεται στον Άρειο Πάγο, το δικαστήριο της Αθήνας, το οποίο τον κρίνει αθώο για το φόνο της Κλυταιμνήστρας.
Ορέστεια-Χοηφόροι
Στο δεύτερο μέρος της «Ορέστειας», το έδαφος έχει προετοιμαστεί για την έλευση του Ορέστη, που οφείλει να ανταποκριθεί στον πανάρχαιο νόμο του καθήκοντος, καθώς ο νεκρός πατέρας του Αγαμέμνων ζητά εκδίκηση. Η αποτρόπαιη πράξη που διαπράττει είναι μάλιστα επιβεβλημένη από τους θεούς.
