Επιστρέφοντας ύστερα από μια δεκαετία στη Φολέγανδρο, η Δέσποινα Ζευκιλή διαπιστώνει ανακουφισμένη ότι, παρά το hype και τα πολλά openings των τελευταίων δύο χρόνων, η Φολέγανδρος διατηρεί εκείνο τον ιδιαίτερο χαρακτήρα που την πρωτόκανε μόδα.
Το ταχύπλοο ετοιμάζεται να δέσει στον Καραβοστάση και η καρδιά μου χτυπάει όλο και πιο γρήγορα... Πώς να έχει γίνει άραγε η Φολέγανδρος; Πού χώρεσαν τόσα boutique hotels και resorts που ακούμε ν’ ανοίγουν τα τελευταία δύο χρόνια; Θα θυμίζει σε τίποτε το κυκλαδονήσι που αγαπήσαμε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 όλοι εμείς οι «κουλτουριάρηδες»
(για να ξαναθυμηθούμε και μια λέξη της εποχής εκείνης); Θα διατηρεί εκείνο το μοναδικό χρώμα της, όπου τα πάντα μοιάζουν ζωγραφισμένα στο χέρι και οι πλαστικές καρέκλες είναι είδος προς εξαφάνιση; Θα έχει χάσει τη χαρακτηριστική αγριάδα του βραχώδους τοπίου της ακολουθώντας τη μοίρα των νησιών που παραδόθηκαν στις μεζονέτες και στις πριβέ πισίνες; Μην αφήνεις τον δημοσιογραφικό σου εαυτό να σε παρασύρει σε αρνητικές σκέψεις, επαναλαμβάνω από μέσα μου. Σκέψου θετικά, έχει και τα καλά της η πρόοδος – πού το παλιό πλοίο που ήθελε ώρες να μας φέρει ως εδώ, πλέον με το ταχύπλοο μπορούμε να έρθουμε ακόμη και για long weekend.
Οι ανησυχίες μου εξανεμίστηκαν γρήγορα. Τα νέα resorts έχουν ενταχθεί αρμονικά στο τοπίο του λιμανιού και της Χώρας, τα πετρόχτιστα boutique hotels μοιάζουν ένα με το βράχο, και η Χώρα παραμένει ίσως η ομορφότερη των Κυκλάδων, ακόμη κι αν η αναζήτηση τραπεζιού στις βγαλμένες από καρτ ποστάλ ταβέρνες της έχει γίνει πιο δύσκολη υπόθεση. Λίγα πράγματα, τουλάχιστον στην αίσθηση που σου δίνει το νησί, φαίνεται πως έχουν αλλάξει από την εποχή που η Φολέγανδρος άρχισε να ακούγεται στους «έντεχνους» κύκλους της πόλης και σε όσους απολάμβαναν την ήπια, σοφιστικέ ανάπτυξη πίνοντας διπλούς ελληνικούς στο καφενείο του Ιταλού υπό τους ήχους κλασικής μουσικής, χαζεύοντας τη θέα από ταρατσούλες και απλά κυκλαδίτικα δωμάτια και περπατώντας καθημερινά προς ακόμη μία off road παραλία.
ΟΧΙ «ΝΕΑ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ»
Η συμβολή του δήμου, που από την αρχή της ανάπτυξης του νησιού έχει βάλει κάποια όρια, υπήρξε καθοριστική: οι παραλίες παραμένουν στην πλειονότητά τους ελεύθερες, χωρίς ξαπλώστρες, οι επιγραφές είναι παντού ζωγραφισμένες στο χέρι, ακόμη και οι πεζούλες και οι ξερολιθιές που γκρεμίστηκαν για χάρη της πρόσφατης διαπλάτυνσης του οδικού δικτύου ξαναφτιάχτηκαν από την αρχή, με τον παραδοσιακό τρόπο, δίνοντας την αίσθηση ότι ενώ η μετακίνηση είναι πλέον πιο άνετη, το τοπίο παραμένει το ίδιο. Η διάνοιξη δρόμων προς ορισμένες παραλίες έχει κάνει την υπόθεση «μπάνιο» πιο εύκολη – όχι ότι οι παραλίες είναι το δυνατό χαρτί της Φολεγάνδρου. Ο καλύτερος τρόπος, αν δεν είσαι ορκισμένος πεζοπόρος, είναι να τις γυρίσεις με σκάφος – είτε με καϊκάκι είτε ατομικά, αφού λόγω των κατολισθήσεων κάθε καλοκαίρι δημιουργούνται και νέοι πριβέ κολπίσκοι κατά μήκος της (σαν Καλντέρα) ακτογραμμής της. Σ’ αυτήν την ακτογραμμή και στη θέα από τον κατακόρυφο βράχο αρχίζουν και τελειώνουν και οι ομοιότητες με τη γειτόνισσα Σαντορίνη. Οι ντόπιοι και οι επιχειρηματίες του νησιού αντιδρούν αρνητικά ακούγοντας το κλισέ «η νέα Σαντορίνη». Δείχνουν να έχουν αντιληφθεί πως το νησί τους δεν έχει να κερδίσει τίποτε ακολουθώντας αυτό το πρότυπο ανάπτυξης, αντίθετα θα πρέπει να υιοθετήσει ένα πιο ήπιο μοντέλο που να αναδεικνύει πρώτα απ’ όλα τη μοναδικότητα του τοπίου. Η δυσεύρετη πλέον ακατέργαστη ομορφιά των Κυκλάδων έχει διατηρηθεί εδώ σε μεγάλο βαθμό, και οι νέες προτάσεις διαμονής επιτρέπουν πλέον σε ένα πιο design-conscious και σικ κοινό να την ανακαλύψει. Οι «εναλλακτικοί κοσμικοί» ανταποκρίθηκαν αμέσως βάζοντας τη Φολέγανδρο στην ατζέντα τους.
Οι αρκετοί περιπατητές του νησιού θα σας μιλήσουν με ενθουσιασμό για τις καταβάσεις στις δυσπρόσιτες παραλίες, ωστόσο η Φολέγανδρος είναι βασικά νησί των μικρών αποστάσεων. Ένας προορισμός διακοπών για όσους θέλουν να μετακινούνται ελάχιστα, παρά γι’ αυτούς που αγωνιούν να γράψουν χιλιόμετρα. Ένα νησί για όσους είναι διατεθειμένοι να ταλαιπωρηθούν λίγο παραπάνω για να φτάσουν στην παραλία, παρά για όσους προτιμούν την Chora-culture πιο πολύ από το beach life· για όσους δεν βαριούνται να χαλαρώνουν με ένα βιβλίο στη σκιά ενός καφενείου ή στο μπαλκόνι τους στην άκρη του βράχου, παρά γι’ αυτούς που έχουν διάθεση για sightseeing.
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΔΙΑΚΟΠΩΝ
Πέρα από την κλασική βόλτα μέχρι την Άνω Μεριά, τον δεύτερο τη τάξει οικισμό μετά τη Χώρα, για να χαζέψεις τα δεντρόσπιτα (πέτρινα κυλινδρικά κτίσματα) του υπαίθριου λαογραφικού μουσείου και να τιμήσεις τα ματσάτα (χειροποίητα μακαρόνια) στις χωριάτικες ταβέρνες, οι εκδρομές που μπορείς να κάνεις είναι περιορισμένες. Ακόμη και κλασικές απολαύσεις των διακοπών, όπως οι παραδοσιακοί φούρνοι, εδώ σπανίζουν, ενώ στις περισσότερες ταβέρνες θα φας απλώς ικανοποιητικά, εκτιμώντας περισσότερο την ατμόσφαιρα παρά τις ίδιες τις γεύσεις.
Το άλφα και το ωμέγα εδώ είναι βόλτες στη Χώρα που αποτελείται από μια σειρά διαδοχικές πλατείες, ένα δαιδαλώδες κάστρο και αρκετά σημεία-μπαλκόνια στην άκρη του κάθετου βράχου. Οι θαμώνες της Χώρας μετακινούνται από cafe σε cafe και από ταβέρνα σε μπαρ, ανάλογα με την πορεία του ήλιου και τη διάθεση. Τάβλι και βίπερ στο cafe «Κι Άραξε», πρωινό και καφές σε χειροποίητα κεραμικά σερβίτσια διά χειρός της ιδιοκτήτριας στην «Πούντα», ρακόμελα στο ηλιοβασίλεμα στη «Ρακεντιά», σπιτική λεμονάδα στο «Μικρό», ζεστή μηλόπιτα συνοδεία ροκ μπλουζ στον «Υδροχόο», μαγειρευτά στη «Μέλισσα» και την «Πιάτσα», ντόπια κρέατα στον «Κρητικό» και στο «Ασύγκριτο», μεσογειακές γεύσεις στο πιο σικ «Eva’s Garden», μπαρότσαρκα στα στενά της Χώρας. Τον Ιούλιο οι όλο και πιο δημοφιλείς Γιορτές Φολεγάνδρου δίνουν φεστιβαλικό χρώμα. Από τις παραλίες ξεχωρίζουν το Κάτεργο (μόνο με βάρκα), ο Άγιος Νικόλαος (μέσω μονοπατιού από την Αγκάλη ή με καΐκι), ο Άγιος Γεώργιος και το Αμπέλι, που είναι προσβάσιμες μέσω χωματόδρομου, τα Βορεινά και το Σεφιώτικο (για περιπατητές και οι δύο).
DESIGN RESORTS ΚΑΙ BOUTIQUE ΘΕΜΩΝΙΕΣ
Από την εποχή που το Κάστρο και ο Ανεμόμυλος πρότειναν ένα νέο μοντέλο αιγαιοπελαγίτικης αισθητικής στη φιλοξενία, η Χώρα άρχισε να αποκτά σταδιακά νέα μικρά ξενοδοχεία, ενώ έκαναν την εμφάνισή τους και τα πρώτα resorts. Η μεγάλη έκπληξη ήρθε πριν από λίγα καλοκαίρια με το opening στον Καραβοστάση του «Anemi Hotel», ενός από τα πιο ντιζαϊνάτα resorts στο Αιγαίο, που έκανε αμέσως τη Φολέγανδρο κοσμικό προορισμό. Με σουίτες και δωμάτια αψεγάδιαστης, μοντέρνας αισθητικής, επώνυμα έπιπλα λιτής κομψότητας, μίνιμαλ αναφορές στο τοπίο του νησιού, ιδιαίτερα προσεγμένο πρωινό και ενδιαφέρον εστιατόριο, το «Anemi Hotel» αποτελεί προορισμό από μόνο του. Άλλη μία ενδιαφέρουσα άφιξη, που δείχνει το δρόμο για μια πιο στοχευμένη, ήπια ανάπτυξη με έντονο το στοιχείο της εντοπιότητας, είναι το «Themonies Luxury Suites». Χτισμένο με πέτρα στο χρώμα του χώματος, σε ένα συγκρότημα παραδοσιακών θεμωνιών και σε απόσταση περιπάτου από τη Χώρα, προσφέρει διαφορετικές επιλογές διαμονής (πιο ιδιαίτερα, αλλά όχι για όλους τα δωμάτια στο παλιό κτίριο), ζεστή φιλοξενία και όμορφες γωνιές για χαλάρωση με θέα στη Χώρα.
ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΣ KNOW HOW
Πού να μείνετε
Anemi Hotel (Καραβοστάσης, 2286041610, 2107254871, www.anemihotels.com, από € 220) Εντυπωσιακό resort σε απόσταση αναπνοής από το λιμάνι. Το minimal interior design κάνει αίσθηση στους χώρους και στα δωμάτια. Ορισμένες σουίτες διαθέτουν ιδιωτική πισίνα. Ολόλευκες ξαπλώστρες στον ευχάριστο χώρο της πισίνας. Ενδιαφέρον εστιατόριο μεσογειακής κουζίνας και προσεγμένο a la carte πρωινό. Themonies Luxury Suites (Χώρα, 2286041517, www.themonies.gr, από € 150) Νέο συγκρότημα διαμερισμάτων, σε απόσταση περιπάτου από τη Χώρα. Αφετηρία αποτέλεσε ένα συγκρότημα παραδοσιακών θεμωνιών που αναπαλαιώθηκαν. Οι σουίτες μοιράζονται σε παλιά (πιο ιδιαίτερα) και νέα κτίρια και έχουν αυλές ή βεράντες. Καλαίσθητοι κοινόχρηστοι χώροι, φιλόξενη εξυπηρέτηση, με τους ιδιοκτήτες παρόντες. Ανεμόμυλος (2286041309, www.anemomilosapartments.com, από € 128) Το εμβληματικό ξενοδοχείο της Χώρας παραμένει καλοδιατηρημένο. Απλώνεται σαν κυκλαδίτικο χωριό, με ευχάριστα λιτή διακόσμηση και ξεχωρίζει για τη θέα (από ορισμένα δωμάτια). Fata Morgana (2286041237, www.fatamorgana.com.gr, από € 89) Από τις καλύτερες προτάσεις στη Χώρα, καλαίσθητα διαμερίσματα, με θέα στον γκρεμό και στο ηλιοβασίλεμα. Ωραίος ο χώρος της πισίνας. Chora Resort and Spa (Χώρα, 2286041590-4, www.choraresort.com, από € 135) Αξιοπρεπές resort σε πέντε ανεξάρτητα διώροφα κτίρια περιμετρικά της πισίνας. Τα δωμάτια είναι άνετα, με συμβατική επίπλωση. Κάστρο (2286041230, www.hotel-castro.com, από € 50) Θα το επιλέξετε για την ατμόσφαιρα και όχι για την άνεσή του. Το ξενοδοχείο, μέρος του τείχους του μεσαιωνικού κάστρου, χτισμένο σε κάθετο βράχο, 150 μ. πάνω από τη θάλασσα. Blue Sand (2286041042, www.bluesand.gr, από € 100) Νέα άφιξη σε ύψωμα πάνω από την παραλία της Αγκάλης. Νεανικό στιλ, μίνιμαλ ύφος σε 11 δωμάτια και σουίτες. Για όσους θέλουν διαμονή με εύκολη πρόσβαση στη θάλασσα.
Πού να φάτε Χώρα Eva’s Garden (2286041110, 6948047722) Το πιο ατμοσφαιρικό bar-restaurant στη Χώρα, σε μικρή και όμορφη αυλή, με γεύσεις μοντέρνα μεσογειακές και προσεγμένη τεχνική στην κουζίνα. H Πιάτσα (2286041274) Νόστιμη σπιτική κουζίνα, σε κεντρικό πόστο στη σκιερή πλατεία. Πούντα (2286041063) Φιλόξενη ταβέρνα, σε 2 επίπεδα, σε ατμοσφαιρικό κήπο με χαλίκι, ό,τι πρέπει αν θέλετε να αποφύγετε την περαντζάδα της πλατείας. Δοκιμάστε καλασούνα (τοπική τυρόπιτα). Το Ασύγκριτο (2286041467) Ψησταριά με δυνατό χαρτί τα κρέατα παραγωγής της οικογένειας. Κρητικός (2286041219) Ψησταριά στην πλατεία που φημίζεται για το φρέσκο ντόπιο κρέας της. Το αρνί τους είναι διάσημο, ενώ οι μπριζόλες δεν υστερούν. Η Μέλισσα (2286041067) Ευχάριστη ταβέρνα, στη δροσιά της πλατείας με ψητά και ντόπια μαγειρευτά του καλοκαιριού. Σικ (2286041515, 6974676441) Σερβίρει σε βεραντούλα και στον πεζόδρομο γεύσεις που διαφοροποιούνται από τα καθιερωμένα του νησιού, εμπλουτίζοντας ορισμένα κλασικά πιάτα με έθνικ στοιχεία. Σπιτικό (2286041235, 6944458555) Η Ρηνιώ ετοιμάζει με φροντίδα σπιτικά μαγειρευτά στα λιγοστά τραπέζια πάνω στο off-Broadway καλντερίμι. Δοκιμάστε κάππαρη μαγειρευτή με κρεμμυδάκι και καραβόλι (σαλιγκάρια γιαχνί). Άνω Μεριά Μίμης (2286041377) Αυθεντικές χωριάτικες γεύσεις και must ματσάτα (χερίσια μακαρόνια με κοκκινιστό κοτόπουλο ή κατσικάκι) σε ήσυχη αυλή-βεραντούλα. Ειρήνη Ψαρομιλήγκου (2286041436) Σπιτικά μαγειρευτά σε cult περιβάλλον παλιού μπακάλικου (εν ενεργεία) με ελάχιστα τραπέζια. Σούπερ τα τυροπιτάκια.
Καραβοστάσης
Καλύμνιος (2286041146) Απλό, μικρό ταβερνάκι κοντά στην προβλήτα. Must η αστακομακαρονάδα της κυρίας Νατάσσας. NightlifeΠοτό και ηλιοβασίλεμα στον Ρακεντιά, must στάσεις στις μπαρότσαρκες το Bizz, το Baraki (τραπεζάκια σε ατμοσφαιρικό στενάκι), το Laoumi-Αφανείς και το Πατητήρι.
© Gettyimages / Ideal Image© Cuboimages / AK Images
© Media dell’ Arte / Δέσποινα Σπύρου
