Τη λίστα με τις νεότερες προσθήκες που έλαβαν τον χαρακτηρισμό "Παγκόσμια Κληρονομιά" δημοσίευσε η UNESCO. Οι 42 νέοι προορισμοί εκτείνονται σε πέντε ηπείρους, καθώς περιλαμβάνουν δάση και πάρκα της Αφρικής, ένα μέρος του Δρόμου του Μεταξιού στην Ασία, To Πολιτιστικό Τοπίου του Ζαγορίου στην Ελλάδα, φρούρια και παρατηρητήρια της Ευρώπης και σημεία-ορόσημα της Βόρειας και της Νότιας Αμερικής.
Ο οριστικός κατάλογος ανακοινώθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου, μετά από συζητήσεις δύο εβδομάδων μεταξύ των μελών της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς που συγκεντρώθηκαν στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας, για να συζητήσουν 50 υποψηφιότητες που υποβλήθηκαν το 2022 και το 2023. Πλέον υπάρχουν 1199 Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco σε 168 χώρες.
Τι είναι η Παγκόσμια Κληρονομιά;
Η έννοια της Παγκόσμιας Κληρονομιάς αναπτύχθηκε για τον εντοπισμό, την προστασία και τη διατήρηση τοποθεσιών πολιτιστικής και φυσικής σημασίας που θεωρούνται "εξαιρετικής παγκόσμιας αξίας για την ανθρωπότητα". Σύμφωνα με την Unesco, η συμπερίληψη στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς απαιτεί μια τοποθεσία να πληροί ένα από τα 10 τους κριτήρια, όπως να αντιπροσωπεύει "ένα αριστούργημα ανθρώπινης δημιουργικής ιδιοφυΐας" ή να διακρίνεται για "υπερθετικά φυσικά φαινόμενα". Η λίστα γίνεται στην προσπάθεια της συνεργασίας των εθνών στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και την επικοινωνία.
Παγκόσμια κληρονομιά: ευλογία ή κατάρα;
Η συμπερίληψη των περιοχών και μνημείων που κρίθηκαν "τοπόσημα" στη λίστα μπορεί να είναι ταυτόχρονα ευλογία, διότι αποτρέπεται η καταστροφή τους και προστατεύονται για τις επόμενες γενιές, και κατάρα, διότι συχνά οδηγούνται σε υπερτουρισμό.
Η έγκριση της Unesco συχνά ωφελεί τους προορισμούς – εμπνέοντας τον τουρισμό, φέρνοντας κύρος και δεσμεύοντας τις χώρες να προστατεύουν τοποθεσίες εντός της δικαιοδοσίας τους. Εάν μια περιοχή Παγκόσμιας Κληρονομιάς αρχίσει να υποβαθμίζεται λόγω αγώνων από φυσικές καταστροφές, πόλεμο ή υποχρηματοδότηση, οι προορισμοί που έχουν χαρακτηριστεί από την Unesco μπορούν να χρησιμοποιήσουν χρήματα που συνεισφέρουν οι συμμετέχουσες χώρες για βοήθεια έκτακτης ανάγκης.
Στον αντίποδα, η ιδιότητα του Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς μπορεί να οδηγήσει στον υπερτουρισμό και τις αρνητικές επιπτώσεις του. Ο Ιταλός συγγραφέας Marco d'Eramo, σε ένα δοκίμιο για το New Left Review, ονόμασε αυτή την καταστροφή "Unesco-cide" - το δηλητήριο που μετέτρεψε το San Gimignano, μια μικροσκοπική πόλη της Τοσκάνης, από έναν γοητευτικό τοπικό θύλακα σε "ένα σετ για μια μεσαιωνική στερεοτυπική ταινία".
Παρόλα αυτά, τα οφέλη υπερτερούν των μειονεκτημάτων. Η σφραγίδα έγκρισης της Unesco παρέχει στα έθνη ένα σχέδιο για την προστασία των πιο όμορφων τοπόσημων τους και στους ταξιδιώτες έναν οδικό χάρτη για την εύρεση των θαυμάτων του κόσμου.
Η αναλυτική λίστα
Νέες τοποθεσίες της Unesco στην Αφρική
- Το πολιτιστικό τοπίο Gedeo, Αιθιοπία
- Δασικός ορεινός όγκος Odzala-Kokoua, Κονγκό
- Κουταμμάκου, η χώρα των Μπαταμαρίμπα, το Μπενίν και το Τόγκο
- Andrefana Dry Forests, Μαδαγασκάρη
- Τζέρμπα, Τυνησία
- Μνημεία της Γενοκτονίας: Nyamata, Murambi, Gisozi και Bisesero, Ρουάντα
- Εθνικό πάρκο Bale Mountains, Αιθιοπία
- Εθνικό πάρκο Nyungwe, Ρουάντα
Η προσθήκη του εθνικού πάρκου Bale Mountains της Αιθιοπίας στη λίστα αναγνωρίζει τη μοναδική βιοποικιλότητα του τοπίου, ενώ παράλληλα προστατεύει τα ποτάμια του, τα οποία παρέχουν νερό σε εκατομμύρια ανθρώπους στην Αιθιοπία και όχι μόνο.
Η υπο-αντιπροσώπευση της Αφρικής στη Λίστα Παγκόσμιας Κληρονομιάς
Το Bale Mountains είναι ένας από τους πέντε νέους τόπους που προστέθηκαν στην Αφρική, βοηθώντας την ήπειρο να φτάσει σε ένα αξιοσημείωτο ορόσημο: 100 προορισμούς στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Ωστόσο, η ήπειρος αντιπροσωπεύει μόνο περίπου το 9% των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς, έναν αριθμό που η Unesco καταβάλλει συντονισμένες προσπάθειες για να αυξήσει. Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, τα μέλη της Σύμβασης για την Παγκόσμια Κληρονομιά υιοθέτησαν μια στρατηγική για την υποστήριξη των αφρικανικών κρατών στη διατήρηση τοποθεσιών και τη δημιουργία αρχείων υποψηφιοτήτων για την Παγκόσμια Κληρονομιά.
Νέες τοποθεσίες της Unesco στην Ασία
- Πολιτιστικό τοπίο των παλαιών δασών τσαγιού του βουνού Jingmai στο Pu'er, Κίνα
- Μνημεία από πέτρα ελαφιού και σχετικές τοποθεσίες της Εποχής του Χαλκού, Μογγολία
- Gaya Tumuli, Δημοκρατία της Κορέας
- Gordion, Τουρκία
- Koh Ker, Καμπότζη
- Santiniketan, Ινδία
- Δρόμοι του μ΄εταξιού: Διαδρομή Zarafshan-Karakum στο Τατζικιστάν, το Τουρκμενιστάν και το Ουζμπεκιστάν
- Το περσικό καραβανσεράι, Ιράν
- Ha Long Bay - Cat Ba Archipelago, Βιετνάμ
- Υρκανικά δάση, Αζερμπαϊτζάν και Ιράν
- Αρχαία Ιεριχώ/Tell es-Sultan, Κράτος της Παλαιστίνης
- Πολιτιστικό τοπίο των ανθρώπων Khinalig και της διαδρομής "Köç Yolu" Transhumance, Αζερμπαϊτζάν
- Ιερά Σύνολα των Hoysalas, Ινδία
- Η αρχαία πόλη Si Thep και τα σχετικά μνημεία Dvaravati, Ταϊλάνδη
- Ξύλινα υποστυλικά τζαμιά της μεσαιωνικής Ανατολίας, Τουρκία
- Κρύες χειμερινές ερήμους Τουράν, Καζακστάν, Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν
- Δάση Tugay του φυσικού καταφυγίου Tigrovaya Balka, Τατζικιστάν
- Uruq Bani Ma'arid, Σαουδική Αραβία
- Ο κοσμολογικός άξονας της Γιογκιακάρτα και τα ιστορικά της ορόσημα, Ινδονησία
Η προσθήκη του Koh Ker, πρωτεύουσας της Αυτοκρατορίας των Χμερ από το 928 έως το 944 Κ.Χ., αντανακλά τη δέσμευση της Unesco να υποστηρίξει τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Καμπότζης. Το Koh Ker φιλοξενεί το Prasat Thom, τη μοναδική επταβάθμια πυραμίδα της Νοτιοανατολικής Ασίας, η οποία βρίσκεται ανάμεσα σε ένα σύνολο ναών και ιερών διακοσμημένων με γλυπτά και πίνακες ζωγραφικής.
Διαβάστε Επίσης
Η αμφιλεγόμενη προσθήκη του Tell es-Sultan
Η φετινή συμπερίληψη προϊστορικών ερειπίων κοντά στην πόλη Ιεριχώ της Δυτικής Όχθης, έναν από τους παλαιότερους συνεχώς κατοικούμενους οικισμούς στον κόσμο, πυροδότησε εντάσεις μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Η Unesco κατέγραψε την τοποθεσία, Tell es-Sultan, όπως βρίσκεται στην Παλαιστίνη – αν και το Ισραήλ ελέγχει το έδαφος και δεν αναγνωρίζει το παλαιστινιακό κράτος. Οι Παλαιστίνιοι βλέπουν το καθεστώς της Παγκόσμιας Κληρονομιάς ως σημαντική αναγνώριση της ταυτότητάς τους. Οι ακροδεξιοί Ισραηλινοί βλέπουν την απόφαση ως πολιτική ανασκαφή. (Το Ισραήλ αποχώρησε από την Unesco το 2019, επικαλούμενος αντι-ισραηλινή προκατάληψη.)
Νέοι χώροι της Unesco στην Ευρώπη
- Εβραϊκή-Μεσαιωνική Κληρονομιά της Ερφούρτης, Γερμανία
- Μοντερνιστική αρχιτεκτονική (1919–39) του Κάουνας, Λιθουανία
- Παλιά πόλη Kuldīga, Λετονία
- Προϊστορικές τοποθεσίες Talayotic Menorca, Ισπανία
- Φρούρια δαχτυλιδιών της εποχής των Βίκινγκ, Δανία
- Ο Žatec και το τοπίο του Saaz Hops, Τσεχία
- Αστρονομικά Παρατηρητήρια του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου Καζάν, Ρωσική Ομοσπονδία
- Πλανητάριο Eisinga στο Franeker, Ολλανδία
- Χώροι κηδειών και μνήμης του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου (Δυτικό Μέτωπο) στο Βέλγιο και τη Γαλλία
- Το Maison Carrée της Nîmes, Γαλλία
- Πολιτιστικό Τοπίο Ζαγορίου, Ελλάδα
- Εβαποριτικό καρστ και σπήλαια των βορείων Απεννίνων, Ιταλία
- Ιστορικό κέντρο Guimarães και Couros Zone, Πορτογαλία
Διαβάστε Επίσης
Νέες τοποθεσίες της Unesco στη Βόρεια Αμερική
- Tak’alik Ab’aj, Γουατεμάλα
- Tr’ondëk-Klondike, Καναδάς
- Ηφαίστεια και δάση του όρους Pelée και τα Pitons της Βόρειας Μαρτινίκας, Γαλλία
- Hopewell Ceremonial Earthworks, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
- Anticosti, Καναδάς
Στη Γουατεμάλα, η συμπερίληψη του προ-ισπανικού οχυρού Tak'alik Ab'aj γιορτάζει τη γενέτειρα του πολιτισμού των Μάγια και τιμά τις αυτόχθονες ομάδες που εξακολουθούν να επισκέπτονται τον ιερό χώρο για να κάνουν τελετουργίες.
Νέες τοποθεσίες της Unesco στη Νότια Αμερική
- Μουσείο και Χώρος Μνήμης της ESMA – Πρώην Κρυφό Κέντρο Κράτησης, Βασανιστηρίων και Εξόντωσης, Αργεντινή
- Αρχαιολογικός Χώρος Jodensavanne: Jodensavanne Settlement and Cassipora Creek Cemetery, Σουρινάμ
Η προσθήκη της Ουκρανίας
Εκτός από τους νέους χώρους, η επιτροπή πρόσθεσε δύο μέρη στην Ουκρανία στη λεγόμενη "Λίστα υπό εξαφάνιση": τον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Σοφίας του Κιέβου και το ιστορικό κέντρο του Λβιβ. Η Unesco ανέφερε τη συνεχιζόμενη εισβολή της Ρωσίας ως λόγο για την προσθήκη τους. "Αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο άμεσης επίθεσης, αυτές οι τοποθεσίες είναι επίσης ευάλωτες στα ωστικά κύματα που προκαλούνται από τους βομβαρδισμούς των δύο πόλεων", έγραψε σε ανακοίνωσή της η Unesco. Η συμπερίληψη στον κατάλογο θα βοηθήσει την Ουκρανία να λάβει οικονομική και τεχνική βοήθεια.
Πηγή: lonelyplanet.com
