Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις για τις νότιες παραλίες της Κρήτης. Ίσως μονάχα μερικές διευκρινίσεις για την καλύτερη δυνατή κατανόηση του τόπου και για την οργάνωση του ταξιδιού. Πρώτη και κύρια ότι είναι αδύνατο να ξεκινήσεις από τη Δύση με προορισμό την Ανατολή οδικώς. Με τα πόδια μπορεί. Με αμάξι όχι. Ειδικά στη μεριά των Χανίων, που είναι και ο δυτικότερος νομός του νησιού, η γη σκίζεται από βαθιά φαράγγια κάμποσες φορές ‒μία από αυτές είναι από το φαράγγι της Σαμαριάς‒, ώστε μονάχα μονοπάτια και θάλασσα ενώνουν τους διάφορους παραλιακούς οικισμούς. Αν θέλετε να κινηθείτε αποκλειστικά στον Νότο, λοιπόν, και συγχρόνως να γνωρίσετε διαφορετικές παραλίες, εδώ, στα νοτιοδυτικά, ετοιμαστείτε για πολλά πάνω-κάτω.
Η κατάσταση βελτιώνεται και τα χιλιόμετρα των παρακάμψεων από παραλία σε παραλία λιγοστεύουν από τα Σφακιά και πέρα, καθώς και σε όλο το νομό Ρεθύμνου, για να δυσκολέψει και πάλι στο νότιο Ηράκλειο και να βελτιωθεί στο Λασίθι. Αν έχετε φτάσει μέχρι εδώ, είστε πια πολύ, πολύ μακριά. Έχει άλλη αίσθηση η ανατολή του Νότου. Είναι χαλαρή, ήρεμη, ζεστή και απόμακρη. Θέλει χρόνο και κόπο για να τη βρεις, αλλά σε αποζημιώνει στο λεπτό. Μόλις τακτοποιηθείς, φτιάξεις το σκίαστρό σου, απλώσεις την πετσέτα σου και στρέψεις το βλέμμα στη θάλασσα, πέρα και προς τα κάτω. Η παραπάνω, πάντως, είναι και η πορεία μας στο ταξίδι που ακολουθεί. Θα κατηφορίσουμε στον Νότο των Χανίων και θα συνεχίσουμε έπειτα ανατολικά. Ακολουθούν δέκα δικές μας αγαπημένες παραλιακές στάσεις, όπου απολαμβάνουμε το Λιβυκό Πέλαγος μόνοι. Ή σχεδόν μόνοι.
Γιαλισκάρι: Παλαιόχωρα Χανίων
Κάθε φορά που λαχταρώ μια βουτιά, ο νους μου τρέχει στο Γιαλισκάρι. Η καθαρότητα των νερών, το χρώμα τους, η παχιά άμμος που δεν κολλάει στα πόδια. Κι ας έχει καντίνα, ομπρέλες και ξαπλώστρες μόλις φτάσεις στην παραλία. Μπορείς να τραβηχτείς λίγο παραπέρα και να βρεις την ησυχία σου. Ο λόγος για την ωραιότερη παραλία της Παλαιόχωρας (4 χλμ. ανατολικά). Στη ζωηρή κωμόπολη, σε απόσταση 70 χλμ. από τα Χανιά, αξίζει να μείνετε λίγες μέρες. Εδώ βρίσκεται και μία από τις καλύτερες πιτσαρίες του νομού, η «Οδύσσεια» (2823041137), αλλά και το φημισμένο για τα κοκτέιλ του μπαρ «Άγιος» (2823041258). Μια ενδιαφέρουσα πρόταση διαμονής είναι στο οικογενειακό μπουτίκ ξενοδοχείο «Aris» (2823041502), όπου αγαπούν την τέχνη και τη γιόγκα. Και αν ορέγεστε ακόμα περισσότερη μοναξιά, αφιερώστε μία μέρα στην παραλία Κριός, 10 χλμ. δυτικά της Παλαιόχωρας, που αποτελείται από τρεις κόλπους με ψιλό βοτσαλάκι.
Πρέβελη Ρεθύμνου
Στον ρεθυμνιώτικο Νότο, αν υπάρχει κάτι που δεν θα σας λείψει, αυτό είναι οι παραλίες – αμέτρητες, άλλες με περισσότερο και άλλες με λιγότερο κόσμο, με φανταστικό βυθό (αναζητήστε τα καταδυτικά κέντρα της περιοχής αν σας ενδιαφέρει το σπορ) και πεντακάθαρα νερά. Την Πρέβελη, πάλι, θα την επιλέξετε τόσο για λόγους ιστορικούς (συνδυάζεται με επίσκεψη στην Πίσω Μονή του Θεολόγου, το μοναδικό σε λειτουργία από τα δύο μοναστήρια που αποτελούν τη Μονή Πρέβελη, το οποίο έχει και μουσείο) όσο και τουριστικούς. δεν είναι δυνατό να μην περάσετε μια μέρα στην παραλία ή λίμνη, όπως είναι γνωστή, με το δεύτερο μεγαλύτερο φοινικοδάσος της Κρήτης.
Άγιος Παύλος - Σφακιά
Εδώ θέλει κόπο για να φτάσετε, καθώς προσεγγίζεται μόνο από μονοπάτι, εκτός αν νοικιάσετε θαλάσσιο ταξί από τη Χώρα Σφακίων, το Λουτρό ή την παρακείμενη Αγιά Ρουμέλη – εξαρτάται από το ορμητήριό σας. Εδώ, όμως, αν έρθετε με υπνόσακο και διανυκτερεύσετε, θα απολαύσετε και μία από τις ωραιότερες βραδιές σας στην Κρήτη. Μακριά από τα φώτα του πολιτισμού, κάτω από τα αμέτρητα αστέρια (αν δεν έχει φεγγάρι είναι ακόμα πιο ωραία) και στο βάθος Αφρική. Το μονοπάτι που θα σας φέρει στον Άγιο Παύλο Σφακίων, με το χαρακτηριστικό βυζαντινό εκκλησάκι του 10ου αιώνα, είναι το γνωστό και μη εξαιρετέο Ε4 που έρχεται είτε από την πλευρά της Χώρας Σφακίων, είτε από την Αγιά Ρουμέλη, όπου καταλήγει το φαράγγι της Σαμαριάς. Υπάρχει, επίσης, άλλο ένα –λιθόστρωτο σε ένα μέρος του– μονοπάτι, που κατεβαίνει από τα ορεινά και συγκεκριμένα από τον Αϊ-Γιάννη (ξεκινάει λίγο πριν την είσοδο του χωριού) και θα το εντοπίσετε περνώντας την Ανώπολη και την Αράδαινα. Φροντίστε για προμήθειες, αν και υπάρχει και μια μικρή ταβέρνα στην άκρη της παραλίας.
Λίγκρες Ρεθύμνου
Και τώρα αρχίζουν τα ωραία. Ή μάλλον τα πολύ ωραία. Αφήνετε το αυτοκίνητο στο τέλος του δρόμου, έχετε νοικιάσει δωμάτιο –αν έχετε καταφέρει να βρείτε– στο «Ligres Beach» (6974234509) ή στο «Villa Maria» (6949477081) που προσφέρουν και διαμονή και φαγητό, παίρνετε το σκίαστρό σας και το τοποθετείτε όπου σας κάνει κέφι. Η παραλία δεν γεμίζει ποτέ. Κι αν κοντά στο δρόμο σάς φαίνεται πώς έχει πολυκοσμία, πηγαίνετε πιο πέρα, μέχρι να φτάσετε στην Τριόπετρα, που λέει ο λόγος. Μόνος εχθρός ο αέρας, γι’ αυτό μελετήστε καλά τον καιρό προτού ξεκινήσετε. Φεύγοντας από τις Λίγκρες, αλλά και από την Πρέβελη, μια ενδιαφέρουσα πρόταση για φαγητό είναι η ταβέρνα «Αγία Φωτιά» (6937124600) στην παραλιακή Αγία Φωτεινή. Σας προτείνουμε, επίσης, να μην αγνοήσετε τις ταβέρνες των χωριών από όπου περνάτε, αλλά ούτε και τα καταλύματά τους. Σε τούτη τη μεριά της Κρήτης μπορείτε να κάνετε διακοπές, όπως παλιά: μου αρέσει το μέρος, βρίσκω δωμάτιο, μένω εκεί.
Άγιος Παύλος - Ρέθυμνο
Και αφού φτάσατε μέχρι εδώ, είναι κρίμα να μην κάνετε μια στάση και στους πιο εντυπωσιακούς αμμόλοφους της περιοχής. Αφήνοντας κατά μέρος την οργανωμένη πλευρά του Αγίου Παύλου, θα προμηθευτείτε τα δέοντα για να περάσετε μία ολόκληρη μέρα στην παραλία μέχρις ότου πέσει ο ήλιος. Ο προσανατολισμός, βλέπετε, είναι νοτιοδυτικός και το ηλιοβασίλεμα που θα εκτυλιχτεί μπροστά στα μάτια σας φανταστικό. Προσοχή μονάχα με την κάθοδό σας στην παραλία. Μην επιχειρήσετε να κατεβείτε από τους αμμόλοφους, ειδικά αν είστε με σαγιονάρες, γιατί θα καείτε. Αναζητήστε τα σκαλοπάτια και φροντίστε να μην ξεχάσετε τίποτα από την πραμάτεια σας. Δεν ενδείκνυται για πάνω-κάτω.
Κόμμος Ηρακλείου
Αν έχετε ήδη πάει στα Μάταλα και ψάχνετε εναλλακτική επιλογή για κολύμπι στην περιοχή, ή απλώς επιθυμείτε να τα δείτε και να τα προσπεράσετε για κάτι πιο ήσυχο, η λύση έρχεται στα 2 χλμ. βορειότερα από τη διάσημη παραλία των χίπηδων και λέγεται Κομμός. Απέραντος, χαλαρός και κατά τόπους οργανωμένος, συνοδεύεται από μια αρχαία φήμη που θέλει τον Μενέλαο να ναυάγησε εδώ πέρα επιστρέφοντας από την Τροία, και από μια νεότερη που λέει ότι ετούτο εδώ το μέρος έχει κοινό που δεν το προδίδει ποτέ. Ακόμα και τις ημέρες με κύμα. Βλέπει στη δύση, έχει υπέροχο ηλιοβασίλεμα και επειδή εδώ γύρω ο τουρισμός μετράει κάμποσες πια δεκαετίες, έχει ουκ ολίγες επιλογές τόσο για διαμονή όσο και για φαγητό παραλιακά, αλλά και στα κοντινά χωριά. Αν ταξιδεύετε χωρίς παιδιά, ρίξτε μια ματιά στο «Olive Luxury Villas & Suites» (6947776301, που βρίσκεται λίγο παραμέσα, στο Καμηλάρι, και συστήνεται ως adults only.
Τέρτσα Ηρακλείου
Είναι το τελευταίο παραλιακό χωριό του νομού Ηρακλείου, μακριά και αυτό. Πολύ μακριά. Έχει μια μεγάλη αμμουδιά και παραλιακά καφέ και ταβέρνες που θυμίζουν άλλη εποχή. Φέρνουν στο νου τα καλοκαίρια μας στην Κρήτη όταν ακόμα τα μαγαζιά δεν είχαν περάσει στα κρεβάτια παραλίας και στο μινιμαλιστικό ντιζάιν που ταιριάζει περισσότερο στη Μύκονο παρά στον Νότο της Μεγαλονήσου. Εδώ επίσης συναντάς ακόμα χίπηδες, προχωρημένης ηλικίας πια, νόστιμο φαγητό σε λογικές τιμές (σαν να έχει παγώσει ο χρόνος, ένα πράγμα) και φρούτα... εξωτικά, τα οποία και θα προμηθευτείτε για τη συνέχεια των διακοπών σας. Χαλαρό μέρος τα Τέρτσα και ακόμα πιο χαλαρό το «Βρέξει Λιάσει» (2895061435), όπου θα καθίσετε για καφέ και φαγητό πάνω στην παραλία.
Αγιοφάραγγο - Ηράκλειο
Εδώ κοντά και το «Φαράγγι των Αγίων», για το οποίο θα χρειαστείτε καλές προμήθειες και κλειστά παπούτσια, ιδανικά, καθώς από το σημείο όπου θα αφήσετε το αυτοκίνητο θα χρειαστεί να περπατήσετε για 20-30' μέχρι την παραλία. Ψηλά βράχια αριστερά και δεξιά, σπηλιές όπου κάποτε ζούσαν ασκητές, το εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου με το πηγάδι, οργανωμένο αναρριχητικό πεδίο φτάνοντας στην παραλία, ψιλό βότσαλο και κρυστάλλινα νερά. Αν θέλετε μοναξιές, μην έρθετε σαββατοκύριακο και ακόμα καλύτερα επιλέξτε το off season, στην αρχή ή στο τελείωμα του καλοκαιριού, καθώς τότε έχετε σοβαρές πιθανότητες να το πετύχετε σχεδόν ή και εντελώς άδειο.
Μύρτος Ιεράπετρας
Έτερη κωμόπολη ‒του νομού Λασιθίου πια‒ όπου θα έρθετε για μία μέρα και θα μείνετε τρεις. Τουλάχιστον. Εδώ θα τα βρείτε όλα. Και οργάνωση, και χώρο για να στήσετε την ομπρέλα σας στην τεράστια παραλία χωρίς να σας ενοχλεί κανείς, και όλα τα υπόλοιπα καλά, όπως η εξαιρετική πιτσαρία «Ca Nova» (2842051321) ‒ό,τι καλύτερο μπορεί να σας συμβεί μετά το κολύμπι‒, αλλά και η νόστιμη προσεγμένη κουζίνα του «Πλατάνου» (2842051363) με το σούπερ φιλικό σέρβις, πιο μέσα στον οικισμό. Αν πράγματι μείνετε παραπάνω στην περιοχή, αξίζει να κάνετε μια διαδρομή στην ενδοχώρα, μέχρι το χωριό Χριστός (520 μ. υψόμετρo) και την ταβέρνα «Αγία Παρασκευή» (2842091316) σε μια απίθανη τοποθεσία, με το ομώνυμο εκκλησάκι ανάμεσα σε σκιερά πλατάνια και πηγές με καθαρό τρεχούμενο νερό, αλλά και μια από τις καλύτερες ταβέρνες της περιοχής με ξυλόφουρνο και ένα οφτό αρνάκι ‒μεταξύ πολλών άλλων‒ που... στάζει μέλι.
Νήσος Χρυσή
Κλείνοντας την περιήγηση στον Νότο, ο οποίος έχει και αμέτρητα άλλα σημεία που δεν έχουν χωρέσει σε αυτό το θέμα, αλλά πάντοτε μας περιμένουν να τα ανακαλύψουμε, φτάνουμε μέχρι την Ιεράπετρα, τη νοτιότερη πόλη της Ευρώπης, και επιβιβαζόμαστε σε ένα από τα καραβάκια που πραγματοποιούν ημερήσιες κρουαζιέρες στη νήσο Χρυσή απέναντι (nautiloscruises.com, cretandailycruises.com). Το Γαϊδουρονήσι, όπως είναι επίσης γνωστό, στο οποίο πλέον απαγορεύεται η διανυκτέρευση έστω και με υπνόσακο στην παραλία, καθώς φιλοξενεί σπάνια ενδημικά είδη χλωρίδας και είναι προστατευόμενη περιοχή, βρίσκεται 8 μίλια νότια της Ιεράπετρας, είναι σχεδόν επίπεδο και έχει όψη εξωτική. Χρυσαφένιες αμμουδιές γεμάτες κοχύλια και γαλαζοπράσινα νερά – το ωραιότερο σημείο του Νότου για έναν σύντομο αποχαιρετισμό.
Από την Κική Βασσάλου
