Εστιάζοντας στη διασύνδεση του τουρισμού με την αγροτική παραγωγή και τη γαστρονομία και υποστηρίζοντας τους δύο αυτούς στρατηγικούς πυλώνες με άξονα την εξωστρέφεια και την καινοτομία, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχει να επιδείξει αξιοζήλευτα αντανακλαστικά ως προς την υιοθέτηση των διεθνών τάσεων στον τουρισμό. Συναντήσαμε τον αντιπεριφερειάρχη Τουρισμού και Πολιτισμού Αλέξανδρο Θάνο και μιλήσαμε για το όραμα της Περιφέρειας και το πώς αυτό γίνεται πράξη μέσα από στοχευμένες δράσεις.
Με σπουδές στις ανθρωπιστικές επιστήμες, τη διοίκηση επιχειρήσεων και τη στρατηγική ανάπτυξη εταιρειών και με επαγγελματική πείρα στο χώρο του τουρισμού και της βιομηχανίας τροφίμων, στον τραπεζικό τομέα και στα εναλλακτικά δίκτυα, ο Αλέξανδρος Θάνος συνδυάζει ισορροπημένα την κουλτούρα με την τεχνοκρατική σκέψη έχοντας αντιληφθεί τη σημασία της διασύνδεσης του τουρισμού με την αγροτική οικονομία. Τουρισμός για εκείνον είναι "η αυθεντικότητα της εμπειρίας", μιας εμπειρίας, όμως, που πρέπει να γίνει απτή και προσιτή στον επισκέπτη μέσα από τη δημιουργία συγκεκριμένων ταξιδιωτικών προϊόντων, κάτι που αποτελεί διεθνή ταξιδιωτική τάση αλλά στην Ελλάδα λίγοι το έχουν αντιληφθεί και το έχουν κάνει πράξη.
Σχεδιάζοντας και υλοποιώντας τη στρατηγική ανάπτυξης του τουρισμού και του πολιτισμού σε άμεση σύνδεση με την αγροδιατροφή και τη γαστρονομία, τονίζει τη σημασία της εξωστρέφειας και της καινοτομίας, αλλά και του storytelling, του να ντύσουμε δηλαδή το τουριστικό προϊόν με το ιδιαίτερο πολιτιστικό αφήγημα που η Μακεδονία και η χώρα μας γενικότερα έχει να προσφέρει.
Διάλεξε για την κουβέντα μας το café του Μ2 του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, ένα χώρο με τον οποίο αισθάνεται ιδιαίτερα δεμένος, όχι μόνο λόγω της σημαντικής πολιτιστικής του δράσης αλλά και επειδή εδώ έλαβε χώρα τον περασμένο Οκτώβριο το 8ο συνέδριο για τον τουρισμό στο "Δρόμο του Μεταξιού", σε διοργάνωση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας από κοινού με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού και το Υπουργείο Τουρισμού.
Όπως μας είπε ο ίδιος, "σε αυτό το σημείο της πόλης, όπου συνομιλεί το παλιό με το σύγχρονο κομματι της, η Θεσσαλονίκη μπορεί να κοιτάζει την επόμενη μέρα. Το άλφα και το ωμέγα για το δήμο, την περιφέρεια αλλά και τη χώρα γενικότερα είναι η εξωστρέφεια. Με τον περιφερειάρχη Απόστολο Τζιτζικώστα ως επικεφαλής αυτής της προσπάθειας εξωστρέφειας και εξασφάλισης ευρωπαϊκών κονδυλίων προς αυτή την κατεύθυνση, δίνουμε ευκαιρίες σε νέους ανθρώπους να ανοίξουν τα φτερά τους και δημιουργούμε τις συνθήκες για να κρατήσουμε εδώ τη νέα γενιά, μέσα από δομές που διευρύνουν το πεδίο των αρμοδιοτήτων της περιφέρειας. Αν βάλουμε ισχυρές βάσεις στον τομέα της καινοτομίας και της νεανικής επιχειρηματικότητας, θα δημιουργήσουμε βάσεις για αναπτυξιακές δράσεις γενικότερα".
Στο τέλος της συνέντευξης ο δρόμος μας έφερε προς τη θάλασσα – άλλωστε ο ίδιος ως ιστιοπλόος και camper συνδέει το ταξίδι κατ’ αρχήν με αυτήν. Διακοπές για εκείνον είναι οι διακοπές από αυτό που κάνουμε στην καθημερινότητα και κυρίως η επαφή με τη φύση χωρίς κινητό, πορτοφόλι και κλειδιά. Παράλληλα, δηλώνει γαστροτουρίστας, αφού τα μέρη που θυμάται πιο καλά απ’ όλα τα ταξίδια του είναι εκείνα στα οποία έχει φάει καλύτερα. "Μπορώ να φτιάξω ένα κολάζ αναμνήσεων με πιάτα αντί για παραλίες και τοποθεσίες, από το οποίο δεν θα έλειπαν τα μύδια της Χαλκιδικής, τα κρεατικά στα Πριόνια του Ολύμπου και, βέβαια, η πολυσυλλεκτική κουζίνα της Θεσσαλονίκης, σταυροδρόμι γευστικών πολιτισμών και η πιο δύσκολη πόλη για να κάνεις δίαιτα στον κόσμο!"
Αγροδιατροφή, γαστρονομία και τουρισμός. Έννοιες συνδεδεμένες;
Οι δύο πυλώνες ανάπτυξης στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι ο τουρισμός και η αγροτική παραγωγή. Το 25% των αγροτικών προϊόντων της χώρας παράγονται στην Κεντρική Μακεδονία και ότι το 25% αυτών που εξάγονται παράγεται επίσης εδώ. Η δυναμική του τουρισμού στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι επίσης αξιοσημείωτη. Το πρώτο εννιάμηνο του 2018 τα έσοδα από τον τουρισμό αυξήθηκαν κατά 20% ξεπερνώντας τα 2 δισ. ευρώ – ανάπτυξη διπλάσια από τον μέσο όρο του ΑΕΠ της χώρας.
"Τουρισμός είναι η αυθεντικότητα της εμπειρίας. Μέσα από την προώθηση εναλλακτικών και θεματικών δραστηριοτήτων, θέλουμε να δώσουμε κίνητρα στους νέους επιχειρηματίες να αντιληφθούν ότι ο τουρισμός δεν είναι μόνο το ξενοδοχείο και πρέπει να διαμορφώσουμε προϊόντα-εμπειρία για τον επισκέπτη".
Με ποιον τρόπο έχετε εντάξει τη γαστρονομία στον στρατηγικό σας σχεδιασμό;
Κάνουμε μια πολύ συντονισμένη προβολή της μακεδονικής κουζίνας, αρχίζοντας από τη μελέτη των συνταγολογίων κάθε περιοχής και την ένταξη σε αυτά προϊόντων ονομασίας προέλευσης. Σε όλο το πρόγραμμα προβολής στο εξωτερικό και το εσωτερικό παρουσιάζουμε τα προϊόντα και τις συνταγές αυτές σε συνεργασία με τη Λέσχη Αρχιμαγείρων Βορείου Ελλάδας, με καινοτόμους τρόπους, όπως με το πρώτο Food Truck της Μακεδονικής Κουζίνας που θελουμε να πάει στο εξωτερικό. Θελουμε να ενισχύσουμε την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων γι’ αυτό τώρα έχουμε βγάλει από το ΕΣΠΑ ένα πρόγραμμα της τάξης των 48 εκατ. ευρώ για μεταποίηση αγροτικών προϊόντων και τουριστικές επενδύσεις (24 εκατ. για κάθε τομέα). Και φυσικά, έχουμε δύο προγράμματα προβολής με ορίζοντα τετραετίας για τον τουρισμό και για την παραγωγή αγροτικών προϊόντων έτσι ώστε να δημιουργήσουμε ισχυρά brands και να ενταχθούν κάτω από αυτά οι επιχειρήσεις.
Συμμετέχουμε σε εκθέσεις με συγκεκριμένες στοχευμένες δράσεις και προχωράμε σε συνεργασίες φέρνοντας μαζί φορείς και επιχειρηματίες. Για παράδειγμα κάναμε μια συνεργασία με την Aegean, δημιουργώντας ένα βιντεάκι, και θα πάμε στο Παρίσι με οινοποιούς και ανθρώπους που ασχολούνται με τον οινοτουρισμό για να προβάλουμε τα κρασιά μας ως τουριστικό πλέον προϊόν.
Καταφέραμε να ενώσουμε τους φορείς σε ένα κοινό project – αυτός είναι ο ρόλος της περιφέρειας, να χτίσουμε μαζί με τους επαγγελματίες μια στρατηγική που να θέτει σε σωστές βάσεις την τουριστική ανάπτυξη.
Καθιερώσαμε μαζί με το "αθηνόραμα" τις Ημέρες Σύγχρονης Μακεδονικής Κουζίνας, τις οποίες θέλουμε να εξελίξουμε και να εμπλέξουμε σε αυτές όσο το δυνατόν περισσότερα εστιατόρια, καλώντας τα να συνδυάσουν τη σύγχρονη με την παραδοσιακή μακεδονική κουζίνα.
Έχετε άλλα σχέδια για το μέλλον ως προς τη γαστρονομία;
Πέρα από τις εκθέσεις, θέλουμε να πάμε στις πλατείες, στα μεγάλα food festivals της Κεντρικής Ευρώπης προβάλλοντας τα προϊόντα, τις γεύσεις και τον προορισμό. Το storytelling μπορεί να γίνει το μεγάλο ατού μας μαζί με την αυθεντική φύση, τα προϊόντα και τον πολιτισμό. Για παράδειγμα ένα ελαιόλαδο αποκτά άλλο βάρος όταν συνδέεται με τη Χαλκιδική, τη γενέτειρα του Αριστοτελη. Θελουμε να διαφοροποιήσουμε το τουριστικό προϊόν εντάσσοντας σε αυτό ως υπεραξία το αφήγημα του ελληνικού πολιτισμού. Παραγωγή, τυποποίηση, branding, storytelling, στόχευση, αυτά δεν υπήρχαν παλιότερα. Ακόμη και σήμερα προσπαθούμε να εκπαιδεύσουμε ορισμένους από τους παραγωγούς αγροτικών προϊόντων σε αυτήν την κατεύθυνση, να τους δώσουμε τη δυνατότητα να συνεταιριστούν και να δημιουργήσουν brands. Ειδικά η καινοτομία είναι ένα σημαντικό εργαλείο· λειτουργεί ως πόλος μόχλευσης κεφαλαίων.
Θελουμε να συνδέσουμε δυνάμεις του πανεπιστημίου με την πώληση. Υπάρχουν, για παράδειγμα, στη Μακεδονία υπεραιωνόβιες ελιές από τις οποίες θα μπορούσε να προκύψει ένα ξεχωριστό προϊόν, κάτι τέτοιο όμως θέλει μια προεργασία από την επιστημονική κοινότητα. Έχουμε έναν οριζόντιο άξονα που είναι η καινοτομία ως πυλώνας ανάπτυξης και δύο κάθετους που είναι ο τουρισμός και η αγροτική οικονομία και μέσα από προγράμματα όπως η "Έξυπνη εξειδίκευση" προσπαθούμε να μοχλεύσουμε πόρους σε επίπεδο συσκευασίας, προώθησης και τεχνογνωσίας.
Μιλήστε μας για τις θεματικές εμπειρίες που σχεδιάζετε.
Τουρισμός είναι η αυθεντικότητα της εμπειρίας. Μέσα από την προώθηση εναλλακτικών και θεματικών δραστηριοτήτων, θέλουμε να δώσουμε κίνητρα στους νέους επιχειρηματίες να αντιληφθούν ότι ο τουρισμός δεν είναι μόνο το ξενοδοχείο και πρέπει να διαμορφώσουμε προϊόντα-εμπειρία για τον επισκέπτη. Και έχουμε μια εξαιρετική βάση: τον Όλυμπο, τη λίμνη Κερκίνης, ποτάμια, εκπληκτική φύση, δεκαεπτά τόπους αναγνωρισμένους ως μνημεία από την UNESCO και ένα πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα (γενέτειρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του Αριστοτέλη, Άγιον Όρος κ.λπ.).
Έχουμε δημιουργήσει θεματικά βίντεο για τις δραστηριότητες που μπορείς να κάνεις στον Όλυμπο, μονοπάτια, ποδηλατικές διαδρομές. Θέλουμε να προωθήσουμε τουριστικές υπηρεσίες που δεν επηρεάζουν το περιβάλλον αλλά δημιουργούν εμπειρίες. Στο περιαστικό δάσος της Θεσσαλονίκης ετοιμάζουμε εκδηλώσεις με την Aegean Trails, θέλοντας να το συστήσουμε ξανά στους ντόπιους, αρχικά, και στη συνέχεια στους επισκέπτες. Έχουμε καταθέσει, επίσης, φάκελο για να πιστοποιηθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης η πρώτη πολιτιστική διαδρομή στα βήματα του Αποστόλου Παύλου.
Βρισκόμαστε, παράλληλα, σε επαφή με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού και τη Google προκειμένου να ενισχύσουμε ψηφιακά το προϊόν μας που συνδέεται με τον Δρόμο του Μεταξιού και προέκυψε από το συνέδριο που κάναμε στη Θεσσαλονίκη, το πρώτο εκτός Κίνας. Στα μελλοντικά μας σχέδια είναι να ενισχύσουμε τις υποδομές και να τις συνδυάσουμε με υπηρεσίες. Ετοιμάζεται το νέο τέρμιναλ και ο νέος διάδρομος προσγείωσης και απογείωσης στο αεροδρόμιο Μακεδονία. Κάνουμε επίσης ενέργειες για την προσέλκυση κρουαζιερόπλοιων, αφού η Θεσσαλονίκη έχει τη μοναδική τύχη να συνομιλεί το λιμάνι της με το εμπορικό και ιστορικό της κέντρο.
"Το storytelling μπορεί να γίνει το μεγάλο ατού μας μαζί με την αυθεντική φύση, τα προϊόντα και τον πολιτισμό. Για παράδειγμα ένα ελαιόλαδο αποκτά άλλο βάρος όταν συνδέεται με τη Χαλκιδική, τη γενέτειρα του Αριστοτέλη. Θέλουμε να διαφοροποιήσουμε το τουριστικό προϊόν εντάσσοντας σε αυτό ως υπεραξία το αφήγημα του ελληνικού πολιτισμού."
Ποιος είναι ο ρόλος του πολιτισμού στην ανάδειξη της Θεσσαλονίκης ως ταξιδιωτικής εμπειρίας;
Με το Κέντρο Πολιτισμού της περιφέρειας έχουμε οργανώσει καινοτόμες εκδηλώσεις, όπως η παρουσίαση του έργου του Δημήτρη Μαραμή "Η μουσική της Ροτόντας", μέσω του οποίου ενεργοποιήθηκε ένα πολύ σημαντικό για την πόλη μας μνημείο. Θέλουμε να ζωντανέψουμε τα μνημεία και να τα συστήσουμε ξανά στους Έλληνες. Τον Ιούλιο ετοιμάζουμε ένα νέο θεσμό, το Φεστιβάλ Επταπύργιου μέσα στην Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης που θα φιλοξενήσει καλλιτεχνικά δρώμενα για ένα μήνα, ενώ θέλουμε να απλώσουμε τον πολιτισμό και στις άλλες περιφερειακές ενότητες σε συνεργασία με τις εφορείες αρχαιοτήτων.
Παράλληλα με το Film Office δουλεύουμε για την ενίσχυση εγχώριων παραγωγών, μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, κάτι που θα βοήθησει ακόμη περισσότερο στην εξωστρέφεια. Σε συνεργασία με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος προχωράμε την παρουσίαση παραστάσεων σε εκθέσεις του εξωτερικού: χαρακτηριστικό παράδειγμα, η μουσικοθεατρική παράσταση "Δεν σε ξέχασα ποτέ" του Λέοντα Α. Ναρ που έχει να κάνει με την εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης και ταξίδεψε στην έκθεση του Τελ Αβίβ. Μας ενδιαφέρει να μπει η καλλιτεχνική παραγωγή σε μια κατεύθυνση εξωστρέφειας. Για το σκοπό αυτό προκρίνουμε τη συνεργασία με νέους ανθρώπους, που είναι η πολιτιστική δύναμη της Θεσσαλονίκης.
Εσείς τι είδους ταξίδια αγαπάτε;
Είμαι ιστιοπλόος και camper. Στις διακοπές μου δεν επιλέγω πολυτελή ξενοδοχεία, προτιμώ να είμαι δίπλα στη φύση, ιδανικά με μεγάλη παρέα. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια δεν έχω πολύ χρόνο γι’ αυτό, αλλά πιστεύω ότι μετά τις εκλογές θα καταφέρω να το κάνω.
Ποιους προορισμούς επιλέγετε;
Εμείς έχουμε μεγαλώσει με το μότο "σαν τη Χαλκιδική δεν έχει" και όντως η Χαλκιδική είναι για μένα παράδεισος. Μου αρέσει, όμως, να ανακαλύπτω τη χώρα μας μέσα από την αυθεντικότητα διαφορετικών προορισμών, συνήθως σε μη τουριστικές περιόδους. Αναζητώ αυτά που οι Έλληνες έχουμε αφήσει πίσω, καθώς έχουμε μπει σε ένα μοτίβο πιο τυποποιημένων διακοπών με αποτέλεσμα οι επισκέπτες από ξένες χώρες συχνά να γνωρίζουν τη χώρα μας καλύτερα από μας.
© φωτογραφιών: Ισαάκ Βαβούρας
