Η Πολιτιστική Διαδρομή Ηπείρου, η πρώτη από μια σειρά καινοτόμων συνεργειών δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που βάζουν τις βάσεις για την ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού, ετοιμάζεται να λανσαριστεί το επόμενο φθινόπωρο. Με αυτήν την αφορμή μιλήσαμε με τον ιδρυτή του Σωματείου Διάζωμα, το οποίο βρίσκεται πίσω από την πρωτοβουλία.
Μπορεί ένα πολιτιστικό πρόγραμμα να αλλάξει τη σχέση μας με τα μνημεία, να προσελκύσει ξένους επισκέπτες σε «απάτητες» γι’ αυτούς περιοχές της χώρας, να μας ξεναγεί διαδραστικά με το έξυπνο κινητό μας στους αρχαιολογικούς χώρους, να πολλαπλασιάσει τους επισκέπτες ενός προορισμού, να συντονίσει τους επιχειρηματίες της περιοχής και να θέσει τις βάσεις για μελλοντική ανάπτυξη ακόμη και όταν τελειώσουν τα λεφτά του ΕΣΠΑ; Ο Σταύρος Μπένος απαντά θετικά, και για του λόγου το αληθές το Σωματείο Διάζωμα, το οποίο ο πρώην υπουργός και πολιτικός με μακρόχρονη καριέρα ίδρυσε το 2008, είναι πλέον έτοιμο να θέσει σε λειτουργία τον πρώτο από μια σειρά «ολιστικούς φακέλους» που επιχειρούν να θέσουν νέες βάσεις για τον πολιτιστικό τουρισμό ανά την Ελλάδα.
«Το Διάζωμα είναι μια κίνηση πολιτών που γεννήθηκε για να τοποθετήσει τα μνημεία στο κέντρο της ζωής, στο κέντρο της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Πρόκειται για ένα σύστημα διαχείρισης κρατικό, που εμείς θέλουμε να το κάνουμε δημόσιο, να μπορεί δηλαδή ο κάθε πολίτης του κόσμου, με κανόνες που θέτουν οι αρχαιολόγοι μας, να είναι χρήσιμος και να απολαμβάνει τη λυτρωτική επαφή με τα μνημεία αλλά και η χώρα μας συνολικά να μπορεί να ευεργετηθεί στο κομμάτι της οικονομίας. Για να το επιτύχουμε αυτό, δίνουμε σάρκα και οστά σε μια λέξη, η οποία τόσο πολύ έχει κακοποιηθεί στη χώρα μας, τη λέξη “συνέργεια”. Εμείς στο Διάζωμα λοιπόν καμαρώνουμε γιατί καταφέραμε να φέρουμε κοντά όλες τις δυνάμεις της χώρας γύρω από τα μνημεία: όχι μόνο τους αρχαιολόγους μας, που έχουν πάντα τον πρώτο λόγο, αλλά και τις πόλεις, τις περιφέρειες, τους πολίτες, τα ιδρύματα, το τραπεζικό σύστημα, αφού στο καταστατικό μας, καινοτομώντας, δίνουμε τη δυνατότητα όχι μόνο σε πρόσωπα αλλά και σε εταιρείες να είναι μέλη.
» Η Πολιτιστική Διαδρομή Ηπείρου είναι ένας “ολιστικός φάκελος” που ενορχηστρώνει μια κοινωνική, επιστημονική κι επιχειρηματική συνεργασία. Είναι η πρώτη οργανωμένη προσπάθεια βιώσιμης ανάπτυξης με επίκεντρο τα μνημεία και περιλαμβάνει 4 περιφερειακές ενότητες, 5 αρχαιολογικούς χώρους (Δωδώνη, Νικόπολη, Κασσώπη, Αμβρακία και Γίτανα), 8 αρχαίους χώρους θέασης, 344 χλμ. διαδρομής και 2.300 χρόνια Ιστορίας. Το σημαντικό είναι ότι αυτά τα προγράμματα δεν εμπεριέχουν μόνο πιστώσεις για την αποκατάσταση των μνημείων. Το πρόγραμμα της Ηπείρου έχει προϋπολογισμό 40 εκατ. από το αντίστοιχο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ). Από αυτά 15 εκατ. πάνε στα αρχαιολογικά έργα, που δεν περιλαμβάνουν μόνο τους χώρους αυτούς καθαυτούς αλλά και τις υποδομές της πρόσβασης, τους δρόμους, τα πάρκινγκ, τη φροντίδα μέσα στους χώρους, τα πωλητήρια.
Είναι επίσης οι ψηφιακές εφαρμογές που θα σου επιτρέπουν όταν θα πηγαίνεις εκεί να μη χρειάζεσαι ξεναγό, να είναι το κινητό σου ο ξεναγός, να βλέπεις εκεί την ιστορία του θεάτρου και τη μυθολογία. Στη συνέχεια το πρόγραμμα αυτό φροντίζει να φέρει κοντά τους επιχειρηματίες και κυρίως αυτούς της αγροδιατροφής, αυτόν τον τεράστιο πολιτισμό που έχει η περιοχή. Διότι σήμερα ο επισκέπτης είναι απαιτητικός, δεν θέλει να πάει μόνο στο αρχαίο θέατρο, θέλει να γνωρίσει τις γυναίκες που κάνουν αυτές τις υπέροχες ηπειρώτικες πίτες, τους τοπικούς παραγωγούς. Για να τους συνδέσουμε, έχουμε κάνει μια μελέτη την οποία θα εφαρμόσουμε φέτος, ένα Σύμφωνο Ποιότητας και Ανάπτυξης που θέτει τις προϋποθέσεις ώστε μια επιχείρηση να μπορεί να πάρει μέρος: ιστοσελίδα σε αγγλικά κι ελληνικά, σύστημα διαχείρισης παραπόνων για να βλέπουμε πώς μας αξιολογεί ο κόσμος, σύστημα ανακύκλωσης κι ένα σύστημα εξοικονόμησης ενέργειας, εκπαίδευση και μετεκπαίδευση προσωπικού και χρήση τουλάχιστον τριών τοπικών προϊόντων στο μενού των εστιατορίων.
» Το πρόγραμμα φροντίζει για τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος, καταρχήν έχοντας ένα φορέα λειτουργίας, στη συγκεκριμένη περίπτωση την Ήπειρος Α.Ε., μια αναπτυξιακή εταιρεία την οποία θα εξοπλίσουμε με όλους τους μηχανισμούς που χρειάζεται για να μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτόν το σπουδαίο ρόλο. Όταν με το καλό τελειώσει το ΕΣΠΑ, δεν θα βρισκόμαστε στο κενό, αλλά αυτή η αναπτυξιακή εταιρεία θα έχει όλες τις δυνατότητες προκειμένου να μπορεί να παρακολουθεί κάποια βασικά πράγματα. To εναρκτήριο λάκτισμα αυτού του διεθνώς πρωτοποριακού προϊόντος πολιτιστικού τουρισμού θα γίνει στις 20 Οκτωβρίου. »
Όσον αφορά την επιθυμητή κερδοφορία, αυτοί που θα συμμετέχουν στο Σύμφωνο Ποιότητος θα έχουν μια μικρή συνδρομή που θα εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα. Ύστερα, για τις μεγάλες επιχειρήσεις, είτε του ιδιωτικού είτε του δημόσιου τομέα, που έχουν έμμεσο όφελος, θα αναπτυχθεί ένας αλγόριθμος για να επιστρέψει ένας μέρος του εσόδου. Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ένας αυτοκινητόδρομος ή το λιμάνι της Ηγουμενίτσας. Αλλά το κύριο έσοδο του φορέα λειτουργίας πρέπει να προέρχεται από τα εισιτήρια των αρχαιολογικών χώρων, διαφορετικά δεν θα επιζήσει, όλα τα άλλα δεν επαρκούν.
» Πέρα από την Ήπειρο, οι τρεις διαδρομές που βρίσκονται σε εξέλιξη είναι της Στερεάς Ελλάδας και της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και τώρα σχεδιάζουμε της Αττικής. Το 2018 θα δώσουμε βάρος στο σχεδιασμό της Αττικής. Έχουμε μιλήσει με την κ. Δούρου, με το υπουργείο Πολιτισμού, με το υπουργείο Περιβάλλοντος αλλά και με πολλούς ιδιώτες, διότι είναι πάρα πολλά τα εταιρικά μας μέλη που θέλουν να βοηθήσουν στην Αττική. Ενδιαφέρεται η Aegean για το city break της Αθήνας, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, η Αττική Οδός, ο όμιλος ΤΙΤΑΝ, τα Ελληνικά Πετρέλαια και πολλοί άλλοι. Η Αθήνα χρειάζεται και άλλους κόμβους για να γίνει προορισμός για city break. Εμείς μέσα από ένα μύθο, το storytelling που λέμε, θέλουμε να την αποδώσουμε συνολικά, από το Λαύριο μέχρι την Ελευσίνα, έτσι ώστε να την απολαύσει ο επισκέπτης, να ξέρει ότι δεν αρκεί να πάει στην Ακρόπολη για να γνωρίσει όλη την Αθήνα. »
Στη Στερεά Ελλάδα είναι ένα τεράστιο πρόγραμμα που περιλαμβάνει όχι μόνο τους αρχαιολογικούς αλλά και σπουδαίους περιβαλλοντικούς χώρους όπως ο Παρνασσός και η Πάρνηθα. Συνεπώς εκεί πρόκειται για ένα πρόγραμμα φύσης και πολιτισμού, το οποίο χτίζουμε τώρα και πηγαίνει καλπάζοντας, διότι είναι κυριολεκτικά από πάνω του ο κ. Μπακογιάννης – το έχει αγαπήσει πολύ. Και στη Μακεδονία προχωράμε, και οι ακρίτες μας εκεί είναι οι πιο γενναιόδωροι, έχουνε συγκεντρώσει 55 εκατ. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο πατάει στη διαδρομή της αρχαίας Εγνατίας Οδού – η σημερινή Εγνατία Οδός είναι εταιρικό μας μέλος. Σειρά έχει μέσα στο 2018 η Θεσσαλία και ακολουθούν η Δυτική Ελλάδα με την Αιτωλοακαρνανία κι ένα ωραίο πρόγραμμα που έχουμε χτίσει στην Ολυμπία Οδό, την Ολυμπία διαδρομή. Η Δυτική Μακεδονία και η Κρήτη έχουν επιλέξει περιβαλλοντική διαδρομή: η πρώτη με βάση τις λίμνες της και η δεύτερη με βάση τρία γεωπάρκα με τη σφραγίδα της UNESCO, τον Ψηλορείτη, τα Λευκά Όρη και τη Σητεία. Αυτά για να σας δώσω μια πανελλήνια εικόνα».
