Το πιο διάσημο χιονοδρομικό της Μακεδονίας δεν έχει μόνο το θέρετρο του Παλαιού Αγίου Αθανασίου στα πόδια του αλλά και την πανέμορφη κοιλάδα του Αμύνταιου, που με βραβευμένα εστιατόρια κι εξαιρετικά οινοποιεία προσφέρεται για οινο-γαστρονομικές περιπλανήσεις.
Να φτάσουμε με το SnowCat στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία για μοναδική θέα από την τρίτη υψηλότερη κορυφή της Ελλάδας ή να αναζητήσουμε την περιπέτεια καβάλα στο snowmobile μας; Το χιονοδρομικό κέντρο του Βόρα (Καϊμακτσαλάν) υπήρξε ένα από τα πιο σημαντικά χειμερινά θέρετρα, που εκτινάχτηκε τη δεκαετία του ’90, αγαπήθηκε πολύ από τους Θεσσαλονικείς και η δημοφιλία του απλώθηκε σε όλη την Ελλάδα.
Το Καϊμακτσαλάν δεν θα ήταν αυτό που είναι χωρίς το χωριό που έγινε σχεδόν συνώνυμο του χιονοδρομικού, τον Παλαιό Άγιο Αθανάσιο στους πρόποδες του βουνού. Σήμερα όλοι οι φαν της χιονοδρομίας γνωρίζουν την ιστορία του χωριού που εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του, οι οποίοι, αναζητώντας καλύτερη τύχη, δημιούργησαν τον Νέο Άγιο Αθανάσιο στον κάμπο, επειδή το πολύ χιόνι και το κακό οδικό δίκτυο τους απέκλειε από τον υπόλοιπο κόσμο για αρκετές ημέρες το χειμώνα.
Και το χιόνι εδώ πάνω είναι όντως πολύ – αυτό εξάλλου σημαίνει και το όνομα του βουνού στα τούρκικα: καϊμάκ τσαλάν, ο κλέφτης της κρέμας, του χιονιού δηλαδή. Ακόμη και όταν τα γύρω βουνά μένουν ξερά, ο Βόρας (η ελληνική ονομασία του Καϊμακτσαλάν) μοιάζει με… μαγνήτη χιονιού.
Ό,τι όμως είναι μειονέκτημα για την καθημερινότητα ενός χωριού μπορεί να αποτελέσει ασύγκριτο πλεονέκτημα για τον ορεινό τουρισμό. Στις αρχές των ’90s, όταν φτιάχτηκε το χιονοδρομικό, οι πρώτοι εκδρομείς φάνηκαν στον ορίζοντα και οι κάτοικοι του χωριού άρχισαν να αντιλαμβάνονται τις προοπτικές του εγκαταλελειμμένου τους οικισμού, ο οποίος στο μεταξύ είχε ανακηρυχθεί παραδοσιακός.
Πολλά πέτρινα σπίτια άλλαξαν χέρια, ανακαινίστηκαν και μετατράπηκαν σε θαυμάσιους ξενώνες, κάποια έγιναν πανέμορφα μικρά εστιατόρια, cafés και μπαράκια – και κάπως έτσι άρχισε η ιστορία της «Αράχοβας του Βορρά». Αν επισκέπτεστε το διάσημο χωριό για πρώτη φορά, αξίζει να κάνετε μια αναγνωριστική βόλτα στα σοκάκια του, που μοιάζουν με σκηνικό θεάτρου. Τα μπαράκια παίζουν δυνατές μουσικές, στις ταβέρνες με τις πάμφωτες αίθουσες το τζάκι δεν σβήνει ποτέ, η μυρωδιά του ξύλου είναι διάχυτη στην ατμόσφαιρα.
Το χιονοδρομικό κέντρο του Καϊμακτσαλάν παραμένει ένα από τα πιο οργανωμένα της χώρας και από τα πιο εντυπωσιακά. Οι πίστες του, από τις πρώτες που στρώνονται με χιόνι, δεν έχουν μεγάλο βαθμό δυσκολίας και θεωρούνται ιδανικές για βελτίωση της τεχνικής σε απάτητο χιόνι. Το χιονοδρομικό διαθέτει καταφύγιο, σχολές σκι και έχει μοναδική θέα προς τη Βεγορίτιδα και τον κάμπο της Πέλλας. Εξίσου εντυπωσιακή υπήρξε και η ξενοδοχειακή ανάπτυξη της περιοχής – «έκρηξη πολυτέλειας» την ονόμασαν κάποιοι.
Οι ξενώνες και τα ξενοδοχεία του Παλαιού Άγιου Αθανάσιου είναι εκείνα που γεμίζουν πολύ γρήγορα, όμως αξιόλογες υποδομές έχει και η γειτονική Παναγίτσα. Ακόμη κι αν δεν μείνετε εκεί, αξίζει να επισκεφθείτε το πολύ αξιόλογο μουσείο φωτογραφικών μηχανών του καλλιτεχνόφιλου ξενοδοχείου «Leventis Art Suites».
Από τις εμπειρίες που δεν πρέπει να χάσει κάποιος –και όχι μόνο οι λάτρεις των φυσικών spas– είναι το μπάνιο στα Λουτρά Πόζαρ (2384091300), ένα σύμπλεγμα θερμών καταρρακτών στο άνοιγμα ενός φαραγγιού.
Τα λουτρά είναι δημοτική εγκατάσταση, πολύ οικονομικά και πλήθος κόσμου συρρέει - γιατί πού αλλού θα μπορέσεις να κάνεις μπάνιο σε θερμά λουτρά την ώρα που όλα γύρω είναι χιονισμένα; Ο ρους του ποταμού σχηματίζει μια μεγάλη γούρνα (η θερμοκρασία του νερού φτάνει στους 37°C), ενώ δίπλα βρίσκεται ένας καταρράκτης με κρύο νερό: κάτι σαν σκοτσέζικο ντους δηλαδή, αλλά σε άκρως γοητευτικό περιβάλλον!
Οι εκδρομικοί τύποι, ακόμη κι αν έχετε έρθει μέχρι την άκρη της Ελλάδας για σκι, δεν θα παραλείψετε με τίποτα μια εκδρομή στις λίμνες της πεδιάδας: τη Βεγορίτιδα, την πιο εντυπωσιακή, αλλά και τις μικρότερες του Αμύνταιου, τη Χειμαδίτιδα και τη Ζάζαρη. Διασχίζουμε τους παραλίμνιους δρόμους, παρακολουθούμε τα πουλιά που φωλιάζουν στις καλαμιές και, αν ο καιρός το επιτρέψει, θα φτάσουμε μέχρι το Νυμφαίο.
Η είσοδος με το τοξωτό ξύλινο γεφυράκι, που ενώνει δύο από τα εντυπωσιακότερα αρχοντικά του χωριού, τα πέτρινα περιποιημένα σπίτια με τις επιβλητικές εξώπορτες, η μικρή, γραφική πλακόστρωτη πλατεία και τα λιθόστρωτα μονοπάτια σε προετοιμάζουν για την επιβλητική Νίκειο Σχολή –σήμα κατατεθέν του χωριού–, που φιλοξενεί το Κέντρο Ενημέρωσης του Αρκτούρου.
Και φυσικά δεν ξεχνάμε ότι η περιοχή παρουσιάζει ιδιαίτερο οινο-γαστρονομικό ενδιαφέρον. Από τη μία τα εξαιρετικά οινοποιεία του Αμύνταιου, που υμνούν το Ξινόμαυρο, όπως το Κτήμα Άλφα, το Οινοποιείο Μπουτάρη, το Κτήμα Καρανίκα και ο Συνεταιρισμός Αμυνταίου.
Από την άλλη τα τρία βραβευμένα εστιατόρια της περιοχής, που καθένα καταθέτει τη δική του ματιά στην ελληνική κουζίνα, ο «Θωμάς» στο Σκλήθρο, ο «Κοντοσώρος» στο Ξινό Νερό και ο «Ναουμίδης» στον Άγιο Παντελεήμονα. Παίρνοντας το δρόμο της επιστροφής, κάνουμε μια στάση στο Λιτόχωρο Πιερίας και στο βραβευμένο εστιατόριο «Γαστροδρόμιο εν Ολύμπω» για γευστικά πιάτα με βάση ποιοτικά ελληνικά προϊόντα.
Πού να μείνετε
Miramonte Chalet Hotel Spa (Π. Άγιος Αθανάσιος, από € 90) Design winter resort αρμονικά ενταγμένο στον οικισμό, με υπέροχη θέα.
Kaimak Inn (Π. Άγιος Αθανάσιος, από € 70) Μεγάλο ξενοδοχείο λίγο πριν από το χωριό, με ατμοσφαιρικούς χώρους και προσεγμένα δωμάτια.
Sapin Chalet (Π. Άγιος Αθανάσιος, από € 90) Μικρό ξενοδοχείο με ξεχωριστή mix & match διακόσμηση και δωμάτια σε πιο κλασικό ύφος.
Leventis Art Suites (Παναγίτσα, από € 160) Art hotel-έκπληξη, με ιδιαίτερο στιλ και προσοχή στη λεπτομέρεια.
Domotel Neve Mountain Resort & Spa (Π. Άγιος Αθανάσιος, από € 75) Άνετη και καλόγουστη μονάδα.
Πού να φάτε
Θωμάς (Σκλήθρο, 2386031206) Εκπροσωπεί επάξια την κουζίνα της Μακεδονίας, δίνοντας έμφαση στα τοπικά προϊόντα. Πολύ καλή κάβα κρασιών.
Γαστροδρόμιο εν Ολύμπω (Λιτόχωρο, 2352021300) Στο βραβευμένο εστιατόριο του Ανδρέα Γάβρη θα δοκιμάσετε το εμβληματικό του πιάτο, το μπουρανί, και άλλα πολλά.
Ναουμίδης (Άγιος Παντελεήμονας, 2386061238) Στις όχθες της Βεγορίτιδας, με πολύ καλή διαχείριση των ψαριών του γλυκού νερού (φυσικά, από τη λίμνη) καθώς και πιάτα με έντονο ελληνικό πρόσημο.
Κοντοσώρος (Ξινό Νερό, 2386081256) Art de la table καλού εστιατορίου κι ελληνική κουζίνα υψηλού επιπέδου.
Καλύβα (Π. Άγιος Αθανάσιος, 2381032060) Παραδοσιακή ταβέρνα με πέτρα και ξύλο. Δοκιμάστε κρασάτη τηγανιά φούρνου και μοσχαράκι με μελιτζάνες.
Περισσότερα για το Καϊμακτσαλάν και αξιολογημένες προτάσεις διαμονής και φαγητού από τον AlphaGuide εδώ και για το Νυμφαίο εδώ.
