Υπάρχει κάτι άλλο στο Χαλ εκτός από λιμάνι και ποδοσφαιρική ομάδα; Κι όμως, υπάρχει! Κάτι που φέτος συγκεντρώνει τα φώτα όλης της καλλιτεχνικής Βρετανίας στην μικρή αυτή πόλη. Η τέχνη!
Η αλήθεια είναι ότι ο βρετανικός θεσμός «City of Culture» είναι ευρέως… άγνωστος στα μέρη μας. Το λιλιπούτειο Χαλ, όμως, και τα – γνωστά ή άγνωστα - διαμαντάκια της τέχνης τα οποία έχει συγκεντρώσει είναι μία πολύ καλή αφορμή για να εξερευνήσουμε σε βάθος την ιδιαίτερη περίπτωσή του.
Ο θεσμός είχε ως έμπνευση τον αντίστοιχο της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης και μπήκε μπροστά μετά την μεγάλη επιτυχία με την οποία στέφθηκε η «προεδρία» του Λίβερπουλ το 2008 τόσο για την ίδια την πόλη, όσο και για την ευρύτερη περιοχή.
Κάπως έτσι, φτάνουμε στο 2017 και μία μικρή πόλη σαν το Χαλ επιλέγει να τοποθετήσει κλασικά έργα εμβληματικών δημιουργών δίπλα σε νέες φωνές των τεχνών προσφέροντας στους πολίτες αλλά και το κοινό μία πληρέστατη γκάμα που πατά γερά στην καλλιτεχνική ιστορία και αγγίζει το τώρα.
Ο Rembrandt έζησε στο Χαλ. Αυτή είναι μία ευρεώς διαδεδομένη θεωρία που δεν έχει αποδειχθεί. Κάπου κοντά στα μέσα του 17ου αιώνα. Υποτίθεται πως προσπάθησε να ξεφύγει από τα προσωπικά και τα οικονομικά αδιέξοδα στα οποία είχε περιέλθει. Σύμφωνα με την εν εν λόγω θεωρία, μπήκε βιαστικά σε ένα πλοίο διασχίζοντας την Βόρεια Θάλασσα και εγκαταστάθηκε στην παλιά πόλη του Χαλ. Έμεινε στην πόλη για περίπου 1,5 χρόνο κατά βάση ζωγραφίζοντας εικόνες από το λιμάνι, τα καράβια και τους ανθρώπους που δούλευαν στη ναυτιλία.
Αυτός ο μύθος που σφύζει από υγρασία και αλάτι, μένει να αποδειχθεί ή να απορριφθεί πλήρως κάποια στιγμή. Μέχρι τότε όμως, το μόνο σίγουρο είναι ένας πανέμορφος πίνακας του Rembrandt – μεταξύ άλλων – που σχεδόν επιβεβαιώνει την παραπάνω εικασία θα μεταφερθεί από την βασιλική συλλογή τον Απρίλιο με προορισμό την επαρχία του Yorkshire με σκοπό τον εορτασμό της φετινής ανάληψης για το Χαλ στην γκαλερί «Ferens».
Όταν μάλιστα η γκαλερί ανοίξει τις πύλες της στα μέσα Ιανουαρίου – μετά την εντυπωσιακή ανακαίνιση – οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να περπατήσουν στα βάθη της ιταλικής Αναγέννησης. Ένα χρυσό πάνελ χρησιμοποιείται ως βάση για τον Χριστό που στέκεται ανάμεσα στους Αποστόλους Παύλο και Πέτρο, όπως τους ζωγράφισε με τα μαγευτικά ζεστά του χρώματα ο Lorenzetti γύρω στο 1320 και μάλιστα αυτή είναι η πρώτη φορά που αυτός ο εκπληκτικός πίνακας εκτίθεται στην Βρετανία. Κι όλα αυτά ενώ θα το πλαισιώνουν στέκονται έργα του Giotto και του Simone Martini. Αν συνυπολογίσει κανείς και το γεγονός πως η θέαση πλέον γίνεται σε φυσικό φως κατά την διάρκεια της ημέρας από τη νέα οροφή, τότε έχουμε να κάνουμε με μία μαγική εμπειρία.
Η σύνδεση με την Ολλανδία στο Χαλ είναι τόσο έντονη που μερικές φορές μοιάζει άρρηκτη. Και σε αυτό δεν συμβάλλει μόνο ο Rembrandt, ούτε το γεγονός ότι μπορεί κανείς να πάει από την μία πόλη στην άλλη κάνοντας σαν ημερήσια εκδρομή με το πλοίο της γραμμής. Έργα των Frans Hals, Cornelius Gijsbraechts and Jacob Ruisdael απεικονίζουν τις ομοιότητες του ορίζοντα των δύο περιοχών. Flat τοπία, ορίζοντες που ταξιδεύει το μάτι και καθαρός ουρανός με κάτασπρα σύννεφα να ταξιδεύουν. Η γκαλερί Ferens θα φιλοξενήσει επίσης έργα των Ribera, Canaletto, Pissaro and Sickert αλλά και 5 από τους «πάπες» του Francis Bacon.
Υπάρχει, όμως, ένας πίνακας που σύμφωνα με την διεύθυνση του μουσείου αξίζει την επίσκεψη και την προσοχή των επισκεπτών διότι είναι κάτι πέρα από τα προφανή. Ο λόγος για το εξπρεσιονιστικό «Mr. Wyndham Lewis As a Tyro» του Mark Wallinger από το 1921. Ο ορισμός του cutting-edge κόμικ πορτραίτου από το μακρινό 1921.
Στο καλεντάρι του Φεβρουαρίου υπάρχουν τα εγκαίνια της γκαλερί Humbler Street που ανοίγει σε μία πρώην εγκαταλελειμμένη αποθήκη φρούτων στην παλιά πόλη με μία performance του Cosey Fanni Tutti αλλά και μία έκθεση γλυπτών της Sarah Lucas από την περασμένη Μπιενάλε της Βενετίας.
Αυτή την περίοδο στο Ναυτικό Μουσείο, διάφοροι ντόπιοι προγραμματιστές κατασκεύασαν μία οπτικο-ακουστική εγκατάσταση μίας φάλαινας (σ.σ: του θαλάσσιου θηλαστικού που ήταν εξαιρετικά σημαντικό για τους φαλαινοθήρες της βικτωριανής εποχής οι οποίοι το αντιμετώπιζαν σχεδόν σαν μυθικό πλάσμα). Η μουσική αλλάζει ύφος σταδιακά όσο προχωρά το φιλμ και ανατρέπει την στερεοτυπική εντύπωση που έχει θεωρητικά κάποιος για τις φάλαινες. Όμορφες, επιβλητικές και σχεδόν εξωγήινες.
Φυσικά, δεν θα μπορούσε να λείπει η club κουλτούρα των ’90s. Το τολμηρό αυτό installation προβάλλεται σε έναν τοίχο του «The Deep» - του ενυδρείου της πόλης – σε προκλητική αντιπαραβολή με το installation για τα κύματα μετανάστευσης που συνέθεσαν την ιδιαίτερη ανθρωπογεωγραφία της πόλης με το πέρασμα των ετών (από τους Ολλανδούς και τους βόρειους πληθυσμούς αρχικά μέχρι τους Μουσουλμάνους σήμερα).
Lust but not least, η συλλογή σκίτσων υπό τον τίτλο «Lines of Thought» του Βρετανικού Μουσείου περιλαμβάνει πρώιμα έργα των Michelangelo, Mondrian, Rembrandt, Picasso και Leonardo προσφέροντας μία εξαιρετική ευκαιρία σαν αναδρομικό preview ταλέντων εν τη γενέσει τους. Σαν μία μυστική είσοδο στο μυαλό των μεγάλων αυτών καλλιτεχνών.
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι το δίκτυο των καλλιτεχνών της πόλης και κάποιες πρόσφατες άκρως επιτυχημένες εκθέσεις συνέβαλαν τα μέγιστα για να αναλάβει αυτό τον θεσμό το Χαλ το 2017. Αν αυτό ισχύει, τότε η διοργάνωση μοιάζει να το επιστρέφει πίσω και να δημιουργεί ένα άκρως ελκυστικό μείγμα εκθεμάτων και προγράμματος. Τόσο σπουδαίο που δεν είναι υπερβολή να πει κανείς πως είναι ό,τι πιο σημαντικό έχει δει – και πρόκειται να δει – η πόλη του Χαλ.
