Πάσχα στις Κυκλάδες: 2 νησιά εμπειρία

Η Φολέγανδρος μας ανοίγει τα σπίτια της σε μια ξεχωριστή πομπή συνοδεία ρουκετοπόλεμου, η Ίος φαντάζει απρόσμενα κατανυκτική με λιτανείες στα σοκάκια και τους νέους να παίζουν "κούνιες" ανταλλάσσοντας ρομαντικές παρλάτες. Φρεσκοασβεστωμένες, ανθισμένες, οι Κυκλάδες το Πάσχα έχουν άλλη χάρη.

Μπορεί τα κυκλαδονήσια να μπαίνουν παραδοσιακά στο ταξιδιωτικό μας στόχαστρο από το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος και μετά, η περίοδος του Πάσχα ωστόσο είναι για τους νησιώτες η επίσημη πρόβα πριν το καλοκαίρι. Σπίτια και εκκλησιές ασβεστώνονται, αυλές ξεχορταριάζονται και τα πάντα λάμπουν κάτω από τις πρώτες ανοιξιάτικες λιακάδες. Το θρησκευτικό πνεύμα και η κατάνυξη των ημερών ασφαλώς κυριαρχούν, η ματιά όμως τρέχει ταυτόχρονα να συναντήσει το απέραντο γαλάζιο.

Χωρίς τα στίφη αναψοκοκκινισμένων και έτοιμων για party-round-the-clock νέων από όλη την Ευρώπη η Ίος, απουσία ερωτευμένων ζευγαριών αλλά με ένα συγκλονιστικά ανθρώπινο πασχαλινό έθιμο η Φολέγανδρος, κάθε μία αποκαλύπτει μία διαφορετική πτυχή του χαρακτήρα της, πολύ μακριά από τα στερεότυπα που τις συνοδεύουν.

Η άλλη Ίος

Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής μας βρίσκει στη Μητρόπολη του Ευαγγελισμού στη Χώρα με τα γραφικά σοκάκια, τις ολόλευκες εκκλησιές αλλά και στειγάδια - τα στεγασμένα δηλαδή τμήματα των δρόμων που πάνω τους είναι χτισμένα δωμάτια σπιτιών. Ακολουθώντας τη λιτανεία του Επιταφίου συναντιόμαστε για λίγο με αυτήν της Παναγίας της Κουντουτιανής, της δεύτερης εκκλησίας της Χώρας όπου πραγματοποιούνται οι λειτουργίες των ημερών – βεβαίως οι κλεφτές ματιές και τα πειράγματα για τον καλύτερο στολισμό δίνουν και παίρνουν. Την Κυριακή του Πάσχα η εικόνα της Ανάστασης κατεβαίνει από την Παναγία Γκρεμιώτισσα στην κορυφή της Χώρας στον Άη Γιώργη στην κάτω πιάτσα, ενώ με επιτυχία αναβιώνουν τα τελευταία χρόνια οι "Κούνιες" - νεαρά κορίτσια δέχονται την πολιορκία των αγοριών ανταλλάσσοντας ρομαντικές παρλάτες.

Αν και για αρκετές δεκαετίες στους τουριστικούς προβολείς και με την ετικέτα του party island "κολλημένη" διαχρονικά στην πλάτη, η Νιος, κόντρα ίσως σε ότι θα περίμενε κανείς, διατηρεί ένα τυπικά κυκλαδίτικο χρώμα. Ιδιαίτερες νότες χαρίζουν τα διάσπαρτα νεοκλασικά οικήματα, όπως το Αμοιραδάκειο Μέγαρο στην είσοδο της Χώρας (που στεγάζει το δημαρχείο και το Αρχαιολογικό Μουσείο). Πρόκειται για τις κατοικίες Νιωτών της Αιγύπτου, οι οποίοι έφυγαν επί Νάσερ επιστρέφοντας στον τόπο καταγωγής τους.
Παίρνοντας την κατηφόρα προς Μυλοπότα, αντικρίζουμε τη διάσημη παραλία "γυμνή" από τις δεκάδες σειρές ξαπλώστρες και τα beach bars. Με αυτήν την παρθένα γοητεία να ξετυλίγεται σε χιλιόμετρα ξανθιάς, παχιάς άμμου που ανήκουν σχεδόν μόνο σε εμάς και σε λίγους ακόμα τολμηρούς, δεν αντιστεκόμαστε ούτε λεπτό στην πρώτη βουτιά της σεζόν!

Εκμεταλλευόμενοι το πολύ καλό οδικό δίκτυο του νησιού, φτάνουμε εύκολα σε δύο σημεία ενδιαφέροντος - τον Τάφο του Ομήρου στη θέση Πλακωτό και το Παλαιόκαστρο, πάλαι ποτέ παρατηρητήριο των Βυζαντινών για τα θαλάσσια περάσματα από την Κωνσταντινούπολη στην Κρήτη. Το δεύτερο μας ταλαιπωρεί λίγο παραπάνω καθώς προϋποθέτει λίγο περπάτημα σε ανηφορικό πλακόστρωτο μονοπάτι, ωστόσο στο τέρμα του μας περιμένει η Παναγία η Παλαιοκαστρίτισσα. Αραγμένοι στον περίβολο, ώρα ηλιοβασιλέματος, σχεδόν νομίζουμε ότι μπορούμε να αγγίξουμε την Ηρακλειά, τη Νάξο και τη γραμμή του ορίζοντα στο βάθος.

Γραβιέρα από αγελαδινό γάλα, πικάντικο κεφαλοτύρι, μυζήθρα με γλυκιά επίγευση, ξινό που θυμίζει την ξινο­μυζήθρα και βέβαια το διάσημο σκοτύρι είναι κάποια από τα τυριά που παρασκευάζονται από το φρέσκο γάλα των ντόπιων κτηνοτρόφων στο τυροκομείο-υπόδειγμα της Ίου στα Διασέλια. Θα τα βρείτε όλα, μαζί με βότανα, μαρμελάδες, γλυκά και άλλα πολλά στο καινούργιο κατάστημα παραδοσιακών "Μοσέντα" στην πλατεία του λιμανιού. Το μόνο που δεν θα βρείτε αυτή την εποχή είναι η ίδια η μοσέντα, η παραδοσιακή καρπουζόπιτα δηλαδή, που φτιάχνεται το καλοκαίρι.

Δείτε τα προτεινόμενα από τον AlphaGuide ξενοδοχεία στην Ίο εδώ και εστιατόρια εδώ

Φολέγανδρος μεταξύ μας

Ξημερώνει Λαμπρή κι εμείς σκαρφαλώνουμε το χαρακτηριστικό, σαν αποτύπωμα κεραυνού, μονοπάτι προς την Παναγία στην κορυφή του βράχου που δεσπόζει πάνω από τη Χώρα της Φολεγάνδρου. Αυτό που πρόκειται να ξεκινήσει είναι ίσως από τα πιο ξεχωριστά πασχαλινά έθιμα της Ελλάδας, καθώς η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας αφήνει για 3 ημέρες την επίσημη έδρα της και περνά από κάθε σπίτι του νησιού, το οποίο ανοίγει για να υποδεχθεί όχι μόνο την πομπή της εικόνας αλλά και τον καθένα, ντόπιο και απλό επισκέπτη.
Ακολουθώντας την πομπή, μαζί με την εικόνα μπαίνουμε κι εμείς στα φρεσκοασβεστωμένα σπίτια της Χώρας όπου μας περιμένουν μπουφέδες με κάθε λογής καλούδια και ρακές. Αρχικά με κάποιο δισταγμό, γιατί όσο να’ναι στις πόλεις έχουμε μάθει να ζούμε πίσω από κλειδαμπαρωμένες πόρτες, και ξεθαρρεύοντας στη συνέχεια παρασυρμένοι από αυτή τη βαθιά ανθρώπινη γιορτή στην οποία συμμετέχουμε. Ίσως το πιο ωραίο σπίτι στο οποίο μπαίνουμε είναι το αρχοντικό του Λύδη, ένα πραγματικό λαογραφικό στολίδι.
Σουρουπώνει όμως, και είναι η στιγμή που η πομπή της εικόνας θα περάσει μέσα από το πανέμορφο Κάστρο της Φολεγάνδρου με τα κατοικημένα εδώ και αιώνες σπίτια του το ένα σφιχτοχτισμένο πλάι στο άλλο. Ο ρουκετοπόλεμος που αρχίζει τα επόμενα λεπτά μας βρίσκει ακροβολισμένους σε υπόστεγα και μπαλκόνια και για λίγη ώρα ο οικισμός θυμίζει πραγματικό πεδίο μάχης.
Την επομένη την εικόνα υποδέχεται η Άνω Μεριά, ο οικισμός που αποκαλύπτει το άλλο πρόσωπο της Φολεγάνδρου, το αγροτικό, με τα δενδρόσπιτα που προστατεύουν τα δένδρα από τους ανέμους και τις θεμωνιές – τα πρόχειρα κτίσματα δηλαδή που εξυπηρετούσαν τους αγρότες και τα οποία με το πέρασμα του χρόνου μετατράπηκαν σε μόνιμες κατοικίες. Meeting point εδώ το Οινοπαντοπωλείο της γλυκύτατης κας Ειρήνης, η οποία χειμώνα-καλοκαίρι μαγειρεύει νόστιμα φαγάκια. Το ταξίδι της εικόνας ολοκληρώνεται την Τρίτη του Πάσχα, περνώντας από τον Πετούση και το λιμάνι του Καραβοστάση, όπου θα αγιάσει μία προς μία όλες τις βάρκες των ψαράδων.

Ενδιαμέσως παραδοθήκαμε στην αφοπλιστική γοητεία της φολεγανδριώτικης Χώρας. Αράξαμε με τις ώρες στις γαλάζιες καρέκλες του "Κι άραξε" στην πλατεία Ντούναβη (στην εκκλησία της τελούνται και όλες οι λειτουργίες των ημερών) απολαμβάνοντας πορτοκαλόπιτες και άλλες αλμυρές και γλυκές νοστιμιές, ατενίσαμε την αλά Καλντέρα θέα από την πλατεία της Πούντας και κατόπιν ξεχαστήκαμε με καφέδες κι ομελέτες στην πανέμορφη "κρυφή" αυλή της "Πούντας".

Δείτε τα προτεινόμενα από τον AlphaGuide ξενοδοχεία στη Φολέγανδρο εδώ και εστιατόρια εδώ

Αναδημοσίευση από το αρχείο του Αθηνόραμα Travel