©Διονύσης Κουμνιώτης
Το έργο του Έλληνα συγγραφέα και σκηνοθέτη Ανδρέα Ζαφείρη επιχειρεί να αποτυπώσει με θεατρικό τρόπο την ξεχωριστή περίπτωση της Κατερίνας Γώγου, της ανήσυχης και ασυμβίβαστης καλλιτέχνιδας, ηθοποιού, ποιήτριας και ακτιβίστριας. Το κείμενο ακολουθεί χρονολογική σειρά, καθώς διατρέχει τη ζωή της από τη μαθητική ηλικία ως το θάνατό της, όμως δεν εξαντλείται σε μια πεζή καταγραφή. Αποτελεί περισσότερο ένα παλίμψηστο από δραματοποιημένα βιογραφικά στιγμιότυπα, δραματοποιημένες σκηνές από τις ταινίες της, αποσπάσματα από συνεντεύξεις της, στίχους των ποιημάτων της, κριτικές από τον Τύπο. Καθώς γνωρίζουμε ψηφίδες της ζωής της (την ανατροφή από δύο αυστηρότατους γονείς, την ενηλικίωση μέσα στις κρίσιμες περιόδους των μετεμφυλιακών χρόνων και της δικτατορίας, εν μέσω κλίματος συντηρητισμού και αντικομμουνισμού, την αγάπη της για το σινεμά και το θέατρο, την έλξη που της ασκούσε ο κόσμος του περιθωρίου, την πολιτική δράση, το παράπονο ότι ποτέ δεν έγινε η ηθοποιός που επιθυμούσε), γνωρίζουμε καλύτερα την Κατερίνα Γώγου ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνιδα.
Υπάρχουν κοινοτοπίες στο έργο του Ανδρέα Ζαφείρη, όπως και η επίκληση στο εύκολο συναίσθημα, όμως συνολικά αποτελεί ένα ζωηρό, συγκινητικό και επιδραστικό εγχείρημα, προϊόν φανερής αγάπης και μελέτης. Η μεγαλύτερη κατάκτησή του είναι πως συλλαμβάνει τελικά μέσα στις γραμμές του αυτή την πολυπρισματική προσωπικότητα, το ελεύθερο πνεύμα, την ανήσυχη δημιουργό, τη γυναίκα που ίσως γεννήθηκε σε λάθος τόπο και λάθος εποχή, και πάντως ξεπέρασε τον τόπο και την εποχή της. Έτσι και η παράσταση, που σκηνοθετεί ο συγγραφέας, μπορεί να αδικείται σε στιγμές από την επεξηγηματική σκηνοθεσία (με τους ηθοποιούς να παριστάνουν καθετί που αφηγούνται), όπως και από τις ρητορικές στιγμές, όταν όμως δίνει χώρο στην ποίηση και την αφαιρετικότητα, γίνεται καθηλωτική.
Κι έπειτα είναι οι ηθοποιοί: η Χαρά Νικολάου και ο Χάρης Γεωργιάδης δίνουν ζωή σε πολλά πρόσωπα του περιβάλλοντος της Γώγου και είναι πολύ καλοί σε όλα. Η πρώτη, π.χ., εναλλάσσεται απολαυστικά μεταξύ της αυστηρότατης μητέρας και της τσαχπίνας φίλης με μια σπιρτόζικη ερμηνεία, ενώ ο δεύτερος κυριαρχεί, αντιστοίχως, τόσο στο ρόλο του άκαμπτου πατέρα όσο και του Παύλου Τάσσιου, του πολιτικοποιημένου σκηνοθέτη και συζύγου της Γώγου. Όσο για τη νεαρή Μικαέλα Καρή που ερμηνεύει την κεντρική ηρωίδα, είναι υπέροχη. Αιχμαλωτίζει την προσοχή με μια παρουσία διάφανη, εύθραυστη όσο και οργισμένη. Της μοιάζει και φυσιογνωμικά, όμως η πραγματική ομοιότητα και τελικά ταύτιση έρχεται από την ερμηνεία της. πώς αποτυπώνει τον ψυχισμό της Γώγου στο ίδιο θλιμμένο και μελαγχολικό βλέμμα, πώς μεταφέρει στη σκηνική της παρουσία το βάρος της ύπαρξης που κουβαλούσε αυτή η ξεχωριστή γυναίκα, που είχε μια ιδιοσυγκρασία διαμετρικά αντίθετη από τους περισσότερους ρόλους του αφελούς και χαρωπού κοριτσιού που υποδύθηκε στο εμπορικό σινεμά.
Περισσότερες πληροφορίες
Κατερίνα Γώγου: Το γαμώτο που δεν έζησα
Η παράσταση, που επιστρέφει για τέταρτη χρονιά, βασίζεται στη ζωή και το έργο της αντισυμβατικής ποιήτριας αλλά και την πυκνή, σε ιστορικό χρόνο, περίοδο που έζησε μία από τις σημαντικές δημιουργούς της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Η άγρια μοναδικότητα των στίχων της, η εκπληκτική της ενσυναίσθηση για τη ζωή στο αστικό τοπίο, η έμπρακτη αγάπη της για το διαφορετικό, το περιθώριο, τους κολασμένους, η αυτοκαταστροφική της διαδρομή -που λειτουργεί ως καθρέφτης μιας ολόκληρης κοινωνίας- την τοποθέτησαν κορυφαία του Χορού στην «Αγία Τριάδα των Εξαρχείων», (Σιδηρόπουλος, Άσιμος, Γώγου), αλλά και ισότιμη των Ελύτη, Ρίτσου και Σεφέρη σε αναγνωσιμότητα.
