Λάτρης της αφαίρεσης, της πλαστικότητας των σωμάτων και υπερασπιστής της μουσικότητας των κειμένων, ο Θόδωρος Τερζόπουλος ανοίγει δημόσιο διάλογο πάνω σε ζητήματα υπαρξιακά που προκύπτουν από το έργο του Ίψεν, σε μια παράσταση υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου με τρεις συγκλονιστικούς πρωταγωνιστές.
Γίνεται ένα "κλειστοφοβικό" έργο να σε κάνει να νιώσεις απελευθερωτικά; Τέτοια σπάνια εμπειρία μας χάρισε η "Νόρα" (ή "Κουκλόσπιτο") του Χένρικ Ίψεν στη σκηνοθεσία του Θόδωρου Τερζόπουλου, ένα σκηνικό μανιφέστο που ακτινοβολεί… από τη μελαγχολία και τη συγκινησιακή ορμή των εικόνων και των στιγμών. Η γενναία σκηνοθεσία του Θόδωρου Τερζόπουλου βούτηξε στον πυρήνα του κειμένου και τον ανέβασε απογυμνωμένο στη σκηνή, αντιμετωπίζοντας ένα κλασικό έργο με ερευνητικό τρόπο και υπογραμμίζοντας την τραγική κωμωδία της ύπαρξής μας. Δίνοντας έμφαση στην ανθρώπινη αδυναμία εξερεύνησης του είναι, η παράσταση σκιαγραφεί ένα ψυχαναλυτικό πλαίσιο για να εκφράσει τις αντιφάσεις που κρύβει κάθε καθοριστική για τη ζωή μας επιλογή. Εραστής της φόρμας, αλλά ταυτόχρονα ωμά ρεαλιστής, δεν δανείζεται τις συμβάσεις του αστικού δράματος για να σηκώσει το πέπλο της σοβαροφάνειας και να φωτίσει το φοβισμένο, καταπιεσμένο εγώ.
Με τη Σοφία Χιλλ στον ομώνυμο ρόλο, η Νόρα, μια γυναίκα που έχει κλείσει τη ζωή της στο κουτάκι της ιδανικής συζύγου, της καλής μητέρας και της άριστης διαπραγματεύτριας με την τράπεζα, γίνεται ο καθρέφτης της σύγχρονης, βολεμένης στην ευμάρεια κοινωνίας. Μέχρι τη στιγμή που συνειδητοποιεί τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις της ζωής και του έρωτα, το παρελθόν και τη διαβρωτική του δύναμη.
Και τι γίνεται όταν έρθει η αυτογνωσία; Η ηρωίδα παίζει κρυφτό με το φως και το σκοτάδι, την αλήθεια και την υποκρισία –πόσο υπέροχη είναι η σκηνική εγκατάσταση του σκηνοθέτη με τις κάθετες λευκές επιφάνειες, που μοιάζουν με ταφόπλακες μέσα από τις οποίες ξεπροβάλλουν οι πρωταγωνιστές– μέχρι να αποφασίσει να αναζητήσει το οξυγόνο που χρειάζεται μακριά από την οικογένεια της. Η παράσταση ανοίγει ένα διάλογο πάνω σε ζητήματα που προκύπτουν από το έργο και αφορούν την καταπίεση, την ενοχή, την αγάπη και σε ένα βαθμό ακόμα και τον αφανισμό των άλλων ως προϋπόθεση της προσωπικής επιβίωσης.
Ο Τερζόπουλος χτίζει πάνω στην ιψενική δραματουργία, για να αναδείξει την ψυχή του έργου, το κοινωνικό του περίβλημα αλλά και το συναισθηματικό του βάθος, και οι τρεις συγκλονιστικοί ηθοποιοί το αναδεικνύουν με τις ανάσες, τις κινήσεις, το βλέμμα, τον λόγο. Η Σοφία Χιλλ, σαν αερικό και μετρονόμος της παράστασης, πυκνώνει με μοναδικό τρόπο τους ρυθμούς, κάνει τη σκηνή να δονείται. Τόσο η ίδια όσο και οι συμπρωταγωνιστές της, ο Αντώνης Μυριαγκός και ο Τάσος Δήμας, δεν ενσαρκώνουν απλώς τους ήρωες. Μέσα από ένα προσωπικό παίδεμα με τον εαυτό τους καταφέρνουν να εγκαταστήσουν τα δραματικά πρόσωπα εντός τους. Η δική τους μετάσταση στο πεδίο των συναισθημάτων γίνεται μια μαρτυρία για την πεισματική διαχρονικότητα του έργου του Ίψεν.
Η παράσταση ανοίγει ένα ακόμα θέμα, απαντώντας ταυτόχρονα στο ερώτημα πώς "διαβάζεται" ένα κλασικό έργο σήμερα; Έχουμε ανάγκη σκηνοθεσίες με ισχύ, που κατατέμνουν τα εμβληματικά θεατρικά κείμενα και τα ανασυνθέτουν με την αυθάδεια και τη χάρη μιας μοντέρνας ορμής, και που οδηγούν σε μια προσωπική εμπλοκή με την ιστορία και –γιατί όχι;– σε μια γενναία αυτοκριτική.
ΑΤΤΙΣ Λεωνίδου 7, Μεταξουργείο, 2105226260. Διάρκεια: 70΄.
Περισσότερες πληροφορίες
Νόρα
Ο Θ. Τερζόπουλος δεν διαχειρίζεται ένα οικογενειακό συμβάν –μια γυναίκα επαναστατεί ενάντια στην υποκρισία των κοινωνικών συμβάσεων–, αλλά χρησιμοποιεί τη Νόρα από το «Κουκλόσπιτο» ως σύμβολο αυτογνωσίας, που σχετίζεται με το «είναι» του θεάτρου. Η παράσταση υμνήθηκε από τους κριτικούς και παρουσιάστηκε σε μεγάλα διεθνή Φεστιβάλ και θέατρα στην Ευρώπη, μεταξύ των οποίων το Piccolo Teatro στο Μιλάνο στο πλαίσιο των εορτασμών των 100 χρόνων από τη γέννηση του Giorgio Strehler και το Εθνικό Θέατρο της Βουδαπέστης.
