Ευφάνταστη απόδοση της κλασικής, λαϊκής κωμωδίας που έχει σύγχρονο ενδιαφέρον, αλλά βαραίνει από την πληθώρα των σκηνοθετικών ευρημάτων.
Ο Κώστας Γάκης παραδίδει μια παράσταση-γιορτή του θεάτρου, που πατάει στη μεγάλη θεατρική παράδοση της Αναγέννησης και, παράλληλα, υπογραμμίζει την κοινωνική ταυτότητα του έργου, χωρίς καθόλου να του στερεί τον κωμικό οίστρο. Ο «Υπηρέτης δύο αφεντάδων» είναι μια τυπική κωμωδία ερωτικής ίντριγκας και παρεξηγήσεων που δομείται γύρω από τους χαρακτηριστικούς τύπους της κομέντια ντελ άρτε (της αυτοσχέδιας λαϊκής κωμωδίας που γεννήθηκε στην ιταλική Αναγέννηση), τον Πανταλόνε, τον Ντοτόρε, τους Ερωτευμένους και τον, κατεργάρη και μονίμως πεινασμένο, Αρλεκίνο-Υπηρέτη, που μπαίνει στην υπηρεσία δύο αφεντικών προκαλώντας σειρά μπερδεμάτων και ευτράπελων. Ως πρώτης τάξεως εργαλείο θεατρικότητας, το έργο είναι άξιος συμπαραστάτης της σκηνοθετικής ευρηματικότητας.
Ο Γάκης και η ομάδα του ανέτρεξαν στις λαϊκές ρίζες του θεάτρου, όχι μόνο του αναγεννησιακού, και στα εκφραστικά μέσα που έχουν εξοπλίσει τη φαρέτρα του ηθοποιού, αποδίδοντας φόρο τιμής στην τέχνη του. Φέροντας το χαρακτηριστικό μακιγιάζ-μάσκα του θεατρίνου/γελωτοποιού, οι ηθοποιοί ερμηνεύουν το έργο μέσα από κινησιολογικό στιλιζάρισμα και με μεγάλες δόσεις παντομίμας, το εμπλουτίζουν με ευφάνταστα σκηνικά ευρήματα, γκαγκ και αυτοσχεδιασμούς, του προσδίδουν αέρα επιθεώρησης με τις επίκαιρες προσθήκες τους, παίζουν με τα θεατρικά κλισέ, σαρκάζουν και αυτοσαρκάζονται, αξιοποιούν πολλαπλώς τη (ζωντανή) μουσική. Όλα αυτά μέσα σε ένα γυμνό χώρο που ορίζεται από το κατεξοχήν χαρακτηριστικό του θεάτρου: την κόκκινη αυλαία.
Η παράσταση χαρακτηρίζεται από τη σκηνοθετική ιδέα να δοθεί το έργο ως «θέατρο εν θεάτρω», ως θέαμα, δηλαδή, που στήνουν κατά παραγγελία μιας αριστοκράτισσας οι υπηρέτες της και το οποίο συντελεί στην αλλαγή της στάσης τους απέναντί της, από τη δουλική υποταγή στην στην ανυπακοή. Το εύρημα εντάσσεται ωραία σε ένα έργο που, ούτως ή άλλως, έχει προοδευτικό κοινωνικό πρόσημο και το φωτίζει υπό νέο, πιο σύγχρονο πρίσμα. Επιπλέον, προσφέρει ευκαιρίες για περαιτέρω παιχνίδια με τη θεατρική σύμβαση και για πειραματισμούς με το σκηνικό ύφος, ενώ ειδικό νόημα έχει το εύρημα που χτίζεται γύρω από τη στρυφνή αριστοκράτισσα που κρατάει στην «παράσταση» το ρόλο της Κλεαρέτης.
Στους ηθοποιούς ανήκει δικαιωματικά η επιτυχής εφαρμογή της σκηνοθετικής ιδέας. Αποτελούν μια καλοκουρδισμένη ομάδα, είναι απολαυστικοί στο σωματικό παίξιμο, άνετοι στους αυτοσχεδιασμούς, επιδεικνύουν ταλέντο και αφοσίωση (Γ. Δρακόπουλος, Χρ. Ευθυμίου, Γ. Κοψιδάς, Στ. Λιλικάκης, Λ. Μανιατάκου, Αθ. Μουστάκα, Κ. Παπουτσάκη, Άκ. Φιλιός). Ο Κωνσταντίνος Μπιμπής στο ρόλο του Υπηρέτη Τρουφαλδίνο δεν είναι, απλώς, εξαιρετικός. Όντας στο μεταίχμιο μεταξύ κωμωδίας και δράματος, προσδίδει έναν, πολύτιμο για το ειδικό βάρος της παράστασης, σκεπτικισμό.
Αυτό που ζημιώνει την παράσταση είναι ο υπερβάλλων ζήλος. Ο πλουραλισμός των ευρημάτων και των εξωκειμενικών προσθηκών και οι παύσεις που επιφέρει το εύρημα της «παράστασης μέσα στην παράσταση» επιβαρύνουν το ρυθμό και αποσπούν την προσοχή του θεατή από το ίδιο το έργο, που κάποιες στιγμές μοιάζει να λειτουργεί απλώς ως αφορμή. Αν η παράσταση τιθασεύσει τον πλουραλισμό της, θα αποτελέσει σημείο αναφοράς.
ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΦΑ-ΙΔΕΑ 28ης Οκτωβρίου 37 & Στουρνάρη 51, Πολυτεχνείο, 2105238742. Διάρκεια: 90΄.
Περισσότερες πληροφορίες
Υπηρέτης δύο Αφεντάδων
Η πασίγνωστη, ευφρόσυνη βενετσιάνικη κωμωδία με πρωταγωνιστές τον απερίσκεπτο αλλά και παμπόνηρο υπηρέτη και τα δύο ερωτευμένα αφεντικά του
