
Βυθισμένο στο λυκόφως της μνήμης και της λογοτεχνίας, "Το παρελθόν" (Le Passé) του Ζυλιέν Γκοσλέν μοιάζει με μια πολυφωνική τελετουργία αποχαιρετισμού, ένα έργο που συνομιλεί με τον 20ό αιώνα σαν να πρόκειται για φάντασμα. Από τις 16 έως τις 19 Οκτωβρίου, η Κεντρική Σκηνή της Στέγης φιλοξενεί μια παράσταση που αποδομεί την ιδέα της Ιστορίας ως στατικής αφήγησης και τη μετατρέπει σε σωματική εμπειρία, σε μια παράφορη εξομολόγηση πάνω στον έρωτα, την ανθρωπιά και τη φθορά.

Ο διεθνώς αναγνωρισμένος Γάλλος σκηνοθέτης, δραματουργός και καλλιτεχνικός διευθυντής του Odéon Théâtre de l’Europe, ήδη από τα πρώτα του βήματα με τα "Στοιχειώδη σωματίδια" του Μισέλ Ουελμπέκ και το "2666" του Ρομπέρτο Μπολάνο, έδειξε ότι το θέατρο μπορεί να λειτουργήσει ως μνημείο λογοτεχνίας και ταυτόχρονα ως εργαστήριο σκέψης. Στα τριάντα οκτώ του χρόνια, καταπιάνεται για πρώτη φορά με υλικό ενός άλλου αιώνα: τα διηγήματα του Λεονίντ Αντρέγεφ, ενός συγγραφέα που αποτύπωσε με εκτυφλωτική διαύγεια την παρακμή και τις εσωτερικές εκρήξεις της ρωσικής κοινωνίας στις αρχές του 20ού αιώνα. Ο σκηνοθέτης δεν αναπαριστά απλώς τις ιστορίες· τις αποσυνθέτει, τις ανασυνθέτει, τις σπάζει σε θραύσματα της συλλογικής μας μνήμης. Λέει χαρακτηριστικά ο Γκοσλέν "Ήθελα να αφηγηθώ μια ιστορία αποχαιρετισμού. Αυτοί οι άνθρωποι δεν θα έπρεπε να σκοτώνονται από τα όπλα της επανάστασης. Θα έπρεπε να αργοσβήνουν μέσα στη ροή των γεγονότων."

Με πρωταγωνιστές/τριες, τις/τους: Guillaume Bachelé, Joseph Drouet, Denis Eyriey, Carine Goron, Victoria Quesnel, Achille Reggiani, Maxence Vandevelde η παράσταση ξεκινά με μια σκηνή που αψηφά την ασφάλεια της αισθητικής: μια αποτυχημένη γυναικοκτονία. Από εκεί, το κοινό οδηγείται σε ένα τοπίο συναισθηματικών και ιδεολογικών ακροτήτων, όπου ο έρωτας δεν εξιδανικεύεται αλλά αποκαθηλώνεται, απογυμνώνεται, εκτίθεται. Η φόρμα του έργου, όμως, δεν είναι ρεαλιστική. Αντίθετα, συντίθεται από εικόνες που θυμίζουν το σινεμά του Ταρκόφσκι: σκηνές υπό το φως των κεριών, χιονισμένα τοπία σαν πίνακες του Brueghel, ένα σπίτι που χτίζεται και καταρρέει επί σκηνής, σαν μια αλληγορία του ίδιου του θεάτρου που σβήνει. Το οπτικό και ηχητικό σύμπαν που πλάθουν οι συνεργάτες του Γκοσλέν μετατρέπει την παράσταση σε τελετή, σε μια ελεγεία για τη χαμένη ανθρωπιά.

Μέσα από το κεντρικό έργο "Αικατερίνη Ιβάνοβνα" και με παρεμβολές αποσπασμάτων από άλλα κείμενα του Αντρέγεφ, ο Γκοσλέν στήνει ένα πολυεπίπεδο κολάζ. Η δραματουργία δεν υπακούει σε γραμμική λογική αλλά σε παλμούς, σε κύματα μνήμης και πάθους. Ο θεατής περιπλανιέται ανάμεσα σε παραβάσεις, αφηγηματικές ρωγμές, ψήγματα ενός κόσμου που γκρεμίζεται, ενώ ταυτόχρονα αναδύεται το ερώτημα: πώς αφηγούμαστε τον έρωτα, την απώλεια, τον ίδιο τον πολιτισμό σε έναν αιώνα που μοιάζει να μας εγκαταλείπει οριστικά;

Η παράσταση δεν προσφέρει απαντήσεις. Αντίθετα, προτείνει μια εμπειρία ωμής έκθεσης: το σώμα, η φωνή, η κάμερα, το βίντεο, όλα συνυφαίνονται σε ένα σκηνικό κέντημα που αρνείται να κατασταλάξει. Η ζωντανή κινηματογράφηση λειτουργεί ως σχόλιο: η πραγματικότητα καταγράφεται, αλλά ποτέ δεν παγιώνεται· το βλέμμα γίνεται εργαλείο αποδόμησης. Διάρκεια παράστασης: 4 ώρες & 20 λεπτά (με ένα διάλειμμα).

Masterclass με τον Ζυλιέν Γκοσλέν
Το Σάββατο 18 Οκτωβρίου (15:00 – 17:00) στη Μικρή Σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση, στο πλαίσιο των παραστάσεων του έργου "Το παρελθόν" ("Le Passé”) ο Ζυλιέν Γκοσλέν θα πραγματοποιήσει ένα δίωρο masterclass για επαγγελματίες του θεάτρου, με προτεραιότητα σε θεατρικούς συγγραφείς, δραματουργούς και εν γένει συγγραφείς, καθώς και για το ευρύ κοινό που ενδιαφέρεται για τη δημιουργική σκέψη. Αυτή η συνάντηση θα προσφέρει μια σε βάθος εξερεύνηση της μεθόδου εργασίας του Γκοσλέν στη δραματουργία και τη σκηνοθεσία, παρουσιάζοντας τη μοναδική του προσέγγιση στη γλωσσική, οπτική και αφηγηματική γλώσσα, ενώ ο ίδιος θα μοιραστεί με τα συμμετέχοντα άτομα το τι συμβαίνει στην αίθουσα των προβών – πώς δηλαδή οι ιδέες εξελίσσονται σε μια συναρπαστική παράσταση. Κράτηση εδώ