"Κάπου περνούσε μια φωνή": Γιάννης Σκουρλέτης, Ody Icons και Χρίστος Θεοδώρου για τον δικό τους Λαπαθιώτη

Ο σκηνοθέτης Γιάννης Σουρλέτης, ο περμόρφερ Ody Icons και ο συνθέτης Χρίστος Θεοδώρου, με αφορμή τη νέα τους μουσική παράσταση "Κάπου περνούσε μια φωνή" με μελοποιημένη ποίηση του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, μιλούν για τα ποιήματα του που κρατούν πιο κοντά στην καρδιά τους (bijoux de kant HOOD art space, από 8/2).

Ody Icons: "Σαν να μου λέει κάτσε εκεί και πες τις λέξεις μία μία και θα καταλάβεις"

Το ποίημα

"Είναι ψυχές πλασμένες από κρύσταλλο

Κι άλλες ψυχές με κλάματα έχουν γίνει

Είναι και μια πλασμένη από ροδόσταμο

Μα δε θα σας την πω ποτέ μου εκείνη"
Απόσπασμα από το ποίημα "Είναι ψυχές..."

Η έμπνευση

"Το ανομολόγητο μα το απολύτως σαφές είναι η μεγαλύτερη γοητεία που ασκεί ο Λαπαθιώτης πάνω μου. Δεν λέει τίποτα. Σε περιπαίζει με τις λέξεις - τις τόσο σοφά διαλεγμένες - για να στήσει αυτό το τόσο εύθραυστο παιχνίδι με την ψυχή του. Και εν συνεχεία με τη δική μας. Ένα παιχνίδι που ξέρουμε όλοι πως οδηγεί - έτσι κι αλλιώς - στον θάνατο, μα μέχρι τότε – αχ τι ωραία που είναι τα τριαντάφυλλα! Και αχ! – μέχρι τότε – τι ωραία που μυρίζει το ροδόσταμο! Κι ύστερα είναι αυτή η λειτουργία των αισθήσεων που με βάζει στη θέση μου. Με συνεφέρνει. Σαν να μου λέει κάτσε εκεί και πες τις λέξεις μία μία και θα καταλάβεις. Γιατί η αφή είναι και στα χείλη. Το πάνω με το κάτω όταν πλησιάζουν και ακουμπάνε. Και μετά, με τα χείλη του άλλου. Η αφή είναι και στα βλέφαρα. Το πάνω και το κάτω. Σαν να σου λέει φέρε τα χείλη να πούνε τις λέξεις και θα έρθουν κοντά και τα βλέφαρα πριν γίνουν υγρά – αλλά χωρίς κλάψα. Η γεύση που έχει το δάκρυ όταν γλιστράει ως την άκρη των χειλιών μας, κι εμείς με τη γλώσσα το σκουπίζουμε με αφέλεια κι από ανάγκη, γιατί με τα χέρια κρατάμε τόσο σφιχτά και για τελευταία φορά τον έρωτα, αυτό είναι για μένα η ποίηση του Λαπαθιώτη και την συμπυκνώνει με πυκνότητα αυτό το τετράστιχο".

Γιάννης Σκουρλέτης: "Αναζητούμε το σημείο όπου ο μαρασμός του πόνου γίνεται άνοιξη δημιουργική"

Το ποίημα

"ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΜΑΡΑΙΝΕΙ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ. Το τραγούδι μαραίνει την καρδιά μου σαν ένα γλυκό πάθος μακρυνό. Σαν ένα κλάμα μακρυνών αγγέλων, σ’ ένα λησμονημένο ουρανό. Σα μια μουσική νεκρών αγγέλων, σ’ έναν ουρανό λησμονημένο, μαραίνει την καρδιά μου το τραγούδι… Το νιώθω, κάθε τόσο, να ανεβαίνη τα χίλια σκαλοπάτια της καρδιάς μου, κάποια λαμπρά βράδια μαγεμένα, σαν ένας ίσκιος ήμερος και μόνος, -κάποια λαμπρά βράδια μαγεμένα-, ξεκινημένος από πού, ποιος ξαίρει, και ποιος ξαίρει κατά πού τραβώντας, - με πάθος, κάθε τόσο, ν’ ανεβαίνη τα χίλια σκαλοπάτια της καρδιάς μου, κάποια λαμπρά βράδια μαγεμένα, χωρίς ελπίδα και χωρίς σκοπό…

Το τραγούδι μαραίνει την καρδιά μου, σαν ένας πόθος, που δεν έχει ζήσει, κι όμως υπάρχει μέσα μου για πάντα, κι ανεβαίνει, πάλι, κάθε τόσο, τα χίλια σκαλοπάτια της καρδιάς μου, για να φτάση, πού, και για ποιο λόγο, χωρίς ελπίδα και χωρίς σκοπό…

Και μου μαραίνει, πάντα, την καρδιά μου, σα μια μουσική νεκρών αγγέλων, - σαν ένα κλάμα μακρυνών αγγέλων, ξεκινημένων μέσ’ απ’ τα βάθη κάποιων ουρανών λησμονημένων, για να φτάσουν κάποτε, μια μέρα, τον καιρό που θα χω πια πεθάνει-, για να φτάσουν κι εγώ δεν ξαίρω πού, σε κάποιον άλλο, πιο ευτυχισμένο και πιο λησμονημένον ουρανό".

Η έμπνευση

"Το παραπάνω πεζοτράγουδο (γραμμένο το 1911 από τα "Κιονόκρανα Συντρίμμια") αποτέλεσε ουσιαστικά την έμπνευσή μου για τη συγκεκριμένη παράσταση. Η απόπειρα αυτού του τραγουδιού να ενώσει τη φόρμα του πεζού λόγου με την μουσική και τον λυρισμό καθώς και το πώς το αίσθημα για ένα χαμένο έρωτα ενώνεται με την άνθιση ενός τραγουδιού αποτέλεσαν καλλιτεχνικές προκλήσεις για τη δημιουργία της παράστασης "Κάπου περνούσε μια φωνή". Αναζητούμε το σημείο όπου ο μαρασμός του πόνου γίνεται άνοιξη δημιουργική, εκεί που κάτι μαραίνεται ταυτόχρονα ανθίζει, αναδημιουργεί το συναίσθημα, παρηγορεί".

Χρίστος Θεοδώρου: "Συγκίνηση, ξανά"

Το ποίημα

"Ὁ παλιός μας Ἔρωτας,
μὲ τὰ βάσανά του,
ὁ καλός μας Ἔρωτας,
ἦταν τοῦ θανάτου.

Δέκα χρόνια στὴ σειρά,
δίχως νὰ τὸ ξέρει,
δέκα χρόνια στὴ σειρά,
μᾶς κρατοῦσε ταίρι.

Μᾶς βαστοῦσε συντροφιά,
μᾶς κρατοῦσε ταίρι,
δέκα χρόνια στὴ σειρὰ
κι ἕνα καλοκαίρι...

Μὰ ὅπως ὅλα μᾶς περνοῦν
καὶ χαρὲς καὶ πόνοι,
νὰ μιὰ μέρα ποὺ κι αὐτός,
ἄρχισε νὰ λιώνει.

Κι ἕνα βράδυ σκοτεινό,
βράδυ πικραμένο,
καθὼς εἶχα κουραστεῖ
νὰ σὲ περιμένω,

δίχως λέξη νὰ μοῦ πεῖ,
γύρισε στὴ μπάντα,
῾σφάλισε τὰ μάτια του
κι ἔσβησε γιὰ πάντα..."
Μικρό Τραγούδι

Η έμπνευση

¨Όλα είναι εδώ, ο προσωποποιημένος Έρωτας, ο θάνατος που ενώνονται γλυκά, τα δέκα χρόνια και το ένα καλοκαίρι που περνούν και όπως όλα τα θνητά σβήνουν και χάνονται, έτσι και ο Έρωτας μας άρχισε να λιώνει, και σε και στιγμή γυρνάει στην άκρη, κλείνει τα μάτια του και πεθαίνει.
Από τους πρώτους τέσσερις στίχους η αμεσότητα και η ευθυβολία του ποιητή με έχουν καθηλώσει και συγκινούμαι βαθιά.
Από τα ομορφότερα ερωτικά του ποιήματα. Συγκίνηση, ξανά".

Info

To "Κάπου περνούσε μια φωνή" της bijoux de kant κάνει πρεμιέρα στο bijoux de kant HOOD art space στις 8/2. Σκηνοθετεί ο Γιάννης Σκουρλέτης με τη μουσική του Χρίστου Θεοδώρου. Ερμηνεύει ο Ody Icons και ζωντανά στο πιάνο ο Αλέξανδρος Αβδελιώδης.