"Κροκόδειλος": Δείτε τις νέες φωτογραφίες από το αφήγημα του Ντοστογιέφσκι που ανεβαίνει στο θέατρο Πόρτα

Ο "Κροκόδειλος" του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, ένα από τα πιο άγνωστα έργα του συγγραφέα, που περιγράφουν την τσαρική Ρωσία και τις παθογένειές της, έκανε πρεμιέρα στο Θέατρο Πόρτα, στις 26 Φεβρουαρίου. Η δράση τοποθετείται στην Αγία Πετρούπολη του 1865. Ο Ιβάν Ματβιέιτς μαζί με τη σύζυγό του Γιελιένα Ιβάνοβνα και τον φίλο του Σεμιόν Σεμιόνιτς, αποφασίζουν να επισκεφτούν τη στοά, όπου εκτίθεται ένας κροκόδειλος. Από τη μια στιγμή στην άλλη, ο Ιβάν Ματβιέιτς βρίσκεται στα δόντια του κροκόδειλου και από εκεί στην κοιλιά του! Ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι, βιομήχανοι, διανοούμενοι, πρέσβεις και ένα πλήθος ξεπεσμένων μικροαστών παρελαύνουν μπροστά από τον κροκόδειλο. Επικρατεί πανικός. Ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι, βιομήχανοι, διανοούμενοι, πρέσβεις και ένα πλήθος ξεπεσμένων μικροαστών παρελαύνουν μπροστά από τον κροκόδειλο. Μεταξύ γέλωτα, εξωφρενικών διαλόγων, παράλογων προτάσεων και αγωνιωδών προσπαθειών του Σεμιόν να σώσει τον φίλο του, που δεν θέλει όμως να σωθεί, το έργο κάνει μία γλαφυρή περιγραφή της τσαρικής Ρωσίας και των παθογενειών της, που δε μοιάζουν και τόσο ξένες στη δική μας πραγματικότητα.

Τη σκηνοθεσία συνυπογράφουν οι Ορέστης και Δημήτρης Σταυρόπουλος, πρόσφατοι απόφοιτοι της Σχολής Σκηνοθεσίας του Εθνικού, αναδεικνύοντας το κωμικό στοιχείο του έργου. Παράλληλα, στην παράσταση ελλοχεύει το στοιχείο του κινδύνου και της απειλής, μία ατμόσφαιρα θρίλερ, γεμάτη υπαινιγμούς και αστάθεια, που τυλίγει τους ξεπεσμένους ήρωες. Τους ρόλους ερμηνεύουν οι Λάμπρος Γραμματικός, Ερατώ Μανδαλενάκη, Μαρία Μοσχούρη, Αντώνης Χρήστου, ενώ τη μουσική υπογράφει ο Δήμος Βρύζας. Τη σκηνογραφία υπογράφει η Ελένη Νανοπούλου, την ενδυματολογία η Όλγα Ευαγγελίδου, το σχεδιασμό των φωτισμών ο Νίκος Βλασόπουλος, την πρωτότυπη μουσική & τον σχεδιασμό ήχου ο Δήμος Βρύζας. 

Όπως λένε οι ίδιοι οι σκηνοθέτες: "Το έργο αποτελεί ένα σχόλιο για τον σύγχρονο άνθρωπο. Ένας υπάλληλος της σειράς καταλήγει να γίνει ένα με το κτήνος, να αποκτήσει ταυτότητα μέσα από την καταστροφή και τη "θυσία” του και σκοπεύει να μετατρέψει τον έγκλειστο βίο στο στομάχι του ζώου σε τελευταία λέξη της μόδας. Μέσα σε αυτή την παρανοϊκή συνθήκη, ο πιστός φίλος του Σεμιόν Σεμιόνιτς κάνει τα πάντα για να τον διασώσει μέσα σε ένα σύστημα που η λογική μεταμορφώνεται σε τραγελαφική παραδοξότητα. Καταλήγει μόνος του να παλεύει να διαφυλάξει τη λογική του σε ένα σύμπαν που όλα ρέουν, αλλάζουν, εξελίσσονται, σε μία αέναη παραφροσύνη. Κάπως έτσι αναδεικνύεται ως  κανονικότητα μια πραγματικότητα παράδοξη. Όπως ο ήρωας του έργου, προσπαθεί μόνος του να βρει μια λογική αλληλουχία, έτσι και εμείς καταλήγουμε να νιώθουμε μοναχικοί λογικοί άνθρωποι. Η σκέψη πως έχουν μιλήσει άλλοι πριν από εμάς, για εμάς, για τη φύση της ανθρώπινης ψυχής, μέσα από τις ιστορίες τους, είναι παρήγορη και ζωογόνα".

Το έργο

Ο "Κροκόδειλος", λιγότερο γνωστό έργο του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό "Εποχή", το 1865, που εξέδιδε με τον αδερφό του Μιχαήλ, υπό τον τίτλο "Αφήγησις παράξενος ή περίδρομος στον Περίδρομο". Περίδρομος ήταν το πραγματικό όνομα της στοάς όπου γινόταν η έκθεση των ζώων στην Αγία Πετρούπολη. Ο ίδιος σημείωνε πως επρόκειτο για "μια λογοτεχνική φάρσα με αποκλειστικό στόχο την διασκέδαση του αναγνώστη". Μάλιστα, οι δύο εκδότες είχαν πληροφορήσει ψευδώς το αναγνωστικό κοινό, πως την ιστορία τους είχε στείλει στο περιοδικό ο άγνωστος συγγραφέας Σιέμεν Στρίζοφ και πως βασίζεται σε πραγματικό περιστατικό, όπου το θύμα παρέμεινε ζωντανό μέσα στον κροκόδειλο και έζησε εκεί για δύο εβδομάδες οικειοθελώς, δεχόμενος επισκέψεις και κανονίζοντας τις υποχρεώσεις του. Θεωρείται πως το έργο γράφτηκε ως σατιρικό σχόλιο για τη διαμάχη μεταξύ των προοδευτικών διανοούμενων της εποχής. Αν και ο ίδιος ο Ντοστογιέφκσι το αρνήθηκε κατηγορηματικά, λέγεται επίσης πως έγραψε το έργο ως κριτική σε έναν σύγχρονό του κριτικό που σχολίαζε τα πάντα, παραμένοντας κλεισμένος στο σπίτι του.