Ο σκηνοθέτης και για δεύτερη φορά καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, Νίκος Διαμαντής, συμπράττει με τον συνθέτη και λιμπρετίστα Μηνά Ι. Αλεξιάδη για να εξιστορήσουν από κοινού την ιστορία των ποταμών της Αττικής (Ιλισός, Ηριδανός, Κηφισός) στη μεγάλη παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής η οποία προσφέρεται δωρεάν στους φίλους της Τέχνης για μια και μοναδική παράσταση στην Αίθουσα "Σταύρος Νιάρχος” στα πλαίσια του Φεστιβάλ Λυρικός Νότος στις 22/7. Καθώς ο ίδιος βαίνει αισίως προς το πέμπτο του σκηνοθετικό εγχείρημα μελοδραματικού χαρακτήρα με τίτλο "Το μυστικό των ποταμών τη Αττικής", συζητά μαζί μας για τις γοητευτικές ιδιαιτερότητες του είδους, αποκαλύπτει λανθάνοντα νοήματα της "Οικολογικής όπερας Κ 15" και βγάζει από το σεντούκι την ξεχασμένη, σε όλους μας, "κοινωνική ευθύνη".
Έχετε σκηνοθετήσει ήδη δύο όπερες την τελευταία δεκαετία για λογαριασμό της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Τί είναι αυτό που σας κάνει να επιστρέφετε σε αυτό το είδος;
Η όπερα έχει αυτή την απέραντη γοητεία της ισορροπίας ανάμεσα στο κείμενο και στη μουσική. Αυτό δημιουργεί μία πολύ ενδιαφέρουσα και προκλητική σκηνοθετικά δραματουργία ενός ήχου κινούμενου όπως θα τον χαρακτήριζα. Μοιάζει οι εντάσεις, οι πυκνώσεις, οι χαρακτήρες και οι ρυθμοί να οργανώνονται σε ένα καινούργιο σύμπαν, στο οποίο ο ήχος και η μουσική συνδιαλέγονται με την πυκνότητα ενός ιδιαίτερου λόγου, του λιμπρέτου. Αγαπώ πολύ να χάνομαι στον ήχο δημιουργώντας όνειρα και θάλασσες, τοπία ηχητικής πρόσληψης.
Έχετε δηλώσει στο παρελθόν πως διαλέγετε έργα με την καρδιά. Ήταν "Το μυστικό των ποταμών της Αττικής" μια τέτοια επιλογή;
Με γοήτευσε το παιχνίδι και η γιορτή. Μέσα σε μία δυστοπία επαναλαμβανόμενων κοινωνικών αστοχιών, το έργο του Αλεξιάδη μοιάζει σαν μία εύστοχη παρατήρηση λαθών χωρίς όμως διδακτισμό και τοξικότητα. Η Αθήνα, η πόλη, εμείς, κάναμε λάθη και κάνουμε λάθη. Ο Αλεξιάδης αναδεικνύει το μεγάλο θέμα του μπαζώματος των ποταμών της Αττικής και δημιουργεί μία ευφάνταστη γιορτή με ήχους που διατρέχουν ακούσματα από καμπαρέ μέχρι καρσιλαμά και τσιφτετέλι. Αυτή η απενοχοποιημένη προσέγγιση είναι μία προσωπική επιλογή που με βρίσκει σύμφωνο.
Τι έχει να μας πει το έργο για το σήμερα;
"Αλλάξτε", φωνάζει. Αλλάξτε τώρα πριν είναι αργά, αλλάξτε μέσα από μια γιορτή, δείτε τα λάθη μας, δείτε ποιοι είμαστε στον καθρέφτη και αλλάξτε.
"Είμαστε μαζί σε μία βάρκα που βυθίζεται και σε μία χώρα που ο πλούτος της χάνεται και είναι σαφές ότι κανείς μόνος του δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Είναι προφανές ότι η οικολογική σημασία είναι αντίστοιχη με την ιστορία της αντιπαροχής, με την καταστροφή των νεοκλασικών, με την κατασπατάληση υδάτινων πόρων, με τις πυρκαγιές, με την ευθύνη όλων μας”.
Ο Μηνάς Αλεξιάδης έδωσε τον υπότιτλο "Οικολογική όπερα Κ 15". Ποια είναι η σημασία του;
Ο Αλεξιάδης προβοκάρει και ταυτόχρονα με πολύ προσεκτικό και ντροπαλό τρόπο παίζει και αναδεικνύει ένα θέμα κρυμμένο. Είμαστε μαζί σε μία βάρκα που βυθίζεται και σε μία χώρα που ο πλούτος της χάνεται και είναι σαφές ότι κανείς μόνος του δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Η όπερα των ποταμών μιλάει ακριβώς για την ευθύνη όλων μας αλλά μέσα από ένα παιχνίδι και μία επιλεγμένη παραδοξότητα. Φέρνει ένα καθρέφτη μπροστά στο πρόσωπό μας και τραγουδάει λέγοντας ποιος είμαι εγώ και που πάω.
Επικρατεί η τάση να σκηνοθετούνται όπερες από σκηνοθέτες του δραματικού θεάτρου, δημιουργώντας μια εναλλακτική ανάγνωση του μουσικού δράματος. Εσάς, ποια είναι η σκηνοθετική σας προσέγγιση; Πώς αντιμετωπίζετε ένα έργο που τραγουδιέται;
Σκηνοθετώ όπως αναπνέω, απόλυτα φυσικά, προσπαθώντας να δημιουργήσω μαζί με όλους τους συνεργάτες μου, και το εννοώ απόλυτα, μαζί με όλους, ένα κόσμο που να αναπνέει φυσικά. Άλλοτε παράδοξο, άλλοτε ποιητικό, άλλοτε ρεαλιστικό, αναζητώ αυτό το στοιχείο σε κάθε συνεργάτη που θα γονιμοποιήσει ένα ολόκληρο κόσμο. Τα ποτάμια, η όπερα και κάθε έργο, πιστεύω ότι είναι στοιχεία ενός προσώπου που αναπνέει. Είμαι φανατικός λάτρης της απόλυτης φυσικής αναπνοής της καρδιάς και του νου.
Ποια είναι η γνώμη σας για το Φεστιβάλ Λυρικός Νότος; Πιστεύετε ότι συμβάλλει στην ενίσχυση και ενθάρρυνση των μουσικών δράσεων στην πόλη;
Εξαιρετική πρωτοβουλία της Λυρικής που ενεργοποιεί τον κόσμο και τον φέρνει κοντά στην όπερα, στο μουσικό θέατρο, σε ένα εξαιρετικό και απόλυτα φιλικό περιβάλλον όπως είναι το Νιάρχος. Είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί η ισορροπία ανάμεσα στην εκπαιδευτική, κοινωνική και καλλιτεχνική αποστολή ενός πολύ μεγάλου πολιτιστικού οργανισμού και να λειτουργήσει σαν ανάχωμα στην ανοησία και την ευτέλεια. Και νομίζω ότι η Λυρική το έχει επιτύχει.
Διαβάστε Επίσης
