Δίχως ούτε μιαν άσπρη τρίχα στην καρδιά του, όπως έλεγε και ο Μαγιακόφσκι, ο «άγιος Πέτρος» του σύγχρονου θεάτρου, παρά τα 89 του χρόνια, παραμένει ένας θαλερός ερευνητής του και φέρνει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά την τελευταία του παράσταση, την «Κοιλάδα των εκπλήξεων» (2-6/12), μυώντας μας σε ένα μεγάλο μυστήριο που κατοικεί εντός μας, τον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Ο Πίτερ Μπρουκ κάνει θέατρο από το 1943. Ξεκίνησε την καριέρα του σκηνοθετώντας τους Λόρενς Ολίβιε, Βίβιαν Λι και Τζον Γκίλγουντ, έχοντας ως σκηνογράφο τον Σαλβαντόρ Νταλί και αποτελώντας τον νεότερο σκηνοθέτη στην ιστορία της Royal Shakespeare Company, για να εξελιχτεί σε έναν από τους ιεροφάντες της διαπολιτισμικότητας της άδειας σκηνής και του «φτωχού θεάτρου». Με ρωσο-εβραϊκές ρίζες, αγγλική ιθαγένεια και βάση του τη Γαλλία, από τα μέσα του 1970 ο Μπρουκ ζει ως πολίτης του κόσμου και ως αρνητής του όποιου εφησυχασμού. Διασχίζει την υφήλιο, τα έθνη και τους πολιτισμούς. Στις παραστάσεις και στα συγγράμματά του ενώνει τα κελεύσματα του Αρτό και του Γκροτόφσκι με τις ιερουργίες των σαμάνων και την ποιητική των σούφι και συνδέει δυτικοευρωπαϊκό σωματικό και devised θέατρο με τα τελετουργικές παραδόσεις της Αφρικής, της Ιαπωνίας, της Ινδίας και του Μπαλί.
Aπό το περσικό ποίημα-ποταμός «Το συνέδριο των πουλιών» του σούφι δασκάλου του 12ου αιώνα μ.Χ. Φαρίντ Ουντίν Ατάρ άντλησε ο Μπρουκ τον τίτλο της τελευταίας παράστασής του, της «Κοιλάδας των εκπλήξεων». Με το περίπου 4.500 στίχων αυτό έργο πρωτοασχολήθηκε το 1979 αλλά και αργότερα, όταν το συνδύασε με τη σύγχρονη νευρολογία στο «Τhe man who». έργο που είδαμε και στο Θέατρο Πορεία το 2005. Τότε ο Μπρουκ είχε στηριχτεί στις σπάνιες κλινικές περιπτώσεις που κατέγραψε ο νευρολόγος Όλιβερ Σακς στο βιβλίο «Ο άντρας που μπέρδεψε τη γυναίκα του με ένα καπέλο» και διαπίστωνε το εξής: «Αν και μας χωρίζουν κοινωνικά κι εθνικά δεσμά, υπάρχει κάτι που μας ενώνει: το ανθρώπινο μυαλό. Όλοι έχουμε από ένα και νομίζουμε πως το γνωρίζουμε. Διεισδύοντας όμως σε αυτό, διαπιστώνουμε πως είναι ένας άγνωστος πλανήτης, μια κοιλάδα των εκπλήξεων».
O Πίτερ Μπρουκ και ο dr House Στην «Κοιλάδα των εκπλήξεων», ο Μπρουκ –ως άλλος Dr House– παρακολουθεί τι συμβαίνει σε κάποιον με συναισθησία ή εξαιρετικό μνημονικό ή σε κάποιον άλλον που μπορεί να ελέγξει τα άκρα του μόνο όταν τα κοιτάζει. Πρωταγωνιστεί η Ελληνοβρετανή πολυβραβευμένη ηθοποιός Κάθριν Χάντερ, μέλος της Royal Shakespeare Company, γόνος γνωστής εφοπλιστικής οικογένειας της Ελλάδας και αδερφή του εικαστικού Μαρκ Χατζηπατέρα. Την είδαμε κι εδώ πριν από πέντε χρόνια σε έναν εξαίσιο σόλο, στον «Πίθηκο του Κάφκα». Συμπρωταγωνιστεί ο Ιταλός σύζυγός της και συνιδρυτής της διάσημης ομάδας Complicite, ο Μαρτσέλο Μάνι. μαζί τους όμως είναι και ο νεότερος Τζάρεντ ΜακΝέιλ. Ο Μπρουκ συνυπογράφει τον 75λεπτο σκηνικό στοχασμό της «Κοιλάδας των εκπλήξεων» με τη σταθερή του συνεργάτιδα Μαρί-Ελένε Ετιέν και μας θέτει εμμέσως πλην σαφώς ένα καίριο ερώτημα για τα όρια φυσιολογικού και παθολογικού: είναι όντως οι εκτροπές της αντίληψης και της νόησης παθήσεις ή απλώς ένας διαφορετικός τρόπος πρόσληψης του κόσμου;
Όσοι έχετε δει το «Τιέρνο Μποκάρ», το «Γιατί; Γιατί;» και τις άλλες παραστάσεις που κατά καιρούς έχει φέρει ο Μπρουκ στην Ελλάδα με τη συνδρομή της Αττικής Πολιτιστικής Εταιρείας γνωρίζετε πού εδράζεται το «ασκητικό» μεγαλείο της τέχνης του. Σε μια σκηνή δίχως περιττά σκηνικά, κοστούμια, στόμφο ή διδακτισμούς, αλλά μόνο με τη χαρά της απλότητας, την ανάλαφρη διάνοια και το πνευματώδες χιούμορ ενός αειθαλούς έφηβου που κλείνει σε λίγο τα ενενήντα, ο Μπρουκ προσεγγίζει τα μεγάλα μυστήρια της ύπαρξης.
Η «Κοιλάδα των εκπλήξεων» θα παιχτεί στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά στις 2-6/12, στα αγγλικά με ελληνικούς υπέρτιτλους. Προπώληση εισιτ.: ταμεία θεάτρου (Ηρώων Πολυτεχνείου 32, 2104143310, 320), Ticket Services (Πανεπιστημίου 39, στοά Πεσμαζόγλου), www.ticketsercices.gr, 2107234567, www.dithepi.gr
Περισσότερες πληροφορίες
Η κοιλάδα των εκπλήξεων
Με βάση τις σπάνιες κλινικές περιπτώσεις που κατέγραψε ο νευρολόγος Όλιβερ Σακς στο βιβλίο «Ο άντρας που μπέρδεψε τη γυναίκα του με ένα καπέλο», η παράσταση παρακολουθεί τι συμβαίνει σε κάποιον με συναισθησία ή εξαιρετικό μνημονικό ή σε κάποιον άλλον που μπορεί να ελέγξει τα άκρα του μόνο όταν τα κοιτάζει
