©Karol Jarek
Στις 1 και 2 Αυγούστου θα παρουσιαστεί αποκλειστικά στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου ο "΄Ορκος της Ευρώπης", ένα νέο κείμενο που υπογράφει και σκηνοθετεί ο Ουαζντί Μουαουάντ, ύστερα από ανάθεση του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και της απερχόμενης καλλιτεχνικής διευθύντριας, Κατερίνας Ευαγγελάτου.
Ο Λιβανοκαναδός συγγραφέας και σκηνοθέτης, γνωστός από τα έργα "Πυρκαγιές", "Όλοι εμείς πουλιά" και από το σενάριο της υποψήφιας για Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, "Μέσα από τις φλόγες", θα καθοδηγήσει έναν πολυεθνικό θίασο, με ηθοποιούς από τη Γαλλία, τον Καναδά, τη Ρωσία, το Ισραήλ και την Ελλάδα, στον οποίο συμμετέχει η Ζιλιέτ Μπινός και από ελληνικής πλευράς η Δανάη Επιθυμιάδη.
Ο ξεριζωμός και η εξορία, η εθνική ταυτότητα, όπως και η κληρονομιά των προηγούμενων γενεών στις επόμενες είναι θέματα που επανέρχονται στα έργα του Μουαουάντ, ο οποίος δημιουργεί ένα θέατρο σύγχρονο, που ταυτόχρονα συνομιλεί με τους αρχαίους μύθους και αναδεικνύει τις αρχετυπικές διαστάσεις της ανθρώπινης περιπέτειας. Στην Αθήνα ήρθε για πρώτη φορά το 2011, όταν παρουσίασε στο Ηρώδειο την παράσταση "Γυναίκες", εμπνευσμένη από τις "Τραχίνιες" και άλλες τραγικές ηρωίδες του Σοφοκλή, ενώ τώρα ετοιμάζεται για την πρώτη σκηνοθεσία του στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου.
Σύμφωνα με όσα μας είπε στη διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου, ο "΄Ορκος της Ευρώπης" είναι ένα έργο που συνδυάζει τα προσωπικά βιώματα της δικής του εξορίας (εγκατέλειψε τον Λίβανο σε ηλικία 8 ετών, εξαιτίας του εμφυλίου), με το μύθο της αρπαγής της Ευρώπης. "Η Ευρώπη κι εγώ έχουμε ένα κοινό: σύμφωνα με το μύθο, ο ταύρος/Δίας άρπαξε την Ευρώπη και την πήρε μακριά από τους ανθρώπους της, αντίστοιχα εγώ ήμουν ένα νεαρό αγόρι που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει για πάντα τη χώρα του. ΄Ετσι, στο έργο μιλάω για πράγματα που ήταν σημαντικά για εμένα και έχουν σχέση με την παιδική μου ηλικία, δεν μιλάω όμως για μια προσωπική ιστορία. Μιλάω για ένα τραύμα, μια απώλεια που προκλήθηκε από έναν εμφύλιο πόλεμο, δηλαδή για μια εμπειρία συλλογική", εξήγησε.
΄΄Οπως συμβαίνει συχνά στα έργα του, η συνομιλία με τους μύθους κρύβει αναφορές στην πραγματικότητα. "Η αρπαγή της Ευρώπης είναι ένας μύθος, όμως πίσω από το μύθο μπορούμε να δούμε μια αληθινή ιστορία, δηλαδή την εξιστόρηση της πρώτης μεγάλης σφαγής, της πρώτης μεγάλης εισβολής σε μια χώρα, τη Φοινίκη, που συνοδεύτηκε από αρπαγές, βιασμούς γυναικών και την απόλυτη άλωση ενός πολιτισμού", μας είπε.
"Η Ευρώπη στη συνέχεια θα γεννήσει έναν πολιτισμό, αλλά θα γεννήσει και ένα τέρας, τον Μινώταυρο, ο οποίος αποτελεί, ουσιαστικά, τη συνέχεια της βιαιότητας που έζησε η ίδια. Όπως κι άλλες γυναίκες στη μυθολογία υπέστησαν βιαιότητες, υπάρχει ένα διαρκές νήμα βίας εναντίον των γυναικών μέσα στην ιστορία. Εγώ θέλησα να αφηγηθώ αυτή την ιστορία, την ιστορία των βιασμών που συνεχίζεται από τη μία γενιά στην επόμενη, παρόλο που δεν εξιστορούνται", εξήγησε.
Η υπόθεση του έργου αφορά μια σφαγή (προϊόν μυθοπλασίας), που συνέβη πριν από περίπου 80 χρόνια, αλλά μόλις τώρα έχει αρχίσει να διερευνάται, χάρη σε μια ερευνήτρια του ΟΗΕ που αποφασίζει να συλλέξει μαρτυρίες και στοιχεία για την υπόθεση. Τα πρόσωπα του έργου είναι είτε οι τελευταίοι απόγονοι μιας οικογένειας που εμπλέκεται στα γεγονότα είτε δικηγόροι και νομικοί και, για τις ανάγκες της παράστασης, ο Μουαουάντ και οι ηθοποιοί του θιάσου ήρθαν σε επαφή με ιστορικούς, δικηγόρους και θεσμικούς εκπροσώπους, όπως η σύμβουλος της γαλλικής κυβέρνησης σε θέματα Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής. Μέσα από αυτή την εργασία τεκμηρίωσης, αντλήθηκαν και αληθινές μαρτυρίες, οι οποίες λειτούργησαν, κατά το χαρακτηρισμό του δημιουργού, ως "μίτος της Αριάδνης" για το δικό του έργο.
Διαβάστε Επίσης
Η δράση αφορά σε μεγάλο βαθμό τη δίκη που διεξάγεται για την εν λόγω σφαγή, αλλά δεν εξελίσσεται γραμμικά. "Τα συλλογικά τραύματα καθένας τα βιώνει διαφορετικά. Σαν να γίνεται μια έκρηξη συναισθημάτων και ο χρόνος ουσιαστικά σπάει, είναι κατακερματισμένος", μας είπε ο Μουαουάντ. "Βασιζόμενος σε αυτήν τη διάσταση δουλεύω την παράσταση: κάθε σκηνή έχει γραφτεί σαν κομμάτι ενός παζλ, που μπορεί να "κουμπώσει” οποιαδήποτε στιγμή σε ένα άλλο· δεν υπάρχει αρχή-μέση-τέλος. Η πρόβα είναι η στιγμή που δοκιμάζουμε πού μπορούν να τοποθετηθούν τα κομμάτια αυτού του παζλ", εξήγησε.
'Επειτα, σημαντικό παράγοντα της δημιουργίας του κειμένου αποτελεί το ίδιο το θέατρο της Επιδαύρου, υπαγορεύοντας όχι μόνο τη δομή αλλά και ένα κομμάτι της ουσίας του: "΄Εχω απόλυτη συνείδηση του μεγαλείου και της ιστορίας του χώρου και του κατά πόσο τα λόγια θα μπορέσουν να τον κοσμήσουν, να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, στο ύψος του μεγαλείου του. Να είναι λόγια που να μπορέσουν να αντηχήσουν εκεί", κατέληξε.
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Ο όρκος της Ευρώπης
Ο Ουαζντί Μουαουάντ, Λιβανοκαναδός συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός, είναι γνωστός στην Ελλάδα για το έργο του" Πυρκαγιές", το οποίο αποτέλεσε τη βάση για την υποψήφια για Όσκαρ ταινία "Μέσα από τις φλόγες" (2010). Το έργο του εστιάζει σε οικογενειακές τραγωδίες μέσα από τον πόλεμο του Λιβάνου, με έντονη επιρροή από την αρχαία τραγωδία. Τα έργα του συχνά αγγίζουν θέματα όπως η πάλη των φύλων, ο ξεριζωμός και η αναζήτηση κάθαρσης, πάντα σε πολιτικό πλαίσιο και διάλογο με τη σύγχρονη ιστορία. Ο Μουαουάντ, που παρουσίασε το έργο "Γυναίκες" στο Ηρώδειο το 2011, επιστρέφει φέτος στην Επίδαυρο με ένα νέο έργο, εμπνευσμένο από αρχαίες ηρωίδες.
