Κακλέας & Χαραλαμπόπουλος: Στον "Υπηρέτη δύο αφεντάδων" το δάκρυ κυλάει παρέα με το χαμόγελο

Για τον καταξιωμένο σκηνοθέτη Γιάννη Κακλέα, το θέατρο μπορεί να ξυπνήσει μέσα μας έναν ανεπανάληπτο συναισθηματικό ή ποιητικό κόσμο, ενώ την ίδια στιγμή έχει τη δύναμη να αφυπνίζει. Αυτός είναι και ο λόγος που οι παραστάσεις του αγγίζουν πολύ υψηλά επίπεδα έντασης και δυναμισμού με στόχο να σπάσουν τα στεγανά, δημιουργώντας μια εμπειρία ικανή να προκαλέσει τη σκέψη, τη συγκίνηση, αλλά και να αναδείξει τις αναλογίες του χθες με το σήμερα. 'Ένας τρόπος σκέψης που προέρχεται από την επιρροή που έχει ασκήσει πάνω του ο "προφήτης" του θεάτρου Αντονέν Αρτό, σύμφωνα με τον οποίο, το θέατρο πρέπει να είναι εμπειρία τόσο για τον θεατή όσο και για τον ηθοποιό.

Το φετινό καλοκαίρι επανεξετάζει τον "Υπηρέτη δύο αφεντάδων" του Κάρλο Γκολντόνι, δεκατέσσερα χρόνια μετά την πρώτη του σκηνική προσέγγιση στην κλασική κωμωδία. Το καυστικό χιούμορ συναντά την ενέργεια της κομέντια ντελ άρτε σε ένα έργο με πολυδιάστατους χαρακτήρες, δραματικό υπόβαθρο, δραματουργικό πλούτο και βάθος. 'Όλα αυτά τα στοιχεία είναι που κάνουν τη γραφή του Γκολντόνι ιδιαίτερα γοητευτική και τον "Υπηρέτη δύο αφεντάδων" ένα από τα αριστουργήματά του, σύμφωνα με το σκηνοθέτη, ο οποίος πρόκειται να συναντήσει τον σπουδαίο συγγραφέα ξανά τη σεζόν 2025-26 στο Θέατρο Τέχνης με τη "Λοκαντιέρα" (από τον Φεβρουάριο). 

Στην καρδιά, βέβαια, αυτής της νέας εκδοχής, με αισθητική επηρεασμένη από το σινεμά και την ταχύτητα της εποχής μας, βρίσκεται η εξαιρετικά επιτυχημένη συνεργασία του με τον Βασίλη Χαραλαμπόπουλο. 'Ήταν άλλωστε κοινή τους επιθυμία να επιστρέψουν σε αυτό το έργο. "'Όλα συμβάλλουν στο να είναι αυτό που φτιάχνουμε τώρα κάτι φρέσκο και καινούργιο από μόνο του. Εξάλλου, ποτέ δεν είχαμε στο μυαλό μας ότι θα κάνουμε μια απλή επανάληψη. 'Όσο γνώριμο κι αν είναι από το παρελθόν, έχουν αλλάξει τα πάντα: και γύρω μας, και μέσα μας", επισημαίνει ο ηθοποιός. 
 

Μια φιγούρα τραγική με DNA Αρλεκίνου

Ο Τρουφαλντίνο δεν είναι μόνο ένας κωμικός χαρακτήρας, αλλά και μια φιγούρα τραγική μάς λέει ο Χαραλαμπόπουλος: "Μιλάμε για έναν άνθρωπο που αρπάζει κάθε ευκαιρία για να βγάλει τα προς το ζην σε καθημερινή βάση. Είναι ένας ρόλος-συνάντηση για μένα, μ’ ένα DNA που νιώθω ότι έχω – αυτό του Αρλεκίνου. Μέσα από αυτόν επιστρέφω όχι μόνο δεκατέσσερα χρόνια πίσω. Με πηγαίνει ακόμα πιο παλιά – στα πρώτα μου όνειρα και στα "θέλω" μου, σε αυτά που πίστευα ότι μπορώ να κάνω πάνω στη σκηνή. Είναι ένας χαρακτήρας που με καθορίζει, νιώθω πολύ κοντά του, και ήθελα αυτή την επιστροφή". Για τον Κακλέα, "ο ρόλος του υπηρέτη είναι ιδανικός για τον Βασίλη Χαραλαμπόπουλο – του δίνει πολλές διαστάσεις, παίζοντας σε όλη την γκάμα του κωμικού και του δραματικού και αξιοποιώντας με μεγάλη δεξιοτεχνία τις τεχνικές της κομέντια ντελ άρτε". 
 

Η αριστουργηματική σάτιρα του "Υπηρέτη δύο αφεντάδων"

Πίσω βέβαια από το χιούμορ και την ευφρόσυνη ατμόσφαιρα της παράστασης συναντάμε την ουσία του έργου. "Ο Γκολντόνι σατιρίζει τις αυταρχικές δομές μιας τάξης που εκμεταλλεύεται μια άλλη μέσα από την περιπέτεια ενός υπηρέτη που βασανίζεται. Δεν είναι απατεώνας, γίνεται υπηρέτης δύο αφεντάδων γιατί έχει ανάγκη να δουλέψει παραπάνω για να επιβιώσει – μια εικόνα τρομερά σύγχρονη, με φόντο όμως τη Βενετία του καρναβαλιού", επισημαίνει ο σκηνοθέτης. Ο Γκολντόνι, με τη λεπτή γραφή του, φωτίζει κοινωνικές ανισότητες και ανθρώπινες αλήθειες που εξακολουθούν να μας αφορούν. "Βλέπεις το δάκρυ να κυλάει παρέα με το χαμόγελο σ’ ένα φαινομενικά λαϊκό θέαμα, που μέσα του όμως κουβαλά κάτι το επαναστατικό και έχει να πει κάτι ουσιαστικό, πέρα από το γέλιο. Είναι ένα θέμα απίστευτα κοντινό σε μας – είτε μιλάμε για ανθρώπους είτε για χώρες ισχυρές και αδύναμες", σχολιάζει ο ηθοποιός. "'Έχω συναντήσει πολύ κόσμο που ακόμα μου μιλά για εκείνη την παράσταση, πριν από 14 χρόνια. Και το θεωρώ μεγάλο βραβείο αυτό – να σου μιλούν για κάτι που έκανες στο θέατρο και να σου λένε πόσο τους άγγιξε. Εύχομαι να συμβεί και τώρα". 
 

Κλασικό έργο με σύγχρονη δυναμική

'Όσον αφορά την πρόσληψη των διαχρονικών έργων, ο Γιάννης Κακλέας στέκεται στην έννοια της διαχρονικότητας, τονίζοντας ότι "το ζητούμενο είναι να μη χαθεί η ουσία του έργου αλλά να αποκτήσει μια σύγχρονη δυναμική, πιο οικεία και πιο άμεση στο σημερινό κοινό. Είναι μια πρόκληση, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί η ισορροπία ή να προδοθεί το πνεύμα του συγγραφέα. Αλλά αυτό το διαχειρίζεται κανείς όταν έχει γνώση της δραματουργίας και μπορεί να κάνει ουσιαστικές συνδέσεις του τότε και του τώρα. Αυτό έκανα πρόσφατα με τον "Επιθεωρητή" του Νικολάι Γκόγκολ στο θέατρο Γκλόρια το χειμώνα, και αυτό επιδιώκω σε όλη μου τη σκηνοθετική πορεία". 
 

Οι συντελεστές

Η Φαίη Ξυλά ερμηνεύει ένα από τα δύο αφεντικά πλάι στους Κωνσταντίνο Γαβαλά, Γιώργο Ψυχογιό, Άρη Κακλέα, Φραγκίσκη Μουστάκη, Βαγγέλη Δαούση, Μένη Κωνσταντινίδου, Πάνο Παπαϊωάννου, Στεφανία Σωτηροπούλου, Γαβριέλα Αντωνοπούλου, Δημήτρη Σταυριανόπουλο, Νίκο Μυλωνόπουλο. 

Ο Βάιος Πράπας έχει συνθέσει τη μουσική, η οποία λειτουργεί σαν ένα ενεργητικό soundtrack που ακολουθεί το πνεύμα και το συναίσθημα της παράστασης, κρατάει τους ρυθμούς και αναδεικνύει τις στιγμές, από την αρχή μέχρι το τέλος.

Η μετάφραση του έργου είναι του Ερρίκου Μπελιέ. Τα σκηνικά υπογράφει ο Μανόλης Παντελιδάκης, τα κοστούμια η Ηλένια Δουλαδίρη, τους φωτισμούς η Στέλλα Κάλτσου και τις χορογραφίες η Στεφανία Σωτηροπούλου. 
 

Οι πρώτες στάσεις της περιοδείας

Κατράκειο Θέατρο Νίκαιας 16/6, Βράχων "Μελίνα Μερκούρη" 18-19/6, Βεάκειο 4/7, Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού 5/7, Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκο 4/8.