©Ελένη Κατρακαλίδη
Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου γιορτάζει φέτος τα 70 του χρόνια (!) και ανοίγει πανηγυρικά την αυλαία του στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, με ένα από τα σπουδαιότερα έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, την "Αντιγόνη" του Σοφοκλή, σε παγκόσμια πρεμιέρα υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Γερμανού δημιουργού Ούλριχ Ράσε. Η παράσταση, σε συμπαραγωγή με το Εθνικό Θέατρο, παρουσιάζεται αποκλειστικά στην Επίδαυρο, για τρεις μόνο παραστάσεις – 27, 28 και 29 Ιουνίου – με έναν εξαιρετικό θίασο Ελλήνων ηθοποιών.
Ο Ράσε, γνωστός για το ιδιοσυγκρασιακό του σκηνικό σύμπαν, επιστρέφει στην Επίδαυρο τρία χρόνια μετά τον επιβλητικό "Αγαμέμνονα", φέρνοντας ξανά την υπογραφή του: αριστοτεχνική ακρίβεια, εσωτερικός ρυθμός και οπτικοακουστική σύνθεση που καθηλώνει. Στην "Αντιγόνη", εξελίσσει ακόμη περισσότερο την ανατρεπτική του σκηνική γλώσσα, μετατρέποντας το αρχαίο δράμα σε ζωντανό πολιτικό στοχασμό με σαφή αναφορά στο παρόν.
Το έργο, στη μετάφραση του Νίκου Παναγιωτόπουλου, προσεγγίζεται από τον Ούλριχ Ράσε όχι ως μια στείρα τραγωδία, αλλά ως ένα δραματικό δοκίμιο για την έννοια της πολιτικής ευθύνης. Η Αντιγόνη δεν είναι απλώς η φωνή της ανυπακοής· γίνεται το σύμβολο της σύγκρουσης ανάμεσα στο δίκαιο του ατόμου και τη νομιμότητα του κράτους. Αντίστοιχα, ο Κρέων –σε μια ερμηνευτική επιλογή που ξεχωρίζει– δεν προβάλλεται ως τυραννικός δυνάστης, αλλά ως θεματοφύλακας της δημοκρατικής τάξης, σε έναν κόσμο που μόλις έχει βγει από τα σπαραγμένα σωθικά ενός εμφυλίου.
Η ακραία θεατρική λιτότητα του Ράσε μετατρέπεται σε εκφραστικό πλούτο. Η περιστρεφόμενη σκηνή, οι επαναληπτικές κινήσεις, η μουσική παλλόμενη παρουσία – στοιχεία γνώριμα από την προηγούμενη δουλειά του- εδώ αποκτούν νέα βαρύτητα. Η παράσταση εντάσσεται στο πλαίσιο του κύκλου "Contemporary Ancients" του Φεστιβάλ, που φιλοδοξεί να παρουσιάσει καινοτόμες και σύγχρονες ερμηνείες αρχαίων τραγωδιών.
Η "Αντιγόνη" του Ράσε αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της προσέγγισης, προσφέροντας μια φρέσκια ματιά σε ένα διαχρονικό έργο. Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Κατερίνας Ευαγγελάτου, συνεχίζει να προωθεί τη σύνδεση του αρχαίου δράματος με τη σύγχρονη σκηνική δημιουργία, ενισχύοντας τη θέση του ως ένας από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς θεσμούς της Ελλάδας.
Οι συντελεστές της "Αντιγόνης"
Την ερμηνευτική καρδιά της παράστασης συγκροτεί ένας λαμπερός θίασος Ελλήνων ηθοποιών, που με ένταση, καθαρότητα και πνευματικότητα ενσαρκώνουν τη σύγκρουση, τη θυσία και το πάθος. Πλαισιώνονται από 10μελή χορό νέων ερμηνευτών και τέσσερις μουσικούς, που εμγανίζονται ζωντανά και με τις παρεμβάσεις τους ενισχύουν τον ρυθμικό παλμό του έργου, δημιουργώντας ένα ενιαίο σκηνικό σώμα. Πρωταγωνιστούν αλφαβητικά ο Γιώργος Γάλλος στον ρόλο του Κρέοντα, ο Δημήτρης Καπουράνης στον ρόλο του Αίμωνα, τον ρόλο της Αντιγόνης αναλαμβάνει η Κόρα Καρβούνη, η Φιλαρέτη Κομνηνού στον ρόλο- έκπληξη του Τειρεσία και ο Θάνος Τοκάκης στον ρόλο του Φύλακα.
Τους συνοδεύουν οι Γιώργος Ζιάκας, Μάριος Κρητικόπουλος, Ιωάννης Μπάστας, Βασίλης Μπούτσικος, Γιώργης Παρταλίδης, Θανάσης Ραφτόπουλος, Γκαλ Ρομπίσα, Γιάννης Τσουμαράκης, Στρατής Χατζησταματίου ένω παίζουν ζωντανά μουσική οι Νεφέλη Σταματογιαννοπούλου και ο Χάρης Παζαρούλας στο κοντραμπάσο και στα κρουστά οι Νίκος Παπαβρανούσης και η Ευαγγελία Σταύρου. Τα κοστούμια σχεδίασε ο 'Αγγελος Μέντης, τους φωτισμούς η Ελευθερία Ντεκώ, την εκπαίδευση και καθοδήγηση του χορού υπογράφει ο γερμανός Yannik Stöbener και τη μουσική διδασκαλία η Μελίνα Παιονίδου.
Σημείωμα του σκηνοθέτη
"Πάντοτε ονειρευόμουν να ανεβάσω στην Επίδαυρο την Αντιγόνη του Σοφοκλή. Ίσως ακουστεί κάπως παράξενο, αλλά η επιλογή μου δεν είχε να κάνει τόσο με τον χαρακτήρα της ίδιας της Αντιγόνης όσο με τη φιγούρα του βασιλιά Κρέοντα. Η Αντιγόνη, όπως γνωρίζουμε, είναι η ηρωίδα του έργου. Αντιστέκεται στην αυταρχική εξουσία του βασιλιά. Προτάσσει τις δικές της ιδέες για το τι πρέπει να συμβεί. Η δύναμη και η αντίστασή της απέναντι στην εξουσία είναι αξιοθαύμαστες. Αλλά μήπως δεν ζούμε σήμερα σε μια κοινωνία όπου είναι πανεύκολο για όλους να παριστάνουν τις ηρωίδες ή τους ήρωες, να μιλούν και να πράττουν με τα δικά τους μέτρα και σταθμά; Μήπως πολλές φορές ξεχνάμε ότι αποστολή του Κρέοντα ως βασιλιά είναι να υπερασπίζεται το κράτος και τους νόμους; Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να ρίξουμε μια ματιά στον βασιλιά και στα επιχειρήματά του, που διατυπώνονται τόσο εύστοχα από τον Σοφοκλή στην τραγωδία. Όπως ξέρουν καλά οι Έλληνες, η δημοκρατία είναι μια κατάκτηση που σφυρηλατήθηκε μέσα στους αιώνες, θεμελιωμένη σε ατομικές ελευθερίες αλλά και υποχρεώσεις. Στην Αντιγόνη, ο Κρέων είναι εκείνος που υπερασπίζεται αυτό το πολίτευμα. Έστω κι αν τελικά ακολουθεί εσφαλμένη πορεία, έστω κι αν αποδεικνύεται ανίκανος να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων που επιτάσσει η λειτουργία ενός τέτοιου πολιτεύματος, αξίζει τον κόπο να εξετάσουμε πιο προσεκτικά τα επιχειρήματα του Σοφοκλή εστιάζοντας στον χαρακτήρα του.
Σε κάθε περίπτωση, χαίρομαι αφάνταστα για την ευκαιρία που μου δίνεται να διερευνήσω εις βάθος τις διαστάσεις και την επιχειρηματολογία του τραγικού ποιητή στην Επίδαυρο με έναν θίασο Ελλήνων ηθοποιών."
Προπώληση εισιτηρίων μέσω more.com
Διαβάστε Επίσης
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Αντιγόνη
Ο Γερμανός σκηνοθέτης Ούλριχ Ράσε, εστιάζει στον χαρακτήρα του Κρέοντα, τονίζοντας τη σημασία του ως φορέα της κρατικής εξουσίας και της νομιμότητας. Γι' αυτόν, ενώ η Αντιγόνη ενσαρκώνει την αντίσταση και την ηθική υπακοή στους άγραφους νόμους, ο Κρέων εκπροσωπεί την ανάγκη για διατήρηση της τάξης και της σταθερότητας στην πολιτεία. Ο Ράσε υπογραμμίζει τη σημασία της κατανόησης των κινήτρων του Κρέοντα, ο οποίος, αν και αυταρχικός, ενεργεί με σκοπό την προστασία του κράτους και των νόμων του. Η προσέγγισή του προσφέρει μια πιο σύνθετη και ισορροπημένη ερμηνεία της τραγωδίας, αναδεικνύοντας τις συγκρούσεις μεταξύ ατομικής ηθικής και κρατικής εξουσίας.
