©Ελπίδα Μουμουλίδου
Η αληθινή ιστορία στην οποία βασίστηκε η παράσταση "Πλάσματα του Θεού: υπόθεση Παπέν", που ανεβαίνει στο θέατρο Altera Pars, έγινε αφορμή να γραφτούν βιβλία, ψυχιατρικές και εγκληματολογικές μελέτες, άρθρα, θεατρικά έργα, κινηματογραφικές ταινίες και γενικότερα αποτελεί θέμα συζήτησης στην κοινωνία έως σήμερα. Το στυγερό έγκλημα που διαπράχθηκε από τις αδερφές Κριστίν και Λέα Παπέν στη Λε Μαν της Γαλλίας το 1933 απασχόλησε την κοινή γνώμη όσο λίγα και συνεχίζει να διχάζει έως σήμερα την κοινωνία και την επιστήμη.
Οι αδελφές Παπέν ήταν υπηρέτριες της αστικής οικογένειας Λανσελέν για 7 χρόνια. Τον Φλεβάρη του 1933 γίνονται πρωτοσέλιδο στις γαλλικές εφημερίδες, αφού ομολογούν ότι σκότωσαν την κυρία τους και την κόρη της κατακρεουργώντας τα πτώματά τους. Η δίκη που ακολουθεί συγκεντρώνει και πάλι τα φώτα της δημοσιότητας, ενώ η γαλλική κοινωνία διχάζεται ανάμεσα σε εκείνους που κραυγάζουν για την παραδειγματική τιμωρία των Παπέν κι εκείνους που προσπαθούν να τις κατανοήσουν αναζητώντας τις αιτίες που τις οδήγησαν σε ένα τόσο ειδεχθές έγκλημα. Η Λέα και η Κριστίν Παπέν γεννήθηκαν σε μια δυσλειτουργική οικογένεια που η βία και η κακοποίηση ήταν μέρος της καθημερινότητάς τους, μεγάλωσαν σε μοναστήρι και από την εφηβική τους ηλικία εργάζονταν ως υπηρέτριες. Πολλές μαρτυρίες και καταθέσεις, όπως αυτή της ίδιας της Κριστίν Παπέν, καλλιέργησαν βάσιμες υποψίες πως οι δύο αδερφές είχαν αιμομικτική σχέση, γεγονός που προσέδωσε μία ακόμη πιο σκοτεινή διάσταση στην υπόθεση, προκαλώντας πρωτόγνωρο σοκ στην κοινωνία της εποχής.
Ο καλλιτεχνικός οργανισμός Altera Pars έρχεται να μας υπενθυμίσει την επικαιρότητα της συγκεκριμένης υπόθεσης μέσα από μία καθηλωτική παράσταση, για τον αποκλεισμό, την αδικία, την ανισότητα, την εκδίκηση και την αγάπη. Ο σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου, Πέτρος Νάκος, συνθέτει ένα ατμοσφαιρικό σκηνικό θρίλερ με εναλλαγή χαμηλών και έντονων φωτισμών, και παντρεύοντας εξαιρετικά το φιλμ νουάρ με τις σύγχρονες crime series. Ισορροπεί το βαρύ κλίμα με κωμικά-σατυρικά στοιχεία και αντιμετωπίζει με τρυφερότητα κι ευαισθησία όχι μόνο τις αδελφές Παπέν αλλά και τις Λανσελέν σε αυτή την τόσο ζόρικη ιστορία. Για εκείνον είναι όλες ανθρώπινα πλάσματα, θύματα της εποχής τους και της τάξης τους.
Δεν είναι τυχαίο, μεταξύ άλλων, ότι η συγκεκριμένη ιστορία έχει απασχολήσει τεράστιες προσωπικότητες της ανθρωπότητας όπως ο Λακάν, ο Ζαν Πωλ Σαρτρ, η Σιμόν Ντε Μποβουάρ αλλά έχει αποτελέσει και έμπνευση για τον Ζαν Ζενέ στην δημιουργία του πιο διάσημου έργου του, τις "Δούλες". Όπως ο ίδιος ο σκηνοθέτης έχει τονίσει "Αναζητώντας τις λεπτομέρειες της αληθινής ιστορίας που ενέπνευσε τον Ζενέ, διαπιστώσαμε ότι αυτή η ιστορία έχει μια περίεργη επικαιρότητα. Τα τελευταία χρόνια ακούμε συνεχώς για αποτρόπαια εγκλήματα, έχουμε εξοικειωθεί με τη φρίκη και την καταναλώνουμε σαν μυθοπλασία και όχι ως πραγματικότητα που μας αφορά άμεσα. Ως πραγματικότητα στην οποία συμμετέχουμε, τη συνδιαμορφώνουμε όλοι μαζί και επομένως έχουμε ευθύνη για αυτή. Νομίζουμε ότι είμαστε θεατές, ενώ στην ουσία είμαστε συνδημιουργοί της φρίκης".
Η κειμενική σύνθεση της παράστασης βασίστηκε σε έρευνα της ομάδας πάνω στην υπόθεση Παπέν, με στόχο να φωτιστούν οι κοινωνικές, πολιτικές και ψυχαναλυτικές προεκτάσεις του εγκλήματος, εγείροντας παράλληλα καίρια ερωτήματα στο σήμερα: Πώς διαμορφώνεται ένας άνθρωπος μέσα σ’ ένα σύστημα όπου η αδικία και η κακοποίηση είναι κανονικότητα; Όπου η διαφορετικότητα στιγματίζεται και περιθωριοποιείται, ενώ οι άνθρωποι διαχωρίζονται αυστηρά σε αυτούς που μπορούν τα πάντα και σ’ εκείνους που η σκέτη επιβίωση είναι η μοναδική τους προοπτική – κι αυτή ακόμα πολύ αβέβαιη; Πώς διαπλάθεται ένας άνθρωπος στερημένος από κάθε φροντίδα, από κάθε καλοσύνη, από κάθε ευκαιρία να βελτιώσει έστω κατ’ ελάχιστο τη ζωή του; Αυτός ο άνθρωπος σίγουρα εξαχρειώνεται και γίνεται ικανός για τα φρικτότερα εγκλήματα και τη μεγαλύτερη κακότητα. Πόσο φταίει ο άνθρωπος αυτός για τις πράξεις του, εναπόκειται στην κρίση του καθενός μας να το αξιολογήσει…
Ερμηνεύουν η Μίνα Χειμώνα ως κυρία Λανσελέν, η Αγγελική Κοντού ως Κριστίν Παπέν, η 'Άντα Κουγιά ως κόρη της κας Λανσελέν, Ζενεβιέβ, και η Αιλιάνα Μαρκάκη ως Λέα Παπέν. Τη σύνθεση μουσικής υπογράφει ο Νίκος Κριτσέλης, τους στίχους του τραγουδιού η Γεωργία Δρακάκη και την απαιτητικότατη επιμέλεια κίνησης έχει κάνει η Eλβίρα Μπαρτζώκα.
Οι παραστάσεις παρατείνονται έως τις 10 Μαρτίου 2024.
Προπώληση εισιτηρίων στο more.com και τηλεφωνικά στο 210 3410011.
Περισσότερες πληροφορίες
Πλάσματα του Θεού: υπόθεση Παπέν
Μια πρωτότυπη σκηνική σύνθεση που βασίζεται στην αληθινή, συγκλονιστική ιστορία των αδελφών Παπέν (πάνω στην οποία ο Ζαν Ζενέ βάσισε το έργο του «Οι δούλες»), που διέπραξαν ένα από τα πιο στυγερά και αινιγματικά εγκλήματα του 20ού αιώνα. Η παράσταση σε σκηνοθεσία του Πέτρου Νάκου, που μιλά για τον αποκλεισμό, την αδικία, την εκδίκηση και την αγάπη, παντρεύει το φιλμ νουάρ με στοιχεία από σύγχρονα crime series αλλά και στοιχεία κωμωδίας και σάτιρας.
