Πάνω στην κεντρική σκηνή του κτηρίου Τσίλλερ, με τα κοστούμια από το βεστιάριο του Θεάτρου να αιωρούνται από την οροφή ως μία ιδιαίτερη καλλιτεχνική νότα, πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνέντευξη τύπου του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, Γιάννη Μόσχου, στην οποία παρουσίασε το ρεπερτόριο του φετινού καλοκαιριού καθώς και μέρος της επερχόμενης χειμερινής σεζόν. Διακριτός ρόλος κάθε σκηνής, επανασύσταση της Πειραματικής Σκηνής, επαναλειτουργία του διεθνούς εργαστηρίου αρχαίου δράματος και εύρος ρεπερτοριακών επιλογών, κλασικών (Σέξπιρ, Κλάιστ, Ίψεν), αλλά και σύγχρονων έργων, άπαιχτων στην Ελλάδα, και σκηνοθετικών αναγνώσεων (Σταμάτης Φασουλής, Δημήτρης Καραντζάς, Ακύλλας Καραζήσης Νίκος Χατζόπουλος, Γιώργος Κουτλής, Σοφία Πάσχου, κ.ά), χαρακτηρίζουν τους πρώτους στόχους της νέας διεύθυνσης.
Ο ρόλος της Πολιτείας
Ανοίγοντας τη συνέντευξη ο Υφυπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης επεσήμανε ότι έχουν γίνει κινήσεις ώστε το Εθνικό να ενταχθεί σε προγράμματα του ταμείου ανάκαμψης που ανέρχονται σε περισσότερα από 7.5 εκατομμύρια ευρώ, που θα διοχετευτούν κυρίως στην αναβάθμιση του κτηρίου του Ρεξ, όσον αφορά στην τεχνολογική και κτηριακή αναβάθμιση, την ηχητική υποβοήθηση, τον ψηφιακό εξοπλισμό, κ.ά. Στις επόμενες κινήσεις, Πολιτεία και Θέατρο προσανατολίζονται από κοινού σε δράσεις όπως διοργάνωση residencies για Έλληνες καλλιτέχνες στο εξωτερικό και αντιστρόφως, showcase παραστάσεων του Θεάτρου, που θα στοχεύσει στην εξωστρέφειά του, ενώ το Θέατρο θα πάρει μέρος και στη δράση του Υπουργείου Υγείας για την πολιτιστική συνταγογράφηση με δράσεις που θα σχετίζονται με αυτό το κομμάτι.
Οι στόχοι της νέας Διεύθυνσης
Με μια αναδρομική αναφορά στην ιδρυτική ομιλία που έδωσε προς τους ηθοποιούς ο πρώτος σκηνοθέτης του Θεάτρου, Φώτος Πολίτης, το 1932, ο Γιάννης Μόσχος επεσήμανε ότι σήμερα, ενενήντα χρόνια αργότερα, οι στόχοι παραμένουν οι ίδιοι, επίκαιροι και ζωντανοί, και τόνισε μερικά σημεία ιδιαίτερης σημασίας για το Εθνικό Θέατρο, ώστε: Να υπερασπίζεται το θέατρο συνόλου, Να λειτουργεί ως ένα θέατρο που ενσωματώνει όλες τις τάσεις του ελληνικού θεατρικού τοπίου χωρίς αποκλεισμούς, Να δίνει βήμα σε όλες τις γενιές (δόκιμους, ανερχόμενους και πρωτοεμφανιζόμενους καλλιτέχνες), Να υπηρετεί ένα πολυσυλλεκτικό ρεπερτόριο, αλλά και να διερευνά νέες δραματουργικές φόρμες, Να προωθεί την ελληνική θεατρική γραφή, Να προάγει την παρουσία του ελληνικού θεάτρου στη διεθνή σκηνή, Να συμβάλλει ευρύτερα στη θεατρική και καλλιτεχνική παιδεία της χώρας, Να προσπαθεί διαρκώς να διευρύνει ολοένα και περισσότερο το κοινό του, Να διαχειρίζεται τα οικονομικά του με σύνεση και με πλήρη διαφάνεια.
Οι πρώτες πρωτοβουλίες
"Το Εθνικό Θέατρο ανήκει σε όλους μας, γι’ αυτό και οφείλει να είναι ανοιχτό σε όλα τα άτομα, όλων των ηλικιών, όλων των χρωμάτων, όλων των φύλων, όλων των σεξουαλικών προσανατολισμών, όλων των σωματικών ιδιαιτεροτήτων, όλων των αισθητικών και ιδεολογικών αντιλήψεων, όλων των διαφορών που κάνουν τον καθένα από εμάς μοναδικό", τόνισε ο Γιάννης Μόσχος, επισημαίνοντας επίσης τη σημασία ύπαρξης συνέχειας στην ιστορική πορεία του οργανισμού: "ο εκάστοτε νέος διευθυντής δεν καλείται να γκρεμίσει και να ξαναχτίσει τα πράγματα από την αρχή, αλλά να υιοθετήσει όλες τις θετικές μεταβολές προηγούμενων καλλιτεχνικών διευθύνσεων, και φυσικά να εξελίξει τον οργανισμό εμπλουτίζοντας τη δραστηριότητά του με νέες πρωτοβουλίες και δίνοντας το δικό του καλλιτεχνικό στίγμα, χωρίς όμως να απαξιώνονται οι προσπάθειες που προηγήθηκαν". Έτσι, η νέα διεύθυνση προχωράει σε μια σειρά πρωτοβουλιών που ανασυστήνουν προηγούμενες, επιτυχημένες δράσεις του Θεάτρου, με πρώτη την επανασύσταση της Πειραματικής Σκηνής, την επαναλειτουργία του διεθνούς εργαστηρίου αρχαίου δράματος στους Δελφούς, τη συνεργασία με το Θέατρο Τέχνης, και τη συνέχιση των κοινωνικών δράσεων του Θεάτρου.
Η Πειραματική Σκηνή, το πρόγραμμα της οποίας είναι ακόμη υπό διαμόρφωση παραδίδεται σε τρεις καλλιτεχνικούς υπευθύνους, που θα αναλάβουν διαδοχικά: τον Γιώργο Κουτλή (τον σκηνοθέτη που ξεκίνησε μόλις πριν 3 χρόνια τη σταδιοδρομία του από την ίδια σκηνή, υπογράφοντας την πρώτη του σκηνοθεσία) για το 2022-23, εστιάζοντας στη σύγχρονη ελληνική γραφή, την Κατερίνα Γιαννοπούλου (2023-24) και την Ελένη Ευθυμίου (2024-25), κάτι που μένει να δούμε πώς θα λειτουργήσει, δεδομένου ότι κάθε υπεύθυνος θα έχει μία χρονιά μόνο για να αναπτύξει τον οραματισμό του. Στόχος και των τριών, πάντως, είναι να δώσουν στέγη σε καλλιτέχνες που τώρα κάνουν τα πρώτα τους βήματα με την προσδοκία πως θα μας απασχολήσουν στο μέλλον.
Η Πειραματική Σκηνή, που θα ονομάζεται πλέον Πειραματική Σκηνή Νέων Δημιουργών, θα στεγαστεί και πάλι στη σκηνή "Κατίνα Παξινού" του Ρεξ, και -ανάμεσα σε άλλα- σε αυτή θα σκηνοθετεί κάθε χρονιά και ο απόφοιτος με την μεγαλύτερη βαθμολογία από τους σπουδαστές της Σχολής Σκηνοθεσίας που λειτουργεί στο Εθνικό Θέατρο.
Το 5ο Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος (Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, 14-29/7/22) θα διευθύνει ο σκηνοθέτης Θάνος Παπακωνσταντίνου με τη συνεργασία της Κωνσταντίνας Αγγελοπούλου (φωνητικό training), της Κάντυ Καρρά (σωματικό training) και του συνθέτη Δημήτρη Σκύλλα. Κεντρικός άξονας κατά τη φετινή διοργάνωση θα είναι η έρευνα πάνω στον προφητικό λόγο στο αρχαίο δράμα αλλά και σε νεότερα κείμενα.
Σύμπραξη με το Θέατρο Τέχνης - Έτος Ιάκωβου Καμπανέλλη
Οι δυο ιστορικοί θεατρικοί οργανισμοί που διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη του Ιάκωβου Καμπανέλλη ως ενός από τους κορυφαίους δραματουργούς της σύγχρονης ελληνικής γραφής, θα συνεργαστούν για να τον τιμήσουν από κοινού, αρχικά με την παρουσίαση στη σκηνή της Φρυνίχου της παράστασης "Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια", την παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου, που σκηνοθέτησε ο Γιάννος Περλέγκας την περίοδο 2020-21, και παίχτηκε μόνο σε ένα live-streaming.
Οι καλοκαιρινές παραγωγές
Με τη "Μήδεια" του Μποστ σε σκηνοθεσία του Γιάννη Καλαβριανού (8-9/7) ως πρώτη παραγωγή του κατεβαίνει το Εθνικό στην Επίδαυρο, προτείνοντας ένα νέο ελληνικό έργο, μία παρωδία ενός αρχαίου μύθου, αντί για κάποια αριστοφανική κωμωδία. Ο Γιάννης Καλαβριανός τόνισε την πολυπρισματικότητα του Μποστ ως δημιουργού, εξήρε το μοναδικό γλωσσικό του ύφος, που αποτελεί τον πραγματικό πρωταγωνιστή, και επεσήμανε πως στη "Μήδεια" ο Μποστ κατάφερε να συλλάβει τα διαχρονικώς κακά κείμενα της χώρας, μακριά από επικαιρικότητες. Ερμηνεύουν: Νεφέλη Χατζηπασχάλη, Άνδρη Θεοδότου, Στέλιος Ιακωβίδης, Σύρμω Κεκέ, Γιώργος Γλάστρας, Μαρία Κοσκινά, κ.ά.
Η πρόταση της τραγωδίας αφορά τον σοφόκλειο "Αίαντα" σε σκηνοθεσία του Αργύρη Ξάφη (29-30/7), την πρώτη σκηνοθεσία που υπογράφει στην Επίδαυρο και προσωπική του επιλογή, σε μία παράσταση που επιθυμεί να εστιάσει στο θέμα του χρόνου, την κυριολεξία της φρίκης του πολέμου και τη μεταποίησή της σε ποίηση/τέχνη, στο δίπολο φως-σκοτάδι, και στην εικόνα ενός κόσμου χωρίς ήρωες. Τον ρόλο του Αίαντα θα ερμηνεύσει ο Στάθης Σταμουλακάτος, που, κατά τον Ξάφη, "έχει τον πυρήνα του ήρωα, όπως τον φαντάζομαι εγώ", και παίζουν επίσης οι: Δημήτρης Ήμελλος, Δέσποινα Κούρτη, Γιάννης Νταλιάνης, Νίκος Χατζόπουλος, Εύη Σαουλίδου, κ.ά.
Για τις επιδαύρειες παραγωγές του Εθνικού, ισχύουν ειδικά πακέτα εκπτωτικών εισιτηρίων.
Επίσης, καθόλη τη διάρκεια του καλοκαιριού θα λειτουργήσει η Παιδική σκηνή, με την παράσταση που απευθύνεται σε παιδιά άνω των 3 χρονών, "Δίπλα δίπλα" των Άγγελου Αγγέλου και Έμης Σίνη, μια παράσταση για τη σημασία της φιλίας και της αποδοχής του άλλου, που παίζεται στη σκηνή "Νίκος Κούρκουλος" και από τον Ιούνιο θα περιοδεύσει σε ανοιχτά θέατρα της Αττικής.
Το χειμερινό ρεπερτόριο
Αν και το φθινόπωρο θα γινει αναλυτική παρουσίαση όσον αφορά στο σύνολο των παραγωγών και των δράσεων, δόθηκε ήδη μια γεύση. Κάθε σκηνή αποκτάει διακριτό ρόλο ως εξής: στην κεντρική σκηνή κτηρίου Τσίλλερ θα παίζονται κλασικοί συγγραφείς, και συγκεκριμένα την επόμενη σεζόν θα παρουσιαστούν: "Βρικόλακες" του Ίψεν, σε σκηνοθεσία του Σταμάτη Φασουλή, "Σπασμένη στάμνα" του Χάινριχ φον Κλάιστ, σε σκηνοθεσία των Ακύλλα Καραζήση και Νίκου Χατζόπουλου, και "Ρωμαίος και Ιουλιέτα" του Σαίξπηρ, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά.
Στη σκηνή "Νίκος Κούρκουλος", σύγχρονα, άπαιχτα έργα του Ελληνικού και παγκόσμιου ρεπερτορίου, και συγκεκριμένα: "Ο άνθρωπος από το Παντόλσκ" του Ντμίτρι Ντανίλοβ, σε σκηνοθεσία του Γιώργου Κουτλή, "Ο άλλος" της Πένυς Φυλακτάκη, σε σκηνοθεσία της Σοφίας Πάσχου, και "Ένα σπίτι φωτεινό σαν μέρα" του Τόνυ Κούσνερ, σε σκηνοθεσία του Γιάννη Μόσχου.
Στο Ρεξ, στη σκηνή "Μαρίκα Κοτοπούλη" θα παίζονται μουσικά έργα και μικτά θεάματα και συγκεκριμένα: "Τα φώτα της πόλης" του Τσάρλι Τσάπλιν, μια εκδοχή μιούζικαλ σε μουσική Θοδωρή Οικονόμου, στίχους Σταύρου Σταύρου και σκηνοθεσία-χορογραφία της Αμάλια Μπένετ, και "Μια νύχτα στην Επίδαυρο", ένα μικτό θέαμα, σε σύλληψη και σκηνοθεσία του Νίκου Καραθάνου.
Τέλος, η σκηνή "Ελένη Παπαδάκη" θα φιλοξενήσει και πάλι το Μικρό Εθνικό με υπεύθυνη τη Σοφία Βγενοπούλου, δηλαδή την παιδική και την εφηβική σκηνή, με τις παραστάσεις, "Η Χάιντι και τα βουνά" του Ανδρέα Φλουράκη, σε σκηνοθεσία της Ιώς Βουλγαράκη, και "Το ξύπνημα της άνοιξης" του Φρανκ Βέντεκιντ, σε σκηνοθεσία του Γιάννη Καραούλη, αντίστοιχα.
