
Από την αρχαία ελληνική τραγωδία και κωμωδία μέχρι τον Σαίξπηρ και τον Μολιέρο, το θέατρο είχε πάντα τη δύναμη να σχολιάζει τις κοινωνικές, πολιτικές και ηθικές καταστάσεις της εποχής. Το θέατρο δεν άφησε ποτέ τίποτα ασχολίαστο, αλλά τα τελευταία χρόνια, η τάση για πιο άμεσο και έντονο κοινωνικό σχολιασμό έχει ενισχυθεί σημαντικά. Οι θεατρικές παραγωγές έχουν γίνει πιο επικριτικές και τολμηρές όσον αφορά την ανάλυση της σύγχρονης κοινωνίας, των ΜΜΕ, της πολιτικής και των ανθρώπινων σχέσεων. Υπάρχουν θεατρικοί δημιουργοί που δεν διστάζουν να αναδείξουν τις πιο σκοτεινές πλευρές του κόσμου μας, να αμφισβητήσουν τις κοινωνικές συμβάσεις και να εκθέσουν την αλήθεια πίσω από τις εικόνες και τα πρότυπα που δημιουργεί η σύγχρονη κουλτούρα, μεταβάλλουν τη δραματουργία τους σε ένα "κάτοπτρο" που αντανακλά την πραγματικότητα. Κάποιοι δεν αρκούνται μόνο σε μια κριτική ματιά προς τα μέσα, αλλά δημιουργούν ένα "διπλό" επίπεδο σχολιασμού, το οποίο συχνά λειτουργεί μέσω της ανατροπής και του σουρεαλιστικού στοιχείου. Παραστάσεις όπως "Ιβάν εναντίον Ιβάν" και "Όταν" φαίνεται να αναδεικνύουν τη δύναμη των μέσων ενημέρωσης στην κατασκευή και την αναπαραγωγή εικόνων και αφηγήσεων, επισημαίνοντας τον τρόπο που η τηλεόραση και τα τηλεοπτικά πάνελ λειτουργούν ως πλατφόρμες για την πρόκληση συναισθημάτων και σκέψεων – με στόχο κυρίως την εμπορική επιτυχία.

Στην πρώτη περίπτωση στην παράσταση "Ιβάν εναντίον Ιβάν" των Σωτήρη Ρουμελιώτη και Γιάννη Αποσκίτη, έργο εμπνευσμένο από τη νουβέλα του Γκόγκολ "Ο καβγάς των δυο Ιβάν”, η σύγκρουση δύο Ιβάν σε ένα τηλεοπτικό πάνελ μπορεί να ερμηνευτεί ως σχόλιο για την επιφανειακή και συχνά αποπροσανατολιστική φύση των τηλεοπτικών συζητήσεων. Οι ηθοποιοί Μπάμπης Αλεφάντης, Λάμπρος Γραμματικός, Άγγελος–Προκόπιος Νεράντζης ερμηνεύοντας τους ρόλους τους ακροβατούν μεταξύ της σατιρικής ιστορίας του Γκόγκολ και ενός τηλεοπτικού πάνελ της μεσημεριανής ζώνης, καυτηριάζοντας χιουμοριστικά τη διαχρονική τάση των ανθρώπων να συγκρούονται για το παραμικρό και, κυρίως, τη σύγχρονη διάθεση αλληλοσπαραγμού που κυριαρχεί στα media, ενώ ταυτόχρονα ενισχύεται από αυτά (Θέατρο του Νέου Κόσμου).

Στη δεύτερη περίπτωση, στη θεατρική παράσταση "Όταν", βασισμένη στα διηγήματα του Ευθύμη Φιλίππου, ένα σουρεαλιστικό τηλεπαιχνίδι αποκαλύπτει την αδηφαγία και την απομόνωση που προκαλεί η συνεχής επιδίωξη για θέαση και αναγνωρισιμότητα, με τίμημα την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η επιλογή ενός σουρεαλιστικού τηλεπαιχνιδιού ως φόρμα για την παράσταση που σκηνοθετεί η Νατάσα Παπανδρέου αναδεικνύει την αντιφατική φύση της σύγχρονης κοινωνίας, όπου η ανάγκη για αναγνωρισιμότητα και κοινωνική αποδοχή συχνά φτάνει σε επικίνδυνα επίπεδα. Οι ήρωες της παράστασης που ερμηνεύονται από τους Hλίας Βογιατζηδάκης, Δημήτρης Όντος, Νατάσα Παπανδρέου και οι θεατές "καλούνται να έρθουν αντιμέτωποι με τα όρια της ηθικής και της ανοχής, καθώς ανασύρονται αποκαλυπτικές αναμνήσεις και παραδοχές” (Τεχνοχώρος Φάμπτρικα).
Σε έναν κόσμο που συχνά επιβραβεύει την επιφανειακή εικόνα και τη φήμη εις βάρος της ουσίας και της αληθινής ανθρώπινης σύνδεσης υπάρχουν παραστάσεις που αντιστρατεύονται την κοινωνία του θεάματος, προσκαλώντας μας να κοιτάξουμε πιο βαθιά και όσα κρύβονται πίσω από τις εξωτερικές εικόνες…
Περισσότερες πληροφορίες
Όταν
Μια σκηνική αλληγορία για την αδηφαγία της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα από τη μορφή ενός σουρεαλιστικού τηλεπαιχνιδιού, που βασίζεται στα διηγήματα του Ευθύμη Φιλίππου «Διάφορες επιλογές Πέτρος» και «Πιέρ». Οι ήρωες της παράστασης και οι θεατές καλούνται να έρθουν αντιμέτωποι με τα όρια της ηθικής και της ανοχής τους. Η παράσταση συνδυάζει τη σκοτεινή ματιά του Φιλίππου με κίνηση, μουσική και μια έντονα αλληγορική σκηνική γλώσσα, για να σχολιάσει τον σύγχρονο κόσμο μας, όπου η βία έχει κανονικοποιηθεί και το έγκλημα γίνεται θέαμα.
Ιβάν εναντίον Ιβάν
Η cancel culture, ο κανιβαλισμός των μίντια και τα λαϊκά δικαστήρια περνούν μέσα από το πρίσμα του εξωφρενικού σύμπαντος του Νικολάι Γκόγκολ και της νουβέλας του «Ο καβγάς των δύο Ιβάν», ο οποίος τοποθετείται σε ένα τηλεοπτικό πάνελ της μεσημεριανής ζώνης. Ο Ιβάν Ιβάνοβιτς είναι ευθυτενής, ευγενικός και λεπτολόγος. Ο Ιβάν Νικίφοροβιτς είναι τραχύς, βροντόφωνος και αθυρόστομος. Ωστόσο είναι και οι δύο αριστοκράτες, γείτονες και, κυρίως, στενοί φίλοι. Όταν μια μέρα, τσακώνονται για έναν εντελώς ανόητο λόγο - για μια γουρούνα και έναν «χήνο» - ξεκινάει ένας επεισοδιακός καβγάς, που εμπλέκει όλη την κοινωνία της μικρής πόλης που κατοικούν.