
Τα προκλητικά έργα της Dumas
Η σπουδαία Νοτιοαφρικανή καλλιτέχνιδα Marlene Dumas εκθέτει για πρώτη φορά σε ελληνικό μουσείο, φέρνοντας τα έργα της σε διάλογο με την ανεκτίμητη μόνιμη συλλογή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός –ιδίως αυτός των Κυκλάδων– υπήρξε βασική επιρροή για την Dumas. Για την έκθεση "Cycladic Blues", η καλλιτέχνιδα επέλεξε τα δεκατέσσερα κυκλαδικά ειδώλια που παρουσιάζονται παράλληλα με τα δικά της ζωγραφικά έργα, δημιουργίες που καλύπτουν τις τελευταίες τρεις δεκαετίες της καλλιτεχνικής της παραγωγής. Μπορείτε να ανακαλύψετε τα έργα του "Cycladic Blues" σε μία από τις οργανωμένες ξεναγήσεις κοινού, ενώ αξίζει να ρίξετε μια ματιά και στην υπόλοιπη συλλογή του μουσείου, αφού τελειώσετε την περιήγησή σας στον κόσμο της Dumas.
Δύο καλλιτέχνες συνομιλούν στην Ομόνοια

Βαλίνια Σβορώνου και Paul Beumer παρουσιάζουν έργα τους στη νέα έδρα της γκαλερί CAN, στην οδό Χαλκοκονδύλη 19. Στο "Clocks of the tides", η Σβορώνου χάνεται στις σελίδες των βιβλίων του Ακύλα Μήλα, ο οποίος περιγράφει τα Πριγκηπονήσια των αρχών του 20ού αιώνα σαν ένα πολύτιμο πετράδι που χάθηκε στη θάλασσα. Με αφετηρία αυτή την περιγραφή, η καλλιτέχνιδα χρησιμοποιεί γλυπτικές φόρμες για να καταγράψει στιγμές που μεταφέρονται μέσω διαγενεακών αφηγήσεων, βιωμένες από την ίδια και αναδιαμορφωμένες ώστε να συμφιλιωθούν με ένα χρόνο ταυτόχρονα προσωπικό και συλλογικό. Από την άλλη, ο Beumer επεξεργάζεται και ζωγραφίζει υφάσματα για να διερευνήσει το υλικό ως φορέα πολιτισμικής μνήμης, προσωπικής εμπειρίας και τελετουργικής δύναμης ("Recovering a Talisman").
Καταφύγιο στη Συγγρού

Οι βόλτες μας κάθε χρόνο στο ΕΜΣΤ είναι συχνότατες μα πάντα διαφορετικές, αφού το μουσείο διαρκώς διοργανώνει πρωτότυπα εικαστικά πρότζεκτ. Το πιο πρόσφατο εγχείρημα που επιμελήθηκε η καλλιτεχνική διευθύντρια του μουσείου, Κατερίνα Γρέγου, είναι από τα πιο φιλόδοξα που έχουμε δει στο πρόγραμμά του: Η μεγάλη, ομαδική έκθεση "Why Look at Animals? Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή" εξερευνά τις περίπλοκες δυναμικές ανάμεσα στους ανθρώπους και τα ζώα, έχοντας ως πηγή έμπνευσης το σημαντικό, ομότιτλο βιβλίο του John Berger. Ο Berger εξετάζει τη σχέση ανθρώπου και ζώων στη σύγχρονη εποχή και εντοπίζει τους τρόπους με τους οποίους τα ζώα έχουν περιθωριοποιηθεί στις ανθρώπινες κοινωνίες. Το ίδιο κάνουν και οι συμμετέχοντες εικαστικοί δημιουργοί, στοχεύοντας όχι απλώς σε μια συνηθισμένη έκθεση με περιβαλλοντικό χαρακτήρα, αλλά σ’ ένα κάλεσμα για αλλαγή και ευαισθητοποίηση. Τα έργα θίγουν σημαντικά ζητήματα, που οδήγησαν στην πρώτη μεγάλης κλίμακας καταστροφή βιότοπων και στη βίαιη εκμετάλλευση ζώων.
Τα φαντάσματα μιας χαμένης κληρονομιάς

Γενειοφόρος ανδρική κεφαλή με στεφάνι αποτελούμενο από φύλλα δάφνης. Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου (σε μακροχρόνιο δανεισμό: Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Αθήνα – Ζ0351)
Study for a Lamassu in spolia, 2025. Μαρκαδόρος σε πλέξιγκλας
Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη, έργο κατ’ ανάθεση του Οργανισμού ΝΕΟΝ
Allspice | Michael Rakowitz & Ancient Cultures, 2025 | Συνεργασία NEON + Μουσείο Ακρόπολης
Η νέα περιοδική έκθεση του Μουσείου Ακρόπολης μπαίνει χωρίς δισταγμό στη λίστα μας με τα εικαστικά highlights του 2025. Παρότι το μουσείο της Αρεοπαγίτου σφύζει από κόσμο την καλοκαιρινή περίοδο, κάτι που δυσκολεύει την περιήγηση στη συλλογή του, φέτος αξίζει ακόμα περισσότερο να το επισκεφτούμε και ο λόγος είναι το "Allspice | Michael Rakowitz & Ancient Cultures". Η συνεργασία του μουσείου με το Υπουργείο Πολιτισμού και τον οργανισμό ΝΕΟΝ είναι ουσιαστικά μια τριμερής έκθεση, της οποίας τα σίκουελ θα δούμε από τη νέα σεζόν. Το πρώτο μέρος παρουσιάζει έργα του διεθνώς αναγνωρισμένου Ιρακοαμερικανού καλλιτέχνη Michael Rakowitz, ο όποιος χτίζει έναν ιδιότυπο διάλογο με αρχαιότητες και αφηγείται την ιστορία της αποικιοκρατικής λεηλασίας. Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Νυχτερινές εξερευνήσεις

Αν ο δρόμος σάς βγάλει στο Κολωνάκι, περάστε από την γκαλερί Roma, που αυτή την περίοδο παρουσιάζει την έκθεση "Midnight Studio", σε επιμέλεια της Άλιας Τσαγκάρη. Η έκθεση αναδεικνύει τη νέα γενιά καλλιτεχνών και εστιάζει το βλέμμα μας στη μετά την κρίση γενιά: δημιουργοί που συνδέονται άρρηκτα με τη νύχτα όχι μόνο ως θεματικό πεδίο, αλλά και ως υπαρξιακή, πολιτισμική και βιωμένη εμπειρία. Όσοι δεν προλάβετε να δείτε το αφιέρωμα πριν κλείσει η γκαλερί για τον Αύγουστο, μην ανησυχείτε. Η έκθεση θα ανοίξει ξανά για το κοινό στις 25/8 και θα είναι διαθέσιμη ως τον Σεπτέμβριο.
Ξαναγράφοντας την ιστορία

Αυτό επιδιώκει η καταξιωμένη Αφροαμερικανίδα γλύπτρια Simone Leigh με την έκθεση που έχει στήσει στην Αγορά του Κέντρου Πολιτισμού - Ίδρυμα "Σταύρος Νιάρχος". Η "Ανατομία της αρχιτεκτονικής" περιλαμβάνει τρία εντυπωσιακά, μπρούτζινα γλυπτά που αναπαριστούν γυναικείες μορφές. Καθεμία αφηγείται μια διαφορετική ιστορία και θίγει ζητήματα ταυτότητας, ορατότητας και προβολής του σώματος. Παράλληλα, η έκθεση φέρνει στο προσκήνιο όχι μόνο τα βιώματα των μαύρων γυναικών, αλλά και άγνωστες σε πολλούς πτυχές της αφροαμερικανικής ιστορίας. Πρόκειται για ακόμη μία σημαντική πρωτοβουλία προώθησης της τέχνης στον δημόσιο χώρο από το ΚΠΙΣΝ, όμως εμείς στεκόμαστε περισσότερο στις παραγνωρισμένες ιστορίες φροντίδας, μόχθου ή και κατανάλωσης που κρύβουν τα έργα της Leigh. Η έκθεση είναι ανοιχτή όλο το 24ωρο.
Ένα νέο εικαστικό σταυροδρόμι στην Αθήνα

Έτσι περιγράφει τη Ninetto ο ιδρυτής της, Romain Bitton, ο οποίος εδώ και αρκετά χρόνια ήθελε να ανοίξει τη δική του γκαλερί και να προσφέρει άλλον ένα χώρο καλλιτεχνικής έκφρασης και ελευθερίας. Παρότι γκαλερί, το κτίριο στην Κυψέλη δεν τηρεί το αυστηρό κόνσεπτ που έχουμε συνηθίσει σε αντίστοιχους χώρους στην Αθήνα, αλλά στοχεύει στη δημιουργία ενός ζωντανού, φιλόξενου art space. Πηγαίνοντας αντίθετα στο ρεύμα, η Ninetto θα παραμείνει όλο το καλοκαίρι, κρατώντας συντροφιά σε όσους ξεμείνουν στην πόλη. Αυτή την περίοδο, η γκαλερί φιλοξενεί το έργο δύο ιδιαίτερων ζωγράφων, των Faye Wei Wei και Erin Wolf Mommsen.
Ο διαχρονικός Takis

Ο αντίκτυπός του στη διεθνή σύγχρονη τέχνη είναι αδιαμφισβήτητος και οι καινοτόμες μέθοδοι τις οποίες εφάρμοζε στην πρακτική του ακόμα συζητιούνται. Όμως, ο Takis στην Ελλάδα δεν αναγνωρίστηκε όπως του άρμοζε κατά τη διάρκεια της καριέρας του, με αποτέλεσμα να βλέπουμε σήμερα τα ιδιόμορφα, περίπλοκα έργα του κυρίως σε ομαδικές εκθέσεις. Επομένως ήταν ευχάριστη έκπληξη όταν το Ίδρυμα Β. & Ε. Γουλανδρή ανακοίνωσε ένα μεγάλο αφιέρωμα προς τιμήν του πρωτοπόρου γλύπτη, με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννησή του. Το "Takis 1∞" περιλαμβάνει δύο αναδρομικά αφιερώματα σε Αθήνα και Άνδρο, που θα παρουσιάζονται έως τις αρχές Νοεμβρίου. Περισσότερα από εκατόν πενήντα έργα –γλυπτά, σχέδια, πίνακες και κοσμήματα, συνδυαστικά με κινηματογραφικές αναφορές σε εφήμερα έργα και δημιουργίες του– ξετυλίγουν επτά δεκαετίες πρωτοποριακής καλλιτεχνικής πορείας. Στο αθηναϊκό μουσείο φιλοξενείται η έκθεση "Μαγνητικά Πεδία", που εξερευνά το πάθος του γλύπτη για το μαγνητισμό, μια θεματική που επαναλαμβάνεται συχνά στην πρακτική του με διαφορετικούς τρόπους. Όσοι τυχεροί βρεθείτε φέτος το καλοκαίρι στην Άνδρο, μπορείτε να δείτε και την έκθεση στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του νησιού.
Περισσότερες πληροφορίες
Faye Wei Wei & Erin Wolf Mommsen: The Last Seahorse Neighing in an Egg
Οι δύο καλλιτέχνιδες παρουσιάζουν ατομικά και συνεργατικά έργα, που προέκυψαν μετά από πρόγραμμα φιλοξενίας στον χώρο της Ninetto.
Allspice: Michael Rakowitz & Ancient Cultures
Το πρώτο μέρος της τριλογίας "Michael Rakowitz & Ancient Cultures | Παρουσίαση Αρχαίων Πολιτισμών και Σύγχρονης Τέχνης", μια συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού, του Μουσείου Ακρόπολης και του ΝΕΟΝ. Με επίκεντρο το πολυδιάστατο έργο του διεθνώς αναγνωρισμένου σύγχρονου καλλιτέχνη Michael Rakowitz, παρουσιάζονται έργα σύγχρονης τέχνης σε διάλογο με αντικείμενα αρχαίων πολιτισμών από τις περιοχές της Μέσης Ανατολής και της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Η τριλογία εγγίζει θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς, απώλειας και αποκατάστασης, επιβίωσης και δημιουργίας πολιτισμού. Ένας διάλογος με έργα εννοιολογικά, συγκινητικά, φανερά πολιτικά, σίγουρα επίκαιρα, υπενθυμίζοντάς μας τη μοίρα των εμπόλεμων περιοχών αλλά και τα ταξίδια διωγμένων ανθρώπων και πολιτιστικών αγαθών.
Why Look at Animals? Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή
Στο νέο κύκλο εκθέσεών του, το ΕΜΣΤ εστιάζει στη διερεύνηση των σύνθετων δυναμικών μεταξύ ζώων και ανθρώπων και στον κομβικό τους ρόλο στην πλανητική ευημερία. Πηγή έμπνευσης και αφετηρία της πολυετούς έρευνας για τη δημιουργία αυτής της έκθεσης αποτελεί́ το επιδραστικό ομότιτλο βιβλίο του John Berger, που διερευνά τη σχέση ανθρώπου και ζώων στη σύγχρονη εποχή και εντοπίζει τους τρόπους με τους οποίους τα ζώα έχουν περιθωριοποιηθεί στις ανθρώπινες κοινωνίες. Η έκθεση αναδεικνύει την ανάγκη αναγνώρισης και υπεράσπισης της ζωής των ζώων ως φλέγον ζήτημα, το οποίο η πολιτική, το εμπόριο και η γεωργία αντιμετωπίζουν είτε με άγνοια είτε με αδιαφορία. Επιπλέον καταπιάνεται με το ερώτημα της συναισθηματικής νοημοσύνης των ζώων, επιδιώκοντας να διατρανώσει τη φύση τους όχι ως κάτι ξέχωρο από εμάς αλλά ως οργανικό και αναπόσπαστο κομμάτι της βιόσφαιράς μας και των οικοσυστημάτων μας.
Βαλίνια Σβορώνου. Clocks of the tides
Η έκθεση της Βαλίνιας Σβορώνου καταγράφει στιγμές που μεταφέρονται μέσω διαγενεακών αφηγήσεων, βιωμένες από την ίδια την καλλιτέχνιδα και αναδιαμορφωμένες ώστε να συμφιλιωθούν με έναν χρόνο ταυτόχρονα προσωπικό και συλλογικό, ελλιπώς ορισμένο και ακριβή. Γλυπτικές φόρμες, σημειώσεις και κινούμενη εικόνα λειτουργούν ως αναχώματα σ’ έναν κόσμο πλούσιο σε μνήμες: αντανακλάσεις από την Ανατολική Μεσόγειο, την Αθήνα, τη Θάλασσα του Μαρμαρά και τη Μικρά Ασία. Είναι στιγμές παύσης και αναδιαμόρφωσης — θραύσματα τόπων που ανακαλούνται και επανεφευρίσκονται, αγγίζοντας και το παρόν.
Simone Leigh: Ανατομία της Αρχιτεκτονικής
Τα τελευταία είκοσι χρόνια η Simone Leigh έχει δημιουργήσει ένα πολύπλευρο έργο που περιλαμβάνει γλυπτική, βίντεο και εγκαταστάσεις, με πυρήνα τη διαρκή διερεύνηση της μαύρης γυναικείας ταυτότητας και των προσλήψεών της. Στην Αγορά του ΚΠΙΣΝ τοποθετεί τρία γλυπτά από μπρούντζο, τα Vessel, Bisi και Herm, τα οποία εντυπωσιάζουν με την αφαιρετική μορφή τους, χαρακτηριστικά δείγματα του έργου της καλλιτέχνιδας, η οποία συχνά στο έργο της συνδέει το γυναικείο σώμα με δοχεία οικιακής χρήσης ή αρχιτεκτονικά στοιχεία, εστιάζοντας το ενδιαφέρον της σε παραγνωρισμένες ιστορίες φροντίδας, μόχθου ή και κατανάλωσης.
Marlene Dumas: Cycladic Blues
Η πρώτη ατομική έκθεση της Marlene Dumas σε μουσείο στην Ελλάδα παρουσιάζει περισσότερα από τριάντα ζωγραφικά έργα και έργα σε χαρτί, σε διάλογο με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του μουσείου, στο Μέγαρο Σταθάτου. Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν δημιουργίες από την τελευταία εικοσαετία πρακτικής της Dumas καθώς και πρόσφατα ολοκληρωμένα έργα της, συνθέτοντας έτσι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των αλλόκοτα όμορφων και προκλητικών αναπαραστάσεων του ανθρώπινου σώματος που δημιουργεί η κορυφαία Νοτιοαφρικανή καλλιτέχνιδα. Ανταποκρινόμενη στην ιστορία της παραστατικότητας στην τέχνη όπως τη βίωσε μέσα στις αρχαιολογικές συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, η Dumas έχει επιλέξει προσωπικά τα έργα της που θα συμπεριληφθούν στην έκθεση, ενώ επιπλέον, σε μια σπάνια περίσταση, επέλεξε και τα αρχαιολογικά αντικείμενα που πρόκειται να παρουσιαστούν μαζί.
Takis 1∞
Με την ευκαιρία των 100 ετών από τη γέννηση του διακεκριμένου καλλιτέχνη Takis, διοργανώνεται μεγάλη αναδρομική έκθεση στα μουσεία του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή στην Αθήνα και στην Άνδρο. Η έκθεση που θα παρουσιαστεί στην Αθήνα θα επικεντρωθεί στο πάθος του Takis για τον μαγνητισμό. Από το 1959 οπότε και αντιλήφθηκε την αποφασιστική σημασία του μαγνητισμού στην τέχνη δεν έπαψε ποτέ να τον χρησιμοποιεί σε διαφορετικής προσέγγισης έργα. Η έκθεση συμπληρώνεται με βιντεοπροβολές εφήμερων έργων όπως το «Υδρομαγνητικό Γλυπτό» του 1969 ή τα Παιχνίδια του 1972.
Paul Beumer: Recovering a Talisman
Η CAN Gallery παρουσιάζει μια επιλογή έργων του Paul Beumer που δημιουργήθηκαν από το 2016 ως το 2019, μια περίοδο καθοριστική για την ενασχόληση του καλλιτέχνη με το ύφασμα, την αφαίρεση και τον πειραματισμό με νέα υλικά. Στα έργα αυτά βλέπουμε τον Beumer να συγκροτεί την εικαστική του γλώσσα - μια γλώσσα που σκόπιμα θολώνει τα όρια μεταξύ ζωγραφικής και textile art. Η έκθεση διερευνά την ιδέα του textile art ως φορέα συμβολισμού — υφάσματα που φέρουν αόρατα νοήματα, προσφέρουν προστασία και έναν απόηχο πολιτισμικών και προσωπικών ιστοριών. Φθαρμένα, λεκιασμένα, βαμμένα στο χέρι ή ραμμένα μαζί, αυτά τα έργα διαπνέονται από μια εύθραυστη μυστικιστική αίσθηση, θυμίζοντας αντικείμενα που έχουν απορροφήσει τον χρόνο και την πρόθεση του καλλιτέχνη. Τα έργα αυτά, δημιούργησε ο Beumer το διάστημα που πέρασε στην Κίνα και τη Νιγηρία, και αντικατοπτρίζουν τη συνεχή έρευνα του καλλιτέχνη γύρω από την αφαίρεση, τη χειροτεχνία και τη συμβολική δύναμη των υλικών.
Midnight Studio
Η έκθεση χαρτογραφεί τη νέα γενιά καλλιτεχνών, εστιάζοντας αποκλειστικά σε δημιουργούς κάτω των τριάντα ετών. Η ηλικιακή αυτή επιλογή δεν είναι τυχαία, αλλά απορρέει από μία συνειδητά κριτική τοποθέτηση: στην ελληνική θεσμική πραγματικότητα, η έννοια του «νέου καλλιτέχνη» αποδίδεται συχνά σε άτομα που βρίσκονται στη μέση της καλλιτεχνικής τους πορείας (mid-career artists), με αποτέλεσμα την αορατοποίηση μιας ολόκληρης γενιάς νεότερων δημιουργών. Στον αντίποδα αυτής της παραδοξότητας, προτείνοντας την ανάδειξη της μετά-κρίσης γενιάς: καλλιτεχνών που συνδέονται άρρηκτα με τη νύχτα όχι μόνο ως θεματικό πεδίο, αλλά και ως υπαρξιακή, πολιτισμική και βιωμένη εμπειρία. Οι συμμετέχοντες συγκροτούν μια άτυπη νυχτερινή σχολή βιωμάτων και πρακτικών που αντιμετωπίζει τον νυχτερινό αστικό χώρο όχι ως παθητικό φόντο, αλλά ως ενεργό οργανισμό. Η νύχτα στην Αθήνα αναδύεται μέσα από τα έργα τους ως πεδίο αισθητηριακής υπερδιέγερσης, ετερότητας και διάχυτης επιθυμίας.