Μια παράσταση-εστέτ ιερουργία, κρυπτογραφημένη σε ένα έργο-εκνευριστικό κομψοτέχνημα, με την Εύη Σαουλίδου να δίνει ρεσιτάλ καρφωμένη σε μια καρέκλα.
Η ύστατη αποστροφή, το τελευταίο λεπτό, για την αρπαγή του βρέφους, νοηματοδοτεί τα πάντα. Αυτό ήταν, λοιπόν, το θέμα; Αυτό κρυβόταν πίσω από τις απροσδιοριστίες, τις ασυναρτησίες, τις υπεκφυγές και τα λογικά κενά στα οποία αναλώνονταν επί πενήντα λεπτά οι δύο αφασικοί αστοί σας, κύριε Πίντερ; Γιατί πρέπει να υποστούμε ένα τέτοιο βασανιστήριο; Αν ο Νομπελίστας δραματουργός μπορούσε να μου απαντήσει, πιθανότατα να με διόρθωνε: «Μα δεν πρόκειται για μαρτύριο, αγαπητή μου, αλλά για τελετουργία». Δουλεύοντας στη μικρή φόρμα, ο Πίντερ κρυπτογραφεί μια εστέτ ιερουργία. Ο Δημήτρης Καραντζάς την αποκρυπτογραφεί έντεχνα (αν και κάπως περιγραφικά).
Γνωρίζει, όμως, τα βασικά «κόλπα» της υψηλής τέχνης του θεάτρου λόγου και πώς να συνταιριάζει την όψη με την ουσία των πραγμάτων. Φαινομενικά, βρισκόμαστε στο οικείο περιβάλλον ενός ψυχολογικού δράματος (ενίοτε, μιας κομεντί). Ένα ανδρόγυνο, σ’ ένα μάλλον μεσογειακό ακρογιάλι, πίνει λικέρ, συζητά για έρωτες και απιστίες, ποδοσφαιρικούς αγώνες και... στιλό. Έστω κι αν βρίθει θεατρικότητας και μουσικότητας, αυτό δεν είναι ένα κανονικό έργο αλλά ένα σκέρτσο εκνευριστικά απομυθοποιητικό, ένα είδος μύησης στην απομάγευση αυτού του κόσμου. Έτσι ίσως εξηγείται και ο τίτλος-αναφορά στη νεκρώσιμη ακολουθία (στο πρωτότυπο «Ashes to Ashes»). «Καμία τέχνη μετά το Άουσβιτς» έχει αποφανθεί ο Αντόρνο.
Ο Πίντερ ανταπαντά με αυτό το αδυσώπητα όμορφο και τεχνηέντως φλύαρο έργο. Εμμέσως πλην σαφώς, η ανάμνηση των κρεματορίων είναι εκεί. Ο Χρήστος Λούλης αναπαριστά τη σύνθετη φύση του συζύγου-ανακριτή-ψυχαναλυτή-εξουσιαστή και «δεύτερου εαυτού», οδηγώντας μαιευτικά την Εύη Σαουλίδου στην κατά πρόσωπο αναμέτρηση με το ατομικό/συλλογικό τραύμα. Η τελευταία, όμως, είναι εκείνη που, καρφωμένη σε μια καρέκλα, σωματοποιεί με αποκαλυπτικό τρόπο την αστική ενοχή για τη συλλογική ανοχή της βίας όσο και την ψευδεπίγραφη λήθη. Έργο τέχνης η μετάφραση της Τζένης Μαστοράκη.
Περισσότερες πληροφορίες
Τέφρα και σκιά
Μια κρυπτογραφημένη παραβολή για την αποδοχή της βίας, την υπακοή στη δύναμη εκείνου που την ασκεί και την ατομική ευθύνη εκείνου που συναινεί.
