Βίκυ Αδάμου: "Τα αγόρια καταπιέζονται και αυτό τα οδηγεί στο να καταπιέζουν"

"Τι είναι αυτό που με κάνει αγόρι;". Αυτή η φαινομενικά απλή ερώτηση αποτελεί τον τίτλο αλλά και το κεντρικό θέμα της performance που σκηνοθετεί η Βίκυ Αδάμου στον χώρο H.ug. Με αφορμή τα δύο τελευταία Σαββατοκύριακα που μετρά η παράσταση, η ηθοποιός, σκηνοθέτρια και δημιουργός του δίκτυου παραστατικών τεχνών "Κινητήρας" μίλησε στο "α" σε μια συνέντευξη για την νεανική βία, τη συμπερίληψη των τρανς αρρενωποτήτων στην παράσταση, ενώ αποκαλύπτει και το θαυμασμό της για την τέχνη του drag.

Πώς θα περιγράφατε με δικά σας λόγια το "Τι είναι αυτό που με κάνει αγόρι;" και τι στόχους έχετε παρουσιάζοντάς το;
Αν και ο τίτλος και ο υπότιτλος της παράστασης γράφτηκε πριν την δημιουργία της, παραμένει ό,τι πιο κατάλληλο για την περιγραφή της: "αναπαραστάσεις της ανδρικής ταυτότητας ή και όχι." Αυτό το "ή και όχι", μάλιστα, είναι και λίγο σαν στόχος. Και αυτό γιατί η πρόθεσή μας είναι να πυροδοτηθεί ο διάλογος πάνω στο δυϊσμό του φύλου και να ανοίξει το στενό βλέμμα πάνω στα ανδρικά πρότυπα. Επίσης, ανάγκη μας ήταν να δούμε τις εκφράσεις της αρρενωπότητας πέρα από το ανδρικό βιολογικό σώμα και φύλο.

Πώς και επιλέξατε την λέξη "αγόρι" στον τίτλο;
Κάποια στοιχεία στην δημιουργική διαδικασία έρχονται διαισθητικά. Ο τίτλος αυτός δόθηκε από τον συγγραφέα του κειμένου της παράστασης, τον Γιώργο Νικολαΐδη, που με προσκάλεσε να δημιουργήσουμε μια παράσταση πάνω στο θέμα. Φέρνει στη μνήμη το τραγούδι που ρωτάει "Τι είναι αυτό που το λένε αγάπη;".

"Η αλλαγή, η πρόοδος, οι νέες ιδέες πάντα προκαλούσαν το συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας που δεν θέλει να αλλάξει ιδέες και συμπεριφορές"

Αγόρι, αγάπη... Μιλάμε με αγάπη για τον ερχομό ενός πλάσματος με βιολογικό σώμα αγοριού που μεγαλώνει και, αρχικά απαλλαγμένο από στερεοτυπικές ταυτότητες, αναζητά τη δική του. Αφού ολοκληρώθηκε ο σχεδιασμός της παράστασης με την τεχνική του θεάτρου της επινόησης συνειδητοποίησα ότι έχουμε φτιάξει μια παράσταση που μιλάει περισσότερο για αγόρια ή τους άντρες ως αιώνια αγόρια ή για τα κορίτσια που νιώθουν αγόρια ή μοιάζουν σαν αυτά. 

Τι έχετε αποκομίσει από τη συνεργασία σας με την οργάνωση Gender Alliance Initiative, φυσική συνέχεια της οποίας είναι το έργο;
Γνώση, εργαλεία, συμπαράσταση, συνεργασία και την υπέροχη αίσθηση του να συμπορεύεσαι. Η συνάντηση μας ως καλλιτέχνες με τους ανθρώπους της Gender Alliance Initiative μάς έχει κάνει καλύτερους. Και αυτό υπό την έννοια ότι έχουν γίνει συνειδητοποιήσεις τόσο για τις αλλαγές που γίνονται, όσο και αυτές που πρέπει να γίνουν σε παγκόσμιο αλλά και σε προσωπικό επίπεδο. 

Η ολοένα αυξανόμενη νεανική εγκληματικότητα, έχει συχνά ως θύτες αγόρια. Πώς επηρεάζει αυτό το κοινωνικό πρόβλημα ο παράγοντας του φύλου;
Η αλλαγή, η πρόοδος, οι νέες ιδέες πάντα προκαλούσαν το συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας που δεν θέλει να αλλάξει ιδέες και συμπεριφορές που κι αυτές κάποτε έμοιαζαν πρωτοποριακές μέχρι να ενσωματωθούν στην "κανονικότητα". Το νέο είναι πάντα τρομακτικό. Τα αγόρια καταπιέζονται και αυτό τα οδηγεί στο να καταπιέζουν, να καθυποτάσσουν, να βιάζουν, να σκοτώνουν και να σκοτώνονται.

"Είμαι φανατική τηλεθεάτρια του Rupaul's Drag Race, όχι μόνο για την φοβερή και πολυδιάστατη καλλιτεχνική έκφραση των drag queens -που με έχει γοητεύσει- αλλά και για τον ίδιο τον καλλιτέχνη-παρουσιαστή Rupaul"

Φοβούνται ότι θα χάσουν τα προνόμια τους, ότι δηλαδή θα πρέπει να δώσουν από τον "δικό τους χώρο" για να κατακτηθεί η ισότητα. But... "there is plenty for all of us", όπως έλεγε και στη σειρά "The Sopranos” ο αρχιμαφιόζος όταν τον κατέκλυσαν οι κρίσεις πανικού - μια κατάσταση από την οποία υποφέρουν πολλά cis straight λευκά αρσενικά που συνοδεύεται και από φόβο θανάτου. Αυτό το βλέπουμε και στην παράσταση ως πτώσεις και πολλαπλούς θανάτους. Θανάτους προτύπων, ιδεών, και αντρών που αυτοκτονούν γιατί δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στο πρότυπο του σκληρού, του άτρωτου, του επιτυχημένου και του παντοδύναμου.

Πώς οραματίζεστε εσείς, μέσα και από την παράσταση, μια νέα αρρενωπότητα;
Δεν ξέρω, δεν έχω ιδέα. Χρειάζεται να επανασχηματιστούν οι ιδέες που έχουμε πάνω στο φύλο γενικότερα. Στην παράσταση βάζουμε αυτό το ερωτηματικό από τον τίτλο κιόλας, γιατί δεν έχουμε την απάντηση. Για να την προσεγγίσουμε δουλέψαμε πολύ με τους ηθοποιούς και τους συντελεστές, κάναμε έρευνα, αυτοσχεδιασμούς, συνεντεύξεις, πήγαμε πολύ πίσω, πριν αρχίσουν να μπαίνουν οι ταμπέλες σε ένα αρσενικό, αλλά πάλι, πότε ακριβώς ξεκινάει αυτό; Ακόμα και στην ιδέα του ερχομού ενός γιου, το παιδί κληρονομεί όνομα, επίθετο και προσδοκίες προγόνων που κατάφεραν πολλά λίγα ή τίποτα και μεταφέρουν όλο αυτό το βάρος στο παιδί που γεννιέται.

Πώς εντάσσεται στο πλαίσιο της παράστασης το βίωμα των τρανς ή non-binary (μη δυαδικών) αρρενωποτήτων; 
Η τρανς και non-binary έκφραση με αφορά πολύ και υπάρχει ως αναπαράσταση σε αυτή τη δουλειά. Η παράσταση βασίστηκε περισσότερο στην εικόνα για να αφήσει ανοιχτή την διαδικασία στο κοινό να καθρεφτίσει τα βιώματά του. Θα ήθελα πολύ σε μια επόμενη δουλειά να εστιάσω στην queer έκφραση. Είμαι φανατική τηλεθεάτρια του Rupaul's Drag Race, όχι μόνο για την φοβερή και πολυδιάστατη καλλιτεχνική έκφραση των drag queens -που με έχει γοητεύσει- αλλά και για τον ίδιο τον καλλιτέχνη-παρουσιαστή Rupaul. Θεωρώ πως λειτουργεί σαν άλλος πνευματικός ηγέτης που με αφάνταστο κουράγιο, ευγένεια, ενσυναίσθηση και επαναστατικό πνεύμα προσπαθεί να ανοίξει τον δρόμο για όλ@ μας.

Μετά την παράσταση στις 31/3 ακολούθησε βιωματική συζήτηση σε συντονισμό του ψυχολόγου Βαγγέλη Κοσμάτου. Τι feedback λαβατε απο τα άτομα που συμμετείχαν; 
Ο Βαγγέλης Κοσμάτος, με όλη την επιστημονική γνώση και την εμπειρία που έχει δουλεύοντας πάνω στο θέμα, μίλησε χωρίς την αίσθηση της αυθεντίας και αυτό βοήθησε να ανοίξει ο διάλογος. Μας ξάφνιασε ευχάριστα το ότι μίλησαν κυρίως άντρες. Ενώ είναι χαρακτηριστικό της αρρενωπότητας ένα άτομο να παίρνει πρώτο το λόγο, δεν συνηθίζεται οι άντρες να ανοίγουν τα συναισθήματα τους. Ακούστηκε η δυσκολία τους να φορέσουν το "κοστούμι της πατριαρχίας" με όσα προνόμια κι αν φέρει αυτό.

Στην παράσταση ερμηνεύουν οι: Χρήστος Καπενής, Μελίσσα Κωτσάκη, Γιώργης Παρταλίδης. Η μουσική σύνθεση είναι της Ecati και το video art τ@ bminOr.