"Η άλλη πλευρά της καταιγίδας": Γιατί αξίζει να δούμε την παράσταση του Γιάννη Χουβαρδά

Η "Άλλη πλευρά της Καταιγίδας" είναι η παράσταση που συζητιέται περισσότερο από κάθε άλλη από την ημέρα που η Κατερίνα Ευαγγελάτου ανακοίνωσε το φετινό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Κι αυτό επειδή είναι μια παράσταση που αποτελεί μεγάλο στοίχημα για τον Γιάννη Χουβαρδά, τον εξαιρετικό σκηνοθέτη που μέσα στα χρόνια αποδείχτηκε εκπληκτικά παραγωγικός, ρεπερτοριακά και αισθητικά τολμηρός, ανήσυχος και ανοιχτός σε νέες επιρροές. "Έχουν γίνει μοναδικές παραστάσεις που γράψαν ιστορία όπως οι "Όρνιθες” του Κάρολου Κουν ή ο "Ερωτόκριτος” του Σπύρου Ευαγγελάτου με τον όποιο έκανα το ντεμπούτο μου το 1975. Η συνολική δουλειά του Γιάννη Χουβαρδά έχει μια τέτοια δυναμική και ουσία, αλλά ιδιαίτερα η παράσταση που ετοιμάζουμε είναι η απάντηση της Ελλάδας στο παγκόσμιο χωριό του θεάτρου. Είναι μια παράσταση που πιθανώς θα βλέπαμε από τη Σαουμπίνε ή από τον Μπομπ Γουίλσον, αλλά τελικά είναι φτιαγμένη από ελληνικά χέρια", μοιράζεται ένθερμα ο Δημήτρης Πιατάς, ένας εκ των πρωταγωνιστών της νέας παράστασης του καλλιτέχνη, που προσθέτει διαρκώς το δικό του λιθαράκι στην ιστορία του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου. 

 

Η ευφυής συγγραφική σύλληψη του έργου εντοπίζει μια συγγένεια του Ουίλιαμ Σαίξπηρ με τον Όρσον Γουέλς, κι αυτό είναι το πρώτο βασικό συστατικό που κάνει το εγχείρημα μοναδικά ελκυστικό. Ο Αλέξανδρος Μυλωνάς διευκρινίζει ότι "το έργο είναι βασισμένο στην "Τρικυμία” του Σαίξπηρ, αλλά ακούγονται τα λόγια που έγραψε ο Γιάννης με μια ρίμα ελεύθερη και η δράση εκτυλίσσεται στη χρυσή εποχή του Χόλιγουντ, με πρωταγωνιστές τον Όρσον Γουέλς και διάσημους ηθοποιούς, όπως ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρντ, η Ρίτα Χέιγουορθ, ο Φρεντ Αστέρ και η Τζίντζερ Ρότζερς, ο Χοντρός και ο Λιγνός κ.ά.". Με λίγα λόγια, ο Γιάννης Χουβαρδάς μάς δείχνει πως η σαιξπηρική "Τρικυμία" στη θεματική της, στην πλοκή της και στους χαρακτήρες της ταυτίζεται, σε πολλά σημεία εκπληκτικά, με τη ζωή και το έργο του Γουέλς και κυρίως με την ανολοκλήρωτη ταινία του "Η άλλη πλευρά του ανέμου", η οποία ολοκληρώθηκε τελικά από το Netflix το 2018. "Και οι δύο είχαν μια πολύ μεγάλη, χειμαρρώδη ορμή στη δημιουργική τους διαδικασία, η οποία εκδηλώθηκε με διάφορους τρόπους μέσα στο έργο τους. Ο Σαίξπηρ κατάφερε όσο ζούσε να φτιάξει ένα μηχανισμό που παρήγαγε έργα, ενώ για τον Όρσον Γουέλς, παρότι έχει κάνει αριστουργήματα, στο μύθο του έχει υπερισχύσει το γεγονός ότι ήταν ένας παρίας που προσπαθούσε να βρει τρόπο να κάνει ταινίες. Και οι δύο ήταν ιδιοφυείς και φυσικά αποτύπωσαν τη ζωή και τη σκέψη τους στο έργο τους", παρατηρεί ο Έκτορας Λυγίζος, ακόμα ένας πρωταγωνιστής της φεστιβαλικής παράστασης. 

 

Μια φαντασμαγορική μείξη θεάτρου και κινηματογράφου
 

 Ο Χώρος Δ της Πειραιώς μεταμορφώνεται από την 1η έως τις 7 Ιουνίου σε κινηματογραφικό στούντιο, όπου όσο ο Γουέλς κινηματογραφεί μια ταινία οι θεατές τη βλέπουν στην οθόνη. Ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης επιβεβαιώνει πως είναι μια τεράστια παραγωγή: "Έχει δοθεί βάση σε πάρα πολλές λεπτομέρειες, από τον τρόπο με τον οποίο θα στεκόμαστε στη σκηνή μέχρι την τοποθέτηση των καλωδίων, και αξίζει ένα τεράστιο μπράβο σε όλους τους συντελεστές, τη σκηνογράφο Εύα Μανιδάκη, την ενδυματολόγο Ιωάννα Τσάμη, τον Παντελή Μάκκα που έκανε το σχεδιασμό των βίντεο, το συνθέτη Θοδωρή Οικονόμου για τη ζωντανή μουσική και σε πολλούς ακόμα". Πρωταγωνιστεί ένα λαμπερό σύνολο ηθοποιών: Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, Έκτορας Λυγίζος, Άρης Μπαλής, Ελένη Μπούκλη, Αλέξανδρος Μυλωνάς, Αντώνης Μυριαγκός, Δημήτρης Παπανικολάου, Δημήτρης Πασσάς, Δημήτρης Πιατάς, Άλκηστις Πουλοπούλου, Χάρης Φραγκούλης και ο βετεράνος Γιάννης Βογιατζής. Εκπρόσωποι διαφορετικών γενεών και σχολών θεάτρου, βρίσκονται κάτω από ένα κοινό όραμα, ερμηνεύοντας διπλούς ρόλους, καθώς κάθε χαρακτήρας από το έργο του Σαίξπηρ αντιστοιχεί σε μια ιστορική προσωπικότητα από τον κόσμο του Γουέλς και τη χολιγουντιανή εποχή στην οποία έζησε.
Η συγκίνηση, η έμπνευση και η μαγεία είναι διάχυτα στην "Άλλη πλευρά της καταιγίδας", που περνάει από το φιλμ νουάρ στο μιούζικαλ και από το μιούζικαλ στην ταινία τρόμου, μετά στη σλάπστικ κωμωδία και έπειτα σε μονολόγους. Είναι μια σύνθεση που κυκλωτικά ανανεώνεται και ίσως περιέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία του Χουβαρδά σε ό,τι αφορά τη σχέση του με την τέχνη, τη συνάντηση με τους ηθοποιούς. Ίσως η σύνδεσή του με τον Γουέλς ως καλλιτέχνη να είναι οι στιγμές της παραίτησης και της επανεκκίνησης… Κι αυτό με έναν τρόπο επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι ανεβάζει στη σκηνή τον Γιάννη Βογιατζή, τον 96χρονο σήμερα ηθοποιό, τον οποίο, πριν από χρόνια, ο σκηνοθέτης ξαναέφερε στο προσκήνιο. Στο μονόλογό του, ο Βογιατζής θα πει την προσωπική του ιστορία, θα καταθέσει ένα προσωπικό θεατρικό αντίο και θα αφήσει το συναίσθημα να μας κατακλύσει. "Είναι πολύ συναισθηματικό αυτό το έργο", μας λέει η Άλκηστις Πουλοπούλου. "Ο Χουβαρδάς είναι πολύ συναισθηματικός άνθρωπος, απλώς δεν το βγάζει στη φόρα• έχει ένα κέλυφος γύρω του που τον προστατεύει. Επιλέγει να μη δείχνει το συναίσθημα με τον συνήθη τρόπο και συμβουλεύει τους ηθοποιούς του να μην ξεχειλίζουν από αυτό. Θέλει να αφήνει χώρο στο θεατή να μπει μέσα και να αποφασίσει. Στο έργο υπάρχει μια μελαγχολία αλλά και χαρά, μοιάζει με απολογισμό, ενώ αυτό το ενισχύει ένα απόσπασμα από το "Οκτώμισι” του Φεντερίκο Φελίνι. Υπάρχει ο απολογισμός της τέχνης, της ζωής, ο έρωτας… Όλα μπερδεύονται σ’ αυτό το έργο".
 

Πέντε πρωταγωνιστές μάς μιλούν για τους ρόλους τους

Αλέξανδρος Μυλωνάς: "Είμαι ο Όρσον Γουέλς-Πρόσπερο, δυο πρόσωπα που κατά κάποιον τρόπο είχαν μαγικές ικανότητες. Ο δημιουργός της ταινίας ταυτίζεται στο συγκεκριμένο έργο με έναν Πρόσπερο, ο οποίος κυνηγάει το ιδεατό, το όνειρο. Είναι πολύ υπαρξιακό όλο αυτό λέει ο Σαίξπηρ στην "Τρικυμία” και περικλείει κάτι από την ουσία του έργου: "Είμαστε από το ίδιο υλικό που είναι φτιαγμένα τα όνειρα. Η μικρή ζωή μας τελειώνει με ένα δείπνο”". 
 

Δημήτρης Πιατάς:  "Υποδύομαι τον σαιξπηρικό Κάλιμπαν και τον ηθοποιό του Γουέλς, Πίτερ Λόρε. Μάλιστα Λόρε ήταν το παρατσούκλι μου στη σχολή της δραματικής του Εθνικού το 1969. Ο Πίτερ Λόρε έγινε γνωστός παίζοντας έναν παιδόφιλο στην ταινία "Ο δράκος του Ντίσελντορφ” ("M”, 1931) του Φριτς Λανγκ και στο Χόλιγουντ είχε πάντα τρίτους ρόλους. Ήταν κάτω από τη σκιά άλλων. Ο Κάλιμπαν, από την άλλη, είναι ο δούλος του Πρόσπερο. Στην παράσταση μου δίνεται η ευκαιρία να βιώσω και να ερμηνεύσω την υπαρξιακή αναζήτηση ενός ανθρώπου που θυμίζει Δόκτωρ Τζέκιλ και Κύριο Χάιντ".


Άλκηστις Πουλοπούλου: "Ενσαρκώνω την Γκονζάλα, μια ηρωίδα που δεν υπάρχει στο πρωτότυπο έργο του Σαίξπηρ. Υποτίθεται πως είμαι η γυναίκα του Πρόσπερο, αλλά και η Ρίτα Χέιγουορθ, που ήταν η γυναίκα του Όρσον Γουέλς. Εμφανίζομαι εγκλωβισμένη σε ένα ρόλο και προσπαθώ να επιβιώσω μέσα στον σκληρό κόσμο. Έχει μια λάμψη και μια δυσφορία ταυτόχρονα, διότι αυτή η γυναίκα πρέπει να είναι κάτι που δυσκολεύεται να είναι".

 

Έκτορας Λυγίζος: "Παρόλο που όλο το εγχείρημα είναι τρομακτικά δύσκολο στην κατασκευή του, αισθάνομαι ότι υπάρχει κάτι κατασταλαγμένο που είναι εκεί για να το ακολουθήσω. Ερμηνεύω τον Άριελ, το ξωτικό που ακολουθεί τον Πρόσπερο σε όλα, αλλά και τον Γκάρι Γκρέιβερ, διευθυντή φωτογραφίας και οπερατέρ του Ουέλς που δεν έλειψε από κοντά του τα τελευταία δέκα χρόνια της καριέρας του. Έτσι όπως έχει γράψει ο Γιάννης τους ρόλους, όλοι παρασύρονται σε μια τρικυμία εν κρανίω, όπως ο Άριελ". 

Πυγμαλίων Δαδακαρίδης: "Κάνω τον Στέφανο από την "Τρικυμία” και το ρόλο του Χοντρού - Όλιβερ Χάρντι, ένα χαρακτήρα που αγαπώ από παιδί. Δεν θέλω να τους μιμηθώ. Η συνάντησή τους είναι φανταστική, αλλά και οι δύο ορίζουν κάτι βαθύτερο, έχουν μια βαθιά ανθρώπινη διάσταση, κι αυτό φαίνεται μέσα από την παράσταση του Χουβαρδά".