Η Μαρία Κρύου βρέθηκε στην πρόβα μιας από τις πιο ιντριγκαδόρικες παραστάσεις της σεζόν. Μίλησε με τον Δημήτρη Καραντζά που σκηνοθετεί το εμβληματικό έργο των Δημήτρη Κεχαΐδη και Έλενας Χαβιαρά «Με δύναμη από την Κηφισιά» αλλά και με τρεις από τις πρωταγωνίστριες.
Μπορεί ένα έργο που γράφτηκε το 1995 να αφορά έναν τριαντάρη; Ο Δημήτρης Καραντζάς, που γίνεται 30 ετών τον Οκτώβριο, μας είπε πως το «Με δύναμη από την Κηφισιά» των Δημήτρη Κεχαΐδη και Έλενας Χαβιαρά, ένα έργο-σταθμός για την ελληνική μεταπολεμική δραματουργία, τον είχε αγγίξει για τον «σοφά γραμμένο» τρόπο του από την εποχή που σπούδαζε στη δραματική σχολή. Ήρθε η στιγμή να το σκηνοθετήσει στο Θέατρο του Νέου Κόσμου με πρωταγωνίστριες τη Λυδία Φωτοπούλου, την Έμιλυ Κολιανδρή, τη Γαλήνη Χατζηπασχάλη και την Ευδοξία Ανδρουλιδάκη. Ποιο είναι το θέμα του; Τέσσερις γυναίκες, ένα ταξίδι και μια ζωή που αναζητά δύναμη μέσα απ’ αυτό.
Οι τέσσερις ηρωίδες του έργου είναι αμήχανες, αυθόρμητες και απελπισμένες, καθώς στην προσπάθειά τους να αυτονομηθούν και να αντιμετωπίσουν τη ζωή με δύναμη, διαπιστώνουν το μάταιο της χειραφέτησής τους από τους άντρες. «Και στη δική μου γενιά υπάρχει απελπισία», μας είπε ο Δημήτρης Καραντζάς. «Είναι πολύ πιο φοβική και αντιερωτική σε σχέση με την προηγούμενη γενιά. Νομίζω ότι έχει τρομοκρατηθεί από πράγματα που αφορούν την εικόνα, την αυταρέσκεια και το ναρκισσισμό, τα οποία σχετίζονται με τα social media. Τις συζητήσεις που κάνουν οι ηρωίδες του έργου τις ακούω καθημερινά από άλλα πρόσωπα και φύλα. Στο έργο βλέπουμε τη γυναικεία συμπεριφορά πολύ καθαρά, όμως περιστρέφεται γύρω από θέματα που αφορούν όλη την ανθρωπότητα».
Το σκηνικό της Άρτεμης Φλέσσα είναι αφαιρετικό. Από την πόρτα βλέπεις μόνο το περίγραμμα της κάσας, από το ποδήλατο μόνο τα πετάλια που είναι βιδωμένα στο πάτωμα, από τον κήπο φαίνεται μόνο ένα μικρό τμήμα… Όλα μοιάζουν να μην είναι ολοκληρωμένα. Μόνο ο καναπές είναι στη σωστή θέση. «Το έργο είναι σαν να θέτει στο επίκεντρο τα ζητήματα του καναπέ», επιβεβαιώνει την αίσθησή μας ο Καραντζάς. «Είναι μια μελέτη πάνω στην καθημερινότητα. Υπάρχει μια αποσπασματικότητα. Στο έργο οι ρόλοι δεν έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, όλες οι ηρωίδες μαζί φτιάχνουν μια κατάσταση. Οι ίδιοι οι συγγραφείς λένε στις συνεντεύξεις τους ότι δεν έχουν γράψει ακριβώς χαρακτήρες».
Βλέπουμε αναστατωμένη τη Φωτεινή, την οποία ερμηνεύει η Έμιλυ Κολιανδρή, να μπαίνει στη σκηνή σε έξαλλη κατάσταση επειδή υποψιάζονται πως η φίλη της Μάρω (Γαλήνη Χατζηπασχάλη) έπεσε ξανά στην αγκαλιά του πρώην της. Αν όλες οι ηρωίδες του έργου βιώνουν ανάλογες καταστάσεις, πόση απελπισία άραγε μπορεί να χωρέσει η σκηνή; Ο σκηνοθέτης το ξεκαθαρίζει: «Δεν θέλω να δείξω την απελπισία μέσα από ένα βαρύ κλίμα. Το ακριβώς αντίθετο, θέλω όμως να νιώσει ο θεατής ότι είναι απελπισμένες. Όλα κινούνται στην κόψη. Οι θεατές βλέπουν όσα συμβαίνουν μέσα από το πρίσμα του ρεαλισμού που ζουν κι εκείνοι. Αυτές οι γυναίκες δημιουργούν διαρκώς τρομερές φαντασιώσεις, γιγαντώνουν τόσο τα μικρά περιστατικά που φτιάχνουν μια τεράστια φούσκα γύρω από αυτά. Αυτή η φούσκα τις κρατά στη ζωή. Η ακατάσχετη φλυαρία είναι ο μόνος τρόπος να μείνουν όρθιες τη στιγμή που ανοίγουν την πόρτα και βγαίνουν έξω. Είναι το πιο δύσκολο έργο που έχω κάνει. Οι ποιότητες είναι πάρα πολύ λεπτές και χρειάζεται εγρήγορση. Χωρίς εγρήγορση αυτό το έργο δεν παίζεται. Έχει γρήγορο ρυθμό, τα λόγια είναι σωστά μοιρασμένα σε όλες. Μοιάζει με παρτιτούρα, που πρέπει να ζωντανεύει διαρκώς ενέργειες».
Το ζητούμενο της χειραφέτησης είναι παρόν σε κάθε σκηνή. Δεν αργείς να καταλάβεις πως η Αλέκα, η Φωτεινή, η Μάρω και η Ηλέκτρα προσπαθούν να σταθούν στα πόδια τους, όντας εγκλωβισμένες σε ένα στερεοτυπικό περιβάλλον. Μοιράζονται τα πάντα και σχεδιάζουν ένα ταξίδι στην Ταϊλάνδη, σ’ αυτό το έργο που μιλά για την ανάγκη της απελευθέρωσης. Μοιάζουν όλες τους πολύ ταιριαστές με τους ρόλους τους και οι εύστοχες παρατηρήσεις του σκηνοθέτη οδηγούν στη γεφύρωση στοιχείων των χαρακτήρων τους.
Συναντώ τις τρεις από τις τέσσερις πρωταγωνίστριες μετά το τέλος της πρόβας και ξεκινά μια συζήτηση για τη συνεργασία τους με τον Δημήτρη Καραντζά. Η πιο έμπειρη Λυδία Φωτοπούλου ξεκινά λέγοντας πόσο σημαντικό είναι να έχεις εμπιστοσύνη στον σκηνοθέτη: «Ο Δημήτρης Καραντζάς έχει ωραία ματιά και μπορεί να δει τον κόσμο των γυναικών». «Είναι καθοδηγητής», συμπληρώνει η Γαλήνη Χατζηπασχάλη, «αλλά μας αφήνει και τρομερή ελευθερία. Δεν είναι σκληρός, είναι πολύ ισορροπημένος».
Τις ρωτώ πόσο οικεία τους είναι τα πρόσωπα του έργου. Η Φωτοπούλου παρατηρεί ότι σήμερα πολλοί άνθρωποι βρίσκουν διέξοδο στα ηρεμιστικά όπως η ηρωίδα την οποία ερμηνεύει: «Είναι τόσο ετερόφωτες αυτές οι γυναίκες. Θέλουν να απαλλαγούν από όλα βλέποντας ένα ταξίδι σαν την αρχή μιας καινούργιας ζωής. Αν μου πει κάποιος ότι δεν έχει περάσει τις αγωνίες που περνούν αυτές, δύσκολα θα τον πιστέψω. Είναι δύσκολο έργο. Απαιτεί μια φοβερή ισορροπία ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα». Στη συζήτηση μπαίνει και η Ευδοξία Ανδρουλιδάκη: «Αυτό για το οποίο μιλά ο συγγραφέας αφορά τους πάντες. Πολλές φορές φτάνεις στο σημείο να καταλάβεις ότι δεν έχεις διέξοδο».
Είναι ωραία η χημεία τους και μετά την πρόβα. Η Γαλήνη Χατζηπασχάλη, μιλώντας παραστατικά φέρνει το γέλιο στην παρέα λέγοντας πως «αυτές οι γυναίκες είναι καταδικασμένες πάνω στο τακούνι. Το τακούνι είναι παντού, από τα πόδια μέχρι τον εγκέφαλο. Είναι πολύ θλιβερά τα στερεότυπα, αυτές όμως δεν μπορείς να τις καταδικάσεις. Τις συμπονάς γιατί συμπεριφέρονται σαν μαριονέτες των συναισθημάτων τους». Κάποιοι πιστεύουν πως αυτό το έργο έχει επίπεδα που μόνο μια γυναίκα μπορεί να αναγνώσει. Μένει να δούμε την παράσταση. Το σίγουρο είναι πως θα προβληματιστούμε αλλά και θα γελάσουμε. Για τη Λυδία Φωτοπούλου το ζητούμενο σ’ αυτό το ανέβασμα είναι η ελαφρότητα και η γαλήνη, για την Ευδοξία Ανδρουλιδάκη το παιχνίδι με τα ένστικτα και για τη Γαλήνη Χατζηπασχάλη η ανάταση της κωμωδίας. Η μία συμπληρώνει την άλλη και είναι σίγουρο πως έχουν πολλά να πουν και να μας δείξουν από τη σκηνή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου.
Ο Δημήτρης Καραντζάς μας συστήνει τις τέσσερις ηρωίδες
Αλέκα
Η Λυδία Φωτοπούλου ερμηνεύει τη… συμβιβασμένη της παρέας. Φαινομενικά δείχνει να κινείται πιο χαλαρά στην καθημερινότητα. Είναι όμως η πιο κρυφή… πληγή.
Φωτεινή
Η Έμιλυ Κολιανδρή δοκιμάζει τις αντοχές της ερμηνεύοντας μια γυναίκα εμφανώς τρομαγμένη από τη ζωή. Καθετί που συμβαίνει θεωρεί ότι είναι απειλή για τη σωματική και την ψυχική της κατάσταση.
Μάρω
Η Γαλήνη Χατζηπασχάλη φοράει το πιο έκπληκτο βλέμμα και ερμηνεύει τη βασίλισσα της πρόφασης. Δεν συμβαίνει ποτέ αυτό που θέλει, αλλά σκέφτεται τι θα γινόταν αν…
Ηλέκτρα
Η κόρη της Αλέκας στέκει αμέτοχη. Το μονοπάτι βρίσκεται μπροστά της, αλλά δεν θέλει να το ακολουθήσει. Μοιάζει να έχει άλλη συγκρότηση και μια δική της δύναμη αλλά στο τέλος καταλήγει να γίνει μία από αυτές τις γυναίκες…
Περισσότερες πληροφορίες
Με δύναμη από την Κηφισιά
Τέσσερις γυναίκες των βορείων προαστίων, στην προσπάθειά τους να αυτονομηθούν και να αντιμετωπίσουν τη ζωή με δύναμη, διαπιστώνουν τη ματαιότητα της χειραφέτησής τους.
