Αναντικατάστατος. Και αξέχαστος. Ένας θρύλος του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Λευτέρης Βογιατζής, δημιουργός αξεπέραστων παραστάσεων και μεγάλων σκηνικών εμπειριών, διακεκριμένος όσο λίγοι και πολυβραβευμένος από τους θεατρόφιλους αναγνώστες του «α», άφησε σήμερα Μεγάλη Πέμπτη την τελευταία του πνοή σε ηλικία 68 ετών, καταβεβλημένος από την επάρατο νόσο που τον βασάνιζε τα τελευταία χρόνια. Θα τον θυμόμαστε πάντα να μας εξομολογείται, σε μια συνέντευξη-ποταμός που έδωσε στο Αθηνόραμα πριν λίγα χρόνια, τα εξής περί ελευθερίας: «Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να αποδεχτούμε την ύπαρξή μας σαν μια τρομαχτική δυνατότητα. Αυτό είναι κάτι που δεν μας το μαθαίνει κανείς. Είμαστε καταδικασμένοι να το ανακαλύψουμε μόνοι μας. Κι είναι αμφίβολο αν θα το καταφέρουμε αυτό- ακόμη κι αν το καταφέρουμε, όμως, υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να οπισθοχωρήσουμε στο μεσοστράτι. Πάντως -το πιστεύω αυτό- τα πάντα υπάρχουν μέσα στο μυαλό. Ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να ζει μέσα στο μυαλό του ταυτόχρονα πολλές συνθήκες και χρόνους, σχεδόν ζωές. Εκεί μπορεί να είναι ταυτόχρονα ζωγράφος, ακροβάτης, ποιητής, ηθοποιός. Εκεί, στο μάτι του μυαλού, βρίσκονται όλες οι ανακαλύψεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα κι όλα τα μυστικά που ακόμη δεν έχουν αποκαλυφθεί…».
Βιογραφικό σημείωμα
Ο Λευτέρης Βογιατζής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παρακολούθησε για δύο χρόνια το Ράινχαρτ Σεμινάρ στη Βιέννη και τελείωσε τη Δραματική Σχολή Κ. Μιχαηλίδη στην Αθήνα. Στο θέατρο εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1973, στον ρόλο της Γιαγιάς, στον «Κυριακάτικο Περίπατο», σε σκηνοθεσία Γ. Μιχαηλίδη. Ακολούθησαν συνεργασίες με τον Σπύρο Ευαγγελάτο, και αργότερα με την Ελεύθερη Σκηνή, σε μια προσπάθεια ανανέωσης του επιθεωρησιακού κώδικα, καθώς και με την Έλλη Λαμπέτη. Τα χρόνια αυτά, έπαιξε πολλούς ρόλους του κλασικού κυρίως ρεπερτορίου, μεταξύ άλλων: τον Άλφρεντ στις «Ιστορίες από το Δάσος της Βιέννης», τη επώνυμη ηρωίδα στη «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη, τον Ευριπίδη στους «Βατράχους», τον κεντρικό ήρωα στον «Ταρτούφο» του Μολιέρου κ.ά. Το 1981 υπήρξε ένας από τους επτά συνιδρυτές της περίφημης Εταιρίας Θεάτρου Η ΣΚΗΝΗ. Από το 1982 έως το 1987 που λειτούργησε η ΣΚΗΝΗ, ο Λ.Β. σκηνοθέτησε και έπαιξε στα έργα: «Η Σπασμένη στάμνα», του Χ. φον Κλάιστ (Δικαστής Αδάμ, σε συν-σκηνοθεσία με τον Βασίλη Παπαβασιλείου), «Οι Αγροίκοι» του Κάρλο Γκολντόνι (Λουνάρντο), «Συμφορά από το πολύ μυαλό» του Α. Γκριμπογιέντοφ (Φάμουσοφ), «Σε φιλώ στη μούρη» του Γ. Διαλεγμένου (Μήτσος), για το οποίο τιμήθηκε με το βραβείο σκηνοθεσίας Κάρολου Κουν για την περίοδο 1986-87. Το 1988 ίδρυσε τη νέα ΣΚΗΝΗ, όπου με τη συμμετοχή νέων ηθοποιών και παρουσίασε συστηματικά έργα που καλύπτουν το τρίπτυχο: κλασικό έργο, σύγχρονο έργο αιχμής και νεοελληνικό έργο. Σκηνοθέτησε και έπαιξε στις παραστάσεις: «Θείος Βάνιας» του Άντον Τσέχωφ (Βάνιας), 1989, «Ρίττερ, Ντένε, Φος» του Τόμας Μπέρνχαρντ (Φος), 1991 (για πρώτη φορά στην Ελλάδα). Παράλληλα, το 1989, ιδρύει το Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος, απ' όπου αποφοίτησαν δώδεκα μαθητές, ύστερα από τριετή εντατική φοίτηση. Είναι η απαρχή της ενασχόλησής του με το αρχαίο ελληνικό δράμα. Ξεκινάει το 1992 σκηνοθετώντας την Αντιγόνη του Σοφοκλή. Μια Αντιγόνη κλειστού χώρου, όπου κυριάρχησε «η ένταση του τραγικού ψιθύρου». Επιστρέφοντας στους επαγγελματίες ηθοποιούς, το 1995, ανεβάζει ένα ακόμα σύγχρονο ελληνικό έργο, τη σατιρική κωμωδία των Δημήτρη Κεχαΐδη - Ελένης Χαβιαρά « Με δύναμη από την Κηφισιά» (1995). Ακολουθεί ο «Μισάνθρωπος» του Μολιέρου (1996), όπου παίζει τον Αλσέστ. Το ίδιο καλοκαίρι παίζει στην «Ελένη» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Γ. Χουβαρδά, στην Επίδαυρο (Μενέλαος). Το 1998, ανεβάζει και πάλι ένα έργο του Γιώργου Διαλεγμένου τη «Νύχτα της κουκουβάγιας» (Ίων). Για την παράσταση αυτή τιμήθηκε με το βραβείο σκηνοθεσίας "Φώτος Πολίτης", και το βραβείο Κάρολου Κουν-Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών Κριτικών. Το 1999 σκηνοθέτησε τους «Πέρσες» του Αισχύλου για το Εθνικό Θέατρο στο Θέατρο της Επιδαύρου. Το 2000 σκηνοθέτησε και έπαιξε στο έργο του Χάρολντ Πίντερ «Τέφρα και σκιά» (Ντέβλιν). Το 2001 ανεβάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα Σάρα Κέην, το «(Cleansed) Καθαροί πια», μια μεγάλη επιτυχία, όπου παίζει τον Τίνκερ. Το 2003, ανεβάζει ένα ακόμη νεοελληνικό έργο, της Λούλας Αναγνωστάκη, το «Σ' εσάς που με ακούτε» (Χανς) και για δεύτερη φορά ένα έργο της Σάρα Κέην το «Crave (Λαχταρώ)», στο οποίο παίζει τον (Α). Το 2004, ακολουθεί ένας ακόμη Μολιέρος, «Το Σχολείο των γυναικών» (Αρνόλφος). Το 2005 σκηνοθέτησε και έπαιξε (τον Ίωνα) σ' ένα ακόμα καινούριο έργο του Γιώργου Διαλεγμένου, το «Bella Venezia». Και για το έργο αυτό του Γ. Διαλεγμένου απέσπασε το βραβείο Κριτικών Θεάτρου και Μουσικής, Κάρολος Κουν, καθώς και εκείνο των αναγνωστών του περιοδικού Αθηνόραμα στα Θεατρικά Βραβεία Κοινού 2005. Το 2006 έκλεισε το Φεστιβάλ Επιδαύρου με την νέα του παράσταση της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή, ενώ το καλοκαίρι του 2007 η παράσταση άνοιξε, αυτή τη φορά, το ίδιο Φεστιβάλ. Το 2007, σε συνεργασία με τον Γ. Σκεύα, ανεβάζει και πρωταγωνιστεί στην «Ήμερη» του Φ. Ντοστογιέφσκι. Ακολουθούν τρία θεατρικά έργα: το «Ύστατο σήμερα» του Χάουαρντ Μπάρκερ, το «Θερμοκήπιο» του Χάρολντ Πίντερ και «Ο Τόκος» του Δημήτρη Δημητριάδη, τα οποία σκηνοθετεί και ανεβάζει ο ίδιος στο ανακαινισμένο θέατρο της Οδού Κυκλάδων. Στον κινηματογράφο συμμετέχει σχεδόν αποκλειστικά στις ταινίες του Νίκου Παναγιωτόπουλου, με τον οποίο τον συνέδεε μία μεγάλη φιλία («Τα οπωροφόρα της Αθήνας», «Αθήνα- Κωνσταντινούπολη», «Beautiful people», «Ονειρεύομαι τους φίλους μου», «Η γυναίκα που έβλεπε τα όνειρα», «Βαριετέ», «Μελόδραμα»).
