Η ιστορία της δικτατορίας, οι αντιαποικιοκρατικοί αγώνες, οι ιθαγενείς και οι διεμφυλικές και trans πολιτικές συναντιούνται για ένα δεκαήμερο στη Βουλή των Σωμάτων που στήνεται στο Κέντρο Τεχνών στο Πάρκο Ελευθερίας του Δήμου Αθηναίων καλώντας καλλιτέχνες, διανοητές και κοινό να πάρουν μέρος σε μια σειρά «Ασκήσεις Ελευθερίας». Στο πλαίσιο της σειράς αποκλειστικών συνεντεύξεων «Μαθαίνοντας από τη documenta14», ο επιμελητής του Προγράμματος Δημοσίων Δράσεων της documenta14 Paul B. Preciado μας ξεναγεί στα ψεύτικα ερείπια του Κέντρου Τεχνών και στις τρύπες που φέρνουν στην επικαιρότητα το σκοτεινό παρελθόν του και μας μιλά για τις βασικές ιδέες που διατρέχουν το δεκαήμερο των εγκαινίων (14-24/9) και τη σημασία του να αναθέσουμε σε μια τέτοια πειραματική βουλή να σχεδιάσει ένα νέο χάρτη της Ευρώπης.
Πώς θα ήταν μια Ευρωβουλή που θα περιλαμβάνει τους ιθαγενείς, τους queer και τους sex workers όχι εκπροσωπώντας τους αλλά αφήνοντας τα σώματα να μιλήσουν; Τι σημαίνει να εξασκείς την ελευθερία; Τι μπορεί να διδαχθεί η ριζοσπαστική Αριστερά από τα κινήματα των αυτοχθόνων και τις διεμφυλικές πολιτικές; Πώς μπορούμε να διεκδικήσουμε θεσμούς όπως τα μουσεία και να τους χρησιμοποιήσουμε ενάντια στον πατριαρχικό, αποικιοκρατικό, σεξιστικό εαυτό τους; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που θέτει το Πρόγραμμα Δημοσίων Δράσεων της documenta14 εγκαινιάζοντας το πρώτο δεκαήμερο δράσεών του.
Ο επιμελητής του προγράμματος, Paul B. Preciado, φιλόσοφος, επιμελητής και διαφυλικός ακτιβιστής, ήρθε πριν ένα χρόνο περίπου να ζήσει στην Αθήνα, την ίδια εποχή που βίωνε την πλήρη μετάβασή του σε άνδρα αυξάνοντας την δόση της τεστοστερόνης, όπως περιγράφει στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του «Testo Junkie: sex, drugs, and biopolitics in the pharmacopornographic era» που διαδέχθηκε το «Contra-Sexual Manifesto» - σημείο αναφοράς για τον ευρωπαϊκό queer και trans ακτιβισμό.
Με υποδέχεται στην αυλή του Κέντρου Τεχνών στο Πάρκο Ελευθερίας που παραχωρήθηκε στη documenta14 από το Δήμο Αθηναίων και με ξεναγεί στους χώρους του, αρχίζοντας από το ξεσοβατισμένο γραφείο του, όπου φαίνεται η παλιά τοιχοδομή («φαντάσου ότι εδώ ήταν το γραφείο του διοικητή της στρατιωτικής αστυνομίας της Χούντας») ώσπου να κάτσουμε στα καθίσματα-στρώματα-ψεύτικα ερείπια του Ανδρέα Αγγελιδάκη που έχει επιμεληθεί την αρχιτεκτονική του χώρου τιτλοφορώντας την παρέμβασή του «Demos». Ο Preciado στέκεται ιδιαίτερα στα ανοίγματα στην πίσω πλευρά του κτιρίου που βλέπουν προς το παρακείμενο Μουσείο του Αντιδικτατορικού Αγώνα.
«Η ιδέα του Ανδρέα Αγγελιδάκη για το Κέντρο Τεχνών στο Πάρκο Ελευθερίας, αντί για μια συμβατική ανακαίνιση, ήταν να ξεφλουδίσει τους τοίχους για να δούμε μέσα από την ιστορία. Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε χώρες με αντίστοιχο πρόσφατο παρελθόν, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, ή η Χιλή για παράδειγμα, μόνο η ιστορία μπορεί να μας μιλήσει για τα όσα ζούμε τώρα. Εδώ που βρισκόμαστε, μαζί με τα γύρω κτίρια στεγαζόταν, όπως θα ξέρετε, στη διάρκεια της δικτατορίας το αρχηγείο της στρατιωτικής αστυνομίας ΕΑΤ-ΕΣΑ και γίνονταν βασανιστήρια και ανακρίσεις.
Τη δεκαετία του ’80 που, όπως και άλλοι αντίστοιχοι χώροι, το κτίριο έγινε κέντρο τέχνης. Μετατράπηκε σε ένα λευκό κύβο καλύπτοντας όλα τα ίχνη της ιστορίας, ενώ έκλεισαν τα παράθυρα και η πόρτα που βλέπουν προς το Μουσείο του Αντιδικτατορικού Αγώνα που βρίσκεται από πίσω, ένα πολύ συγκινητικό χώρο που διαχειρίζονται τα ηλικιωμένα μέλη του Συνδέσμου Φυλακισθέντων & Εξορισθέντων Αντιστασιακών. Σκεφτήκαμε λοιπόν να ανοίξουμε τρύπες στο κτίριο, να βγάλουμε στο φως την ιστορία και να αποκαταστήσουμε την επικοινωνία ανάμεσα στα δύο κτίρια.
Ο χώρος αυτός επηρέασε όλο το Πρόγραμμα Δημοσίων Δράσεων της documenta14 που εγκαινιάζεται εδώ στις 14 Σεπτεμβρίου. Από την αρχή, τόσο εγώ όσο και ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής της documenta14 Adam Szymczyk, δεν θέλαμε να διαχωρίσουμε αυτό το πρόγραμμα από την έκθεση δημιουργώντας ένα κλασικό παράλληλο πρόγραμμα εκδηλώσεων. Η γνώμη μας είναι ότι η τέχνη και η θεωρία δεν διαχωρίζονται, η καλλιτεχνική πρακτική είναι παραγωγή λόγου όπως και η φιλοσοφία είναι άμεση δράση.
Βασικό σημείο αφετηρίας για το Πρόγραμμα Δημοσίων Δράσεων ήταν η δημιουργία μιας τοπικής δημόσιας σφαίρας. Στο Κάσελ όλοι γνωρίζουν τη Documenta, ενώ στην Αθήνα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Θέλουμε λοιπόν αυτό το πρόγραμμα που δημιουργείται ειδικά για την Αθήνα και δεν θα μπορούσε να βρίσκεται πουθενά αλλού να ξεδιπλωθεί σταδιακά ως τα εγκαίνια της έκθεσης έχοντας πια συγκροτήσει ένα κοινό. Με τον τρόπο αυτό η έκθεση δεν θα είναι σαν μια τούρτα που φέρνουμε εδώ, ούτε θα αφορά κυρίως ένα κοινό που θα έρθει απ’ το εξωτερικό, θα πει «τι ωραία» και θα φύγει.
Στην εποχή μας οι άνθρωποι δεν αναμιγνύονται, παραμένουν αυτόνομοι φορείς κοινωνικής δράσης, ξεχωριστά κοινά. Στην Αθήνα έχω συναντήσει πολύ ενδιαφέροντες ανθρώπους σε συζητήσεις αρχαιολόγων, φεμινιστικών και queer ομάδων, αναρχικών κλπ., και θα ήθελα να φέρω μαζί αυτές τις διαφορετικές ομάδες που συνήθως δεν συναντιούνται.
Σκεφτήκαμε την ιδέα μιας Βουλής των Σωμάτων, μιας πειραματικής βουλής που πρέπει να βρίσκεται στην Αθήνα. Δεν θέλαμε ένα παραδοσιακό αμφιθέατρο που να συμβολίζει την ουτοπία της δημοκρατίας ούτε μια νεοφιλελεύθερη καρέκλα, όπου οι αναρχοκαπιταλιστές κάθονται, βλέπουν και φεύγουν. Έτσι καταλήξαμε με τον Ανδρέα Αγγελιδάκη σε αυτά τα 68 μαλακά αρχιτεκτονικά μπλοκ που μας επιτρέπουν να σκεφτούμε συλλογικά τι δυνατότητες θα μπορούσε να έχει μια τέτοια βουλή. Αυτά τα καθίσματα -ψεύτικα ερείπια μιλούν για το πέρασμα από την ουτοπία της δημοκρατίας στο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό, αλλά και για τα ιδρύματα/θεσμούς που σήμερα μοιάζουν παγωμένα.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι οι θεσμοί ανήκουν σε όλους μας και πρέπει να τους διεκδικήσουμε εκ νέου. Σε θεσμούς όπως τα μουσεία διαπραγματεύεται το νόημα της ιστορίας, αλλά και το τι συμβαίνει σήμερα, το τι είναι σημαντικό, οι όροι της ορατότητας. Σε χώρες όπως η Ελλάδα, αλλά και η Ισπανία απ’ όπου κατάγομαι, που πέρασαν από δικτατορικά καθεστώτα και στη συνέχεια είχαν έντονες επιρροές από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, οι θεσμοί μοιάζουν με τάφους, φέρετρα. Η αρχιτεκτονική τους είναι εκεί αλλά δεν έχει τίποτε μέσα.
Πρέπει να επανανοηματοδοτήσουμε τους θεσμούς, να τους καταλάβουμε, για να χρησιμοποιήσω τη γλώσσα του Occupy, σε μας ανήκουν και όχι στην Τρόικα. Να τους αξιοποιήσουμε ως επιστημολογικές μηχανές που παράγουν γνώση, υποκειμενικότητα, ιστορία. Αν τους δώσουμε σε κάποιον άλλο η ιστορία θα μας δοθεί έτοιμη. Διεκδικώντας τους θεσμούς διεκδικούμε και τους χώρους όπου εκφράζεται η κυριαρχία. Ας πάρουμε για παράδειγμα το πώς ιστορικά ορίζεται η κυριαρχία σε σχέση με το ανδρικό σώμα. Μιλώντας ως ένα trans άτομο δεν πιστεύω ότι ο ανδρισμός συνεπάγεται κυριαρχία. Το θέμα είναι οι χώροι όπου διαμορφώνεται η κυριαρχία και το νόημα. Το να διεκδικήσουμε αυτούς τους χώρους.
Η δομή του προγράμματος καθορίστηκε από τους χώρους που είχαμε στη διάθεσή μας. Μας είπαν κάποιοι «μα καλά θα ασχοληθείτε με τη δικτατορία»; Δεν είναι ότι ξυπνήσαμε μια μέρα και είπαμε τι ωραίο θέμα, να ασχοληθούμε με αυτό. Στο πλαίσιο των «Ασκήσεων Ελευθερίας» οργανώνουμε έναν ομαδικό περίπατο σε τόπους Ελευθερίας και Βασανισμού στην Αθήνα μαζί με τα αρχεία του ΑΣΚΙ και συνειδητοποιήσαμε ότι ταυτόχρονα είναι ένας περίπατος στους χώρους που φιλοξενείται η Ντοκουμέντα! Δείτε τους χώρους όπου φιλοξενούμαστε: από τη μία αυτός ο τόσο ιδιαίτερος χώρος που μας παραχώρησε ο Δήμος, από την άλλη το Πολυτεχνείο όπου στεγάζονται κάποιες από τις δραστηριότητές μας, αλλά και η Μπουμπουλίνας όπου βρίσκονται τα γραφεία μας. Είναι σαν να μην έχουμε άλλη επιλογή. Είτε θα ασχοληθούμε με την ιστορία είτε θα αφήσουμε τους άλλους να ανατυπώνουν την ιστορία όπως θέλουν.
Ερχόμενοι στο συγκεκριμένο κτίριο η ιστορία του και η λέξη Ελευθερία στο όνομά του με έκανε να σκεφτώ με ποιόν τρόπο θα μπορούσε να ανοίξει ξανά ένα τέτοιο κτίριο στο κοινό. Σίγουρα ήθελα να μην συνεχίσουμε να μην κοιτάμε την ιστορία και το κτίριο πίσω μας και να δείχνουμε σύγχρονη τέχνη ως ένα είδος ψυχαγωγίας. Άρχισα να σκέφτομαι τη διαφορά ανάμεσα στην ελληνική έννοια της ελευθερίας και το νεοφιλελευθερισμό, όπου η ελευθερία της αγοράς καταλήγει να είναι η μόνη ελευθερία που έχουμε. Ερχόμενος από την παράδοση του Φουκώ και των φεμινιστικών, διεμφυλικών και αντι-αποικιοκρατικών κινημάτων, με ενδιαφέρει η ιδέα του Φουκώ ότι η ελευθερία δεν είναι κάτι με το οποίο γεννιόμαστε, ένα δικαίωμα, αλλά μια πρακτική που πρέπει να εξασκήσουμε.
Με τις «Ασκήσεις Ελευθερίας» θέτουμε το ερώτημα του τι σημαίνει να εξασκείς την ελευθερία. Καλούμε 45 ανθρώπους να εξασκήσουν την ελευθερία για 10 μέρες, θέλοντας να δούμε πώς οι φωνές και τα σώματα θα μας οδηγήσουν μέσα από την ιστορία. Δεν πρόκειται για συνέδριο ούτε για έκθεση. Δεν κάνουμε διακρίσεις ανάμεσα σε καλλιτέχνες ή ομιλητές που έρχονται από τον κλάδο της ανθρωπολογίας, της κοινωνιολογίας ή της ιστορίας. Όλοι θα έρθουν σε επαφή μες στη Βουλή των Σωμάτων και θα εξασκήσουν ο καθένας με το δικό του τρόπο την ελευθερία.
Η πρόκληση, λαμβάνοντας υπόψη την ιστορία του κτιρίου αλλά και το τι συμβαίνει αυτή την εποχή στην Ελλάδα, θα ήταν να σχεδιάσουμε μια διαφορετική εικόνα της Ευρώπης, η οποία αν και δεν έχει γίνει ορατή παρόλα αυτά υπάρχει. Τα μίντια μας παρουσιάζουν μια και μοναδική εικόνα της Ευρώπης, που έχει να κάνει με τις ροές των προσφύγων που έρχονται να πάρουν τις δουλειές μας, το χτίσιμο τοίχων, την άνοδο του νεοεθνικισμού κλπ. Έτσι αυτό που σκέφτηκα για τα εγκαίνια είναι να ξεκινήσουμε από τα τέλη του ’60 που αυτό το κτίριο καταλήφθηκε από τη στρατιωτική αστυνομία και να φτάσουμε στο σήμερα σχεδιάζοντας μια γενεαλογία των κινημάτων που έχουν λάβει χώρα και μέσα από αυτό. Να φτιάξουμε ένα διαφορετικό χάρτη της Ευρώπης.
Έτσι την πρώτη μέρα του δεκαήμερου προγράμματος θα συναντηθούν ο πολιτικός θεωρητικός και φιλόσοφος Antonio Negri με τον ακτιβιστή για τα πολιτικά για τα πολιτικά δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών των Σάμι στη Νορβηγία Niillas Somby. Θεωρώ ότι μια τέτοια συνάντηση της ριζοσπαστικής Αριστεράς με τα κινήματα των αυτοχθόνων όχι μόνο από μακριά αλλά μέσα από την ίδια την Ευρώπη έχει μεγάλη σημασία. Υπάρχει μια παράδοση διωγμών μειονοτήτων στην ιστορία της Ευρώπης, από τους μουσουλμάνους της Ισπανίας το 1492 ως τους Ρομά και τους Εβραίους. Η νεκροπολιτική είναι η ιστορία της Ευρώπης, ο τρόπος που η Ευρώπη εξασκεί πολιτική είναι μέσα από τη διαχείριση του θανάτου.
Με ενδιέφερε το ότι και ο Negri και ο Somby έχουν διωχθεί και φυλακιστεί στη δεκαετία του ’70. Είναι ένας τρόπος να συνδεθούμε και με τους αγωνιστές του μουσείου από πίσω μας. Και οι παππούδες μου φυλακίστηκαν στη δικτατορία, και που ξέρουμε τι είδους βασανισμούς μπορεί να αναγκαστούμε να υποστούμε κι εμείς στο μέλλον… Επίσης και οι δύο καλεσμένοι έχουν κατηγορηθεί ως τρομοκράτες, όπως αυτή τη στιγμή στη Γαλλία κατηγορείται για τρομοκρατία μια γυναίκα που φοράει μπούργκα.
Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με όσα κάνουμε αυτή την εποχή. Θέλω να καταλάβουν οι συμμετέχοντες ότι δεν πρέπει να θεωρούμε την ελευθερία δεδομένη. Η ελευθερία δεν υπάρχει αν δεν συνεχίζουμε να την εξασκούμε. Ότι αν δεν αγωνιστούμε γι αυτήν μπορεί να χαθεί. Ο νεοφιλελευθερισμός μπορεί εύκολα να μεταμορφωθεί σε φασισμό, όπως έχει αποδείξει και η ιστορία μας. Τόσο ο Negri όσο και ο Somby έχουν δουλέψει στην κατεύθυνση της άμεσης δράσης. Η συνάντησή τους θα είναι ένα από τα σχήματα που θα πάρει η Βουλή των Σωμάτων. Πιστεύω ότι το μέλλον της πολιτικής είναι η ετερογένεια.
Θα ακολουθήσει ένα διήμερο που θα ασχοληθούμε με την ιστορία του κτιρίου δίνοντας το λόγο σε ιστορικούς, ανθρωπολόγους, αλλά και καλλιτέχνες όπως ο Sergio Zevallos και η Regina José Galindo που έρχονται από χώρες με αντίστοιχες εμπειρίες. Ο Zevallos είναι από το Περού και θα δουλέψει με στρατιώτες, ενώ η Galindo είναι από τη Γουατεμάλα και τα κινήματα των ιθαγενών και θα σκάψει στο πάρκο σε ένα έργο, για το οποίο δεν με αφήνει να αποκαλύψω περισσότερα. Και οι δύο μοιράζονται την εμπειρία της αποικιοκρατικής εκμετάλλευσης και των δικτατορικών καθεστώτων.
Πιστεύω ότι η ριζοσπαστική Αριστερά μπορεί να διδαχθεί από τα κινήματα των αυτοχθόνων που έχουν διαφορετικούς τρόπους να σκέφτονται τη σχέση ανάμεσα στο σώμα και το πνεύμα, το συλλογικό και το ατομικό, το ανθρώπινο και το μη ανθρώπινο, την οικολογία, την οικονομία… Μας ενδιαφέρει να ανοίξουμε αυτόν τον διάλογο. Αυτές οι δύο παραδόσεις, άκρα αριστερά και αντι-αποικιοκρατική – αυτοχθόνων πληθυσμών, δεν πρέπει να αποσπαστούν η μία από την άλλη. Τις χρειαζόμαστε και τις δύο.
Όσο προχωράμε με το δεκαήμερο των Ασκήσεων Ελευθερίας θα ανοίξουμε το διάλογο και σε άλλες γλώσσες, κυρίως προερχόμενες από το φεμινισμό, τους sex workers, την μεταπορνογραφία, τα διεμφυλικά κινήματα καλώντας κόσμο από πολλά μέρη του κόσμου, από το Μεξικό ως την Τουρκία, την οποία θεωρήσαμε απαραίτητο να συμπεριλάβουμε, ειδικά τώρα. Έτσι θα έχουμε για παράδειγμα την πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ # Direnayol (#Resistayol) (Ruzgar Buşki, Kanka Productions), με θέμα τα διεμφυλικά κινήματα στο πλαίσιο της εξέγερσης του Gezi Park και ελπίζουμε να μπορούμε να έχουμε μαζί μας τους δημιουργούς τους. Τα πράγματα στην Τουρκία γίνονται ολοένα τρομακτικότερα με νέες μορφές καταπίεσης και λογοκρισίας. Πρέπει να τους ακούσουμε.
Μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα οι χώρες που είχαν δικτατορία τη δεκαετία του ΄70, από την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία μέχρι τη Λατινική Αμερική, αφού το πέρασμα στην ελευθερία σήμαινε ταυτόχρονα το πέρασμα στον νεοφιλελευθερισμό. Όταν νομίζαμε (και μιλάω στον πληθυντικό εννοώντας το Νότο της Ευρώπης) ότι αγκαλιάζαμε την ελευθερία στην ουσία αγκαλιάζαμε την αγορά. Αυτό συνέβη κατά ένα τρόπο και στην περίπτωση της Ανατολικής Ευρώπης. Εστιάζουμε λοιπόν σε αυτήν την αποτυχία των μεταβάσεων στη δημοκρατία.
Και μετά είναι τα '80s, με εκείνη την ξέγνοιαστη λησμονιά μετά το τραύμα... Όλα μπορούσαν να συμβούν και το χρήμα έρρεε. Εδώ θα ήθελα να σημειώσω την κρίση του AIDS ως ένα σημάδι, ως ένα παράδειγμα εξόντωσης μιας μειονότητας. Έτσι θα έχουμε μαζί μας τον σκηνοθέτη Παναγιώτη Ευαγγελίδη και θα προβάλουμε την καταπληκτική ταινία του «They Glow in the Dark» (2013) για ένα γκέι ζευγάρι που πολεμά με το AIDS.
Επίσης θα έρθει η Bonita Ely από την Αυστραλία που δουλεύει με τη σχέση κρατικής και ενδοοικογενειακής βίας και το εργαστήριό της σηματοδοτεί το πέρασμα, μετά την πρώτη εβδομάδα των εκδηλώσεων, από την μικροιστορία και τις μεγάλες αφηγήσεις στην υποκειμενικότητα. Η Ely θα δουλέψει με τη διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) από την οποία υποφέρουν μέλη οικογενειών στρατιωτών που επιστρέφουν από τον πόλεμο, αλλά και με αναφορές στην ενδοοικογενειακή βία αλλά και την εξαφάνιση των αυτοχθόνων στην Αυστραλία.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ακόμη μια βραδιά με τις Annie Sprinkle και Beth Stephens. Η Sprinkle, πρώην sex worker και ακτιβίστρια στη Νέα Υόρκη του ’80, όπου ίδρυσε και το πρώτο συνδικάτο για τους sex workers, έγινε καλλιτέχνις μέσω του Fluxus και τώρα συνεργάζεται με την Stephens έχοντας ιδρύσει το κίνημα Ecosex.
Ένα άλλο είδος τελετουργικής θεραπείας θα προτείνουν την πρώτη μέρα ο Αρχηγός Robert Joseph, κληρονομικός αρχηγός του καναδικού Πρώτου Έθνους Gwawaenuk, πρεσβευτής για τη Συμφιλίωση του Καναδά και μέλος της Εθνικής Συνέλευσης του Γεροσυμβουλίου Πρώτων Εθνών, και η Linnea Dick, συγγραφέας, ζωγράφος και τελετάρχης της πολιτιστικής κληρονομιάς των Kawakwaka'wakw, Nisga'a και Τσίμσιαν.
Θα έχουμε επίσης μια βραδιά απατρίδων, αλλά και α-πατριαρχική, με συμμετέχοντες από τη Νότια Αμερική, την Ελλάδα, την Τουρκία, την Αμερική, ένα πάρτι για να φέρουμε πίσω τη χαρά σε αυτό το κτίριο. Αυτές οι εκδηλώσεις θα μας δώσουν μια ιδέα και για τις πρακτικές που θα εξασκήσουμε στο μέλλον, όσο προχωράμε προς την έκθεση, που προέρχονται από τις παραδόσεις ιθαγενών, φεμινιστικές, trans και queer πολιτικές, αντιαποικιοκρατικά διαβάσματα της ιστορίας.
Μετά τις 24 Σεπτεμβρίου ο χώρος θα παραμείνει ανοιχτός Τρίτη με Σάββατο, 5-10 μ.μ., και θα στεγάζει τη Βουλή των Σωμάτων. Θα αρχίσουμε φτιάχνοντας μια σειρά Συλλόγους Φίλων ανοιχτών σε όλους. Η ιδέα μου ήρθε με αφορμή τους Συλλόγους Φίλων των μαύρων του 18ου αιώνα, που δημιουργήθηκαν την εποχή της δουλειάς στη Γαλλία αλλά και στην Καραϊβική και την Αμερική και οδήγησαν κατά μια έννοια στην κατάργηση της δουλειάς. Δούλευαν με την πολιτική φαντασία για να δημιουργήσουν μια διαφορετική κοινωνία. Αυτές οι ομάδες, που δεν ήταν ούτε πολιτικά κόμματα ούτε στρατιωτικά κινήματα, δούλευαν με συζητήσεις, εικόνες, θέατρο… και έπαιξαν ένα σημαντικό ρόλο και έφεραν αλλαγή.
Το να συνυπάρξουμε όλοι μαζί στο δημόσιο χώρο είναι πολιτική πράξη, ένα είδος πειραματικού πολιτικού θεάτρου. Είναι σαν να βάζουμε το ερώτημα αν έπρεπε να ξανασκεφτούμε την Ευρωβουλή πώς θα ήταν αυτή. Συμπεριλαμβάνοντας τους αυτόχθονες, τους πρόσφυγες, τους τρανς, τους sex workers, τους αγωνιστές ενάντια στην αποικιοκρατία.
Αυτό που μου αρέσει στη συγκεκριμένη documenta είναι ότι βήμα βήμα κατεβαίνει στο ανθρώπινο επίπεδο. Ίσως εξαιτίας της συνθετότητας του ίδιου του εγχειρήματος. Αυτή δεν πρόκειται να είναι μια μέγα-έκθεση, αλλά ένα πολύ πιο εστιασμένο πρότζεκτ. Για μένα η documenta είναι το να φτιαχτεί αυτή η Βουλή των Σωμάτων, να εμπλακεί το κοινό. Γι αυτό και μερικές φορές μου είναι δύσκολο να σκεφτώ το Κάσελ. Αλλά την ίδια στιγμή πιστεύω ότι αυτό που θα φτιαχτεί εδώ μπορεί να πάει στο Κάσελ. Οι Γερμανοί δεν είναι τόσο διαφορετικοί. Αυτή η Βουλή των Σωμάτων πρέπει να δημιουργηθεί εδώ στην Ελλάδα και σιγά σιγά θα μεταναστεύσει στο Κάσελ.
Είμαι απόλυτα ερωτευμένος με τον Αθήνα. Όταν ταξιδεύω μου λένε «πω πω, μένεις στην Αθήνα, με την κρίση» κλπ. και τους λέω «Μα τι λέτε, δεν υπάρχει πιο ενδιαφέρον μέρος για να ζεις απ’ την Αθήνα αυτή τη στιγμή. Είναι 10 φορές πιο ενδιαφέρουσα από τη Νέα Υόρκη, 12 φορές πιο ενδιαφέρουσα από το Λονδίνο, όπου τίποτε δεν συμβαίνει, ή από το Βερολίνο. Εκεί ο νεοφιλελευθερισμός έχει καταλάβει τα πάντα. Ενώ εδώ, την ίδια στιγμή που όλα καταρρέουν, ίσως είναι το μόνο μέρος όπου η αποτυχία αυτού του μοντέλου επιτρέπει κάποιου είδους κριτική. Καταλαβαίνω ότι κάποιοι συνάδελφοί από άλλες χώρες μπορεί να βλέπουν την Αθήνα ως εξωτική, εγώ όμως έχοντας ζήσει χρόνια στην Ισπανία νιώθω σαν να επιστρέφω σπίτι.
Το θέμα των αντιαποικιοκρατικών αγώνων και της κυριαρχίας των αυτοχθόνων είναι πολύ σημαντικό για μας στη documenta14 και γι αυτό θα υπάρχουν και πολλοί αυτόχθονες καλλιτέχνες. Το να δημιουργηθεί ένα κριτικό πλαίσιο όπου οι αυτόχθονες, φεμινιστικές, queer, trans, μεταναστευτικές και αντιαποικιοκρατικές πολιτικές μπορούν να συναντηθούν θα είναι μια μεγάλη πρόκληση για τη Βουλή των Σωμάτων στη documenta14. Αλλά ο σκοπός της έκθεσης δεν είναι να αντιπροσωπεύσει τις μειονότητες. Οι εκθέσεις είναι επιτελεστικές μηχανές που παράγουν αυτό που ισχυρίζονται ότι εκπροσωπούν. Για μας, η πρόκληση δεν είναι να εκπροσωπήσουμε αυτό που συμβαίνει (γι αυτό και δεν μου αρέσουν οι εκθέσεις με θέμα τους πρόσφυγες), αλλά να αλλάξουμε την πολιτική φαντασία.
Στο Πρόγραμμα Δημόσιων Δράσεων θέλουμε να εξερευνήσουμε τη γνώση που προκύπτει όταν συναντιούνται οι αντιαποικιοκρατικές με τις φεμινιστικές και queer πρακτικές. Όταν συναντιούνται, γιατί μερικές φορές χρησιμοποιούνται οι μεν εναντίον των δε. Για παράδειγμα οι Αμερικανικές ή Εβραϊκές κυβερνήσεις αλλά η Γαλλική αυτή τη στιγμή έχουν χρησιμοποιήσει το φεμινισμό σαν δικαιολογία για να επιβάλουν ρατσιστικές πολιτικές. Συλλαμβάνουν γυναίκες που φοράνε μπούργκα στο όνομα του φεμινισμού. Ή εισβάλλουν στο Ιρακ στο όνομα των ομοφυλοφιλικών και φεμινιστικών δικαιωμάτων, ή στο όνομα της ελευθερίας. Δεν χρειαζόμαστε προστασία μέσω της κρατικής βίας. Οι γυναικείες, queer και φυλετικές μειονότητες στοχοποιούνται διαρκώς. Κανείς δεν λέει στους λευκούς άνδρες τι να κάνουν. Πρέπει να δημιουργήσουμε συμμαχίες ανάμεσα στις πρακτικές των μειονοτήτων.
Ένας από τους κύκλους που θα δημιουργήσουμε στο Πάρκο Ελευθερίας είναι ο Σύλλογος των Ελλήνων ιθαγενών. Είναι ένα αστείο, αλλά ταυτόχρονα είναι και σοβαρό. Όταν πρωτοήρθε η documenta14 στην Αθήνα μας είχαν βάλει ταγκς στους τοίχους «Μην μας εξωτικοποιείτε» υπογράφοντας ως οι Έλληνες ιθαγενείς. Πιστεύω ότι πρέπει να ασχοληθούμε σε βάθος με την κριτική αυτή. Έχει ενδιαφέρον ότι η λέξη ιθαγένεια/ ιθαγενής στην Ελλάδα συνδέεται με την υπηκοότητα. Ένας Έλληνας που έχει ιθαγένεια είναι κάποιος που ανήκει στο έθνος – γένος – και έχει πλήρη νομικά δικαιώματα. Τι σημαίνει σήμερα να είσαι ιθαγενής; Αποφασίσαμε να διαβάσουμε την ελληνική ιστορία με μεθοδολογίες ιθαγενών και αντιαποικιοκρατικές. Έτσι θα έχουμε έναν σύλλογο που θα σκεφτεί τι συμβαίνει σήμερα μέσα από αυτήν την παράδοση και θα καλέσουμε όλους όσους κάνουν κριτική στη documenta να συμμετέχουν. Είμαι ανοιχτός στην κριτική πάνω στην ιστορία της documenta ως ένας θεσμός που συνδέεται με την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και την ανάπτυξη του νεοφιλελευθερισμού και της πολιτιστικής βιομηχανίας.
Όταν ήρθα εδώ στο Πάρκο Ελευθερίας και περπάτησα τριγύρω, βρήκα τον ορισμό του πρότζεκτ που έπρεπε να κάνω. Η documenta ορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τον καλλιτεχνικό της διευθυντή. Γνωρίζοντας τον Adam και τον τρόπο που δουλεύει, πόσο ταπεινός και αφοσιωμένος στον καλλιτέχνη είναι, ήξερα ότι δεν πρόκειται να κάνει μια μέγα-έκθεση, αλλά μάλλον μια πολύ λεπτή, στρατηγική παρέμβαση μέσα σε ένα σύνθετο πεδίο. Είναι η διαφορά μεταξύ βελονισμού και της χειρουργικής.
Η στιγμή που ήρθα στην Αθήνα, μετά από 10 χρόνια στην Αμερική και άλλα 15 στη Γαλλία, συνέπεσε με τη στιγμή που άλλαξα εντελώς, επειδή άλλαξα τη δόση της τεστοστερόνης μου με αποτέλεσμα να αλλάξει ριζικά η φωνή και η εμφάνισή μου. Έπρεπε λοιπόν να πάρω τη θέση ενός straight άνδρα ερχόμενος από μια φεμινιστική παράδοση, και βίωσα ένα σοκ, καθότι υπάρχει περιορισμένος χώρος για φεμινιστική, queer, πόσο μάλλον διεμφυλική ορατότητα στην Αθήνα. Κάτι το οποίο συμβαίνει και στο νότο της Ισπανίας και της Ιταλίας που έχουν μια παρόμοια πατριαρχική παράδοση. Πιστεύω ότι υπάρχουν πολλά να γίνουν ακόμη ως προς το θέμα αυτό, νομίζω όμως πως ότι είναι να γίνει πρέπει να γίνει στο πλαίσιο ενός διαλόγου, γι αυτό και με τη βουλή των σωμάτων πάνω απ’ όλα ήθελα να τονίσω την αντίληψη του σώματος πέρα από ταυτότητες, φύλου, γένους, φυλής ή έθνους.
Η Βουλή των Σωμάτων δεν είναι μια βουλή που θα αντιπροσωπεύει διαφορετικές ταυτότητες, τις λεσβίες, τους ιθαγενείς, τις φεμινίστριες, τους πρόσφυγες, τους Έλληνες, τους Γερμανούς, αλλά μια Βουλή για το σώμα και τις υποκειμενικότητες, πώς μπορούμε να βρούμε τρόπους να ζούμε μαζί, να δημιουργήσουμε συμμαχίες. Αν αρχίσουμε να δημιουργούμε συμμαχίες ανάμεσα στους μη αποικιοκρατικούς αγώνες και το φεμινισμό, έχουμε κάτι διαφορετικό από τον λευκό, μεσοαστικό, straight φεμινισμό που θα έλεγε, για παράδειγμα, ότι πρέπει να καταργηθούν οι sex workers αγνοώντας το γεγονός ότι πρόκειται για την πιο χαμηλή κοινωνική τάξη μέσα σε μια νέα οργάνωση της εργασίας.
Ας αναζητήσουμε ποια είναι τα άσχημα υποκείμενα της ιστορίας και ας δημιουργήσουμε συμμαχίες γιατί μόνο έτσι μπορούμε να σχεδιάσουμε έναν διαφορετικό χάρτη της Ευρώπης και του κόσμου. Όσα θα συμβούν στο Πρόγραμμα Δημόσιων Δράσεων αλλά και στην έκθεση θα έχουν να κάνουν με αυτό τον σχεδόν αδύνατο διάλογο ανάμεσα σε αυτά τα διαφορετικά υποκείμενα, ο οποίος μοιάζει κατά κάποιο τρόπο και με τον διάλογο Αθήνας – Κάσελ. Αυτό που μοιάζει αδύνατο έχει γίνει όμως τώρα απαραίτητο.
Το σώμα για μένα είναι ένα ζωντανό αρχείο. Στη Βουλή των Σωμάτων σκέφτομαι όλων των ειδών τα σώματα. Και τα έργα τέχνης ή τα κείμενα θα γίνουν σώματα. Έχει να κάνει με τον τρόπο που κατασκευάζονται πλέον τα σώματα, τα οποία δεν τελειώνουν πλέον στην επιδερμίδα αλλά επεκτείνονται μέσω της τεχνολογίας, αλλά και μέσω της τέχνης ή της ομιλίας. Αυτές οι διασυνδέσεις μας ενδιαφέρουν πολύ στη Βουλή των Σωμάτων.
Φυσικά το πιο σημαντικό σώμα είναι το κοινό, οπότε χωρίς αυτό δεν ξέρουμε τι μορφή θα πάρει το πρότζεκτ. Γι αυτό και σκεφτήκαμε να το κάνουμε ένα δεκαήμερο εγκαινίων, αντί για ένα διήμερο, για να έχει την ευκαιρία να έρθει ένα ετερογενές κοινό, το οποίο δεν θα επισκεφτεί το χώρο σε συνθήκες εγκαινίων αλλά θα πρέπει να έρθει να εξασκήσει την ελευθερία. Το έργο της Γεωργίας Σαγρή για παράδειγμα θα διαρκέσει όλο το βράδυ και μπορεί κανείς να κοιμηθεί εδώ. Από τον Οκτώβριο και μετά το κοινό θα προσκληθεί να συμμετάσχει σε κάποιους από τους συλλόγους φίλων όπου καλλιτέχνες, θεωρητικοί και ακτιβιστές θα δουλέψουν μαζί. Η ιδέα είναι κάποιοι από τους επισκέπτες να πάρουν μέρος στη συνέχεια και σε κάποιους από τους συλλόγους.
Εγώ προσωπικά θα κάνω ένα σύλλογο για τους φίλους της Σωτηρίας Μπέλλου που θα είναι αφιερωμένος στις queer πολιτικές, την επιτελεστικότητα, το τζόγο και το ρεμπέτικο, και θα διερευνήσει την παραγωγή σεξουαλικών και έμφυλων ταυτοτήτων μέσα στα σύγχρονα πολιτικά καθεστώτα. Μέχρι τώρα οι φεμινιστικές και queer γενεαλογίες έχουν ιδωθεί κυρίως μέσα από το πλαίσιο της ιστορίας των ΗΠΑ και του Ευρωπαϊκού βορρά. Αλλά χρειαζόμαστε μια νέα κριτική και πολιτική γενεαλογία που να προέρχεται απ’ το Νότο. Στην περίπτωση αυτή, εμπνέεται από την ανησυχητική φιγούρα της Σωτηρίας Μπέλλου και την δημόσια περφόρμανς ανδρικότητας…
Η Βουλή των Σωμάτων θα έχει και κάποιους drag «υπουργούς/μητέρες/αφέντες». Κατά κάποιο τρόπο ένας υπουργός είναι πάντα μια θεατρική φιγούρα: μια πολιτική φιγούρα που δημιουργείται συλλογικά. Στη διάρκεια των Ασκήσεων Ελευθερίας, η ανθρωπολόγος Clémentine Deliss, σήμερα επιμελήτρια της Πρωτοβουλίας Τέχνης Dilijan στην Αρμενία, θα είναι η πρώτη μας drag υπουργός και θα παρουσιάσει την πρώτη πράξη προσφοράς της σειράς «Σου χρωστάω τα πάντα». Η Clémentine που έχει δουλέψει πάνω στην κριτική του αποικιοκρατικού εθνογραφικού μουσείου θα «δώσει τα πάντα» συμβολικά στον Αρχηγό Robert Joseph και τη Linnea Dick που έρχονται από τα αυτόχθονα Πρώτα Έθνη του Καναδά. Αυτό είναι ένα παράδειγμα της μεθοδολογίας της Βουλής των Σωμάτων.
Το μουσείο είναι μια κοινωνική και πολιτική τεχνολογία για την παραγωγή ιστορίας, μνήμης και πολιτικής εκπροσώπησης. Ο στόχος είναι να χρησιμοποιήσουμε αυτήν την τεχνολογία του μουσείου ενάντια στον εαυτό του, ενάντια στις πατριαρχικές, αποικιοκρατικές και καπιταλιστικές επιταγές, όσο κι αν κάνοντας κάτι τέτοιο παίρνουμε το ρίσκο της αποτυχίας. Αξίζει να προσπαθήσουμε.»
Αναλυτικά το πρόγραμμα
34 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
14-24 Σεπτεμβρίου 2016
Τετάρτη 14/9 (7-11 μ.μ.)
Εισαγωγή από τους
Adam Szymczyk, Καλλιτεχνικός Διευθυντής documenta 14
Paul B. Preciado, Επιμελητής του Προγράμματος Δημόσιων Δράσεων, documenta 14
Ανδρέας Αγγελιδάκης, αρχιτέκτονας/καλλιτέχνης
DEMOCRACY IS NOT FREEDOM. FREEDOM IS A PRACTICE. (Η δημοκρατία δεν είναι ελευθερία. Η ελευθερία είναι μια πρακτική).
Ασκήσεις:
#1. Ο Αρχηγός Robert Joseph, κληρονομικός αρχηγός του καναδικού Πρώτου Έθνους Gwawaenuk, πρεσβευτής για τη Συμφιλίωση του Καναδά και μέλος της Εθνικής Συνέλευσης του Γεροσυμβουλίου Πρώτων Εθνών, και η Linnea Dick, συγγραφέας, ζωγράφος και τελετάρχης της πολιτιστικής κληρονομιάς των Kawakwaka'wakw, Nisga'a και Τσίμσιαν
#2. Antonio Negri, πολιτικός θεωρητικός και φιλόσοφος
#3. Niillas Somby, Σάμι ακτιβιστής για τα πολιτικά δικαιώματα, δημοσιογράφος, κινηματογραφιστής και φωτογράφος
#4. Educación Cívica / Εκπαίδευση στην Κοινωνία των Πολιτών
Sergio Zevallos, καλλιτέχνης
Πέμπτη 15/9 (7-11 μ.μ.)
DEMOCRATIC TRANSITIONS… INTO NEOLIBERALISM (Δημοκρατικές Μεταβάσεις … στον Νεοφιλελευθερισμό)
Ασκήσεις:
#5. Η ελευθερία ως αξία της αγοράς. Η ελευθερία ως πράξη αντίστασης
Judith Revel, καθηγήτρια Φιλοσοφίας, Université Paris Ouest Nanterre-La Défense, και μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Κέντρου Michel Foucault
#6. Μνήμη Under Construction: Προς μια Δημόσια Mνήμη των Βασανιστηρίων στην Ελλάδα
Κωστής Κορνέτης, UC3M CONEX-Marie Curie Fellow στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Carlos III, Μαδρίτη
#7. O γιος του γείτονά σας. Η δημιουργία ενός βασανιστή, Jørgen Flindt Pedersen και Erik Stephensen, Δανία, 1981, 52 λεπτά
Κινηματογραφική προβολή
#8. Ηχοτοπία κράτησης: Μουσική και βασανιστήρια στη Χούντα (1967-1974)
Άννα Παπαέτη, ανεξάρτητη ερευνήτρια και μουσικολόγος
#9. Μεταξύ τρόμου και γλεντιού. Συλλογικές στρατηγικές Αντίστασης κατά τη διάρκεια της δικτατορίας στην Αργεντινή και τη Βραζιλία
Ana Longoni, συγγραφέας, επιμελήτρια και καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης, Universidad de Buenos Aires
#10. dj set
Lies Van Born, dj
Παρασκευή 16/9 (5:45-11 μ.μ.)
Ασκήσεις:
#11. Περίπατος σε τόπους Ελευθερίας και Βασανισμού στην Αθήνα
(5:45-8:45 μ.μ.)
Ομαδικός περίπατος στην πόλη της Αθήνας αναζητώντας τα ιστορικά ίχνη καταπίεσης, βίας και διεκδίκησης της Ελευθερίας κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας της περιόδου 1967-1974
Περίπατος στα ελληνικά
Σημείο συνάντησης: 5:45 μ.μ. στο Πολυτεχνείο στην είσοδο από την οδό Τοσίτσα
Σημείο κατάληξης: Πάρκο Ελευθερίας
Ξεναγοί στον ελληνόγλωσσο περίπατο είναι οι: Βαγγέλης Καραμανωλάκης (Ιστορικός, Πανεπιστήμιο Αθηνών) και Τάσος Σακελλαρόπουλος (Ιστορικός, Υπεύθυνος Ιστορικών Αρχείων, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα)
Περίπατος στα αγγλικά
Σημείο συνάντησης: 6:15 μ.μ. στο Πολυτεχνείο στην είσοδο από την οδό Τοσίτσα
Σημείο κατάληξης: Πάρκο Ελευθερίας
Ξεναγοί στον αγγλόφωνο περίπατο είναι οι: Κωστής Καρπόζηλος (Ιστορικός, Διευθυντής των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας - ΑΣΚΙ, Αθήνα) και Κατερίνα Λαμπρινού (Ιστορικός, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα)
Την ίδια ώρα στo Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων, Πάρκο Ελευθερίας:
#12. Το Χρονικό της Δικτατορίας (1967-1974), Παντελής Βούλγαρης, Ελλάδα, 37 λεπτά
Προβολή ταινίας
Επιτάφιος για τη Δημοκρατία
(9:30-11 μ.μ.)
#13. Επιτάφιος 2
Άντζελα Μπρούσκου ‒ Θέατρο Δωματίου, θεατρική ομάδα και Minimaximum ImproVision, μουσική ομάδα αυτοσχεδιασμού
Σάββατο 17/9 (7 μ.μ.) - Κυριακή 18/9 (10 μ.μ.)
Αρχιτεκτονικές του τρόμου, φωνές αντίστασης
Ασκήσεις:
#14. Ojo de gusano: Μην κοιτάς κάτω
Regina José Galindo, καλλιτέχνις
#15. Chronotopes / Δυστοπικές Γεωμετρίες / Τρομακτικές γεωγραφίες
Νένη Πανουργιά, ανθρωπολόγος, επισκέπτρια αναπληρώτρια καθηγήτρια Ανθρωπολογίας στο New School for Social Research της Νέας Υόρκης
#16. Lingua Tertii Imperii
Daniel García Andujar, καλλιτέχνης
#17. Red Star, Crescent Moon / με τον τρόπο του Sohail Daulatzai
Naeem Mohaiemen, καλλιτέχνης
#18. This Is Not The Place. Τέσσερις επισκέψεις στη Villa Grimaldi: Ένα κέντρο βασανιστηρίων και κράτησης στη Χιλή
Diana Taylor, καθηγήτρια πανεπιστημίου και καθηγήτρια Μελετών Παραστατικών Τεχνών και Ισπανικής Γλώσσας στο New York University
#19. Απόπειρα. Έλα
Γεωργία Σαγρή, καλλιτέχνις
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι επισκέπτες μπορούν να φέρουν μαζί τους υπνόσακους, άνετα ρούχα, τρόφιμα και νερό και να παραμείνουν στον χώρο, καθόλη την 24ωρη διάρκεια του έργου. Το κάπνισμα δεν επιτρέπεται. Θα ακολουθήσει συζήτηση παρουσία της Γεωργίας Σαγρή μετά την ολοκλήρωση της performance την Κυριακή το βράδυ.
Τρίτη 20/9 (7-11 μ.μ.)
Σιωπή και Μάσκες
Παρουσίαση South as a State of Mind #7 [documenta 14 #2]
Ασκήσεις:
#20. Transgressive Listening
Στάθης Γουργουρής, Καθηγητής στο Ινστιτούτο Συγκριτικής Λογοτεχνίας και Κοινωνίας στο Columbia University της Νέας Υόρκης
#21. Κοινωνική ζωή εκτός νόμου
Candice Hopkins, πολίτης του Carcross / Πρώτο Έθνος Tagish. Ανεξάρτητη επιμελήτρια, συγγραφέας και Σύμβουλος Επιμέλειας της documenta 14. Ζει στην Αλμπουκέρκη, Νέο Μεξικό.
#22. Σου οφείλω μια λέξη
Clémentine Deliss, συγγραφέας και επιμελήτρια, σήμερα επιμελήτρια της Πρωτοβουλίας Τέχνης Dilijan στην Αρμενία. Πρώτη πράξη προσφοράς της σειράς Σου χρωστάω τα πάντα, παρουσία του Αρχηγού Robert Joseph και της Linnea Dick
Το Σου οφείλω μια λέξη επιλέγει και παρακολουθεί σύγχρονους διανοητές, ποιητές και ακτιβιστές οι οποίοι προσκαλούνται να οργανώσουν μια δημόσια «πράξη δωρεάς», μία κριτική αλλά και ποιητική τελετή, και να την προσφέρουν στη Βουλή των Σωμάτων. Οι πράξεις δωρεάς διερευνούν διαφορετικές πολιτιστικές και πολιτικές οικονομίες όπως χρέος, δώρο, εκδίκηση, τιμωρία, υπόσχεση...
Τετάρτη 21/9 (5-7 μ.μ.)
STATE VIOLENCE / DOMESTIC VIOLENCE (Κρατική βία / Ενδοοικογενειακή Βία)
Άσκηση:
#23. Εσωτερικές επιπτώσεις συνέπεια του πολέμου
Εργαστήριο της Bonita Ely, καλλιτέχνιδας
Σας προσκαλούμε να συμμετάσχετε στο εργαστήριο της Bonita Ely όπου θα συζητηθούν οι συνεχιζόμενες από γενεά σε γενεά επιπτώσεις της αδιάγνωστης και χωρίς αγωγή διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD) από την οποία υποφέρουν μέλη οικογενειών στρατιωτών που επιστρέφουν από εμπόλεμες περιοχές. Η Bonita θα μοιραστεί τις εμπειρίες της οικογένειάς της όταν ο πατέρας της επέστρεψε στο σπίτι μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι οποίες αποκαλύπτονται στο έργο τέχνης που δημιούργησε για να κάνει δημόσια γνωστό αυτό το τραγικό θέμα. Έως 20 συμμετοχές. Δηλώστε την συμμετοχή σας στο: program@documenta.de
Πέμπτη 22/9 (7-10 μ.μ.)
THE VIRAL 1980s: DEMOCRACY, NEOLIΒERALISM, AIDS (Η Viral δεκαετία του 1980: Δημοκρατία, Νεοφιλελευθερισμός, AIDS)
Άσκηση:
#24. They Glow in the Dark, 2013, Παναγιώτης Ευαγγελίδης, Ελλάδα, 69 λεπτά
Προβολή ταινίας και συζήτηση με τον σκηνοθέτη Παναγιώτη Ευαγγελίδη
Παρασκευή 23/9 (7-11 μ.μ.)
POST-PORN ACTIVISM AND ECOSEXUAL FREEDOM
Ασκήσεις:
#25. Μια βραδιά με τις: Annie Sprinkle και Beth Stephens
Annie Sprinkle, ακτιβίστρια, καλλιτέχνις και εκπαιδευτικός, και Beth Stephens, ecosexual καλλιτέχνις, σκηνοθέτρια, ακτιβίστρια και παιδαγωγός, ιδρυτική διευθύντρια του E.A.R.T.H. Lab και καθηγήτρια Καλών Τεχνών, UC Santa Cruz. Συνιδρύτριες του Κινήματος Ecosex
Σημείωση: Σας παρακαλούμε να φέρετε νερό από το σπίτι ή την πόλη σας. Ντυθείτε στα χρώματα του νερού (aqua, μπλε και μαύρο), ελάτε ντυμένοι, μασκαρεμένοι, γυμνοί, βαμμένοι ή όπως σας αρέσει.
#26. Το βαλς των βρώμικων δρόμων
Αδέσποτες Σκύλες, αυτο-οργανωμένη μουσικοθεατρική ομάδα
Σάββατο 24/9 (7-11 μ.μ.)
"APARTIDE" TRANSFEMINIST QUEER NIGHT
Ασκήσεις:
Διοργανώνεται σε συνεργασία με το AMOQA (Athens Museum of Queer Arts)
#27. Decolonizing Memory: Vita Futurities in the Américas
Macarena Gómez-Barris, πρόεδρος του τμήματος Κοινωνικών Επιστημών και Πολιτισμικών Σπουδών στο Pratt Institute στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης
#28. Φεμινιστική Επανάσταση Rojava
Hawzhin Azeez, πολιτικός θεωρητικός και ακτιβιστής, Κούρδος από το νότιο Κουρδιστάν (βόρειο Ιράκ)
#29. Trans*: Bodies and Power in the Age of Transgenderism
Jack Halberstam, επισκέπτης καθηγητής Αγγλικών Σπουδών και Συγκριτικής Λογοτεχνίας και Μελετών Κοινωνικού Φύλου στο Columbia University
#30. # Direnayol (#Resistayol), 2016, Ruzgar Buşki (Kanka Productions), Τουρκία, ντοκιμαντέρ, 60 λεπτά
Κινηματογραφική πρεμιέρα
#31.Φωνές της trans και queer πολιτκής στη Μεσόγειο, με τους:
Ruzgar Buşki, καλλιτέχνης και παραγωγός πολυμέσων, μέλος της Kanka Productions
Gizem Oruç, μουσικός, παραγωγός και καλλιτέχνις πολυμέσων, μέλος της Kanka Productions
Sevval Kılıç, sex-worker, queer και trans ακτιβίστρια που εργάζεται στην Κωνσταντινούπολη
Νέλλη Καμπούρη, ερευνήτρια των κοινωνικών φύλων, Κέντρο Σπουδών Φύλου, KEMOKOP, Πάντειο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα
Μαργαρίτα Τσώμου, συγγραφέας, εκδότρια, δραματουργός και επιμελήτρια με έδρα το Βερολίνο
Μαρία Μητσοπούλου aka Maria F. Dolores, εικαστικός και περφόρμερ, AMOQA (Athens Museum of Queer Arts)
Άννα Αποστολέλλη, ακτιβίστρια, μέλος σήμερα του Beaver, συνεργατικού καφενείου γυναικών στην Αθήνα, AMOQA (Athens Museum of Queer Arts)
Τίνα Βορεάδη, εικαστικός και παιδαγωγός, AMOQA (Athens Museum of Queer Arts)
#32. Queer Indie Gig Exercise of Freedom, HTH Green to Blue Shock Treatment
Πράσινη Λεσβία, μουσικός
#33. dj set
Gizem Oruç, μουσικός
#34. Το Έπος της Ελευθερίας
Irena Haiduk, καλλιτέχνις, και Ειρήνη Βακαλοπούλου, συγγραφέας, ποιήτρια
Γενική δραματουργία των Ασκήσεων Ελευθερίας: Πρόδρομος Τσινικόρης, καλλιτεχνικός συνδιευθυντής της Πειραματικής Σκηνής -1 του Εθνικού Θεάτρου.
