"Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα": Η Αιμιλία Υψηλάντη συναντιέται ξανά με τον Λόρκα σχεδόν 40 χρόνια μετά

Πρώτη αποκλειστική ματιά στη νέα παράσταση του θεάτρου Αργώ που ανεβάζει στη σκηνή το σπουδαίο έργο του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα αναδεικνύοντας την κοινωνικοπολιτική του διάσταση, σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Κοέν.

Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα Υψηλάντη Πάτροκλος Σκαφίδας©

Ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας επέλεξε να ανεβάσει φέτος στο θέατρο Αργώ η Αιμιλία Υψηλάντη. Την κυρία του θεάτρου που συναντιέται ξανά με τον Λόρκα τον Απρίλιο στο "Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα”, σχεδόν 40 χρόνια μετά τη "Γέρμα” σε σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη (1986), καθοδηγεί σκηνοθετικά ο Αλέξανδρος Κοέν, ο οποίος υπογράφει και τη μετάφραση σε μια παράσταση που παρουσιάζει τη μεγάλη εικόνα και αναδεικνύει την κοινωνικοπολιτική διάσταση του έργου. 

Το "Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα”, το τελευταίο έργο του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα πριν τον θάνατό του, επικεντρώνεται στην ιστορία της χήρας Μπερνάρντα που μεγαλώνει σύμφωνα με τους κανόνες της εποχής και της τάξης της, τις πέντε κόρες της. Γαλουχημένη με όλες τις συντηρητικές ιδέες της εποχής της, ετοιμάζεται να παντρέψει την μεγαλύτερη κόρη της, την Αγκούστια, με τον Πέπε Ρομάνο, αμέσως μετά το θάνατο του συζύγου της. Η Αγκούστια είναι η μόνη από τις κόρες που έχει περιουσία. Μια προίκα που θα της εξασφαλίσει έναν γάμο ακριβώς όπως πρέπει: από παρόμοια κοινωνική τάξη αλλά ανύπαρκτο έρωτα.

Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα Υψηλάντη
Πάτροκλος Σκαφίδας©

Ο νέος και ωραίος Πέπε Ρομάνο είναι το αντικείμενο του πόθου όλων των γυναικών του σπιτιού. Η ζωή των πέντε κοριτσιών περιστρέφεται γύρω από τον μύθο αυτού του άνδρα. Η Μαγκνταλένα, η Αμέλια, η Μαρτίριο και η Αδέλα κλεισμένες στο ασφυκτικό περιβάλλον των κοινωνικών επιταγών που επιβάλλει η εποχή, και τις οποίες με άτεγκτο τρόπο υπερασπίζεται η μητέρα τους, είναι όλες σε ηλικία γάμου. Προσδοκούν να αφήσουν γρήγορα το σπίτι των γονιών και να ζήσουν τη δική τους ζωή. Η αυστηρότητα της μητέρας τους στερεί τις μικρές και μεγαλύτερες χαρές της νιότης, τη γυναικεία φιλαρέσκεια, την κοριτσίστικη ματαιοδοξία, τις βόλτες κάτω από την πανσέληνο, το φλερτ, τις φιλίες, το πάθος που τις πνίγει τις φεγγαρόλουστες νύχτες.

Η Αδέλα, η μικρή κόρη και ίσως το απόλυτο σύμβολο της ανάγκης του πόθου για ελευθερία ερωτεύεται τον Ρομάνο και ζει μαζί του έναν φλογισμένο έρωτα. Θα καταφέρει να ξεφύγει; Να επαναστατήσει απέναντι στην τυραννική εξουσία της μητέρας; Το σπίτι των έξι γυναικών θυμίζει άλλοτε μοναστήρι, άλλοτε σχολαρχείο κι άλλοτε φυλακή και η μητέρα γίνεται σύμβολο του αυταρχισμού. Η πατριαρχία με τον θάνατο του συζύγου της έχει περάσει στην ίδια οδηγώντας την να παίξει το ρόλο του καταπιεστή γονιού που ορίζει τις πράξεις των παιδιών του.

Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα Υψηλάντη
Πάτροκλος Σκαφίδας©

Στο πρόσωπο της επαναστάτριας, ερωτευμένης Αδέλα, ο Λόρκα αποτυπώνει το δικό του πρόσωπο. Η κρυφή, λόγω εποχής, ομοφυλοφιλία του και η δημοκρατική του δράση είναι αυτές που θα οδηγήσουν στη δολοφονία του από τους φαλαγγίτες φρανκιστές την ίδια χρονιά που θα ολοκληρώσει το "Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα” (1936).

Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα Υψηλάντη
Πάτροκλος Σκαφίδας©

Η παράσταση ετοιμάζεται για πρεμιέρα στις 12 Απριλίου. Πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί: Νεκταρία Γιαννουδάκη, Ιωάννα Αγγελίδη, Αλεξάνδρα Κουλούρη, Δάφνη Καμμένου, Μαρία Σαρέλη, Φλώρα Καραβελατζή. Τα σκηνικά και τα κοστούμια υπογράφει ο Κωνσταντίνος Ζαμάνης, τη μουσική ο Γιώργος Πούλιος, την κίνηση η Σοφία Μιχαήλ και τους φωτισμούς ο Αλέξανδρος Αλεξάνδρου.

Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα Υψηλάντη
Πάτροκλος Σκαφίδας©

Το σκηνοθετικό σημείωμα του Αλέξανδρου Κοέν

Το "Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα" "φωτογραφίζει" τη Δόνια Φρασκίτα Άλμπα που γνώρισε στο χωριό Ασκερόσα, η οποία δυνάστευε τις πέντε ανύπαντρες κόρες της. Φωτογραφίζει αυτά τα υπαρκτά πρόσωπα και τ’ αποτυπώνει με μια έκφραση καθαρού ρεαλισμού – εκμεταλλευόμενος εξάλλου την κλίση του στη φωτογραφία. Τα δύο αυτά συστατικά επιχειρεί να αναγνώσει, και στη συνέχεια να "μεταφράσει" η νέα αυτή παραγωγή του Θεάτρου Αργώ. Πράγματι θα στοχεύσουμε σ’ ένα φωτογραφικό ντοκουμέντο που θ’ αποτυπώνει το πολιτικό πλαίσιο της εποχής που συντέθηκε το έργο. Δύο μήνες μετά την ολοκλήρωση της συγγραφής του ο Λόρκα πεθαίνει. Ο θάνατος αυτός δεν μπορεί παρά να είναι το αποτέλεσμα της αντίστασής του σε ό,τι συντηρητικό τον κύκλωνε στην Ισπανία. Προφητικό το έργο για τη ζωή του. Αδύνατον να μην ταυτίσουμε την Αδέλα με τον ίδιο τον ποιητή.

Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα Υψηλάντη
Πάτροκλος Σκαφίδας©

Στην παράσταση ο οίκος της Μπερνάρντα μεγεθύνεται· παίρνει τη διάσταση της μεγάλης εικόνας, μετατρέπεται σε μια ολόκληρη κοινωνία που πλημμυρίζεται από μισαλλοδοξία και πολεμά να επιβάλλει βάναυσα μια σαρωτική ομοιογένεια. Μια κοινωνία, όπου ο φασισμός έχει σαφώς εξαπλωθεί – με όλα τα ολέθρια συνακόλουθά του. Ναι, στον οίκο αυτόν κατοικεί πλέον η βία και ο φόβος.

Από αισθητικής απόψεως, στεκόμαστε με ενδιαφέρον μπροστά στην επιταγή του ίδιου του Λόρκα για το συγκεκριμένο έργο: "Όχι ποίηση – ούτε ίχνος ποίησης! Μόνο ρεαλιστική αποτύπωση!". Αυτή η οδηγία έχει κατά συντριπτική πλειοψηφία αγνοηθεί από την –ελληνική τουλάχιστον– παραστασιογραφία. Εξ ου και η ποιητικότατη, έξοχη μετάφραση του Γκάτσου είναι ακόμη σκηνικά ανθεκτική.

Όμως, στη νέα αυτή παραγωγή –το ευνοεί δυστυχώς και η εποχής μας– η έννοια και η αισθητική ενός σκληρού ντοκουμέντου νιώθουμε πως εξάπτει γονιμότερα τη δημιουργική μας φαντασία, απαλλάσσει το έργο από κάθε στοιχείο ηθογραφίας και μας φέρνει αντιμέτωπους με μια πραγματικότητα που θα ευχόμασταν να μην είναι αληθινή.

Προπώληση εισιτηρίων: more.com

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε Επίσης

Περισσότερες πληροφορίες

Αργώ

Ελευσινίων 13-15

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Θέατρο

Πρώτες φωτογραφίες από το "Μεμοράντουμ" των The Young Quill στο Θέατρο "Μπέλλος"

Την παρανοϊκή πολιτική κωμωδία του Βάτσλαβ Χάβελ για την παραφροσύνη της δημόσιας διοίκησης και της κεντρικής εξουσίας σκηνοθετεί η Αικατερίνη Παπαγεωργίου με ένα πολύ δυνατό καστ.

ΓΡΑΦΕΙ: ATHINORAMA TEAM
02/12/2024

Δείτε Μολιέρο στο Εθνικό σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας

Υπό συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας, εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή όλων, παρουσιάζεται "Το Σχολείο των Γυναικών" του Μολιέρου με τον Γιάννη Μπέζου, στο Θέατρο Rex - Σκηνή "Μαρίκα Κοτοπούλη".

"Τσιτάχ. Η Ερημιά του Τερματοφύλακα": Λήξη αθηναϊκών παραστάσεων και έναρξη περιοδείας

Η ερμηνεία του Γιώργου Νινιού ανέδειξε τον αποκαλυπτικό μονόλογο του Βασίλη Κατσικονούρη "Τσιτάχ. Η Ερημιά του Τερματοφύλακα" που ολοκληρώνει τις αθηναϊκές παραστάσεις στο Θέατρο Σταθμός και ετοιμάζεται για περιοδεία.

Μουσικοθεατρικές παραστάσεις για όλα τα γούστα

Μετρήσαμε πέντε παραστάσεις που τοποθετούν τη μουσική σε πρωταγωνιστικό ρόλο.

Τελευταίες παραστάσεις για τη "Ρίτα" στο Θέατρο του Νέου Κόσμου

Η Ιφιγένεια Καραμήτρου και ο Γιώργος Καφετζόπουλος ερμηνεύουν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στο τρυφερό έργο "Ρίτα" που ολοκληρώνει τις παραστάσεις του στο Θέατρο του Νέου Κόσμου.

Μέχρι πότε συνεχίζει η Ράνια Σχίζα με τη "Μάνα αυτουνού… Έλλη Ζάχου Ταχτσή";

Η επιτυχημένη παράσταση που μετακόμισε από το Vault στο Εν Αθήναις και σίγουρα αξίζει να δούμε, παίζεται για λίγες ακόμα παραστάσεις.

Hybrid in the City:  Το 1ο φεστιβάλ πολυμορφικών έργων

Το Θέατρο Noūs – Creative Space φιλοξενεί το 1ο Hybrid in the City μια πρωτοβουλία που φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως σημείο αναφοράς για τις παραστατικές τέχνες στην Ελλάδα και διεθνώς.