Με ένα περισσότερο σφιχτό (από άποψη όγκου παραγωγών) αλλά και ταυτόχρονα ακόμα πιο ανοιχτό στην πόλη καλλιτεχνικό πρόγραμμα μπαίνει στη νέα σεζόν η Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. Γνώριμοι συνεργάτες που ξεκίνησαν ή αναδείχτηκαν στις σκηνές της, σημαντικές μετακλήσεις, έμφαση στη μουσική και επένδυση στα project που αγαπήθηκαν από το κοινό είναι οι βασικοί πυλώνες γύρω από τους επιλέχθηκαν οι προτάσεις που θα δούμε φέτος στην Στέγη αλλά και στους διάφορους χώρους που αξιοποιεί μέσα στην πόλη. Η στοά Ματάλα, για παράδειγμα, αναμένεται να είναι έτοιμη προς το τέλος της σεζόν προκειμένου να υποδεχτεί αποκλειστικά μουσικά θεάματα. Η Μάντρα στην Πλάκα, από την άλλη, θα έχει ένα περισσότερο θεατρικό προφίλ και θα φιλοξενήσει το "Visual Cavafy", ταινίες εμπνευσμένες από τη ζωή και το έργο του Αλεξανδρινού ποιητή που προβάλλονται για πρώτη φορά στην Αθήνα, μετά το New Museum της Νέας Υόρκης. Γύρω από τον Καβάφη περιστρέφεται ένας ακόμα νέος χώρος στο κέντρο της Αθήνας ειδικά αφιερωμένος στο αρχείο του ποιητή και τη βιβλιοθήκη του. Το Αρχείο Καβάφη στην οδό Φρυνίχου θα περιλαμβάνει και συλλογή προσωπικών αντικειμένων και έργων τέχνης με αναφορές στον ίδιο (21/11). Επιπλέον, οι αρχιτέκτονες Εύα Μανιδάκη και Θανάσης Δεμίρης ετοιμάζουν έναν ακόμα νέο χώρο, το πρώην Μουσείο Φρυσίρα στην Πλάκα θα φιλοξενεί εικαστικές εκθέσεις με πυρήνα τα έργα της συλλογής του ιδρύματος. Τέλος, εκτός των πολιτιστικών, μέσα στη σεζόν αναμένεται να ολοκληρωθεί το Ωνάσειο Μεταμοσχευτικό Κέντρο.
Η εξωστρέφεια της Στέγης δεν περιορίζεται εντός συνόρων: Το "Ξηρόμερο/Dryland" του Θανάση Δεληγιάννη (γνώριμός μας από το ιδιότυπο πανηγύρι "Ένα-Ένα") και του Γιάννη Μιχαλόπουλου, artists in residency του Onassis Air με το Margaroni project, θα ταξιδέψει μέχρι τη Βενετία και την 60η Μπιενάλε. Παράλληλα, έργα χορού που παρουσιάστηκαν στο Onassis Dance Days και άλλα φεστιβάλ, βρίσκονται σε περιοδεία εντός και εκτός Ελλάδος.
Τι θα δούμε όμως φέτος; Ξεκινώντας τη σεζόν με ένα μούδιασμα, λόγω των πρόσφατων καταστροφών στη Θεσσαλία, το πρόγραμμα διαρθρώνεται μεταξύ "γιορτής και πληγής", όπως εξηγεί η διευθύντρια πολιτισμού Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου. "Άλλωστε μιλάμε για μια χρονιά κατά την οποία συμπληρώνονται 50 χρόνια από το Πολυτεχνείο, 15 χρόνια από τη δολοφονία Γρηγορόπουλου, δέκα χρόνια από εκείνη του Φύσσα και πέντε από του Ζακ. Αυτές δεν είναι επέτειοι για να γιορτάσει κανείς και αυτό θα δείτε στο πρόγραμμα που ετοιμάσαμε. Από την άλλη έχουμε πολλές παραγωγές που συνομιλούν με την έννοια της τελετουργίας, κάποιες φορές ενέχοντας και παγανιστικά στοιχεία".
Με Καραντζά και Μακμπέρνι ανοίγει το θεατρικό πρόγραμμα της Στέγης
Ο Δημήτρης Καραντζάς μάς ξεβολεύει με το "Σπίτι" που στήνει σε δικό του κείμενο και σκηνοθεσία. Μια παραβολή για τη βία που υφιστάμεθα καθημερινά και αλίμονο αν τη συνηθίσουμε, όπως τονίζει. Το έργο-”συναγερμός εξόδου από την απάθεια”, με ελάχιστο λόγο, αμείωτη ένταση, υποδόριο χιούμορ, παρακολουθεί δύο ηθοποιούς, την Αλεξία Καλτσίκη και τον Φιντέλ Ταλαμπούκα, να εκτελούν την καθημερινή τελετουργία του νοικοκυριού, μέχρι τη στιγμή που η βία του κόσμου εισβάλει στο σπίτι τους και τα πάντα καταρρέουν (Μικρή Σκηνή, 30/9-19/11). Από 4-7/10 έρχεται στην Κεντρική Σκηνή η θρυλική θεατρική ομάδα Complicité και ο σκηνοθέτης Σάιμον Μακμπέρνι με την παράσταση "Οδήγησε το αλέτρι σου πάνω από τα οστά των νεκρών". Με οδηγό το ομώνυμο μυθιστόρημα της Νομπελίστα Όλγκα Τορκάτσουκ, που ο δεξιός Τύπος της Πολωνίας βάφτισε "οικοτρομοκράτισσα", θίγουν –μεταξύ άλλων– με επιτακτικό τρόπο την κατάσταση του πλανήτη και την ευθύνη της τέχνης να ενθαρρύνει τον ακτιβισμό, σε μια παράσταση με έναν τρομακτικά επίκαιρο τίτλο που κινείται στα όρια του αστυνομικού θρίλερ και της μαύρης κωμωδίας.
Τίλντα Σουίντον, ένα έργο για τον φασισμό και η επιστροφή του Λούκας Ταρκόβσκι στις ηχηρές μετακλίσεις
Στο -1 της Στέγης έρχεται τον Δεκέμβριο η βραβευμένη με Όσκαρ Τίλντα Σουίντον μαζί με τον Ολιβιέ Σαγιάρ, στο τελετουργικό ντεφιλέ "Ενσαρκώνοντας τον Παζολίνι", με πρωταγωνιστές τα κοστούμια από τις εμβληματικές ταινίες του Παζολίνι: από τη "Μήδεια" και τις "1001 νύχτες" ως το "Σαλό, 120 ημέρες στα Σόδομα". Κοστούμια και αντικείμενα που είναι από μόνα τους έργα τέχνης: από το βιβλικό, εμπνευσμένο από τα καφτάνια των Βεδουίνων και βαμμένο σμαραγδί –σαν από πίνακα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου– κοστούμι του Ηρώδη στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο του 1964 έως το χειροποίητο απ’ άκρη σ’ άκρη και διακοσμημένο με φτερά και όστρακα κοστούμι και στέμμα που φορούσε ως Ιοκάστη η Silvana Mangano στον Οιδίποδα Τύραννο του 1967 και από εκεί στα ρούχα και τα αντικείμενα του εξωτικού Χίλιες και μία νύχτες (1974) και του σαρωτικού Σαλό, 120 μέρες στα Σόδομα (1975).
Μόνο που εδώ η ίδια η Σουίντον, σαν μια σιωπηλή κούκλα βιτρίνας, φορά ένα ένα τα κοστούμια, για να τα δουν όλοι. Αιχμαλωτισμένη στο ύφασμα, δεν ερμηνεύει τους ρόλους των ηθοποιών εκείνων που τα πρωτοφόρεσαν. Αντιθέτως, ο ρόλος της είναι ακριβώς η απουσία ρόλου, αναδεικνύοντας ένα ορφανό πλέον κοστούμι, αποκομμένο από το σώμα, από τους ηθοποιούς, από τις ταινίες. Ικανό να συγκινήσει, έτσι όπως εμφανίζεται απαστράπτον μέσα στην ιερατική μοναξιά του.
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ της Αβινιόν, Τιάγκο Ροντρίγκες, τον οποίο πρωτοσύστησε στο ελληνικό κοινό η Στέγη το 2016 με το έργο του "By Heart", έρχεται στη Στέγη με το δυστοπικό θεατρικό του έργο "Η Καταρίνα και η ομορφιά του να σκοτώνεις φασίστες" (Κεντρική Σκηνή, 4-8/12). Την ιστορία μιας οικογένειας στη νότια Πορτογαλία που έχει μία περίεργη παράδοση που κρατά πάνω από 70 χρόνια. Μια φορά το χρόνο τα μέλη της εγκαταλείπουν την κανονική τους ζωή για να σκοτώσουν έναν φασίστα. Το έργο με το σοκαριστικό φινάλε πραγματεύεται το φλέγον θέμα της εποχής μας, το τι σημαίνει φασισμός. Η αρχή έγινε το 1954, ως αντίποινα στον φόνο της 26χρονης εξεγερμένης αγρότισσας Catarina Eufémia, μιας τρόπον τινά "Αντιγόνης", που ήταν υπαρκτό πρόσωπο και σύμβολο του αγώνα των Πορτογάλων κατά της δικτατορίας, η οποία κράτησε από το 1933 έως το 1974. Έκτοτε, κάθε χρόνο, ένας φασίστας φονιάς γυναικών θανατώνεται στον βωμό της εκδίκησης για τον άδικο χαμό της. Βρισκόμαστε πλέον στο 2028 και, ενώ ένα ολοκληρωτικό καθεστώς βρίσκεται και πάλι στην εξουσία, το νεαρότερο μέλος της οικογένειας, η Καταρίνα, πρόκειται να σκοτώσει τον πρώτο της φασίστα, ο οποίος έχει απαχθεί για αυτόν ακριβώς τον σκοπό. "Είναι μια μέρα γιορτής, μια μέρα ομορφιάς και θανάτου", όπως λένε οι δικοί της. Ωστόσο, η νεαρή Καταρίνα αρνείται να προχωρήσει στη θανάτωση του ομήρου.
Τον Μάρτιο, ένα σχεδόν χρόνο μετά την παρουσίαση του συναρπαστικού multimedia υπερθεάματος "Rohtko" για την πραγματική αξία της τέχνης στην εποχή των NFTs, με τον εξπρεσιονιστή Mark Rothko και μια αληθινή ιστορία πλαστογραφίας έργου τέχνης στο επίκεντρο, ο ανερχόμενος Πολωνός σκηνοθέτης Λούκας Ταρκόβσκι επιστρέφει στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης από 8-10/3, επαναλαμβάνοντας την παράσταση που αποθεώθηκε πέρυσι από κοινό και κριτικούς. Δεν θα μείνει, όμως, μόνο σε αυτό αφού τον Ιούνιο θα είναι ξανά εδώ για το "Respublica" (14-16/6). Ένα εξάωρο rave party στη Μαλακάσα, με μπαρ, σάουνα αλλά και ένα ησυχαστήριο συνθέτουν τη νέα παραγωγή του Πολωνού σκηνοθέτη και της ομάδας του "Rohtko", μέσα από την οποία διερωτάται πώς θα μπορούσε να μοιάζει ένας πιο δίκαιος κόσμος. Οι θεατές είναι εδώ απολύτως ελεύθεροι: μπορούν να παρακολουθήσουν τα πάντα από μία θέση ή περιπλανώμενοι διαρκώς στις εγκαταστάσεις του έργου. Μπορούν να μπουν στα διάφορα δωμάτια του σκηνικού με τους ερμηνευτές –ακόμη και να γευματίσουν μαζί τους–, να παρακολουθήσουν τις δράσεις με τη σειρά που οι ίδιοι αποφασίσουν, να μείνουν και τις έξι ώρες, να φύγουν όποτε θελήσουν και να επιστρέψουν πιο αργά, όπως βέβαια και να χορέψουν κάθε φορά που ο dj παίρνει θέση στα decks.
Techno μουσική, θέατρο, περφόρμανς- εγκατάσταση, χορός, σινεμά, εικαστικές τέχνες και dj-set γίνονται ένα στο "Respublika", το ολιστικό και υβριδικό θέαμα-κατάσταση στον χώρο και τον χρόνο, που πρωτοπαρουσίασε ο Ταρκόβσκι το 2020, έχοντας προηγουμένως δοκιμάσει ένα πείραμα διαρκείας. Στα σαράντα του χρόνια, ο Ταρκόβσκι –επί δεκαετίας συνεργάτης του Christian Lupa και πλέον ο πιο ανερχόμενος Ευρωπαίος σκηνοθέτης διεθνώς– διευρύνει τα όρια της τεχνολογίας και των νέων μέσων στην παραστασιακή συνθήκη, έλκοντας το ύφος των σκηνοθεσιών του από το είδος του mockumentary· κατασκευάζει δηλαδή έργα τέχνης που, ενώ δεν συνέβησαν ποτέ, ο ίδιος τα προσεγγίζει σαν πραγματικά συμβάντα. Ένα τέτοιο mockumentary είναι και το "Respublika": οικοδομεί σε παρόντα χρόνο ένα ουτοπικό μέλλον του θεάτρου και της κοινωνίας. Γιατί ίσως κάποτε να είμαστε όλοι ελεύθεροι, ίσοι και να χορεύουμε έως το ξημέρωμα. Κι αν όχι για πάντα, έστω για έξι μόνο ώρες. Με αυτό το πείραμα χειραφέτησης για χειραφετημένους θεατές θα κλείσει η θεατρική σεζόν 2023-24 για τη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση.
"Romaland - Μια φορά κι έναν καιρό ήταν και δεν ήταν": Οι Ρομά ανεβαίνουν στη σκηνή
Μετά τις πρόσφατες δολοφονίες νεαρών Ρομά στην Ελλάδα από την αστυνομία, οι Ανέστης Αζάς και Πρόδρομος Τσινικόρης παρουσιάζουν τη νέα παράσταση θεάτρου-ντοκιμαντέρ "Romaland - Μια φορά κι έναν καιρό ήταν και δεν ήταν" στην Κεντρική Σκηνή (2-26/11), η οποία εξερευνά τις έννοιες της κρατικής βίας, του θεσμικού ρατσισμού και της κοινωνικής αδιαφορίας. Επιλέγουν, μάλιστα, ηθοποιούς με καταγωγή Ρομά για να αφηγηθούν ζωντανά τις ζωές τους, ρίχνοντας φως στους πολλαπλούς κοινωνικούς αποκλεισμούς που βιώνουν και τα σύνορα που μας χωρίζουν. Είναι ένα "έργο που μπορεί να ξεκινά σαν μια χειρονομία ενάντια στην κρατική βία και την ακροδεξιά επέλαση", όπως δήλωσε ο Ανέστης Αζάς, "αλλά έχει στον επίκεντρο τους ανθρώπους, που παρότι αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις, καταφέρνουν να βρουν τις δυνάμεις να βγουν πάνω απ’ όλα αυτά". Ο Πρόδρομος Τσινικόρης τόνισε ότι η παράσταση, που κινείται σε απόλυτη σύμπνοια με το κεντρικό δίπολο του φετινού προγράμματος της Στέγης γιορτή-πόνος, έχει να κάνει στο βάθος με το τι είμαστε εμείς σε σχέση με τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας.
"Constantinopoliad": Ένα ταξίδι στον κόσμο του Καβάφη
Στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη η εικαστική καλλιτέχνιδα Kathryn Hamilton, γνωστή και ως Sister Sylvester, συνεργάζεται με την Αιγύπτια μουσικό Nadah El Shazly στην διαδραστική περφόρμανς "Constantinopoliad" (21-26/11). Η παράσταση, που μοιάζει με μια ανοιχτή πρόσκληση-πρόκληση σε ένα ταξίδι στα όρια των φύλων και των διαφορετικών κόσμων, ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση, έχοντας ως σημείο αναφοράς τις ημερολογιακές καταχωρήσεις του έφηβου Καβάφη από το ταξίδι του στην οθωμανική Κωνσταντινούπολη του 19ου αιώνα, όταν ο ίδιος και η οικογένειά του εγκατέλειψαν εσπευσμένα την Αλεξάνδρεια, μας καλεί να συμμετέχουμε ενεργά και να διαμορφώσουμε τη δική μας πορεία μέσα σε αυτά που έγραφε, ζούσε, άκουγε και φαντασιωνόταν ο Καβάφης. Ένα τρισδιάστατο χειροποίητο βιβλίο που προσφέρεται στους θεατές στην παράσταση, γίνεται η απαρχή μιας πολύπτυχης καλλιτεχνικής εμπειρίας που συνοδεύεται από μουσική, αφήγηση, ηχητική εγκατάσταση, ανάγνωση και φτάνει μέχρι τη βιντεοπροβολή και το τραγούδι. "Πώς αλήθεια μπορούμε να ανακατασκευάσουμε τις ημέρες και τις νύχτες του Καβάφη, αν δεν μπορούμε να ακούσουμε τη μουσική που άκουγε;" είναι η ερώτηση που ξεπροβάλλει μέσα από τις σελίδες του βιβλίου – και η απάντηση έρχεται από την περφόρμανς που ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μας. Η περφόρμανς παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2023 στο πλαίσιο του φεστιβάλ "Archive of Desire" του Ιδρύματος Ωνάση στη Νέα Υόρκη, που ήταν αφιερωμένο στα 160 χρόνια από του γέννηση του Καβάφη.
Γιάννης Αγγελάκας και Χρήστος Παπαδόπουλος στο δρόμο για τη "Νέκυια"
Με πρεμιέρα στις 21 Δεκεμβρίου, τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου, ο Γιάννης Αγγελάκας και ο Χρήστος Παπαδόπουλος μάς υποβάλλουν σε μια μοναδική εμπειρία θέασης και ακρόασης της πιο υποβλητικής ραψωδίας της ομηρικής Οδύσσειας, της ραψωδίας Λ’, όπου περιγράφεται η κάθοδος του Οδυσσέα στον Άδη, με τη "Νέκυια" (Κεντρική Σκηνή, 21/12-28/1). Δεν πρόκειται για μια συνηθισμένη παράσταση χορού ή θεάτρου, ούτε για μια συναυλία, αλλά για ηχοτροπική κατάσταση σαν τελετή της οποίας γινόμαστε κοινωνοί. Μια ξεχωριστή εμπειρία "καθόδου", με συνοδοιπόρους τη μουσική σύνθεση του κορυφαίου δημιουργού της ελληνικής ροκ σκηνής, Γιάννη Αγγελάκα, και τη σκηνοθεσία του ανερχόμενου πανευρωπαϊκά χορογράφου και σταθερού συνεργάτη της Στέγης, Χρήστου Παπαδόπουλου. Την αφήγηση από σκηνής αναλαμβάνουν η Όλια Λαζαρίδου, αλλά και ο Γιάννης Αγγελάκας, μαζί με δύο μουσικούς, τέσσερις γυναικείες φωνές και τον Coti Κ. στον ηχητικό σχεδιασμό.
Τι υπάρχει πίσω από τον "Καύσωνα" και το ελληνικό καλοκαίρι;
Ο Γιάννης Παναγόπουλος παρουσιάζει τον "Καύσωνα" (Μικρή Σκηνή, 30/3-14/4), μια μαύρη κωμωδία για το ελληνικό καλοκαίρι ή μάλλον μια φανταστική εθνογραφία της Ελλάδας, πάνω σε κείμενα της Βίβιαν Στεργίου, βασισμένη σε ιστορίες καθημερινών ανθρώπων που ακολουθούν τις μικρές τους τελετουργίες κατά τη διάρκεια του καυτού ελληνικού καλοκαιριού. Ακολουθώντας τη θεματική της πληγής και παίρνοντας αφορμή από τη ρητορική μίσους που καταδυναστεύει τις ζωές μας αλλά και την εμπορική εκμετάλλευση του ελληνικού καλοκαιριού, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης παρατηρεί την αλλοίωση των καλοκαιριών των παιδικών μας χρόνων και πώς φτάνουμε στο τώρα.
Το νέο έργο του Ευριπίδη Λασκαρίδη
Ο Ευριπίδης Λασκαρίδης ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο με το "Lapis Lazuli" (Κεντρική Σκηνή, 4 21/4). Σε νοητή συνέχεια με τα "Relic", "Τιτάνες" και "Elenit", ο Έλληνας διεθνής επιστρέφει με τη δημιουργία ενός ακόμη υβριδικού θεάματος και πλάθει έναν νέο γοητευτικό και μυστηριώδη κόσμο, όπου συνυπάρχουν τα στοιχεία του γκροτέσκου, του κωμικού και του τρόμου. Το νέο αυτό έργο, που δανείζεται τον τίτλο του από τον ημιπολύτιμο λίθο με το χαρακτηριστικό μπλε χρώμα, επικεντρώνεται στην υπαρξιακή μας σχέση με τον φόβο και τον τρόμο και επιζητά να εξερευνήσει μια σειρά από δίπολα, όπως το υλικό με το πνευματικό, το ονειρικό με το εφιαλτικό και το συνειδητό με το ασυνείδητο, κατασκευάζοντας με αυτόν τον τρόπο επί σκηνής ένα πυκνό πλέγμα αντιθέσεων.
"Περιμένοντας τον Γκοντό" του Θεόδωρου Τερζόπουλου
Τον Μάιο η Κεντρική Σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση θα υποδεχθεί το "Περιμένοντας τον Γκοντό" του Σάμιουελ Μπέκετ μέσα από τη ματιά του Θεόδωρου Τερζόπουλου (15-19/5). Ο διεθνούς φήμης Έλληνας σκηνοθέτης που επηρέασε όσο λίγοι το θέατρό μας, ξεπερνώντας τα σύνορα της χώρας, διαβάζει το εμβληματικό έργο ως μια αλληγορία για την ανθρωπότητα μετά τους απανωτούς πολέμους, ως τοπίο ερήμωσης, οικολογικής καταστροφής και κατάχρησης της σύγχρονης τεχνολογίας. Αντί για ένα δέντρο κάτω από το οποίο ο Εστραγκόν και ο Βλαδίμηρος περιμένουν τον Γκοντό που δεν έρχεται ποτέ, υπάρχει εδώ ένα μικροσκοπικό μπονζάι. Εκκλησιαστικοί ύμνοι, ταγκό, βομβαρδισμοί και σειρήνες πολέμου αντηχούν. Εκεί, σαν φιγούρες που ζωντάνεψαν από κάποια άγνωστη αρχαία ζωοφόρο, δίχως να κοιτάζονται ή να αγγίζονται, κείτονται και περιμένουν οι δύο ήρωες, ερμηνευμένοι από τους βετεράνους Σισιλιάνους ηθοποιούς Enzo Vetrano και Stefano Randisi. Η παράσταση-σταθμός που κινείται στα όρια του μνημειακού και του κωμικού, είναι μια μεγάλη συμπαραγωγή του Emilia Romagna Teatro που βρίσκεται σε παγκόσμια περιοδεία, με τον Θεόδωρο Τερζόπουλο να καθοδηγεί ένα εξαιρετικό ιταλικό καστ.
Στο Onassis Dance Days ο χορός γίνεται αδρεναλίνη
Το φετινό φεστιβάλ σύγχρονου χορού της Στέγης Onassis Dance Days (ODD), που περιμένουμε από 23/2, θέτει και πάλι το ερώτημα του τι είναι χορός τελικά και θέλει χορογράφους, περφόρμερ, συνθέτες και μουσικούς με τις μπάντες τους να τα σπάνε live στη σκηνή. Οι έξι παραστάσεις χορού του φεστιβάλ παρουσιάζονται με τη συνοδεία ζωντανής μουσικής και θυμίζουν περισσότερο ροκ συναυλίες, μπαίνοντας στην 11η διοργάνωσή του. Η Ιωάννα Παρασκευοπούλου παρουσιάζει ξανά το "Mos" (24-25/2, 2 3/3), ένα ντουέτο στο οποίο η ίδια η χορογράφος και ο συγχορευτής της, Γιώργος Κοτσιφάκης, συνδιαλέγονται με κινηματογραφικές εικόνες φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους και επιχειρούν να προσδώσουν τη δική τους καταγραφή στον χώρο.
Παράλληλα, μας συστήνει και το "All of my love" (23-25/2, 29/2-3/3), ένα αισθητηριακά δυνατό́ βίωμα που διερευνά τα όρια της απώλειας και προκύπτει από την ανάκληση βιωμάτων, κειμένων, αντικειμένων, χειροτεχνικών πρακτικών και χειρωνακτικών εργασιών. Μετά την αιρετική Μαρίνα Οτέρο, έρχεται η Βελγίδα εικαστικός και δημιουργός περφόρμανς Μίετ Βάρλοπ, για να απαντήσει στο ερώτημα "Ποια είναι η ιστορία σου ως δημιουργού στο θέατρο;" στο "One song" (24-25/2). Στην παράσταση-αποκάλυψη του Φεστιβάλ της Αβινιόν το 2022, η Βάρλοπ χορογραφεί έναν αλλόκοτο ύμνο στη ζωή, ξορκίζοντας προσωπικούς και συλλογικούς δαίμονες, αποτίνοντας έναν φόρο τιμής στον εκλιπόντα αδερφό της και δοξάζοντας την "ανθρώπινη κατάσταση" στο ιδρωμένο μεγαλείο της.
Μια χορογραφημένη στην εντέλεια συναυλία εκτυλίσσεται ενώπιόν μας για χάρη ενός και μόνο τραγουδιού, το οποίο σταδιακά, με την επανάληψη, αποκτά την αίγλη ύμνου: γίνεται η πρωταρχική μας κραυγή. Τέλος από 23-25/2 θα δούμε το "Runway" της Χριστιάνας Κοσιάρη, ένα σόλο πάνω σε έναν κυλιόμενο διάδρομο γυμναστικής που δεν σταματάει ποτέ, ένας αγώνας ταχύτητας κόντρα στη φθορά του χρόνου, το "We all need therapy" του Πάνου Μαλακτού, μια εξομολόγηση κρίσης πανικού που παίρνει τη μορφή δημόσιας ψυχοθεραπείας, στα όρια μεταξύ χορού, παράστασης, θεάτρου, rave, εξομολόγησης και ομαδικής θεραπείας, και το "Slumming" της Ξένιας Κογχυλάκη, μια ιδρωμένη ιεροτελεστία πάνω στην άναρχη και βουτηγμένη στην αδρεναλίνη συμπεριφορά του πλήθους μιας ροκ/πανκ συναυλίας.
Στο ρυθμό του Stegi radio
Η φετινή χρονιά ρίχνει ιδιαίτερο βάρος στη μουσική, αρχής γενομένης από την μετονομασία του Movement Radio σε Stegi Radio. Ο διαδικτυακός ραδιοφωνικός σταθμός που ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, συμπληρώνει φέτος τρία χρόνια πορείας και οι καλλιτεχνικοί διευθυντές του Voltnoi & Quetempo αναλαμβάνουν αποκλειστικά την επιμέλεια των μουσικών εκδηλώσεων της Στέγη.
Έτσι, θα δούμε ένα τριήμερο take over όλων των σκηνών της Συγγρού από το ραδιόφωνο, αλλά και ένα νέο φεστιβάλ με τίτλο "Strange": Για τέσσερις ημέρες (22-23, 29-30/12), τέσσερις επιμελητές, dj ή μουσικοί (Whystine, Βασίλη Παξινό, SaberRider και KOKETA MC) θα παρουσιάσουν νέους ανθρώπους σε βραδιές με διαφορετικές μουσικές αφηγήσεις, οι οποίες δεν περιορίζονται από τα κυρίαρχα είδη. Σύμφωνα με τον Quetempo, πρόκειται για μια "τελετουργία του ανήκειν". Φυσικά, θα πραγματοποιηθούν και φέτος γνώριμα φεστιβάλ όπως η Γέφυρα Μουσικής Πάνω από τη Συγγρού, αφιερωμένη φέτος στον πρωτοπόρο συνθέτη Μορίς Οανά, το οριακό Borderline (26-28/4) στην Δημοτική Αγορά Κυψέλης, ενώ στα πιο άμεσα στον ίδιο χώρο θα δούμε μια ακόμα εκδοχή του Mediterranean futures (21/10).
Φυσικά, δεν θα λείψουν οι συναυλίες-εμπειρίες, τόσο ζωντανά όσο και διαδικτυακά σε μια "πανκ", με την ευρύτερη έννοια, χρονιά. Τον Ιανουάριο (13/1), έρχεται η κορυφαία πανκ ροκ καλλιτέχνιδα Λόρα Τζέιν Γκρέις, ενώ δύο μήνες αργότερα (13- 14/3) η Πάτι Σμιθ επιστρέφει στην Ελλάδα, αυτή τη φορά με την ιδιότητα της ποιήτριας. Μαζί με την Soundwave Collective, θα παρουσιάσουν το κοινό τους πρότζεκτ "Correspondences", όπου "οι συνθέσεις τους εκφράζουν τη σχέση μας με τον κόσμο, το περιβάλλον, την ψυχή της ύπαρξής μας και τη δημιουργική καλλιτεχνική διαδικασία, μέσα από συνεχιζόμενες συζητήσεις με σκοπό τον προβληματισμό για τη ζωή και τη φύση".
Στα δικά μας, η Λένα Πλάτωνος φέρνει ένα νέο μουσικό εγχείρημα, που συνδυάζει τη μουσική παράδοση με τα σύνθια και τον σύγχρονο ηλεκτρονικό ήχο. Στα "Παραδοξιακά" (1-2/3), θα δούμε τρεις ερμηνευτές, τέσσερις σολίστ παραδοσιακών οργάνων και τη Λένα Πλάτωνος με τον Stergio T., σε ένα ταξίδι αισθησιακό και συναισθηματικό. Η σεζόν, ολοκληρώνεται με ένα κανονικό ταξίδι ως την Κόνιτσα, όπου και φέτος ο παραγωγός Κρίστοφερ Κινγκ θα στήσει το δικό του πανηγύρι με τίτλο "Γιατί ναι μαύρα τα βουνά II (Οι μουσικές κουλτούρες των Βαλκανίων)" (28 – 30/6). Παράλληλα, στον ψηφιακό κόσμο συνεχίζονται οι μαγνητοσκοπημένες συναυλίες σε απρόσμενους χώρους υπό την ομπρέλα του Stages A/Live, φέρνοντας on stage τη Μαρίνα Σάττι, τη Σtella, την Pongo και τη Λόρα Τζέιν Γκρέις.
Τέχνη και πόλη
Ένα νέο υπαίθριο γλυπτό έρχεται να ανανεώσει τη γειτονιά του Νέου Κόσμου. Ο λόγος για τη νέα εικαστική παρέμβαση της Στέγης στην πόλη, το εντυπωσιακό υπαίθριο γλυπτό της Νικομάχης Καρακωστάνογλου "Η σταγόνα της γνώσης", το οποίο βρίσκεται πάνω από τα νέα γραφεία της Στέγης στην οδό Λεοντίου, πίσω από το κεντρικό κτίριο της Συγγρού. Όσο το "Ξηρόμερο" των Δεληγιάννη-Μιχαλόπουλου θα κατευθύνεται στη Βενετία, από εκεί θα επιστρέψει στην Ελλάδα η εγκατάσταση εικονικής πραγματικότητας που εκπροσώπησε την Ελλάδα στην περσινή διοργάνωση. Η Λουκία Αλαβάνου μας βγάζει "Στον δρόμο για τον Κολωνό", με πρωταγωνιστές της μέλη της κοινότητας των Ρομά από τη Νέα Ζωή Ασπροπύργου, στη Δυτική Αττική, που ακολουθούν τα χνάρια του Οιδίποδα. Κατά τ’ άλλα, τα "Plásmata" θα παραμείνουν με "δράσεις βραδείας καύσεως" στα Γιάννενα, όπως τις χαρακτήρισε η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, για την επόμενη διετία και θα παρουσιάσουν από το 2025 την νέα τους εκδοχή, σε άγνωστη προς το παρόν περιοχή.
Παράλληλα, θα συνεχιστεί και φέτος η σειρά συζητήσεων "Society Unsensored", με θεματικές από το φασισμό και την ευθανασία έως την τουριστικοποίηση και τις παραισθησιογόνες ουσίες, αλλά και η διοργάνωση I'm positive (29/11). Τέλος, σε συνεργασία με τον διεθνώς αναγνωρισμένο φωτογράφο Σπύρο Στάβερη και μια ειδική ομάδα αρχειονόμων, επιμελητών και ψηφιοποιητών, ταξινομούν και ψηφιοποιούν το Αρχείο Στάβερη – ένα αρχείο εικόνων για την καθημερινή ζωή, για τους κόσμους της εργασίας, του θεάματος και της πολιτικής, για την παλαιομοδίτικη και ταυτόχρονα σύγχρονη, ανέμελη και ταραγμένη, παραδομένη και επαναστατημένη, κοσμική ή περιθωριακή Αθήνα.
Με το βλέμμα στο σινεμά
Το Ίδρυμα Ωνάση συνεχίζει να στηρίζει καταξιωμένους αλλά και νεότερους κινηματογραφικούς δημιουργούς, οπότε αναμένεται μία σειρά ταινιών, κάποιες από τις οποίες βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της προ-παραγωγής και άλλες πιο κοντά στην κυκλοφορία τους. Μεταξύ άλλων, για τα μεγάλου μήκους ντεμπούτα τους ετοιμάζονται οι βραβευμένοι στις Κάννες Βασίλης Κεκάτος ("Ονειρεύομαι Σαν Φάντασμα") και Εύη Καλογηροπούλου ("Cora"). Η Εύα Στεφανή θα παρουσιάσει ένα ντοκιμαντέρ για το έργο του Δημήτρη Παπαϊωάννου με τίτλο "Γιατί Κάνουμε Αυτό που Κάνουμε", ενώ η Βάνια Τέρνερ ακολουθεί στο "Tack" την Ολυμπιονίκη Σοφία Μπεκατώρου και την Αμαλία, νεαρή πρωταθλήτρια της ιστιοπλοΐας, οι οποίες βρίσκονται ξαφνικά στην πρώτη γραμμή μιας κομβικής αλλαγής στην ελληνική κοινωνία. Τέλος, στο στάδιο ανάπτυξης βρίσκεται η νέα ταινία του Γιάννη Οικονομίδη, ο οποίος συνυπογράφει το σενάριο με τον Βαγγέλη Μουρίκη. Η υπόθεση θα εξελιχθεί ως εξής: Ένας επιχειρηματίας, για να σώσει το σπίτι του από τον τοκογλύφο δανειστή του, προσπαθεί χωρίς αποτέλεσμα να μαζέψει τα λεφτά που χρωστάει. Στο απόλυτο αδιέξοδό του, μια ιδέα της τελευταίας στιγμής τον οδηγεί σε μια γνώριμη μονοκατοικία με κρυμμένα λεφτά και σε ένα αδιανόητο, παράλογο έγκλημα, που δεν το χωράει ανθρώπινος νους.
