Μικρασία και Πόντος διασταυρώνονται στο χάρτη του θεάτρου για μια ακόμα φορά. Τρεις ηρωίδες ξυπνούν μεταναστευτικές μνήμες που βίωσε ο ελληνισμός καταθέτοντας τα βιώματα τους. Η Άννα Βαγενά σε έναν από τους σημαντικότερους ρόλους της καριέρας της, φορά το φουστάνι της Αγγέλας Παπάζογλου της Σμυρνιάς τραγουδίστριας, συντρόφου του μεγάλου ρεμπέτη Βαγγέλη Παπάζογλου και στήνει δραματικές σκηνές εξαιρετικής δύναμης, καταγράφοντας ιστορικά γεγονότα με το πάθος του λαϊκού παραμυθά. Ραγίζουν καρδιές οι αφηγήσεις, που περικλείουν όλα όσα συνιστούσαν το μικρασιατικό ελληνισμό. Η παράσταση -μαρτυρία "Αγγέλα Παπάζογλου" έχει παιχτεί σε σχεδόν όλες τις πόλεις της Ελλάδας και στο εξωτερικό (Βρυξέλλες, Νότια Ιταλία, Βελιγράδι, Γερμανία και Σουηδία) και αγαπήθηκε όσο λίγες. Βασίζεται στο βιβλίο του Γιώργη Παπάζογλου "Ονείρατα της άκαυτης και της καμμένης Σμύρνης", μετράει 23 χρόνια ζωής από το 1999 και η συμπαγής βαθυσκοπική σκηνοθεσία της Άννας Βαγενά και του Λάμπρου Λιάβα, προσφέρει ένα ρεσιτάλ ερμηνείας στην έμπειρη πρωταγωνίστρια. Ο γνωστός μουσικολόγος έχει κάνει τη μουσική επιμέλεια της παράστασης που θα παιχτεί στις 14/9 στο Ευριπίδειο Θέατρο Ρεματιάς, στις 23/9 στο Ανοιχτό Θέατρο Κολωνού, στις 24/9 στη Μάντρα Μπλόκο Κοκκινιάς και στις 25/9 στο Δημοτικό Θέατρο Άλσους Ηλιούπολης "Δημήτρης Κιντής".
Μια ακόμα συγκινητική μικρασιάτισσά, η κυρά "Φιλιώ Χαϊδεμένου" "ζωντανεύει" στη σκηνή. Γεννημένη το 1899 στα Βουρλά της Μ. Ασίας, χτυπημένη στο σώμα και στην ψυχή, έφτασε το Σεπτέμβρη του 1922 τρέχοντας μαζί με τη μητέρα της στο φορτηγό "Ανδρος" για να σωθεί. Άφησε πίσω τις τρυφερές αναμνήσεις των νεανικών της χρόνων και ερχόμενη στη νέα πατρίδα πάλεψε να μη χαθεί ο Μικρασιατικός Πολιτισμός. Αφού ταξίδεψε σ’ όλη την Ελλάδα κατάφερε να συγκεντρώσει ενδυμασίες, είδη λαϊκής τέχνης, ενθυμήματα και να δημιουργήσει το Μουσείο Μικρασιατών, που στεγάζεται στο Παγκόσμιο Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ελληνισμού της Διασποράς Ν. Φιλαδέλφειας-Ν. Χαλκηδόνας. Η πορεία της Φιλιώς από τη Μικρά Ασία έγινε η αφορμή να γεννηθεί το θεατρικό έργο που εξιστορεί τη ζωή της, βασισμένη στις προσωπικές της μαρτυρίες. Το 2017 ο Ζαχαρίας Καρούνης είχε την ιδέα της μεταφοράς στο θέατρο, του βιβλίου "Γιαγιά Φιλιώ η Μικρασιάτισσα" και το Ίδρυμα Ιωνία της ιεράς Μητροπόλεως Νέας Ιωνίας Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος, την υλοποίησε. Το κοινό αγκάλιασε τη Φιλιώ-Δέποινα Μπεμπεδέλη στις πρώτες παραστάσεις. Φέτος, έτος μνήμης Μικρασιατικού Ελληνισμού η παράσταση ξεκίνησε μια νέα πορεία με πρωταγωνίστρια την Ευγενία Δημητροπούλου. Η θεατρική παράσταση περιλαμβάνει μουσικές και τραγούδια που συντρόφευαν την Φιλιώ σε όλες τις περιόδους της ζωής της, αλλά και μουσική και τραγούδια που έγραψε ο Ζαχαρίας Καρούνης ειδικά για την "Φιλιώ Χαϊδεμένου" σε στίχους Χρήστου Παπαδόπουλου. τΗΝ Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου θα παιχτεί στο Κηποθέατρο Παπάγου.
Από τον Πόντο έρχεται η Σερρά του Γιάννη Καλπούζου του συγγραφέα που έγινε ευρύτερα γνωστός με το "Ιμαρέτ: στη σκιά του ρολογιού", αλλά και από το ιστορικό μυθιστόρημα "Σέρρα – Η ψυχή του Πόντου". Το δεύτερο μεταφέρθηκε στο θέατρο το 2020 από τον σκηνοθέτη Σωτήρη Χατζάκη και η ηθοποιός Χρύσα Παπά αφηγούμενη τη Σέρρα, την ψυχή του Πόντου, ανέλαβε πολλούς ανδρικούς και γυναικείους ρόλους σε διαδοχικές μεταμορφώσεις, έτσι ώστε στα μάτια του θεατή να ξετυλίγεται η τοιχογραφία του ποντιακού ελληνισμού από το 1910 έως το 1962 στην Τουρκία και στη Σοβιετική Ένωση. Διαβάζουμε στο "Σέρρα" πώς στην Αμπχαζία οι μουσουλμάνοι, παρότι είχαν εξισλαμιστεί πριν από 200 χρόνια και πλέον ζούσαν επί κομμουνιστικού καθεστώτος, κάθε Πάσχα έβαφαν κόκκινα αυγά. Πόσο βαθιά ριζωμένη ήταν τελικά η παράδοση; Η παράσταση μεταφέρει νοοτροπίες, συμπεριφορές, τρόπους σκέψης και αντανακλά τα δεινά των Ελλήνων του Πόντου και των Αρμενίων. Η "Σέρρα – Η ψυχή του Πόντου" θα παιχτεί και πάλι στο θέατρο, στη σκηνή του Μικρού Άνεσις από τις 14 Οκτωβρίου.
Περισσότερες πληροφορίες
Φιλιώ Χαϊδεμένου
Θεατρική μεταφορά του βιβλίου-μαρτυρία «Γιαγιά Φιλιώ η Μικρασιάτισσα» της διακεκριμένης για το έργο της Φιλιώς Χαϊδεμένου, η οποία έζησε την καταστροφή και την προσφυγιά.
Αγγέλα Παπάζογλου
Η Άννα Βαγενά συνεχίζει να υποδύεται σε ένα ρεσιτάλ ερμηνείας τον εμβληματικό ρόλο της τυφλής ρεμπέτισσας Αγγέλας Παπάζογλου, τον οποίο ερμηνεύει τα τελευταία είκοσι τέσσερα χρόνια, σε ένα έργο-μαρτυρία που διατρέχει την ιστορία της Σμύρνης, τους Έλληνες που κυριαρχούσαν στη ζωή της, τις μαγευτικές ομορφιές της κι έπειτα την καταστροφή, τον ξεριζωμό, την εγκατάσταση των προσφύγων στην πατρίδα Ελλάδα. Πρόκειται για τη θεατρική μεταφορά του βιβλίου «Ονείρατα της άκαυτης και της καμένης Σμύρνης» του Γιώργη Παπάζογλου, ο οποίος κατέγραψε τις μνήμες της σπουδαίας Μικρασιάτισσας, γυναίκας του ρεμπέτη Βαγγέλη Παπάζογλου και μητέρας του.
Σέρρα - Η ψυχή του Πόντου
Μία ηθοποιός, δώδεκα ρόλοι. Κεντρικό πρόσωπο, η Λεμονιά που παρουσιάζεται στο κοινό για να αφηγηθεί την ιστορία του πατέρα της, του Γαληνού Φιλονίδη. Μια ιστορία που ξεκινάει το 1915 και ολοκληρώνεται το 1962, στην Τραπεζούντα και άλλες περιοχές του Πόντου, στην Αμπχαζία και στο Καζακστάν. Ο Γαληνός διχάζεται ανάμεσα σε δυο γυναίκες, δοκιμάζονται οι ηθικές του αρχές κι έρχεται αντιμέτωπος με την αγριότητα και τις τρικυμίες της ψυχής, ενώ στο πρόσωπό του και στην πορεία του αντανακλώνται τα δεινά των Ελλήνων του Πόντου και των Αρμενίων. Ένα έργο γεμάτο έρωτα, μυστήριο, ραδιουργίες, τρυφερότητα, νοσταλγία, αγάπη, εξαθλίωση, γενναιότητα και αξιοπρέπεια. Ένα έργο που υμνεί το μεγαλείο της ζωής και της συγχώρεσης. Ένα ταξίδι που γράφει η ζωή, που φαντάζει με τις φλόγες του χορού της φωτιάς, του χορού Σέρρα.
