Ο μέγας Ιταλός οντολογικός σκηνοθέτης του θεάτρου Ρομέο Καστελούτσι και ο μόλις 30χρονος Γάλλος εικονοκλάστης Ζυλιέν Γκοσλέν καταφθάνουν στην Ελλάδα με παραστάσεις που διερευνούν δύσκολα ζητήματα –οντολογικής, πολιτικής, ιστορικής και φιλοσοφικής φύσης– και ακόμη πιο επίμαχα δίπολα, όπως το «Αμερική VS Δημοκρατία» και το «Ευρώπη και σεξ».
Μια ιεροτελεστία εικόνων, διάρκειας 135 λεπτών, με Αμερικανίδες μαζορέτες αλλά και αρχαιοελληνικές ζωοφόρους, μυστικιστικές τελετές πουριτανών της Μασαχουσέτης αλλά και φτερά στρουθοκαμήλου, σε ένα σκηνικό που σταδιακά γεμίζει αίμα, γυμνά σώματα, αινιγματικές επιγραφές και ακόμη πιο μυστηριώδεις αναγραμματισμούς… Με ένα κολάζ από τέτοιας υφής tableaux vivants, παράξενης ομορφιάς, σαγήνης αλλά και αποτροπιασμού, αφαιρετικότητας και σκοτεινότητας, ο Ρομέο Καστελούτσι (γενν. 1960) συνθέτει το νέο δυστοπικό σκηνικό του όραμα με τίτλο «Democracy in America» (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, 30/6-2/7), το οποίο έκανε πρεμιέρα στην Ιταλία τον περασμένο Απρίλιο. «Αυτή δεν είναι μια πολιτική περφόρμανς», δηλώνει ο μέγας αυτός Ιταλός εικονοκλάστης που έρχεται για πέμπτη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών. «Δεν είναι καν μια κριτική της πολιτικής.
Είναι περισσότερο ένας στοχασμός πάνω στο τέλος της πολιτικής», διευκρινίζει. Με τον τίτλο της παράστασης να παραπέμπει στο ομότιτλο δίτομο σύγγραμμα του Γάλλου διπλωμάτη Αλεξίς ντε Τοκβίλ (1805-1859), ο Καστελούτσι αναπτύσσει ένα σκηνικό στοχασμό, μεταγράφοντας ποιητικά τη θέση του για την πολιτική ιστορία της Αμερικής και αποτίνοντας –για πολλοστή φορά– φόρο τιμής στην αρχαία Ελλάδα και δη στην προέλευση του ίδιου του θεάτρου: την αρχαία τραγωδία.
Γιατί ταξιδεύοντάς μας στην εποχή της ανακάλυψης της Αμερικής αλλά και στον κοινοτικό βίο των αυτοχθόνων και, πιο μετά, των Πουριτανών, πραγματεύεται το πώς η αποίκηση του Νέου Κόσμου (και των «δημοκρατιών» του) υποκατέστησε την εμπειρία μιας ανυπέρβλητης μορφής τέχνης που άνθησε και τελειοποιήθηκε στα χρόνια της αθηναϊκής δημοκρατίας: της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, «της υπέρτατης», κατά τον ίδιο, «μορφής αυτοσυνείδησης και πολιτικής ταυτότητας του ατόμου». Ναι, ο Καστελούτσι δεν θα μας δείξει επί σκηνής τον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά κάτι πολύ πιο σύνθετο γύρω από το ζήτημα «Η δημοκρατία στην Αμερική»…
Τεσσεράμισι περίπου ώρες, με σκηνές ακατάλληλες για ανηλίκους, διαρκεί η παράσταση που καθιέρωσε προ τετραετίας τον Ζυλιέν Γκοσλέν (γενν. 1987) ως το παιδί-θαύμα του λεγόμενου «οπτικού θεάτρου». Τα «Στοιχειώδη σωματίδια» είναι μια ελεύθερη διασκευή του ομώνυμου μπεστ σέλερ μυθιστορήματος του 1998, με το οποίο ο Μισέλ Ουελμπέκ αναγορεύτηκε σε έναν από τους μεγάλους συγγραφείς του καιρού μας. Κεντρικοί ήρωες ένας σεξουαλικά καταπιεσμένος επιστήμονας και ο σεξομανής ετεροθαλής αδερφός του. Μέσα από το αλλόκοτο «σεξουαλικό» πορτρέτο αυτής της οικογένειας, ο Γάλλος συγγραφέας προχωρά σε μια ριζοσπαστική εξιστόρηση της ηθικής, της πολιτικής και της οικονομίας της Δύσης, από τον Μάη του ’68 μέχρι το… μέλλον.
Αυτό το πολυδιαβασμένο μυθιστόρημα ζωντανεύει φέτος στη σκηνή της Πειραιώς 260 (29-30/6) από τον 30χρονο σκηνοθέτη, τον οποίο γνωρίσαμε πέρυσι, με το μαγικό εντεκάωρο θέαμα «2666», βασισμένο επίσης σε μυθιστόρημα. Λάτρης της λογοτεχνίας και της πολυφωνικής αφήγησης, ο Γκοσλέν βάζει τώρα δέκα ηθοποιούς να παίξουν τους ήρωες του βιβλίου αλλά και τους αφηγητές-σχολιαστές του, με τη ζωντανή ροκ μουσική και το βίντεο να συνθέτουν ένα άκρως εντυπωσιακό μεταμοντέρνο πανόραμα της ίδιας της σύγχρονης Ιστορίας.
Περισσότερες πληροφορίες
Τα στοιχειώδη σωματίδια
Ο 30χρονος Ζιλιέν Γκοσλέν διασκευάζει το έργο του Ουελμπέκ, την ιστορία της σεξουαλικής ζωής δύο αδερφών – και μέσω αυτής του σύγχρονου δυτικού κόσμου. Η ζωντανή μουσική, τα βίντεο και οι φωτισμοί συνθέτουν ένα σύμπαν γυμνό από άλλες διακοσμητικές λεπτομέρειες
Democracy in America
Ο Ιταλός φιλόσοφος του θεάτρου εμπνέεται από το θεμελιώδες ομώνυμο δοκίμιο του Γάλλου διπλωμάτη Αλεξίς ντε Τοκβίλ για το σύγχρονο δυτικό μοντέλο διακυβέρνησης.
